Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Meşale Harekâtı (İngilizce: Operation Torch, anlam: "Meşale Harekâtı", ilk aşamada Operation Gymnast olarak adlandırıldı ve sonra Torch oldu), Britanyalı-Amerikan birliklerin Vichy Fransası kontrolündeki Cezayir ve Fas'ı işgalidir.
| Meşale Harekâtı | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| II. Dünya Savaşı Kuzey Afrika Cephesi | |||||||
 Müttefik askerlerin, büyük bir Amerikan bayrağının arkasında Cezayir şehri yakınında sahile çıkışları. | |||||||
| |||||||
| Taraflar | |||||||
Kara: ABD Birleşik Krallık Özgür FransaDeniz: ABD Birleşik Krallık Kanada Hollanda Avustralya | Kara: Vichy FransasıDeniz:  Almanya | ||||||
| Komutanlar ve liderler | |||||||
| Dwight D. Eisenhower George S. Patton | François Darlan | ||||||
| Güçler | |||||||
| 107.000 (33.000 Fas'ta, 39.000 Cezayir yakınlarında, 35.000 Oran yakınlarında) | Vichy Fransası: 125.000 asker, 200 tank, 500 uçak, 20 savaş gemisi, 11 denizaltı Almanya: Kazablanka yakınlarındaki 2 Alman denizaltısı | ||||||
| Kayıplar | |||||||
| 479+ ölü 720 yaralı | 1,346+ ölü 1.997 yaralı | ||||||
Nedeni
1942 yazında Alman orduları doğu cephesinde, Stalingrad ve Kafkasya’ya doğru ilerlemekteydi. Baskı altında olan Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği (SSCB), Almanya’ya karşı Avrupa’da ikinci bir cephe açılmasını istiyordu. ABD Başkanı Roosevelt, Avrupa’da ikinci cephe açılması için Müttefiklerin hazır olmadığını savunuyordu. İngiltere, Tunus’u kaybetmiş ve Kuzey Afrika’da Mihver Devletlere karşı üstünlüğünü yitirmişti. Mihver Devletler, Cebelitarık Boğazı, Süveyş Kanalı ve Orta Doğu petrollerini tehdit etmekteydi. Bu durum içerinde ABD ve İngiltere Genelkurmay Başkanlıkları ikinci cephenin 1942 sonbaharında Kuzey Afrika’da açılması yönünde karar aldı ve harekâtın adını “Meşale Harekâtı (Operation Torch)” olarak belirledi. ABD Başkanı Roosevelt, 07 Kasım 1942’de yaptığı açıklamada, harekâtın amacının; Kuzey ve Batı Afrika kıyılarının Alman ve İtalyan orduları tarafından Amerika kıtasına bir çıkarma harekâtı için ileri üs olarak kullanılmasını engellemek ve ABD’nin müttefiki SSCB’ye destek sağlamak için Mihver Devletlere karşı ikinci cepheyi açmak olduğunu açıklamıştır.
Harekât Planı
Meşale Harekât Planı; Cezayir, Oran ve Kazablanka kıyılarına, üç görev kuvveti ile 08 Kasım 1942’de eş zamanlı amfibi harekât yapılması üzerine tasarlanmıştı. Plana göre; 33.000 İngiliz ve Kanada askerini taşıyan 53 nakliye gemisi ve bunları korumak üzere; 3 kruvazör, 2 uçak gemisi, 17 muhrip ve 7 korvetten oluşan Doğu Görev Kuvveti Cezayir’e, 39.000 Amerikan ve İngiliz askerini taşıyan 50 nakliye gemisi ve bunları korumak üzere; 2 kruvazör, 1 uçak gemisi, 13 muhrip ve 6 korvetten oluşan Merkez Görev Kuvveti Oran’a, 35.000 Amerikan askerini taşıyan 38 nakliye gemisi ve bunları korumak üzere; 3 muharebe gemisi, 7 kruvazör, 5 uçak gemisi, 39 muhrip, 12 mayın tarama gemisi ve 4 denizaltıdan oluşan Batı Görev Kuvveti Kazablanka’ya taarruz etmiştir.
Kazablanka Deniz Savaşı
İkinci Dünya Savaşı’nda “Meşale Harekâtı” olarak adlandırılan, müttefiklerin Kuzey Afrika çıkarmasının bir parçası olarak Kazablanka’nın ele geçirilmesi için, 08-16 Kasım 1942 tarihleri arasında, Amerika Birleşik Devletleri (ABD) Donanması gemileri ile Vichy Fransası Donanması gemileri, kıyı top tabyaları ve 2 Alman denizaltısı arasında meydana gelmiştir.
Fransız Donanmasında; 1 kruvazör, 7 muhrip ve 11 denizaltıdan oluşan, “Fransız 2’nci Hafif Gemiler Filosu” ile Fransa’nın Almanya tarafından işgal edilmesi sonrası inşasına devam edilmek üzere Kazablanka’ya getirilmiş Jean Bart muharebe gemisi bulunmaktaydı. Ayrıca kıyı savunması için 6 top tabyası ve karaya konuşlu 131 uçak bulunmaktaydı. ABD Donanması’nda ise; 2 Uçak Gemisi (109 uçak), 1 muharebe gemisi, 5 kruvazör, 20 muhrip, 2 denizaltı ve destek gemileriyle beraber toplam 102 gemi bulunmaktaydı.
07 Kasım 1942’de denizaltıların sağladığı istihbarat ve kerteriz bilgilerine istinaden mevki alan gemiler, 08 Kasım 05.00’dan itibaren harekâta başlamışlardır. Deniz muharebelerinin önemli bir bölümü 08 Kasım 1942’de ABD Destek Görev Grubu ile Fransız 2’nci Hafif Gemiler Filosu arasında gerçekleşmiştir. Muharebe sonunda ABD tarafında, 2 muhrip orta derecede hasar almıştır. Fransız tarafında; 1 kruvazör, 6 muhrip, 3 denizaltı, 1 liman savunma gemisi batırılmış ve 2 muhrip tesirsiz hale getirilmiştir. 08 Kasım 1942’de ABD tarafından Fedala ele geçirilmiş, Kazablanka limanında bulunan Jean Bart’ın topu geçici süreliğine gayri faal hale getirilmiş, Ayrıca limanda bulunan 1 yüzer havuz ve 7 ticari gemi batırılmıştır.
09-16 Kasım 1942 arasında meydana gelen muharebelerde kısa süreli taarruzlar meydana gelmiştir. Özellikle 2 Alman denizaltısının başarılı torpido taarruzları sonucu; ABD’ye ait 4 nakliye gemisi batırılmış, 1 akaryakıt gemisi, 1 nakliye gemisi ve 1 muhrip ağır hasar almıştır. 09-16 Kasım 1942 arasında ABD Donanması tarafından, 4 Fransız denizaltısı ve 1 Alman denizaltısı batırılmıştır.
08-16 Kasım 1942 arasında gerçekleşen muharebeler sonucu ABD Donanması 489 personel, Fransız Donanması, 803 personel kaybetmiştir.
Sonuç
Fas ve Cezayir'in müttefikler tarafından ele geçirilmesi ile stratejik olarak; Cebelitarık Boğazı’nın güneyden emniyeti sağlanmış, Süveyş Kanalı'nın emniyeti sağlanmış, Almanya’nın, Atlantik Okyanusu'nda ve Akdeniz'de yürüttüğü denizaltı harbi için önemli lojistik üs ele geçirilmiş, ABD’nin, Kuzey Afrika kıyılarına güvenle lojistik nakliye yapabilmesi için uygun liman elde edilmiş, Almanya’nın, İtalya ve Kuzey Afrika’ya kuvvet kaydırması sağlanarak, SSCB üzerindeki baskı azaltılmıştır.
-
![image]()
Müttefiklerin Kuzey Afrika Sahillerine Çıkışı -
![image]()
Torch Harekâtı -
![image]()
Çıkarma Planı
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ Samuel Eliot Morison, The Two-Ocean War: A Short History of the United States Navy in the Second World War, Bbs Pub Corp, New Jersey, 1997
- ^ United States War Information Office, The War Messages of Franklin D. Roosevelt, United States War Information Office, Washington, 1943.
- ^ Alexandra Lohse ve Jon Middaugh, Operation Torch, The American Amphibious Assault on French Morocco, Naval History and Heritage Command, Washington, 2018.
| Wikimedia Commons'ta Meşale Harekâtı ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Mesale Harekati Ingilizce Operation Torch anlam Mesale Harekati ilk asamada Operation Gymnast olarak adlandirildi ve sonra Torch oldu Britanyali Amerikan birliklerin Vichy Fransasi kontrolundeki Cezayir ve Fas i isgalidir Mesale HarekatiII Dunya Savasi Kuzey Afrika CephesiMuttefik askerlerin buyuk bir Amerikan bayraginin arkasinda Cezayir sehri yakininda sahile cikislari Tarih8 16 Kasim 1942Bolgeve Fransiz yonetiminde Cezayir Vichy Fransasi Yonetiminde Bulunan Fas ve Cezayir KiyilariSonucMuttefik zaferiTaraflarKara ABD Birlesik Krallik Ozgur Fransa Deniz ABD Birlesik Krallik Kanada Hollanda AvustralyaKara Vichy Fransasi Deniz AlmanyaKomutanlar ve liderlerDwight D Eisenhower George S PattonFrancois DarlanGucler107 000 33 000 Fas ta 39 000 Cezayir yakinlarinda 35 000 Oran yakinlarinda Vichy Fransasi 125 000 asker 200 tank 500 ucak 20 savas gemisi 11 denizalti Almanya Kazablanka yakinlarindaki 2 Alman denizaltisiKayiplar479 olu 720 yarali1 346 olu 1 997 yaraliNedeni1942 yazinda Alman ordulari dogu cephesinde Stalingrad ve Kafkasya ya dogru ilerlemekteydi Baski altinda olan Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birligi SSCB Almanya ya karsi Avrupa da ikinci bir cephe acilmasini istiyordu ABD Baskani Roosevelt Avrupa da ikinci cephe acilmasi icin Muttefiklerin hazir olmadigini savunuyordu Ingiltere Tunus u kaybetmis ve Kuzey Afrika da Mihver Devletlere karsi ustunlugunu yitirmisti Mihver Devletler Cebelitarik Bogazi Suveys Kanali ve Orta Dogu petrollerini tehdit etmekteydi Bu durum icerinde ABD ve Ingiltere Genelkurmay Baskanliklari ikinci cephenin 1942 sonbaharinda Kuzey Afrika da acilmasi yonunde karar aldi ve harekatin adini Mesale Harekati Operation Torch olarak belirledi ABD Baskani Roosevelt 07 Kasim 1942 de yaptigi aciklamada harekatin amacinin Kuzey ve Bati Afrika kiyilarinin Alman ve Italyan ordulari tarafindan Amerika kitasina bir cikarma harekati icin ileri us olarak kullanilmasini engellemek ve ABD nin muttefiki SSCB ye destek saglamak icin Mihver Devletlere karsi ikinci cepheyi acmak oldugunu aciklamistir Harekat PlaniMesale Harekat Plani Cezayir Oran ve Kazablanka kiyilarina uc gorev kuvveti ile 08 Kasim 1942 de es zamanli amfibi harekat yapilmasi uzerine tasarlanmisti Plana gore 33 000 Ingiliz ve Kanada askerini tasiyan 53 nakliye gemisi ve bunlari korumak uzere 3 kruvazor 2 ucak gemisi 17 muhrip ve 7 korvetten olusan Dogu Gorev Kuvveti Cezayir e 39 000 Amerikan ve Ingiliz askerini tasiyan 50 nakliye gemisi ve bunlari korumak uzere 2 kruvazor 1 ucak gemisi 13 muhrip ve 6 korvetten olusan Merkez Gorev Kuvveti Oran a 35 000 Amerikan askerini tasiyan 38 nakliye gemisi ve bunlari korumak uzere 3 muharebe gemisi 7 kruvazor 5 ucak gemisi 39 muhrip 12 mayin tarama gemisi ve 4 denizaltidan olusan Bati Gorev Kuvveti Kazablanka ya taarruz etmistir Kazablanka Deniz SavasiIkinci Dunya Savasi nda Mesale Harekati olarak adlandirilan muttefiklerin Kuzey Afrika cikarmasinin bir parcasi olarak Kazablanka nin ele gecirilmesi icin 08 16 Kasim 1942 tarihleri arasinda Amerika Birlesik Devletleri ABD Donanmasi gemileri ile Vichy Fransasi Donanmasi gemileri kiyi top tabyalari ve 2 Alman denizaltisi arasinda meydana gelmistir Fransiz Donanmasinda 1 kruvazor 7 muhrip ve 11 denizaltidan olusan Fransiz 2 nci Hafif Gemiler Filosu ile Fransa nin Almanya tarafindan isgal edilmesi sonrasi insasina devam edilmek uzere Kazablanka ya getirilmis Jean Bart muharebe gemisi bulunmaktaydi Ayrica kiyi savunmasi icin 6 top tabyasi ve karaya konuslu 131 ucak bulunmaktaydi ABD Donanmasi nda ise 2 Ucak Gemisi 109 ucak 1 muharebe gemisi 5 kruvazor 20 muhrip 2 denizalti ve destek gemileriyle beraber toplam 102 gemi bulunmaktaydi 07 Kasim 1942 de denizaltilarin sagladigi istihbarat ve kerteriz bilgilerine istinaden mevki alan gemiler 08 Kasim 05 00 dan itibaren harekata baslamislardir Deniz muharebelerinin onemli bir bolumu 08 Kasim 1942 de ABD Destek Gorev Grubu ile Fransiz 2 nci Hafif Gemiler Filosu arasinda gerceklesmistir Muharebe sonunda ABD tarafinda 2 muhrip orta derecede hasar almistir Fransiz tarafinda 1 kruvazor 6 muhrip 3 denizalti 1 liman savunma gemisi batirilmis ve 2 muhrip tesirsiz hale getirilmistir 08 Kasim 1942 de ABD tarafindan Fedala ele gecirilmis Kazablanka limaninda bulunan Jean Bart in topu gecici sureligine gayri faal hale getirilmis Ayrica limanda bulunan 1 yuzer havuz ve 7 ticari gemi batirilmistir 09 16 Kasim 1942 arasinda meydana gelen muharebelerde kisa sureli taarruzlar meydana gelmistir Ozellikle 2 Alman denizaltisinin basarili torpido taarruzlari sonucu ABD ye ait 4 nakliye gemisi batirilmis 1 akaryakit gemisi 1 nakliye gemisi ve 1 muhrip agir hasar almistir 09 16 Kasim 1942 arasinda ABD Donanmasi tarafindan 4 Fransiz denizaltisi ve 1 Alman denizaltisi batirilmistir 08 16 Kasim 1942 arasinda gerceklesen muharebeler sonucu ABD Donanmasi 489 personel Fransiz Donanmasi 803 personel kaybetmistir SonucFas ve Cezayir in muttefikler tarafindan ele gecirilmesi ile stratejik olarak Cebelitarik Bogazi nin guneyden emniyeti saglanmis Suveys Kanali nin emniyeti saglanmis Almanya nin Atlantik Okyanusu nda ve Akdeniz de yuruttugu denizalti harbi icin onemli lojistik us ele gecirilmis ABD nin Kuzey Afrika kiyilarina guvenle lojistik nakliye yapabilmesi icin uygun liman elde edilmis Almanya nin Italya ve Kuzey Afrika ya kuvvet kaydirmasi saglanarak SSCB uzerindeki baski azaltilmistir Muttefiklerin Kuzey Afrika Sahillerine Cikisi Torch Harekati Cikarma PlaniAyrica bakinizTunus Zaferi Col ZaferiKaynakca Samuel Eliot Morison The Two Ocean War A Short History of the United States Navy in the Second World War Bbs Pub Corp New Jersey 1997 United States War Information Office The War Messages of Franklin D Roosevelt United States War Information Office Washington 1943 Alexandra Lohse ve Jon Middaugh Operation Torch The American Amphibious Assault on French Morocco Naval History and Heritage Command Washington 2018 Wikimedia Commons ta Mesale Harekati ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir