Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Çamhusi Kilisesi veya Kamhisi Kilisesi (Gürcüce: ჩამხუსის ეკლესია veya ქამხისის ეკლესია), tarihsel Tao bölgesinde, günümüzde Erzurum ilinin Şenkaya ilçesine bağlı ve eski adı Kamhisi / Çamhusi olan Dokuzelma köyünde Gürcü döneminden kalma bir kiliseydi.
 | |
| Temel bilgiler | |
|---|---|
| Konum | Dokuzelma, Şenkaya |
| Koordinatlar | 40°44′35″K 42°23′21″D / 40.74306°K 42.38917°D |
| İnanç | Doğu Ortodoks Kilisesi |
| Mezhep | Gürcü Ortodoks Kilisesi |
| Durum | Yıkılmış (yerinde cami yapılmış) |
| Mimari | |
| Mimari tür | Kilise |
| Mimari biçim | Gürcü mimarisi |
| Tamamlanma | 8-9. yüzyıl |
Tarihçe
Kamhisi köyü ve Tao bölgesi Orta Çağ'da Gürcistan'ın bir parçasıydı. Osmanlıların bu bölgeyi ele geçirdikten bir süre sonra gerçekleştirdikleri tahrirde köyde, tamamı Hristiyan olan 55 hane yaşıyor ve köyün halkı Gürcüler ve Ermenilerden oluşuyordu. Kamhisi köyünün kilisesi olan Kamhisi Kilisesi'nin 8-9. yüzyıllarda inşa edildiği tahmin edilmektedir. Gürcü tarihçi Ekvtime Takaişvili'nin 1902 yılındaki araştırma gezisini gerçekleştirdiği tarihte köyde Kürtler yaşıyordu ve kilise de temeline kadar yıkılmıştı. Bu tarihte Kamhisi köyü Çamhusi olarak adlandırılıyordu ve kilisenin yaygın adı da buna dayanmaktadır. Çamhusi Kilisesi daha sonra ortadan kaldırılmış ve yerinde köyün camisi inşa edilmiştir.
Mimari
Çamhusi Kilisesi, Ekvtime Takaişvili'nin araştırma gezisi sırasında yıkılmış olmasına karşın, planı tespit edilecek durumdaydı. Takaişvili'nin verdiği bilgiye göre kilise, haç planlı ve dört apsisli bir yapıydı. Haç planlı olmasına karşın, değişik bir palana sahipti ve yapının ortası dairesel bir alandan oluşuyordu. Yuvarlak forma sahip apsislerin arasında birer oda bulunuyordu. Apsisler gibi dışa doğru çıkıntı yapan bu odaların her biri, birer yuvarlak nişle ve apsis görünümlü girintili alanla apsisler gibi rotunda kısmına açılıyordu. Odaların da apsisler gibi dış taraftan üçer cephesi vardı. Bundan dolayı Çamhusi Kilisesi dışarıdan çok cepheli bir yapı görünümüne sahipti. Çamhusi Kilisesi, Mtsheta'daki Cvari Kilisesi'ne, bu kilisenin planını örnek alan Ateni Sioni Kilisesi ile Martvili Kilisesi'ne benziyordu.
Kaynakça
- ^ a b c "Ekvtime Takaişvili, 1907 Yılı Kola-Oltisi ve Çangli'de Arkeolojik Araştırmalar Gezisi (არქეოლოგიური ექსპედიცია კოლა-ოლთისში და ჩანგლში 1907 წელს), Paris, 1938, s. 29". 29 Ekim 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Ocak 2024.
- ^ "Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan (Osmanlıca ve Gürcüce), (Yayımlayan) Sergi Cikia, Tiflis, 1947-1958, 3 cilt, III. cilt (1958): s. 575". 15 Nisan 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Ocak 2024.
- ^ "Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan (Osmanlıca ve Gürcüce), (Yayımlayan) Sergi Cikia, Tiflis, 1941-1958, 3 cilt; II. cilt (1941), s. 362-363". 17 Nisan 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Ocak 2024.
- ^ Tao-Klarceti: Tarihsel ve Kültürel Anıtlar (ტაო-კლარჯეთი: ისტორიისა და კულტურის ძეგლები), (Editör) Buba Kudava, (Yazarlar) Nestan Bagauri, Zurab Batiaşvili, İrma Beridze, Buba Kudava, Nikoloz Jğenti, Goça Saitidze, Natia Hizanişvili, Tiflis, 2018, s. 118, .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Camhusi Kilisesi veya Kamhisi Kilisesi Gurcuce ჩამხუსის ეკლესია veya ქამხისის ეკლესია tarihsel Tao bolgesinde gunumuzde Erzurum ilinin Senkaya ilcesine bagli ve eski adi Kamhisi Camhusi olan Dokuzelma koyunde Gurcu doneminden kalma bir kiliseydi Camhusi KilisesiTemel bilgilerKonumDokuzelma SenkayaKoordinatlar40 44 35 K 42 23 21 D 40 74306 K 42 38917 D 40 74306 42 38917InancDogu Ortodoks KilisesiMezhepGurcu Ortodoks KilisesiDurumYikilmis yerinde cami yapilmis MimariMimari turKiliseMimari bicimGurcu mimarisiTamamlanma8 9 yuzyilTarihceKamhisi koyu ve Tao bolgesi Orta Cag da Gurcistan in bir parcasiydi Osmanlilarin bu bolgeyi ele gecirdikten bir sure sonra gerceklestirdikleri tahrirde koyde tamami Hristiyan olan 55 hane yasiyor ve koyun halki Gurculer ve Ermenilerden olusuyordu Kamhisi koyunun kilisesi olan Kamhisi Kilisesi nin 8 9 yuzyillarda insa edildigi tahmin edilmektedir Gurcu tarihci Ekvtime Takaisvili nin 1902 yilindaki arastirma gezisini gerceklestirdigi tarihte koyde Kurtler yasiyordu ve kilise de temeline kadar yikilmisti Bu tarihte Kamhisi koyu Camhusi olarak adlandiriliyordu ve kilisenin yaygin adi da buna dayanmaktadir Camhusi Kilisesi daha sonra ortadan kaldirilmis ve yerinde koyun camisi insa edilmistir MimariCamhusi Kilisesi Ekvtime Takaisvili nin arastirma gezisi sirasinda yikilmis olmasina karsin plani tespit edilecek durumdaydi Takaisvili nin verdigi bilgiye gore kilise hac planli ve dort apsisli bir yapiydi Hac planli olmasina karsin degisik bir palana sahipti ve yapinin ortasi dairesel bir alandan olusuyordu Yuvarlak forma sahip apsislerin arasinda birer oda bulunuyordu Apsisler gibi disa dogru cikinti yapan bu odalarin her biri birer yuvarlak nisle ve apsis gorunumlu girintili alanla apsisler gibi rotunda kismina aciliyordu Odalarin da apsisler gibi dis taraftan ucer cephesi vardi Bundan dolayi Camhusi Kilisesi disaridan cok cepheli bir yapi gorunumune sahipti Camhusi Kilisesi Mtsheta daki Cvari Kilisesi ne bu kilisenin planini ornek alan Ateni Sioni Kilisesi ile Martvili Kilisesi ne benziyordu Kaynakca a b c Ekvtime Takaisvili 1907 Yili Kola Oltisi ve Cangli de Arkeolojik Arastirmalar Gezisi არქეოლოგიური ექსპედიცია კოლა ოლთისში და ჩანგლში 1907 წელს Paris 1938 s 29 29 Ekim 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 4 Ocak 2024 Defter i Mufassal i Vilayet i Gurcistan Osmanlica ve Gurcuce Yayimlayan Sergi Cikia Tiflis 1947 1958 3 cilt III cilt 1958 s 575 15 Nisan 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 4 Ocak 2024 Defter i Mufassal i Vilayet i Gurcistan Osmanlica ve Gurcuce Yayimlayan Sergi Cikia Tiflis 1941 1958 3 cilt II cilt 1941 s 362 363 17 Nisan 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 4 Ocak 2024 Tao Klarceti Tarihsel ve Kulturel Anitlar ტაო კლარჯეთი ისტორიისა და კულტურის ძეგლები Editor Buba Kudava Yazarlar Nestan Bagauri Zurab Batiasvili Irma Beridze Buba Kudava Nikoloz Jgenti Goca Saitidze Natia Hizanisvili Tiflis 2018 s 118 ISBN 978 9941 478 17 8