Savaşır, Ardahan ilinin Posof ilçesine bağlı bir köydür.
Savaşır | |
---|---|
Ardahan'ın konumu | |
Savaşır Savaşır'ın Ardahan'daki konumu | |
Ülke | Türkiye |
İl | Ardahan |
İlçe | Posof |
Coğrafi bölge | Doğu Anadolu Bölgesi |
Rakım | 1634 m |
Nüfus (2022) | |
• Toplam | 86 |
Zaman dilimi | (TSİ) |
İl alan kodu | 0478 |
İl plaka kodu | 75 |
Posta kodu | 75800 |
Tarihçe
Savaşır köyünün eski adı, Çançahi'dir. Gürcüce bir yer adı olan Çançahi (ჭანჭახი), "balçık" anlamına gelir ve Gürcistan coğrafyasında bugün de yaygın bir yer adıdır. Bu yer adı Türkçeye Cancak olarak girmiştir. Nitekim 1928 tarihli Osmanlıca köy listesinde Cancak (جانجاق) olarak geçer. Ruslar ise, 1886 yılındaki nüfus tespiti sırasında köyün adını Gürcüce yazılışına uygun biçimde Çançah (Чанчах) olarak kaydetmiştir.
Çançahi, Gürcistan'ı oluşturan tarihsel Samtshe bölgesinin yerleşim yerlerinden biriydi. Osmanlılar köyü, birleşik Gürcistan Krallığı'nın ardından bu bölgeye hakim olan Samtshe Atabeyliği'nden 16. yüzyılın ortasında ele geçirdi. Bu yerleşme, üç yüz yılı aşkın bir süre Osmanlı egemenliğinde kaldıktan sonra, 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı’nın ardından Rusların eline geçti. Rus idaresinde Çançahi, Ardahan sancağının (okrug) Poshov kazasına (uçastok) bağlıydı. Bu kaza içinde Sakire nahiyesinin (маркяз: merkez) köylerinden biriydi. 1886 yılında köyün nüfusu 218 kişiden oluşuyordu. Rus idaresi sırasında köyün nüfusu artmış, 1896’da 306 kişiye, 1906’da da 340 kişiye yükselmişti. Bu tespitlerde nüfusun tamamı "Türk" olarak kaydedilmiştir.
Çançahi, Rus hakimiyetinin sona ermesinden sonra, bir süre bağımsız Gürcistan'ın sınırları içinde kaldı. 1921 yılında, Sovyet Rusya'nın Gürcistan'ı işgali sırasında, Ankara Hükümeti'nin verdiği ültimatom üzerine Gürcistan hükûmeti Ardahan ve Artvin bölgelerinden çekildi. 16 Mart 1921'de, Sovyet Rusya ile Ankara Hükümeti arasında imzalanan Moskova Antlaşması'yla da Çançahi köyü Türkiye'ye bırakıldı.
Çançahi, 1928 tarihli Osmanlıca köy listesinde Kars vilayetinin Poshof kazasının Damal nahiyesine bağlıydı. 1935 genel nüfus sayımında Cilvana nahiyesine bağlı olan köyde 525 kişi yaşıyordu. Çançahi veya Cancak, "yabancı kökten geldiği" için 1959 yılında 7267 sayılı kanunla Savaşır olarak değiştirilmiştir. Bununla birlikte köyün eski adı yeni adıyla birlikte resmî kayıtlarda "Savaşır (Cancak)" biçiminde bir süre daha kullanılmıştır.
Savaşır köyünde üç tarihsel yapının kalıntıları bulunmaktadır. Bunlardan biri köyün eski kilisesi olan Çançahi Kilisesi'dir. Bu yapı tamamen yıkılmıştır. Diğer iki yapı ise, Çançahi Kalesi olarak adlandırılmaktadır.
Coğrafya
Savaşır köyü, Ardahan il merkezine 101 km, Posof ilçe merkezine 20 km uzaklıktadır.
Nüfus
Yıllara göre köy nüfus verileri | |
---|---|
2022 | 86 |
2021 | 97 |
2020 | 107 |
2019 | 111 |
2018 | 91 |
2017 | 100 |
2016 | 111 |
2015 | 97 |
2014 | 121 |
2013 | 129 |
2012 | 142 |
2011 | 160 |
2010 | 165 |
2009 | 184 |
2008 | 183 |
2007 | 189 |
2000 | 216 |
1990 | 341 |
1985 | 379 |
Kaynakça
- ^ (İngilizce). Fallingrain.com. 16 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Nisan 2020.
- ^ a b c d e f g h i j k l m n o p q "Ardahan Posof Savaşır Köy Nüfusu". Nufusune.com. 17 Mart 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 28 Nisan 2020.
- ^ 2014 Yılı Tao-Klarceti Tarihi Eserleri Araştırma Gezisi Sonuçları (Gürcüce), Tiflis, 2015, s. 192 11 Nisan 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde . .
- ^ ""ჭანჭახი" - Universal Ansiklopedik Sözlük (Gürcüce)". 16 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 16 Ağustos 2021.
- ^ a b Son Teşkilat-i Mülkiyede Köylerimizin Adları (Osmanlıca), İstanbul, 1928, s. 762.
- ^ ""Poshov kazası 1886 Yılı" (Rusça)". 26 Aralık 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 16 Ağustos 2021.
- ^ ""Poshov kazası 1886 Yılı" (Rusça)". 26 Aralık 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 16 Ağustos 2021.
- ^ Candan Badem, Çarlık Yönetiminde Kars, Ardahan, Artvin, İstanbul, 2018, s. 114, .
- ^ Mustafa Kemal Atatürk, Nutuk, İstanbul, 1934, 3 cilt; 2. cilt, s. 41.
- ^ "1935 Genel Nüfus Sayımı, İstanbul, 1937, s. 69" (PDF). 16 Ocak 2020 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 16 Ağustos 2021.
- ^ "Köylerimiz, (Yayımlayan) İçişleri Bakanlığı, Ankara, 1968, s. 627". 23 Şubat 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 16 Ağustos 2021.
- ^ "1980 Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1981" (PDF). 19 Şubat 2020 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 16 Ağustos 2021.
- ^ Tao-Klarceti - Tarihsel ve Kültürel Anıtlar Kataloğu (Gürcüce), (Editör) Buba Kudava, (Yazarlar) Nestan Bagauri, Zurab Batiaşvili, İrma Beridze, Buba Kudava, Nikoloz Jğenti, Goça Saitidze, Natia Hizanişvili, Tiflis, 2018, s. 232, 406, .
- ^ 2012-2013 Yılları Tao-Klarceti Tarihi Eserleri Araştırma Gezisi Sonuçları (Gürcüce), Tiflis, 2019, s. 31 17 Ağustos 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde . .
- ^ a b . YerelNet.org.tr. 3 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Nisan 2020.
- ^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1991). (PDF). sehirhafizasi.sakarya.edu.tr. 19 Şubat 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Şubat 2020.
- ^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1986). (PDF). sehirhafizasi.sakarya.edu.tr. 19 Şubat 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Şubat 2020.
Dış bağlantılar
- Savaşır, Posof için uzaydan görüntü siteleri: Google, Yahoo, Microsoft
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Savasir Ardahan ilinin Posof ilcesine bagli bir koydur SavasirKoyArdahan in konumuSavasirSavasir in Ardahan daki konumuUlkeTurkiyeIlArdahanIlcePosofCografi bolgeDogu Anadolu BolgesiRakim1634 mNufus 2022 Toplam86Zaman dilimiUTC 03 00 TSI Il alan kodu0478Il plaka kodu75Posta kodu75800TarihceSavasir koyunun eski adi Cancahi dir Gurcuce bir yer adi olan Cancahi ჭანჭახი balcik anlamina gelir ve Gurcistan cografyasinda bugun de yaygin bir yer adidir Bu yer adi Turkceye Cancak olarak girmistir Nitekim 1928 tarihli Osmanlica koy listesinde Cancak جانجاق olarak gecer Ruslar ise 1886 yilindaki nufus tespiti sirasinda koyun adini Gurcuce yazilisina uygun bicimde Cancah Chanchah olarak kaydetmistir Cancahi Gurcistan i olusturan tarihsel Samtshe bolgesinin yerlesim yerlerinden biriydi Osmanlilar koyu birlesik Gurcistan Kralligi nin ardindan bu bolgeye hakim olan Samtshe Atabeyligi nden 16 yuzyilin ortasinda ele gecirdi Bu yerlesme uc yuz yili askin bir sure Osmanli egemenliginde kaldiktan sonra 1877 1878 Osmanli Rus Savasi nin ardindan Ruslarin eline gecti Rus idaresinde Cancahi Ardahan sancaginin okrug Poshov kazasina ucastok bagliydi Bu kaza icinde Sakire nahiyesinin markyaz merkez koylerinden biriydi 1886 yilinda koyun nufusu 218 kisiden olusuyordu Rus idaresi sirasinda koyun nufusu artmis 1896 da 306 kisiye 1906 da da 340 kisiye yukselmisti Bu tespitlerde nufusun tamami Turk olarak kaydedilmistir Cancahi Rus hakimiyetinin sona ermesinden sonra bir sure bagimsiz Gurcistan in sinirlari icinde kaldi 1921 yilinda Sovyet Rusya nin Gurcistan i isgali sirasinda Ankara Hukumeti nin verdigi ultimatom uzerine Gurcistan hukumeti Ardahan ve Artvin bolgelerinden cekildi 16 Mart 1921 de Sovyet Rusya ile Ankara Hukumeti arasinda imzalanan Moskova Antlasmasi yla da Cancahi koyu Turkiye ye birakildi Cancahi 1928 tarihli Osmanlica koy listesinde Kars vilayetinin Poshof kazasinin Damal nahiyesine bagliydi 1935 genel nufus sayiminda Cilvana nahiyesine bagli olan koyde 525 kisi yasiyordu Cancahi veya Cancak yabanci kokten geldigi icin 1959 yilinda 7267 sayili kanunla Savasir olarak degistirilmistir Bununla birlikte koyun eski adi yeni adiyla birlikte resmi kayitlarda Savasir Cancak biciminde bir sure daha kullanilmistir Savasir koyunde uc tarihsel yapinin kalintilari bulunmaktadir Bunlardan biri koyun eski kilisesi olan Cancahi Kilisesi dir Bu yapi tamamen yikilmistir Diger iki yapi ise Cancahi Kalesi olarak adlandirilmaktadir CografyaSavasir koyu Ardahan il merkezine 101 km Posof ilce merkezine 20 km uzakliktadir NufusYillara gore koy nufus verileri2022 862021 972020 1072019 1112018 912017 1002016 1112015 972014 1212013 1292012 1422011 1602010 1652009 1842008 1832007 1892000 2161990 3411985 379Kaynakca Ingilizce Fallingrain com 16 Mayis 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 28 Nisan 2020 a b c d e f g h i j k l m n o p q Ardahan Posof Savasir Koy Nufusu Nufusune com 17 Mart 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 28 Nisan 2020 2014 Yili Tao Klarceti Tarihi Eserleri Arastirma Gezisi Sonuclari Gurcuce Tiflis 2015 s 192 11 Nisan 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde ISBN 978 9941 0 7362 5 ჭანჭახი Universal Ansiklopedik Sozluk Gurcuce 16 Agustos 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 16 Agustos 2021 a b Son Teskilat i Mulkiyede Koylerimizin Adlari Osmanlica Istanbul 1928 s 762 Poshov kazasi 1886 Yili Rusca 26 Aralik 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 16 Agustos 2021 Poshov kazasi 1886 Yili Rusca 26 Aralik 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 16 Agustos 2021 Candan Badem Carlik Yonetiminde Kars Ardahan Artvin Istanbul 2018 s 114 ISBN 9786052100271 Mustafa Kemal Ataturk Nutuk Istanbul 1934 3 cilt 2 cilt s 41 1935 Genel Nufus Sayimi Istanbul 1937 s 69 PDF 16 Ocak 2020 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 16 Agustos 2021 Koylerimiz Yayimlayan Icisleri Bakanligi Ankara 1968 s 627 23 Subat 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 16 Agustos 2021 1980 Genel Nufus Sayimi Ankara 1981 PDF 19 Subat 2020 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 16 Agustos 2021 Tao Klarceti Tarihsel ve Kulturel Anitlar Katalogu Gurcuce Editor Buba Kudava Yazarlar Nestan Bagauri Zurab Batiasvili Irma Beridze Buba Kudava Nikoloz Jgenti Goca Saitidze Natia Hizanisvili Tiflis 2018 s 232 406 ISBN 9789941478178 2012 2013 Yillari Tao Klarceti Tarihi Eserleri Arastirma Gezisi Sonuclari Gurcuce Tiflis 2019 s 31 17 Agustos 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde ISBN 978 9941 9639 0 2 a b YerelNet org tr 3 Haziran 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 28 Nisan 2020 Basbakanlik Devlet Istatistik Enstitusu 1991 PDF sehirhafizasi sakarya edu tr 19 Subat 2020 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 19 Subat 2020 Basbakanlik Devlet Istatistik Enstitusu 1986 PDF sehirhafizasi sakarya edu tr 19 Subat 2020 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 18 Subat 2020 Dis baglantilarSavasir Posof icin uzaydan goruntu siteleri Google Yahoo Microsoft