Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Ayişe, İngiliz yazar Henry Rider Haggard tarafından yazılmış ve ilk olarak 1886 Ekim ile 1887 Ocak arasında The Graphic adlı gazetede yayınlanmış olan roman. Fantezi roman türünün klasiklerinden biri olup 44 dilde 83 milyon satış yaparak tüm zamanların en çok satan kitaplarından biri olmuştur.
| She: A History of Adventure | |
 | |
| Yazar | Henry Rider Haggard |
|---|---|
| Çevirmen | Nilgün Özcan (Türkçe) |
| Ülke | Birleşik Krallık |
| Dil | İngilizce |
| Türler | Fantezi Macera Aşk |
| Yayım | 1887 (özgün) 2003 (Türkçe) |
| Sayfa | 351 |
| ISBN | |
Roman Cambridgelı macerasever Horace Holly'nin manevi oğlu Leo Vincey ile birlikte Afrika'nın derinliklerine yaptıkları bir yolculuğu anlatır. İkili, yolculuk sırasında ilkel bir yerli ırkı ve onların She dedikleri ve itaat edilmesi gereken biri olarak kabul ettikleri Ayişe adında gizemli, beyaz bir kraliçe ile karşılaşırlar. Rider Haggard, bu romanında önceki romanı Kral Süleyman'ın Hazineleri romanında yaratmış olduğu ve daha sonraları başka yazarların da etkilendiği bir tarz haline gelecek olan Lost World roman ekolünün en ünlü örneklerinden birini vermiştir.
Kitap 1908'den bu yana birçok kez filme çekilmiş, 1935 ve 1965 yıllarında çekilen versiyonları başarılı olmuştur. 1935 versiyonunda başrolleri ve Randolph Scott, 1965 versiyonunun başrollerini ise Peter Cushing ve Ursula Andress oynamıştır.
Konusu
Cambridge Üniversitesi'nde genç bir profesör olan Horace Holly, bir gün, arkadaşı Vincey tarafından ziyaret edilir. Vincey, arkadaşına ölmek üzere olduğunu ve oğlu Leo'yu Holly'ye emanet etmek istediğini söyler. Vincey, hem Holly'ye ailesinden duyduğu fantastik bir öykü anlatır hem de ailesinden miras kalmış olan kilitli demir bir kutuyu da, oğlu 25 yaşına bastığında açılmasına izin vermek kaydıyla Holly'ye teslim eder. Holly, arkadaşının isteğini kabul eder ve Vincey ertesi gün ölü bulunur. Holly Leo'yu evlat edinir ve büyütür. Çocuk 25 yaşına geldiğinde açılan kutudan Vincey'in anlattığı fantastik öyküyü doğrulayan bir tablet çıkar.
Tablet'te Mısırlı rahip Kallikrates'e ait bir efsane yazılıdır. Buna göre, Kallikrates MÖ 339'da sevdiği Prenses Amenartes ile birlikte Mısır'dan kaçar. Fakat Güney Afrika sahillerinde, bir nehir ağzına yakın bölgede gemileri batar. Kallikrates ve Amenartes yerliler tarafından kurtarılırve beyaz kraliçelerinin önüne getirilirler. Kraliçe Kallikrates'i görünce aşık olur, fakat Kallikrates Amenartes'i sevmektedir. Reddedilen kraliçe bir kıskançlık krizi sonrası Kallikrates'i öldürür. Kallikrates'in torunları 25 kuşaktan bu yana atalarının intikamını almaya çalışmaktadırlar.
Holly, Leo ve himetçileri Job hikâyenin ne kadar gerçekliği olduğunu öğrenmek amacıyla, tablette yazılan emirleri izleyerek Afrika'ya doğru bir yolculuğa çıkarlar, fakat yolda gemileri batar. Sadece üç kahraman ve geminin kaptanı kurtulur. Bir kurtarma sandalı ile ırmak yoluyla karanın içerlerine doğru ilerlerler. Sandalları bir bataklıkta batmak üzere iken, Amahagger adlı bir halk tarafından kurtarılırlar. Ancak bu halk, Kallikrates'in yazdığı gibi, beyaz yabancıları tencereye atıp, pişirip yemektedir. Tencereye girmeyi reddeden Holly, orada küçük bir Amahagger katliamı gerçekleştirir ve 3 İngiliz kaçmayı başarır. Ancak kaptan da bu kargaşada vurulur. Leo da ağır şekilde yaralanmıştır. Leo'ya âşık olmuş olan bir yerli kızın yardımı sayesinde, Leo'nun yarasını kayıp Kor şehrinin kraliçesi olan Ayişe'nin iyileştirebileceği öğrenilir.
Kraliçe Ayişe inanılmaz bir güzelliktedir ve doğaüstü güçlere sahiptir. Vücudunu ve yüzünü beyaz örtülere sarmaktadır. Sürekli bir peçeyle dolaşmaktadır, çünkü onu peçesiz gören erkekler ölümden kurtulamazlar. Ayie aslında 2000 yıl önce Kallikrates'i öldüren kraliçedir. Sürekli ateşte yıkandığı için vücudu çürümemekte ve güzelliği hiç yokolmamaktadır. Ayişe, güçleri sayesinde Leo'nun hastalığını tedavi eder, ancak bu arada Leo'ya aşık olur, çünkü Leo binlerce yıl önce ölen Kallikrates'e tıpatıp benzemektedir.
Ayişe'nin güzelliğinin etkisinden kurtulamayan Leo, Ayişe ile evlenip birlikte İngiltere'te gitmeye karar verir. Ancak önce Leo ve Holly de ateşte yıkanıp hayatlarını uzatmalılardır. Yıkanılması gereken bu ateş, sarayın dışında bir mağaradadır ve buraya tehlikeli yollardan geçilerek gidilmektedir. Nihayet alevlerin olduğu yere gelindiğinde Ayişe, Leo ve Holly'ye ateşte yıkanmanın tehlikeli bir şey olmadığını göstermek ister, önden bir ateş banyosu yapar. Fakat banyodan sonra birkaç dakika içinde büyük bir hızla yüzlerce yıl yaşlanır ve ölür. İngilizlerin uşağı Job da, gördükleri üzerine bir şok geçirir ve ölür. Hollz ve Leo ateş banyosu yapmadan İngiltere'ye geri dönerler.
Türkçe basımı
Roman 2003 yılında Nilgün Özcan tarafından Türkçeye çevrildi ve İthaki yayınları tarafından yayınlandı.
2021 yılında Doğukan Bal çevirisi ile Olimpos Yayınları'ndan Kadın adıyla yayınlandı.
Devam romanları
Henry Rider Haggard, daha sonra 3 adet devam romanı yazdı. 1905 yılında Ayesha: The Return of She (Ayişe'nin dönüşü) yayınlandı. Romanda kahramanlar Holly ve Leo yine yitik kültürlerin peşine düşerler. Arayışları Leo'yu bu sefer önce Tibet'e götürür. Romanda yaşlı bir adamın aracılığı ve Leo Vincey'in aşkı için rekabet halindeki iki kadın yer alır. 1921'de She and Allan yayınlandı. Burada yazar yeni kahramanı Allan Quatermain'i devreye sokar. 1923'te ise Wisdom’s Daughter: The Life and Love Story of She-Who-Must-Be-Obeyed yayınlandı.
Eleştiriler
Carl Gustav Jung'un romandaki Ayişe karakteri ile ilgili yaptığı yorum oldukça ünlüdür. Buna göre Ayişe, erkeklerin iç dünyalarında taşıdığı kadın olan Anima'ya güzel bir örnektir. Ayrıca eser, sık sık fantezi türünün ilk örneklerinden sayılır. Roman sık sık eleştirmenlerin kadın düşmanlığı, ırkçılık ve antisemitizm suçlamalarına da maruz kalmıştır. Aynı zamanda kraliçe Viktorya'ya övgü romanı olarak da değerlendirilmiştir. Zira roman Viktorya'nın kraliçeliğinin 50. yılını kutladığı 1887'de yayınlanmıştı.
Kaynakça
- ^ Carter, Lin, (Ed.) (1976). Realms of Wizardry. Garden City, NY: Doubleday and Company. s. 64.
- ^ Eike Kronshage: http://literaturen.net 2 Mart 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., Sie: Interpretationsansätze (Almanca), Erişim: 19.02.2013
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Ayise Ingiliz yazar Henry Rider Haggard tarafindan yazilmis ve ilk olarak 1886 Ekim ile 1887 Ocak arasinda The Graphic adli gazetede yayinlanmis olan roman Fantezi roman turunun klasiklerinden biri olup 44 dilde 83 milyon satis yaparak tum zamanlarin en cok satan kitaplarindan biri olmustur AyiseShe A History of AdventureYazarHenry Rider HaggardCevirmenNilgun Ozcan Turkce UlkeBirlesik KrallikDilIngilizceTurlerFantezi Macera AskYayim1887 ozgun 2003 Turkce Sayfa351ISBN9789758725571 Roman Cambridgeli macerasever Horace Holly nin manevi oglu Leo Vincey ile birlikte Afrika nin derinliklerine yaptiklari bir yolculugu anlatir Ikili yolculuk sirasinda ilkel bir yerli irki ve onlarin She dedikleri ve itaat edilmesi gereken biri olarak kabul ettikleri Ayise adinda gizemli beyaz bir kralice ile karsilasirlar Rider Haggard bu romaninda onceki romani Kral Suleyman in Hazineleri romaninda yaratmis oldugu ve daha sonralari baska yazarlarin da etkilendigi bir tarz haline gelecek olan Lost World roman ekolunun en unlu orneklerinden birini vermistir Kitap 1908 den bu yana bircok kez filme cekilmis 1935 ve 1965 yillarinda cekilen versiyonlari basarili olmustur 1935 versiyonunda basrolleri ve Randolph Scott 1965 versiyonunun basrollerini ise Peter Cushing ve Ursula Andress oynamistir KonusuCambridge Universitesi nde genc bir profesor olan Horace Holly bir gun arkadasi Vincey tarafindan ziyaret edilir Vincey arkadasina olmek uzere oldugunu ve oglu Leo yu Holly ye emanet etmek istedigini soyler Vincey hem Holly ye ailesinden duydugu fantastik bir oyku anlatir hem de ailesinden miras kalmis olan kilitli demir bir kutuyu da oglu 25 yasina bastiginda acilmasina izin vermek kaydiyla Holly ye teslim eder Holly arkadasinin istegini kabul eder ve Vincey ertesi gun olu bulunur Holly Leo yu evlat edinir ve buyutur Cocuk 25 yasina geldiginde acilan kutudan Vincey in anlattigi fantastik oykuyu dogrulayan bir tablet cikar Tablet te Misirli rahip Kallikrates e ait bir efsane yazilidir Buna gore Kallikrates MO 339 da sevdigi Prenses Amenartes ile birlikte Misir dan kacar Fakat Guney Afrika sahillerinde bir nehir agzina yakin bolgede gemileri batar Kallikrates ve Amenartes yerliler tarafindan kurtarilirve beyaz kralicelerinin onune getirilirler Kralice Kallikrates i gorunce asik olur fakat Kallikrates Amenartes i sevmektedir Reddedilen kralice bir kiskanclik krizi sonrasi Kallikrates i oldurur Kallikrates in torunlari 25 kusaktan bu yana atalarinin intikamini almaya calismaktadirlar Holly Leo ve himetcileri Job hikayenin ne kadar gercekligi oldugunu ogrenmek amaciyla tablette yazilan emirleri izleyerek Afrika ya dogru bir yolculuga cikarlar fakat yolda gemileri batar Sadece uc kahraman ve geminin kaptani kurtulur Bir kurtarma sandali ile irmak yoluyla karanin icerlerine dogru ilerlerler Sandallari bir bataklikta batmak uzere iken Amahagger adli bir halk tarafindan kurtarilirlar Ancak bu halk Kallikrates in yazdigi gibi beyaz yabancilari tencereye atip pisirip yemektedir Tencereye girmeyi reddeden Holly orada kucuk bir Amahagger katliami gerceklestirir ve 3 Ingiliz kacmayi basarir Ancak kaptan da bu kargasada vurulur Leo da agir sekilde yaralanmistir Leo ya asik olmus olan bir yerli kizin yardimi sayesinde Leo nun yarasini kayip Kor sehrinin kralicesi olan Ayise nin iyilestirebilecegi ogrenilir Kralice Ayise inanilmaz bir guzelliktedir ve dogaustu guclere sahiptir Vucudunu ve yuzunu beyaz ortulere sarmaktadir Surekli bir peceyle dolasmaktadir cunku onu pecesiz goren erkekler olumden kurtulamazlar Ayie aslinda 2000 yil once Kallikrates i olduren kralicedir Surekli ateste yikandigi icin vucudu curumemekte ve guzelligi hic yokolmamaktadir Ayise gucleri sayesinde Leo nun hastaligini tedavi eder ancak bu arada Leo ya asik olur cunku Leo binlerce yil once olen Kallikrates e tipatip benzemektedir Ayise nin guzelliginin etkisinden kurtulamayan Leo Ayise ile evlenip birlikte Ingiltere te gitmeye karar verir Ancak once Leo ve Holly de ateste yikanip hayatlarini uzatmalilardir Yikanilmasi gereken bu ates sarayin disinda bir magaradadir ve buraya tehlikeli yollardan gecilerek gidilmektedir Nihayet alevlerin oldugu yere gelindiginde Ayise Leo ve Holly ye ateste yikanmanin tehlikeli bir sey olmadigini gostermek ister onden bir ates banyosu yapar Fakat banyodan sonra birkac dakika icinde buyuk bir hizla yuzlerce yil yaslanir ve olur Ingilizlerin usagi Job da gordukleri uzerine bir sok gecirir ve olur Hollz ve Leo ates banyosu yapmadan Ingiltere ye geri donerler Turkce basimiRoman 2003 yilinda Nilgun Ozcan tarafindan Turkceye cevrildi ve Ithaki yayinlari tarafindan yayinlandi 2021 yilinda Dogukan Bal cevirisi ile Olimpos Yayinlari ndan Kadin adiyla yayinlandi Devam romanlariHenry Rider Haggard daha sonra 3 adet devam romani yazdi 1905 yilinda Ayesha The Return of She Ayise nin donusu yayinlandi Romanda kahramanlar Holly ve Leo yine yitik kulturlerin pesine duserler Arayislari Leo yu bu sefer once Tibet e goturur Romanda yasli bir adamin araciligi ve Leo Vincey in aski icin rekabet halindeki iki kadin yer alir 1921 de She and Allan yayinlandi Burada yazar yeni kahramani Allan Quatermain i devreye sokar 1923 te ise Wisdom s Daughter The Life and Love Story of She Who Must Be Obeyed yayinlandi ElestirilerCarl Gustav Jung un romandaki Ayise karakteri ile ilgili yaptigi yorum oldukca unludur Buna gore Ayise erkeklerin ic dunyalarinda tasidigi kadin olan Anima ya guzel bir ornektir Ayrica eser sik sik fantezi turunun ilk orneklerinden sayilir Roman sik sik elestirmenlerin kadin dusmanligi irkcilik ve antisemitizm suclamalarina da maruz kalmistir Ayni zamanda kralice Viktorya ya ovgu romani olarak da degerlendirilmistir Zira roman Viktorya nin kraliceliginin 50 yilini kutladigi 1887 de yayinlanmisti Kaynakca Carter Lin Ed 1976 Realms of Wizardry Garden City NY Doubleday and Company s 64 Eike Kronshage http literaturen net 2 Mart 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde Sie Interpretationsansatze Almanca Erisim 19 02 2013