Christoph Hartknoch (1644–1687), Prusyalı tarihçi ve eğitimci.
Christoph Hartknoch | |
---|---|
Doğum | 1644 Jablonken (Jabłonka) |
Ölüm | 1687 Toruń (Thorn) |
Meslek | tarihçi ve eğitimci |
Hayatı
Hartknoch, Prusya Dükalığı'ndaki Ortelsburg (Szczytno) yakınlarındaki Jablonken'de (Jabłonka) doğmuştur. 1650'de aile Passenheim'a (Pasym) taşınmış ve orada güney Prusya'da Polonya Krallığı adına savaşan Tatar saldırılarının vahşetine ve dehşetine tanık olmuştur. Öğretmeni onu pencereden atarak hayatını kurtarmıştır. Bölgedeki çok sayıda köy yok edilmiştir, ancak Hartknoch düklüğün başkenti Königsberg'e ulaşmayı başarmıştır.
Königsberg'de Hartknoch bir Protestan enstitüsünde teoloji okumaya başlamıştır. Kısa bir süre sonra ailesi ölmüş ve çalışmak zorunda kalmıştır. Kaunas'ta özel öğretmen ve ardından Vilnius'taki Protestan okulunda rektör olmuştur. Kısa süre sonra tarihle ilgilenen kitapların ve kayıtların bulunduğu Königsberg'e dönmüştür.
1679'da Hartknoch, önce Latince ve sonra Almanca olarak yayınladığı Eski ve Yeni Prusya isimli Prusya tarihi hakkında bir kitap yanında Prusya'daki kilisenin tarihini anlatan bir başka bir kitap yayınlamıştır. Eserlere, insanlara, tarihe ve kültüre dair açıklamalar ve illüstrasyonların yanı sıra kasabaların bakır gravür illüstrasyonları da eşlik etmiştir. Etnografik bilgileri rahip Matthäus Prätorius'tan almıştır.
Hartknoch'un Polonya-Litvanya Birliği, Kaunas ve Vilnius'taki çalışmaları onların tarihlerine olan ilgisini uyandırmıştır. Birlik üzerine türünün ilk örneği olan, 300 yıla yayılan kapsamlı bir çalışma yazmıştır.
1677'de Toruń (Thorn) şehri, Hartknoch'u on yıl boyunca çalıştığı gymnasium müdürü olması için davet edilmiştir. 687'de 43 yaşındayken orada ölmüştür.
Hartknoch'un kapsamlı bilimsel çalışmaları Prusya, Pomeranya, Samogitya, Kurlandiya ve Polonya bilgisine büyük katkı sağlamıştır.
Nicolaus Copernicus'un portresi
Hartknoch, Prusya tarihini konu alan kitabında Nicolaus Copernicus'un bir çizimine yer vermiştir. Hartknoch Şehirler ve kaleler hakkında. Ünlü matematikçi Nicolaus Copernicus yazmıştır. Kitap Hartknoch, yöneticilik yaptığı sırada yazılmıştır.
Çalışmaları
Wikimedia Commons'ta Christoph Hartknoch ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- Respublica Polonica duobus libris illustrata. Frankfurt, Leipzig, 1678
- Selectae dissertationes historicae de variis rebus Prussicis. 1679
- Christophorus Hartknoch: Alt- und Neues Preussen [literally 'Old and New Prussia']. Franckfurt & Leipzig, 1684 (Google Books)
- Preussische Kirchen-Historia (History of the Prussian Church). Frankfurt, Danzig, 1686
Kaynakça
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Christoph Hartknoch 1644 1687 Prusyali tarihci ve egitimci Christoph HartknochDogum1644 Jablonken Jablonka Olum1687 Torun Thorn Meslektarihci ve egitimciHayatiHartknoch Prusya Dukaligi ndaki Ortelsburg Szczytno yakinlarindaki Jablonken de Jablonka dogmustur 1650 de aile Passenheim a Pasym tasinmis ve orada guney Prusya da Polonya Kralligi adina savasan Tatar saldirilarinin vahsetine ve dehsetine tanik olmustur Ogretmeni onu pencereden atarak hayatini kurtarmistir Bolgedeki cok sayida koy yok edilmistir ancak Hartknoch duklugun baskenti Konigsberg e ulasmayi basarmistir Konigsberg de Hartknoch bir Protestan enstitusunde teoloji okumaya baslamistir Kisa bir sure sonra ailesi olmus ve calismak zorunda kalmistir Kaunas ta ozel ogretmen ve ardindan Vilnius taki Protestan okulunda rektor olmustur Kisa sure sonra tarihle ilgilenen kitaplarin ve kayitlarin bulundugu Konigsberg e donmustur Hartknoch Eski ve Yeni Prusya adli kitabinda son ikametgahi olan Thorn Torun sehrini anlatiyor 1679 da Hartknoch once Latince ve sonra Almanca olarak yayinladigi Eski ve Yeni Prusya isimli Prusya tarihi hakkinda bir kitap yaninda Prusya daki kilisenin tarihini anlatan bir baska bir kitap yayinlamistir Eserlere insanlara tarihe ve kulture dair aciklamalar ve illustrasyonlarin yani sira kasabalarin bakir gravur illustrasyonlari da eslik etmistir Etnografik bilgileri rahip Matthaus Pratorius tan almistir Hartknoch un Polonya Litvanya Birligi Kaunas ve Vilnius taki calismalari onlarin tarihlerine olan ilgisini uyandirmistir Birlik uzerine turunun ilk ornegi olan 300 yila yayilan kapsamli bir calisma yazmistir 1677 de Torun Thorn sehri Hartknoch u on yil boyunca calistigi gymnasium muduru olmasi icin davet edilmistir 687 de 43 yasindayken orada olmustur Hartknoch un kapsamli bilimsel calismalari Prusya Pomeranya Samogitya Kurlandiya ve Polonya bilgisine buyuk katki saglamistir Nicolaus Copernicus un portresiHartknoch Prusya tarihini konu alan kitabinda Nicolaus Copernicus un bir cizimine yer vermistir Hartknoch Sehirler ve kaleler hakkinda Unlu matematikci Nicolaus Copernicus yazmistir Kitap Hartknoch de yoneticilik yaptigi sirada yazilmistir CalismalariWikimedia Commons ta Christoph Hartknoch ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Respublica Polonica duobus libris illustrata Frankfurt Leipzig 1678 Selectae dissertationes historicae de variis rebus Prussicis 1679 Christophorus Hartknoch Alt und Neues Preussen literally Old and New Prussia Franckfurt amp Leipzig 1684 Google Books Preussische Kirchen Historia History of the Prussian Church Frankfurt Danzig 1686Kaynakca Z A Janczewski in Mitteilungsblatt der deutschen Minderheit im Bezirk Ermland Masuren 2002 3 Mart 2006 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 27 Nisan 2008 Johann Lorenz Mosheim amp James Murdock Institutes of Ecclesiastical History R Carter amp Bros 1871