Koditzkaro Kilisesi veya Kodistzkaro Kilisesi (Gürcüce: კოდიწყაროს ეკლესია veya კოდისწყაროს ეკლესია), tarihsel Artani bölgesinde, günümüzde Ardahan ilinin merkez ilçesine bağlı ve eski adı Koditzkaro olan Akyaka köyünde Orta Çağ'dan kalma Gürcü kilisesidir. Köyün Türkçeye yerleşmiş adından dolayı Kodushara Kilisesi veya Koduzhara Kilisesi olarak da bilinir.
Temel bilgiler | |
---|---|
Konum | Akyaka, Ardahan |
Koordinatlar | 41°05′06″K 42°34′48″D / 41.08500°K 42.58000°D |
İnanç | Doğu Ortodoks Kilisesi |
Mezhep | Gürcü Ortodoks Kilisesi |
Durum | Yıkılmış |
Mimari | |
Mimari tür | Kilise |
Mimari biçim | Gürcü mimarisi |
Tamamlanma | ? Orta Çağ |
Özellikler | |
Malzemeler | Dolgu duvar, moloz taş, kesme taş |
Tarihçe
Koditzkaro köyünün bulunduğu Artani bölgesi tarihsel Gürcistan'ın bir parçasıydı. Osmanlılar bu bölgeyi ve köyü 16. yüzyılın ikinci yarısında Gürcülerden ele geçirmiştir. Nitekim Koditzkaro (კოდიწყარო) veya Kodistzkaro (კოდისწყარო) adı Gürcüce olup "tekne pınar" anlamına gelir. Bu yerleşim 1595 tarihli Osmanlı mufassal defterinde "Kotishara" (كوتسخارە) şeklinde kaydedilmiştir. Bu tarihte Koditzkaro köyü 86 Hristiyan haneden oluşan büyük bir yerleşimdi. Kaditzkaro Kilisesi de bu dönemden kalmış olmalıdır. Köy halkının Müslüman olmasıyla kilisenin cemaatini yitirdiği ve işlevsiz hale gelip yıkıldığı anlaşılmaktadır. Nitekim günümüzde kiliseden birkaç duvar parası kalmıştır.
Mimari
Koditzkaro Kilisesi'nin kalıntıları bugünkü yerleşimin merkezinde yer alır. Kilise dolgu duvar tekniğinde, harç kullanılarak moloz taşlarla inşa edilmiş olup tek nefli ve dikdörtgen (8,5 × 5,0 m) planlı bir yapıdır. Kilise temel seviyesine kadar yıkılmış olup geriye sadece doğu duvarında apsisin yüksekçe bölümleri kalmıştır. Duvarların yüzey taşları tamamen sökülüp alınmıştır.Bununla birlikte yüzey taşlarının küçük boyutlu kesme taşlar olduğu dolguda kalan izlerden anlaşılmaktadır. Apsisin kalan bölümünde kare biçimli bir niş bulunmaktadır.
Kaynakça
- ^ Fahriye Bayram ve Turgay Yazar, “Artvin, Erzurum, Ardahan İli ve İlçelerinde Ortaçağ Gürcü Mimarisi Yüzey Araştırmaları – 2009”, 28. Araştırma Sonuçları Toplantısı, Ankara, 2011, 1. Cilt, s. 3. 15 Temmuz 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde . ISSN: 10177663
- ^ a b c 2014 Yılı Tao-Klarceti Tarihi Eserleri Araştırma Gezisi Sonuçları (ტაო-კლარჯეთის ძეგლების 2014 წლის საკვლევი ექსპედიციების ანგარიშები), Tiflis, 2015, s. 101. 11 Nisan 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ "კოდი" - A Comprehensive Georgian-English Dictionary, Londra, 2006, 2 cilt 23 Ağustos 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ "წყარო" - A Comprehensive Georgian-English Dictionary, Londra, 2006, 2 cilt
- ^ "Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan (Osmanlıca ve Gürcüce), (Yayımlayan) Sergi Cikia, Tiflis, 1941-1958, 3 cilt; III. cilt (1958), s. 525". 15 Nisan 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 16 Kasım 2023.
- ^ Fahriye Bayram ve Turgay Yazar, “Artvin, Erzurum, Ardahan İli ve İlçelerinde Ortaçağ Gürcü Mimarisi Yüzey Araştırmaları – 2009”, 28. Araştırma Sonuçları Toplantısı, Ankara, 2011, 1. Cilt, s. 3. 15 Temmuz 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde . ISSN: 10177663
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Koditzkaro Kilisesi veya Kodistzkaro Kilisesi Gurcuce კოდიწყაროს ეკლესია veya კოდისწყაროს ეკლესია tarihsel Artani bolgesinde gunumuzde Ardahan ilinin merkez ilcesine bagli ve eski adi Koditzkaro olan Akyaka koyunde Orta Cag dan kalma Gurcu kilisesidir Koyun Turkceye yerlesmis adindan dolayi Kodushara Kilisesi veya Koduzhara Kilisesi olarak da bilinir Koditzkaro KilisesiTemel bilgilerKonumAkyaka ArdahanKoordinatlar41 05 06 K 42 34 48 D 41 08500 K 42 58000 D 41 08500 42 58000InancDogu Ortodoks KilisesiMezhepGurcu Ortodoks KilisesiDurumYikilmisMimariMimari turKiliseMimari bicimGurcu mimarisiTamamlanma Orta CagOzelliklerMalzemelerDolgu duvar moloz tas kesme tasTarihceKoditzkaro koyunun bulundugu Artani bolgesi tarihsel Gurcistan in bir parcasiydi Osmanlilar bu bolgeyi ve koyu 16 yuzyilin ikinci yarisinda Gurculerden ele gecirmistir Nitekim Koditzkaro კოდიწყარო veya Kodistzkaro კოდისწყარო adi Gurcuce olup tekne pinar anlamina gelir Bu yerlesim 1595 tarihli Osmanli mufassal defterinde Kotishara كوتسخارە seklinde kaydedilmistir Bu tarihte Koditzkaro koyu 86 Hristiyan haneden olusan buyuk bir yerlesimdi Kaditzkaro Kilisesi de bu donemden kalmis olmalidir Koy halkinin Musluman olmasiyla kilisenin cemaatini yitirdigi ve islevsiz hale gelip yikildigi anlasilmaktadir Nitekim gunumuzde kiliseden birkac duvar parasi kalmistir MimariKoditzkaro Kilisesi nin kalintilari bugunku yerlesimin merkezinde yer alir Kilise dolgu duvar tekniginde harc kullanilarak moloz taslarla insa edilmis olup tek nefli ve dikdortgen 8 5 5 0 m planli bir yapidir Kilise temel seviyesine kadar yikilmis olup geriye sadece dogu duvarinda apsisin yuksekce bolumleri kalmistir Duvarlarin yuzey taslari tamamen sokulup alinmistir Bununla birlikte yuzey taslarinin kucuk boyutlu kesme taslar oldugu dolguda kalan izlerden anlasilmaktadir Apsisin kalan bolumunde kare bicimli bir nis bulunmaktadir Kaynakca Fahriye Bayram ve Turgay Yazar Artvin Erzurum Ardahan Ili ve Ilcelerinde Ortacag Gurcu Mimarisi Yuzey Arastirmalari 2009 28 Arastirma Sonuclari Toplantisi Ankara 2011 1 Cilt s 3 15 Temmuz 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde ISSN 10177663 a b c 2014 Yili Tao Klarceti Tarihi Eserleri Arastirma Gezisi Sonuclari ტაო კლარჯეთის ძეგლების 2014 წლის საკვლევი ექსპედიციების ანგარიშები Tiflis 2015 s 101 11 Nisan 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde ISBN 978 9941 0 7362 5 კოდი A Comprehensive Georgian English Dictionary Londra 2006 2 cilt 23 Agustos 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde ISBN 0 9535878 3 5 წყარო A Comprehensive Georgian English Dictionary Londra 2006 2 cilt ISBN 0 9535878 3 5 Defter i Mufassal i Vilayet i Gurcistan Osmanlica ve Gurcuce Yayimlayan Sergi Cikia Tiflis 1941 1958 3 cilt III cilt 1958 s 525 15 Nisan 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 16 Kasim 2023 Fahriye Bayram ve Turgay Yazar Artvin Erzurum Ardahan Ili ve Ilcelerinde Ortacag Gurcu Mimarisi Yuzey Arastirmalari 2009 28 Arastirma Sonuclari Toplantisi Ankara 2011 1 Cilt s 3 15 Temmuz 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde ISSN 10177663