Georges-Louis Leclerc Comte de Buffon (7 Eylül 1707 - 16 Nisan 1788), Fransız doğabilimci, matematikçi, kozmolog ve ansiklopedi yazarı. 1773’te kont unvanı almıştır.
George-Louis Leclerc, de Buffon | |
---|---|
Georges-Louis Leclerc, Comte de Buffon'un François-Hubert Drouais tarafından yapılmış bir tablosu | |
Doğum | 7 Eylül 1707 Montbard, Côte-d'Or |
Ölüm | 16 Nisan 1788 (80 yaşında) Paris, Fransa |
Milliyet | Fransız |
Kariyeri | |
Dalı | Doğa tarihi |
Çalıştığı kurumlar | |
İmza | |
Buffon'un değerli çalışmaları, Jean-Baptiste Lamarck ve Georges Cuvier de dahil olmak üzere, gelecek iki nesil boyunca birçok natüralisti etkilemiştir. Buffon, neredeyse hayatı boyunca süren ve onun en önemli eseri olan 44 ciltlik Histoire naturelle(Doğa Tarihi) isimli çalışmalarını yayınlamıştır. Onun çalışma notlarına ve diğer araştırmalarına dayalı ek birimler ise onun ölümünden sonra yirmi yıl içinde yayınlanmıştır.
Hayatı
Buffon oldukça sıradan, ama matematikten zevk alan bir öğrenciydi. Babasının isteği üzerine 1723’te hukuk öğrenimine başladı. 1726’da diplomasını almasına karşın hukuku bir türlü benimseyemediğinden, Angers’e geçerek matematik, tıp ve botanik öğrenimine yöneldi. Bir düello nedeniyle Angers’i terk etmek zorunda kalan Buffon, Kingston dükü ile yakın dostluk kurdu. Bu iki gencin İngiltere’ye yaptıkları yolculuk sırasında Buffon, Royal Society’nin üyeliğine seçildi.
Annesinin ölümü üzerine Fransa’ya dönen ve Montbard’daki aile malikânesine yerleşen Buffon, burada, olasılık hesapları ve fizik bilimleri üzerine ilk araştırmalarına başladı. O sıralarda özellikle bitki fizyolojisine ilişkin sorularla ilgileniyordu. 1735’te Stephen Hales’in Bitki Statiği çevirisini yayımladı ve önsözünde, kendisinin geliştirdiği bilimsel yöntem kavramına yer verdi.
1739’da henüz 32 yaşındayken, bilimin önemini kavrayan Buffon, Kraliyet Bahçesi ve onun bir bölümünü oluşturan müzenin yöneticiliğine atandı. Hırslı Buffon, bu görevi tüm doğanın kaydını tutma çalışmasına dönüştürdü. 1749’da başlayan ve yıllar süren bu çalışmasının sonucunda büyük yapıtı Histoire Naturelle, Generale Et Particuliere (Genel ve Özel Doğa Tarihi) ortaya çıktı. Yapıtın en ünlü bölümü olan Doğa Tarihi çağları yapıtın 5. cildinde yer alıyordu. Bunu kuşlar üzerine yazılmış olan 9 cilt ile mineralleri konu alan 5 cilt izledi. İlk baskıyı tamamlayan ve Buffon’un ölümünden sonra yayınlanan son 8 cilt ise, sürüngenler, balıklar ve balinalar üzerineydi. Buffon, hayvan tanımlarını tekdüzelikten kurtarmak için, doğa, hayvanların yozlaşması, kuşların doğası gibi konular üzerine açtığı felsefi tartışmalarla bu tanımları renklendirmişti.
Buffon’un eşi 1769’da öldü ve onu 5 yaşındaki oğluyla yalnız bıraktı. Oğlu 17 yaşına gelince, Buffon doğa bilimci J.-B. Lamarck’tan; Avrupa’ya yaptığı botanik gezilerine onu da götürmesini istedi. Ama genç Lamarck araştırmaya ilgi duymuyordu. Fransız Devrimi’nin tüm şiddetiyle sürdüğü sıralar, 1794’te bir tedbirsizliği sonucunda giyotinle idam edildi. Sağlığı bozulmaya başlayan Buffon, 1788’de sonunun yaklaştığını hissederek Paris’e döndü ve birkaç ay sonra bu kentte öldü.
Buffon hakkında, "Gerçekten, Buffon 18. yüzyılın ikinci yarısında doğa tarihiyle ilgili tüm düşüncenin babası." olduğu söylenir.
Buffon, o dönemde Jardin du Roi (Kraliyet Bahçesi) olarak adlandırılan ve bugün olarak bilinen Paris'teki botanik bahçesinde direktör olarak çalışmıştır.
Ölümünden sonra
Halkın hayranlık ve desteğini kazanmış olan Buffon’u aydınlar arasında eleştirenlerin sayısı hiç de az değildi. Buffon kendisini aşağılayanlara hiç yanıt vermemiş ve bir notunda şöyle yazmıştı: “Mutlak suskunluğumu koruyacağım… Saldırıları kendilerine dert olsun.” Buffon, doğa bilimlerinin bazı alanlarında kalıcı bir etki yaptı. Jeoloji tarihini bir dizi aşama olarak ele alan ilk kişi Buffon’du. Yok olan canlı türler kavramıyla paleontolojinin gelişimine önderlik etti. Genel ve Özel Doğa Tarihi, doğa tarihinin birbirinden kopuk ve bağlantısız gibi görünen olgularını kavranabilir biçimde bütünleştirerek sunan ilk yapıttır.
Kaynakça
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Georges Louis Leclerc Comte de Buffon 7 Eylul 1707 16 Nisan 1788 Fransiz dogabilimci matematikci kozmolog ve ansiklopedi yazari 1773 te kont unvani almistir George Louis Leclerc de BuffonGeorges Louis Leclerc Comte de Buffon un Francois Hubert Drouais tarafindan yapilmis bir tablosuDogum7 Eylul 1707 Montbard Cote d OrOlum16 Nisan 1788 80 yasinda Paris FransaMilliyetFransizKariyeriDaliDoga tarihiCalistigi kurumlarImza Buffon un degerli calismalari Jean Baptiste Lamarck ve Georges Cuvier de dahil olmak uzere gelecek iki nesil boyunca bircok naturalisti etkilemistir Buffon neredeyse hayati boyunca suren ve onun en onemli eseri olan 44 ciltlik Histoire naturelle Doga Tarihi isimli calismalarini yayinlamistir Onun calisma notlarina ve diger arastirmalarina dayali ek birimler ise onun olumunden sonra yirmi yil icinde yayinlanmistir HayatiBuffon oldukca siradan ama matematikten zevk alan bir ogrenciydi Babasinin istegi uzerine 1723 te hukuk ogrenimine basladi 1726 da diplomasini almasina karsin hukuku bir turlu benimseyemediginden Angers e gecerek matematik tip ve botanik ogrenimine yoneldi Bir duello nedeniyle Angers i terk etmek zorunda kalan Buffon Kingston duku ile yakin dostluk kurdu Bu iki gencin Ingiltere ye yaptiklari yolculuk sirasinda Buffon Royal Society nin uyeligine secildi Annesinin olumu uzerine Fransa ya donen ve Montbard daki aile malikanesine yerlesen Buffon burada olasilik hesaplari ve fizik bilimleri uzerine ilk arastirmalarina basladi O siralarda ozellikle bitki fizyolojisine iliskin sorularla ilgileniyordu 1735 te Stephen Hales in Bitki Statigi cevirisini yayimladi ve onsozunde kendisinin gelistirdigi bilimsel yontem kavramina yer verdi 1739 da henuz 32 yasindayken bilimin onemini kavrayan Buffon Kraliyet Bahcesi ve onun bir bolumunu olusturan muzenin yoneticiligine atandi Hirsli Buffon bu gorevi tum doganin kaydini tutma calismasina donusturdu 1749 da baslayan ve yillar suren bu calismasinin sonucunda buyuk yapiti Histoire Naturelle Generale Et Particuliere Genel ve Ozel Doga Tarihi ortaya cikti Yapitin en unlu bolumu olan Doga Tarihi caglari yapitin 5 cildinde yer aliyordu Bunu kuslar uzerine yazilmis olan 9 cilt ile mineralleri konu alan 5 cilt izledi Ilk baskiyi tamamlayan ve Buffon un olumunden sonra yayinlanan son 8 cilt ise surungenler baliklar ve balinalar uzerineydi Buffon hayvan tanimlarini tekduzelikten kurtarmak icin doga hayvanlarin yozlasmasi kuslarin dogasi gibi konular uzerine actigi felsefi tartismalarla bu tanimlari renklendirmisti Buffon un esi 1769 da oldu ve onu 5 yasindaki ogluyla yalniz birakti Oglu 17 yasina gelince Buffon doga bilimci J B Lamarck tan Avrupa ya yaptigi botanik gezilerine onu da goturmesini istedi Ama genc Lamarck arastirmaya ilgi duymuyordu Fransiz Devrimi nin tum siddetiyle surdugu siralar 1794 te bir tedbirsizligi sonucunda giyotinle idam edildi Sagligi bozulmaya baslayan Buffon 1788 de sonunun yaklastigini hissederek Paris e dondu ve birkac ay sonra bu kentte oldu Buffon hakkinda Gercekten Buffon 18 yuzyilin ikinci yarisinda doga tarihiyle ilgili tum dusuncenin babasi oldugu soylenir Buffon o donemde Jardin du Roi Kraliyet Bahcesi olarak adlandirilan ve bugun olarak bilinen Paris teki botanik bahcesinde direktor olarak calismistir Olumunden sonraHalkin hayranlik ve destegini kazanmis olan Buffon u aydinlar arasinda elestirenlerin sayisi hic de az degildi Buffon kendisini asagilayanlara hic yanit vermemis ve bir notunda soyle yazmisti Mutlak suskunlugumu koruyacagim Saldirilari kendilerine dert olsun Buffon doga bilimlerinin bazi alanlarinda kalici bir etki yapti Jeoloji tarihini bir dizi asama olarak ele alan ilk kisi Buffon du Yok olan canli turler kavramiyla paleontolojinin gelisimine onderlik etti Genel ve Ozel Doga Tarihi doga tarihinin birbirinden kopuk ve baglantisiz gibi gorunen olgularini kavranabilir bicimde butunlestirerek sunan ilk yapittir Kaynakca Farber Paul 2000 Finding Order in Nature Baltimore Johns Hopkins University Press p14 Mayr Ernst 1981 The Growth of Biological Thought Cambridge Harvard p330