Fatma Güzide Gülpınar Taranoğlu (d. 29 Ocak 1922, İstanbul - ö. 30 Aralık 2013, Ankara), Türk yazar ve şair. Şiirlerini hem serbest tarzda hem hece ölçüsü kullanarak yazdı. Güzide Taranoğlu 1960'dan sonra ortaya çıkan toplumsal gerçekçi yazarların aksine şiirin ve sanatın ideolojilerin gölgesinde olmasını kabul etmemiştir.Toplumun acılarını ve sorunlarını işlemesi yönüyle toplumsal gerçekçilerden esinlenmiştir. Balkan Savaşları sonrasında İstanbul'a yerleşen Üsküplü bir ailenin çocuğu olarak dünyaya geldi. İlköğrenimini Ilgın'da, ortaöğrenimini İstanbul'da tamamlamıştır. Güzide Sultan, Toprak Ana, Sultan Şaire gibi lakaplarla da anılır.
Güzide Taranoğlu | |
---|---|
Doğum | Fatma Güzide Gülpınar 28 Ocak 1922 İstanbul |
Ölüm | 30 Aralık 2013 Ankara |
Evlilik | Bilal Taranoğlu |
Çocuk(lar) | Osman Şanser, Ayşe Serpil, Ender Sevil |
Ebeveyn(ler) | Rıfat Bey, Nevres Hanım |
Hayatı
Babası Üsküp Kalkandelenli Hacı Kamberoğullarından Tahir Efendi'nin oğlu Rıfat Bey'dir. Rıfat Bey, İstanbul Tıp Fakültesi'nde dördüncü sınıftayken doktorluk yerine kimyager-eczacılığı seçti. Dört dil bilen Rıfat Bey, mezun olduktan sonra tekrar memleketi Üsküp'e dönerek bir dükkân açtı. Balkan Savaşları sırasında dükkânı işgal edildi ve esir düştü. Savaş sonunda serbest bırakılarak İstanbul'a yerleşti. Orada bir mahalle arkadaşının kız kardeşi ve saray kökenli bir aileye sahip olan Zübeyde Nevres Hanım ile evlendi. Nevres Hanım'ın babası Darülfünun hocası ünlü hattat Abdurrahman Zihni Bey, annesi ise Ayşe Hanım'dır.
Rıfat Bey ve Nevres Hanım, evliliklerinin dördüncü yılındayken dünyaya gelen kızlarına Fatma Güzide ismini verdiler. Güzide doğduktan sonra Rıfat Bey'in mesleğinden dolayı önce Adana'ya daha sonra Kozan'a taşındılar. Orada bir süre geçirdikten sonra Ereğli'ye ve son olarak da Ilgın'a yerleştiler. Taranoğlu, Ilgın'da iken beş yaşındaydı ve yaşı büyütülerek ilkokula gönderilmişti. 7 Mart 1932 tarihinde beşinci sınıftayken zatürre sebebiyle babasını kaybetti.
Taranoğlu bir süre sonra annesi ve kardeşiyle İstanbul'a göç etti. İstanbul'da ortaokulu tamamladı ve liseye geçti. Şiir denemelerine henüz lise yıllarındayken başlamıştı ancak şiir defterini herkesten saklamıştı. Liseyi bitirdikten sonra Emlak ve Eytam Bankası'nın İstanbul şubesinde çalışmaya başladı. Güzide Taranoğlu'nun bankadaki çalışma arkadaşlarından biri Ziya Osman Saba'ydı. Saba'ya şiirlerini gösterdi ve onun teşvikiyle yazmaya devam etti. Bankada çalıştığı süre içerisinde Saba'yı ziyarete gelen Yahya Kemal Beyatlı, Melih Cevdet Anday, Cahit Sıtkı Tarancı, Faruk Nafiz Çamlıbel ve Yaşar Nabi Nayır gibi önemli isimlerle tanışma fırsatı buldu. Faruk Nafiz Çamlıbel hece ölçüsüyle yazmaya devam etmesini tavsiye ederek kendisine Sultan Şaire lakabını verdi.
O yıllarda hem çalışmak hem okumak istiyordu ancak Bilal Taranoğlu ile tanıştıktan sonra öğrenimine devam etmedi. 1940 yılında Bilal Taranoğlu ile dünya evine girdi. Oğulları Osman Şanser'in doğduğu 1945 yılında Bilal Taranoğlu İstanbul Üniversitesi Tıp Fakültesi'nden mezun oldu. Eşinin görevi dolayısıyla Van, Giresun, Ağrı, Ordu, Samsun gibi şehirlerde bulunan şair, 1961 yılında Ankara'ya taşındı. Orada Türkiye Yardımseverler Derneği, Türkiye Aile Planlaması Derneği, İLESAM, MESAM, Kadınlar Birliği, Çocuk Esirgeme Kurumu, Folklor Araştırmaları Kurumu gibi kurum ve kuruluşlarda gönüllü olarak çalıştı. Evinde sanat toplantıları düzenledi.
1961 yılında ilk şiirleri Çaba, Hayat, Yeni Hayat dergilerinde yayımlandı. 1967 yılında ilk kitabı "Merhaba Dostum"u yayımladı. Yeni Tanin gazetesinde sanat sayfalarını düzenledi. Yeni Zafer gazetesinde köşe yazarlığı yaptı. 1973 yılında eşi Bilal Taranoğlu, Adalet Partisi'nden Ordu milletvekili seçildi. 1974 yılında ilk şiir sergisini açtı. 1976 yılında Gülpınar adıyla bir yayınevi kurdu; aynı adlı aylık fikir, kültür, sanat, edebiyat dergisini yayımlamaya başladı. Pek çok genç şairin yetişmesine olanak sağlayan dergisi, Mayıs 1976 - Mayıs 2005 tarihleri arasında toplam 349 sayı yayımladı. Şiirleri kendi dergisi Gülpınar başta olmak üzere birçok dergide basıldı. Şiirlerinin bir bölümü birçok ünlü besteci tarafından bestelendi ve TRT repertuvarına girdi.
1996 yılında Folklor Araştırmaları Kurumu tarafından "Türk Folkloruna Hizmet Ödülü"ne layık görüldü. 2003 yılında özel kitaplığını Gülyalı'da bir halk kütüphanesi kurulmak üzere Kültür ve Turizm Bakanlığına bağışladı. İlçede Güzide Taranoğlu Halk Kütüphanesi açıldı. Evindeki bütün mektup, belge, kitap ve dergi yayınlarının telif haklarını Türkiye Emlak Bankalılar Sağlık ve Sosyal Yardımlaşma Vakfı'na bağışladı.
30 Aralık 2013'te Ankara'da vefat etti ve vasiyeti üzerine eşi Bilal Taranoğlu'nun Karşıyaka Mezarlığı'ndaki kabrine gömüldü.
Eserleri
Eser adı | Yıl | Tür |
---|---|---|
Merhaba Dostum | 1967 | Şiir |
Mutlu Acı | 1968 | Şiir |
Tozpembe | 1969 | Şiir |
İnsanlar Mutlu Yaşasın | 1972 | Şiir |
Ve Mutluluk Çiçek Açar | 1975 | Şiir |
Diyorum ki | 1976 | Özdeyiş |
Aldanışlar Geçidi | 1978 | Antoloji |
Huzur Çağı | 1981 | Şiir |
Umutlar Canda Çiçek | 1984 | Şiir |
Aşk Yıllara Yenilmez | 1989 | Şiir |
Can Parçamız Çocuklar | 1993 | Şiir |
Selâmlarım | 1996 | Deneme |
Şiiristanda Hecelerin Dili | 1997 | Şiir |
Şiirlerimin Demeti Bir Dalda Bin Çiçek (Toplu Şiirler) | 1997 | Şiir |
Aşk Şiir= Hayat | 2002 | Şiir |
Sevgi Yağmur Aşk Güneş | 2003 | Şiir |
Bu Kitap Onun İçin | 2006 | Şiir |
Onu Andıkça Yaşıyorum | 2007 | Şiir |
Duygu Harmanım | 2009 | Şiir |
Akşamlar Yaklaştıkça | 2011 | Şiir |
Duygular Karmaşası | 2012 | Şiir |
Aşkım Benimle Biter | 2013 | Şiir |
Kaynakça
- ^ Tanzimat'tan Bugüne Edebiyatçılar Ansiklopedisi - Cilt II (PDF). Yapı Kredi Yayınları. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 10 Mart 2021.
- ^ TONGA, Necati (15 Mart 2018). . Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. Ahmet Yesevi Üniversitesi. 1 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mart 2021.
- ^ "Yitirdiklerimiz: Güzide Taranoğlu" (PDF). Türk Dili, 746. TDK. Şubat 2014. Erişim tarihi: 10 Mart 2021.[]
- ^ "Güzide Taranoğlu - Biyografya". www.biyografya.com. 25 Mart 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 10 Mart 2021.
- ^ OKUMUŞ, Salih & BAYRAM, Sabit. "GÜZİDE TARANOĞLU'NUN HAYATI, SANATI VE ESERLERİ" (PDF). Erişim tarihi: 10 Mart 2021.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Fatma Guzide Gulpinar Taranoglu d 29 Ocak 1922 Istanbul o 30 Aralik 2013 Ankara Turk yazar ve sair Siirlerini hem serbest tarzda hem hece olcusu kullanarak yazdi Guzide Taranoglu 1960 dan sonra ortaya cikan toplumsal gercekci yazarlarin aksine siirin ve sanatin ideolojilerin golgesinde olmasini kabul etmemistir Toplumun acilarini ve sorunlarini islemesi yonuyle toplumsal gercekcilerden esinlenmistir Balkan Savaslari sonrasinda Istanbul a yerlesen Uskuplu bir ailenin cocugu olarak dunyaya geldi Ilkogrenimini Ilgin da ortaogrenimini Istanbul da tamamlamistir Guzide Sultan Toprak Ana Sultan Saire gibi lakaplarla da anilir Guzide TaranogluDogumFatma Guzide Gulpinar 28 Ocak 1922 IstanbulOlum30 Aralik 2013 AnkaraEvlilikBilal TaranogluCocuk lar Osman Sanser Ayse Serpil Ender SevilEbeveyn ler Rifat Bey Nevres HanimHayatiBabasi Uskup Kalkandelenli Haci Kamberogullarindan Tahir Efendi nin oglu Rifat Bey dir Rifat Bey Istanbul Tip Fakultesi nde dorduncu siniftayken doktorluk yerine kimyager eczaciligi secti Dort dil bilen Rifat Bey mezun olduktan sonra tekrar memleketi Uskup e donerek bir dukkan acti Balkan Savaslari sirasinda dukkani isgal edildi ve esir dustu Savas sonunda serbest birakilarak Istanbul a yerlesti Orada bir mahalle arkadasinin kiz kardesi ve saray kokenli bir aileye sahip olan Zubeyde Nevres Hanim ile evlendi Nevres Hanim in babasi Darulfunun hocasi unlu hattat Abdurrahman Zihni Bey annesi ise Ayse Hanim dir Rifat Bey ve Nevres Hanim evliliklerinin dorduncu yilindayken dunyaya gelen kizlarina Fatma Guzide ismini verdiler Guzide dogduktan sonra Rifat Bey in mesleginden dolayi once Adana ya daha sonra Kozan a tasindilar Orada bir sure gecirdikten sonra Eregli ye ve son olarak da Ilgin a yerlestiler Taranoglu Ilgin da iken bes yasindaydi ve yasi buyutulerek ilkokula gonderilmisti 7 Mart 1932 tarihinde besinci siniftayken zaturre sebebiyle babasini kaybetti Taranoglu bir sure sonra annesi ve kardesiyle Istanbul a goc etti Istanbul da ortaokulu tamamladi ve liseye gecti Siir denemelerine henuz lise yillarindayken baslamisti ancak siir defterini herkesten saklamisti Liseyi bitirdikten sonra Emlak ve Eytam Bankasi nin Istanbul subesinde calismaya basladi Guzide Taranoglu nun bankadaki calisma arkadaslarindan biri Ziya Osman Saba ydi Saba ya siirlerini gosterdi ve onun tesvikiyle yazmaya devam etti Bankada calistigi sure icerisinde Saba yi ziyarete gelen Yahya Kemal Beyatli Melih Cevdet Anday Cahit Sitki Taranci Faruk Nafiz Camlibel ve Yasar Nabi Nayir gibi onemli isimlerle tanisma firsati buldu Faruk Nafiz Camlibel hece olcusuyle yazmaya devam etmesini tavsiye ederek kendisine Sultan Saire lakabini verdi O yillarda hem calismak hem okumak istiyordu ancak Bilal Taranoglu ile tanistiktan sonra ogrenimine devam etmedi 1940 yilinda Bilal Taranoglu ile dunya evine girdi Ogullari Osman Sanser in dogdugu 1945 yilinda Bilal Taranoglu Istanbul Universitesi Tip Fakultesi nden mezun oldu Esinin gorevi dolayisiyla Van Giresun Agri Ordu Samsun gibi sehirlerde bulunan sair 1961 yilinda Ankara ya tasindi Orada Turkiye Yardimseverler Dernegi Turkiye Aile Planlamasi Dernegi ILESAM MESAM Kadinlar Birligi Cocuk Esirgeme Kurumu Folklor Arastirmalari Kurumu gibi kurum ve kuruluslarda gonullu olarak calisti Evinde sanat toplantilari duzenledi 1961 yilinda ilk siirleri Caba Hayat Yeni Hayat dergilerinde yayimlandi 1967 yilinda ilk kitabi Merhaba Dostum u yayimladi Yeni Tanin gazetesinde sanat sayfalarini duzenledi Yeni Zafer gazetesinde kose yazarligi yapti 1973 yilinda esi Bilal Taranoglu Adalet Partisi nden Ordu milletvekili secildi 1974 yilinda ilk siir sergisini acti 1976 yilinda Gulpinar adiyla bir yayinevi kurdu ayni adli aylik fikir kultur sanat edebiyat dergisini yayimlamaya basladi Pek cok genc sairin yetismesine olanak saglayan dergisi Mayis 1976 Mayis 2005 tarihleri arasinda toplam 349 sayi yayimladi Siirleri kendi dergisi Gulpinar basta olmak uzere bircok dergide basildi Siirlerinin bir bolumu bircok unlu besteci tarafindan bestelendi ve TRT repertuvarina girdi 1996 yilinda Folklor Arastirmalari Kurumu tarafindan Turk Folkloruna Hizmet Odulu ne layik goruldu 2003 yilinda ozel kitapligini Gulyali da bir halk kutuphanesi kurulmak uzere Kultur ve Turizm Bakanligina bagisladi Ilcede Guzide Taranoglu Halk Kutuphanesi acildi Evindeki butun mektup belge kitap ve dergi yayinlarinin telif haklarini Turkiye Emlak Bankalilar Saglik ve Sosyal Yardimlasma Vakfi na bagisladi 30 Aralik 2013 te Ankara da vefat etti ve vasiyeti uzerine esi Bilal Taranoglu nun Karsiyaka Mezarligi ndaki kabrine gomuldu EserleriEser adi Yil TurMerhaba Dostum 1967 SiirMutlu Aci 1968 SiirTozpembe 1969 SiirInsanlar Mutlu Yasasin 1972 SiirVe Mutluluk Cicek Acar 1975 SiirDiyorum ki 1976 OzdeyisAldanislar Gecidi 1978 AntolojiHuzur Cagi 1981 SiirUmutlar Canda Cicek 1984 SiirAsk Yillara Yenilmez 1989 SiirCan Parcamiz Cocuklar 1993 SiirSelamlarim 1996 DenemeSiiristanda Hecelerin Dili 1997 SiirSiirlerimin Demeti Bir Dalda Bin Cicek Toplu Siirler 1997 SiirAsk Siir Hayat 2002 SiirSevgi Yagmur Ask Gunes 2003 SiirBu Kitap Onun Icin 2006 SiirOnu Andikca Yasiyorum 2007 SiirDuygu Harmanim 2009 SiirAksamlar Yaklastikca 2011 SiirDuygular Karmasasi 2012 SiirAskim Benimle Biter 2013 SiirKaynakca Tanzimat tan Bugune Edebiyatcilar Ansiklopedisi Cilt II PDF Yapi Kredi Yayinlari 15 Agustos 2019 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 10 Mart 2021 TONGA Necati 15 Mart 2018 Turk Edebiyati Isimler Sozlugu Ahmet Yesevi Universitesi 1 Temmuz 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 10 Mart 2021 Yitirdiklerimiz Guzide Taranoglu PDF Turk Dili 746 TDK Subat 2014 Erisim tarihi 10 Mart 2021 olu kirik baglanti Guzide Taranoglu Biyografya www biyografya com 25 Mart 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 10 Mart 2021 OKUMUS Salih amp BAYRAM Sabit GUZIDE TARANOGLU NUN HAYATI SANATI VE ESERLERI PDF Erisim tarihi 10 Mart 2021