Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Apollo 5 (ayrıca AS-204 olarak da bilinir), astronotları Ay yüzeyine taşıyacak olan Apollo Ay Modülü'nün (LM) mürettebatsız ilk uçuşuydu. Ay modülü'nü taşıyan Saturn IB roketi 22 Ocak 1968'de Cape Kennedy'den fırlatıldı. Görev başarılı oldu, fakat programlama sorunları nedeniyle başlangıçta planlanandan farklı; alternatif bir görev yürütüldü.
 Ay Modülü 1, Uzay Aracı LM Adaptörü (SLA)-7 ile birleşme konumuna getiriliyor | |
| Görev türü | Mürettebatsız Dünya yörüngesel LM uçuşu (B) |
|---|---|
| Uygulayıcı | NASA |
| COSPAR kimliği | 1968-007A  |
| SATCAT no. | 3106 |
| Görev süresi | 11 saat, 10 dakika |
| Tamamlanan yörüngeler | 7 |
| Uzay aracı özellikleri | |
| Uzay aracı | Apollo Ay Modülü-1 |
| Üretici | Grumman |
| Fırlatma ağırlığı | 14.360 kilogram (31.660 lb) |
| Görev başlangıcı | |
| Fırlatma tarihi | 22 Ocak 1968, 22:48:09 UTC |
| Roket | Saturn IB SA-204 |
| Fırlatma yeri | Cape Kennedy LC-37B |
| Görev sonu | |
| Tasfiye türü | Kontrolsüz yeniden giriş |
| Devre dışı kalma | 23 Ocak 1968 9:58 UTC |
| Parçalanma tarihi |
|
| Yörünge parametreleri | |
| Referans sistemi | Yer merkezli |
| Rejim | Alçak Dünya yörüngesi |
| Perije yüksekliği | 167 kilometre (90 nmi) |
| Apoje yüksekliği | 222 kilometre (120 nmi) |
| Eğiklik | 31,63 derece |
| Süre | 88,4 dakika |
| Devir | 22 Ocak 1968 |
Hedefler
Apollo 5 ay modülü iniş ve kalkış motorlarının ve bölümlerin birbirinden ayrılmasının ilk defa uzayda test edildiği görevdir. İniş motoru uzayda ateşlenen ilk ayarlanabilir roket motoru olma özelliği taşıyordu.
Görev aynı zamanda iniş iptal simülasyonu da içermekteydi. Bu durumda kalkış modülü iniş yapılırken ayrılarak motorlarını ateşliyor ve iniş modülünü bırakarak yükseliyordu.
Gecikmeler
Apollo 4 gibi bu uçuşta gecikmeler yaşadı. Gecikmenin başlıca nedeni ay modülünün programın gerisinde kalmasıydı. Modülün inşaasında sahip olunan tecrübenin yetersizliği bu gecikmenin nedeni sayılabilirdi.
İlk insansız uçus için modülün 1966 Eylül'ünde fırlatma sahasına getirilmesi ve 1967 Nisan'ında fırlatılması gerekiyordu. Fakat sürekli yaşanan gecikmeler bunu zora soktu. ay modülünün tasarımı bitmesine rağmen inşaasında kullanılacak özel yapım parçaların üretiminin yavaş olması gecikmeyi arttırıyordu. Bunun yanında iniş için kullanılacak motor yeteri kadar akıcı çalışmıyor, kalkış motoruysa kaynak ve üretim sorunlarına sahipti.
Sorunların çözülerek modülün tamamlanması programda var olan fırlatmadan 3 ay sonraya yani 23 Haziran, 1967'ye kadar olmadı. Ay Modülü-1 fırlatma için Cape Canaveral'a getirildi. 4 ay süren test ve onarımın ardından 19 Kasım'da fırlatma aracına yerleştirildi.
17 Aralık 1967'de Grumman'da Ay Modülü 5 (Apollo 11) üstünde gerçekleştirilen testlerden biri olan kabin basınç testi camların kırılması sonucu başarısız oldu.
28 Aralık,1967'de ay modülü 5'in başarızlığı sonucunda fırlatılacak olan Ay Modülü 1'de camları görevin selameti açısından alüminyum levhalarla değiştirildi.
Uçuş
Apollo 5'i yörüngeye taşıyacak olan araç Saturn IB adlı roketti. Saturn V'ten daha küçük olan bu roket, test modülünü Dünya yörüngesine çıkartabilecek güçteydi. Apollo 5'te kullanılan IB roketi aslında Apollo 1 için hazırlandı, fakat çıkan bir yangından ötürü yetiştirilemedi ve yenilenip Apollo 5 için kullanıldı.
Uçuştan önce ay modülünün camları alüminyum plakalarla değiştirildi. Ayrıca üretimi hızlandırmak için iniş bacakları olmadan üretildi. Mürettebat veya hizmet modülü olmadan gerek yoktu. Bunların sonucu olarak normalde 68 metre olacak olan roket sadece 55 metreydi.
22 Ocak 1968 yılında gün batımından önce Apollo 5 fırlatıldı. Saturn IB mükemmel çalışarak ikinci aşamada ay modülünü (163 ile 222 km) yörüngeye yerleştirdi. Yörüngeyi 2 kez tamamladıktan sonra testlere başladı, fakat iniş motorlarında yapılan ilk test sorunla karşılaştı. Motor, çalıştırılmasından 39 saniye sonra otomatik olarak kapanması gerekirken 4 saniyede kapanıyordu. Kalkış öncesi bir yakıt sızıntısından şüphelenildi ve bunu motorun askıya alınması takip etti. Askıya alınan motorun çalışmak için gereken basınca çıkması daha fazla zaman gerektiriyordu.
Yer kontrolcüleri iniş motorlarının iki kez daha manuel çalıştırılması denedikten sonra kalkış iptal testi uygulanıp ardından bir kez de kalkış motoru çalıştırıldı.
11 saat 10 dakikanın ardından test bitirildi ve modül üstündeki kontrol kaldırılarak hava direnciyle tekrar atmosfere girip yanabilecekleri bir yörüngeye bırakıldılar. Kalkış bölümü 24 Ocak'ta, iniş bölümüyse 12 Şubat'ta atmosfere girerek yandı.
İniş motoru programlama hatasına rağmen, NASA görevin modülü kanıtladığını aktararak başarılı olarak ilan etti. İkinci insansız uçuş olacak olan LM-2 iptal edildi. LM-3'ün ise ilk insanlı uçuş olarak Apollo 9'la gitmesine izin verildi.
Logo
Logo NASA tarafından değil Grumman'daki modülü yapan mühendisler tarafından tasarlanmıştı. Modülü iniş bacakları olmadan, iniş iptal testi yaparken ve ay sağında olarak göstermiştir.[]
Kaynakça
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Apollo 5 ayrica AS 204 olarak da bilinir astronotlari Ay yuzeyine tasiyacak olan Apollo Ay Modulu nun LM murettebatsiz ilk ucusuydu Ay modulu nu tasiyan Saturn IB roketi 22 Ocak 1968 de Cape Kennedy den firlatildi Gorev basarili oldu fakat programlama sorunlari nedeniyle baslangicta planlanandan farkli alternatif bir gorev yurutuldu Apollo 5Ay Modulu 1 Uzay Araci LM Adaptoru SLA 7 ile birlesme konumuna getiriliyorGorev turuMurettebatsiz Dunya yorungesel LM ucusu B UygulayiciNASACOSPAR kimligi1968 007A SATCAT no 3106Gorev suresi11 saat 10 dakikaTamamlanan yorungeler7Uzay araci ozellikleriUzay araciApollo Ay Modulu 1UreticiGrummanFirlatma agirligi14 360 kilogram 31 660 lb Gorev baslangiciFirlatma tarihi22 Ocak 1968 22 48 09 22 Ocak 1968 22 48 09 UTCRoketSaturn IB SA 204Firlatma yeriCape Kennedy LC 37BGorev sonuTasfiye turuKontrolsuz yeniden girisDevre disi kalma23 Ocak 1968 9 58 23 Ocak 1968 9 58 UTCParcalanma tarihiYukselme asamasi 24 Ocak 1968 24 Ocak 1968 Alcalma asamasi 12 Subat 1968 12 Subat 1968 Yorunge parametreleriReferans sistemiYer merkezliRejimAlcak Dunya yorungesiPerije yuksekligi167 kilometre 90 nmi Apoje yuksekligi222 kilometre 120 nmi Egiklik31 63 dereceSure88 4 dakikaDevir22 Ocak 1968Apollo Projesi Apollo 4Apollo 6 HedeflerApollo 5 ay modulu inis ve kalkis motorlarinin ve bolumlerin birbirinden ayrilmasinin ilk defa uzayda test edildigi gorevdir Inis motoru uzayda ateslenen ilk ayarlanabilir roket motoru olma ozelligi tasiyordu Gorev ayni zamanda inis iptal simulasyonu da icermekteydi Bu durumda kalkis modulu inis yapilirken ayrilarak motorlarini atesliyor ve inis modulunu birakarak yukseliyordu GecikmelerApollo 4 gibi bu ucusta gecikmeler yasadi Gecikmenin baslica nedeni ay modulunun programin gerisinde kalmasiydi Modulun insaasinda sahip olunan tecrubenin yetersizligi bu gecikmenin nedeni sayilabilirdi Ilk insansiz ucus icin modulun 1966 Eylul unde firlatma sahasina getirilmesi ve 1967 Nisan inda firlatilmasi gerekiyordu Fakat surekli yasanan gecikmeler bunu zora soktu ay modulunun tasarimi bitmesine ragmen insaasinda kullanilacak ozel yapim parcalarin uretiminin yavas olmasi gecikmeyi arttiriyordu Bunun yaninda inis icin kullanilacak motor yeteri kadar akici calismiyor kalkis motoruysa kaynak ve uretim sorunlarina sahipti Sorunlarin cozulerek modulun tamamlanmasi programda var olan firlatmadan 3 ay sonraya yani 23 Haziran 1967 ye kadar olmadi Ay Modulu 1 firlatma icin Cape Canaveral a getirildi 4 ay suren test ve onarimin ardindan 19 Kasim da firlatma aracina yerlestirildi 17 Aralik 1967 de Grumman da Ay Modulu 5 Apollo 11 ustunde gerceklestirilen testlerden biri olan kabin basinc testi camlarin kirilmasi sonucu basarisiz oldu 28 Aralik 1967 de ay modulu 5 in basarizligi sonucunda firlatilacak olan Ay Modulu 1 de camlari gorevin selameti acisindan aluminyum levhalarla degistirildi UcusSaturn IB firlatma rampasinda Apollo 5 i yorungeye tasiyacak olan arac Saturn IB adli roketti Saturn V ten daha kucuk olan bu roket test modulunu Dunya yorungesine cikartabilecek gucteydi Apollo 5 te kullanilan IB roketi aslinda Apollo 1 icin hazirlandi fakat cikan bir yangindan oturu yetistirilemedi ve yenilenip Apollo 5 icin kullanildi Ucustan once ay modulunun camlari aluminyum plakalarla degistirildi Ayrica uretimi hizlandirmak icin inis bacaklari olmadan uretildi Murettebat veya hizmet modulu olmadan gerek yoktu Bunlarin sonucu olarak normalde 68 metre olacak olan roket sadece 55 metreydi 22 Ocak 1968 yilinda gun batimindan once Apollo 5 firlatildi Saturn IB mukemmel calisarak ikinci asamada ay modulunu 163 ile 222 km yorungeye yerlestirdi Yorungeyi 2 kez tamamladiktan sonra testlere basladi fakat inis motorlarinda yapilan ilk test sorunla karsilasti Motor calistirilmasindan 39 saniye sonra otomatik olarak kapanmasi gerekirken 4 saniyede kapaniyordu Kalkis oncesi bir yakit sizintisindan suphelenildi ve bunu motorun askiya alinmasi takip etti Askiya alinan motorun calismak icin gereken basinca cikmasi daha fazla zaman gerektiriyordu Yer kontrolculeri inis motorlarinin iki kez daha manuel calistirilmasi denedikten sonra kalkis iptal testi uygulanip ardindan bir kez de kalkis motoru calistirildi 11 saat 10 dakikanin ardindan test bitirildi ve modul ustundeki kontrol kaldirilarak hava direnciyle tekrar atmosfere girip yanabilecekleri bir yorungeye birakildilar Kalkis bolumu 24 Ocak ta inis bolumuyse 12 Subat ta atmosfere girerek yandi Inis motoru programlama hatasina ragmen NASA gorevin modulu kanitladigini aktararak basarili olarak ilan etti Ikinci insansiz ucus olacak olan LM 2 iptal edildi LM 3 un ise ilk insanli ucus olarak Apollo 9 la gitmesine izin verildi LogoLogo NASA tarafindan degil Grumman daki modulu yapan muhendisler tarafindan tasarlanmisti Modulu inis bacaklari olmadan inis iptal testi yaparken ve ay saginda olarak gostermistir kaynak belirtilmeli Kaynakca a b c d e Apollo 5 NASA Space Science Data Coordinated Archive 8 Mart 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 26 Eylul 2016 McDowell Jonathan Jonathan s Space Pages 11 Ekim 2003 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 23 Mart 2014