Melih Cevdet Anday (13 Mart 1915, Çanakkale - 28 Kasım 2002, İstanbul), Türk şair, tiyatro oyunu, roman, deneme, makale yazarıdır. Lise arkadaşları Orhan Veli ve Oktay Rifat'la birlikte ortaya çıkardıkları Garip Akımı ile Türk şiirindeki yenilenmeyi başlatmıştır. ile kendine özgü felsefi şiir akımını başlatmış, Garip Akımı'ndan ayrılmıştır. UNESCO'nun Courrier dergisi, 1971 yılında onu Cervantes, Dante, Tolstoy, Unamuno, ve Kawabata düzeyinde bir edebiyat adamı olarak gördüğünü açıklamıştır.
Melih Cevdet Anday | |
---|---|
Doğum | 13 Mart 1915 Çanakkale, Osmanlı İmparatorluğu |
Ölüm | 28 Kasım 2002 (87 yaşında) İstanbul, Türkiye |
Meslek | Şair, yazar |
Yaşamı
Çanakkale'de doğan Melih Cevdet Anday doğumundan kısa bir süre sonra ailesiyle İstanbul'a geldi ve çocukluğu Kadıköy Bahariye'de geçti. Ortaokula kadar İstanbul'da eğitim gördü. Babasının işi nedeniyle Ankara'ya taşınmalarının ardından liseyi Gazi Lisesi'nde tamamladı. Lisede okuduğu sırada, Orhan Veli Kanık ve Oktay Rifat ile tanıştı. Liseyi bitirdikten sonra bir süre Hukuk Fakültesi'ne devam etti. Daha sonra Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesi'ne kaydoldu. Ancak Devlet Demiryolları'nda memur olarak çalıştığı için öğrenimine devam edemedi. Çalıştığı kuruluş tarafından sosyoloji öğrenimi görmek için Belçika'ya gönderildi. Ukde isimli şiiri 1936'da Varlık Dergisi'nde yayımlandı. Bunun ardından şiirleri Ses, Yaprak, Yeditepe, Papirüs, Yeni Ufuklar, Yeni Dergi, Soyut, Ataç, Dönem, Yön gibi dergilerde yayınlandı. Orhan Veli ve Oktay Rifat ile birlikte 1941 yılında Garip isimli şiir kitabını çıkardı. Hasan Âli Yücel'in tavsiyesi ile Milli Eğitim Bakanlığı Neşriyat Müdürlüğü'ne memur olarak atandı. 1946 seçimleriyle birlikte bakanlığın el değiştirmesi sonrasında önce yeniden askere alındı ve daha sonra Konya'ya atandı. Ancak bu atama daha sonra geri alındı. Anday, bir süre sonra bu görevinden ayrılarak İstanbul'a döndü.
1953-1955 yılları arasında Akşam Gazetesi'nin edebiyat ve sanat sayfasını hazırladı. Fikirleri sebebiyle işten çıkarıldı. Doğan Kardeş Yayınları'na geçti ve çeviriler yaptı. Buradaki görevinden de aynı sebeple ayrılmak zorunda kaldı ve 1958'den itibaren; Tercüman, Büyük Gazete, Yeni Tanin ve İkdam'da kendi adıyla ve çeşitli takma adlarla denemeler ve makaleler yazdı, tefrika romanlar yayınladı. 1960'ta Nadir Nadi'nin desteğiyle Cumhuriyet gazetesinde köşe yazıları yazmaya başladı. Bu gazetedeki yazılarını 1997'ye kadar sürdürdü.
1956'da yayınladığı Yan yana isimli şiir kitabı, 142. maddeye aykırı olduğu gerekçesiyle 1964'te yasaklandı. Anday gerek şiir kitaplarıyla, gerekse daha sonraları yöneldiği roman ve tiyatro alanlarındaki yapıtlarıyla birçok ödül alan Anday, İstanbul Belediye Konservatuvarı Tiyatro Bölümü'nde diksiyon, özel bir tiyatro okulunda mitoloji dersleri verdi. 1964-1969 yılları arasında TRT'de yönetim kurulu üyeliği, 1979-1980 yıllarında da Paris'te eğitim müşavirliği görevlerinde bulundu.
Ölümü
Solunum ve böbrek yetmezliği tanısıyla Marmara Üniversitesi Koşuyolu Hastanesi'ne kaldırılan Melih Cevdet Anday, 28 Kasım 2002'de 87 yaşındayken öldü. Büyükada mezarlığında toprağa verildi.
Takma adları
Anday, eserlerinde kendi adı haricinde şu takma adları da kullanmıştır: Yaşar Tellidede, Niyaz Niyazoğlu, A. Mecdi Velet, M. C. A., H. Mecdi Velet, Yaşar Tellidere, Gani Girgin, Zater, Yaşar Tellioğlu, Murat Tek.
Eserleri
Şiirleri
- Garip (1941, Orhan Veli ve Oktay Rifat'la birlikte)
- Rahatı Kaçan Ağaç (Ölmez Eserler, 1946)
- Telgrafhane (Yeditepe, 1952)
- Yan yana (Yeditepe, 1956)
- Kolları Bağlı Odysseus (Yeditepe, 1962)
- Göçebe Denizin Üstünde (Cem, 1970)
- Teknenin Ölümü (Sander, 1975)
- Sözcükler (İş Bankası, 1978, toplu şiirler)
- Ölümsüzlük Ardında Gılgamış (Ada, 1981)
- Tanıdık Dünya (Adam, 1984)
- Güneşte (Adam, 1989)
- Yağmurun Altında (Adam, 1995)
- Sözcükler (Everest Yayınları, 2007, Bütün Şiirleri)
Şiir Çevirileri
- Annabel Lee - Edgar Allan Poe
- Atlının Türküsü - Federico Garcia Lorca
- Ben de - Langston Hughes
- Bir Zenci Kızın Türküsü - Langston Hughes
- Çayhane - Ezra Pound
- Gece. Şehir Uyumuş. - Aleksandr Blok
- Hürriyet - Paul Éluard
- Kanun - Wystan Hugh Auden
- Pan Öldü - Ezra Pound
- Şiir Sanatı - Paul Verlaine
- Innisfree'deki Göl Adası - William Butler Yeats
Roman Çevirisi
Roman
- Zifaftan Önce (1957 - Murat Tek adıyla)
- Yağmurlu Sokak (1959 - Murat Tek adıyla)
- Dullar Çıkmazı (1962 - Murat Tek adıyla)
- Bir Gecede Üç Erkek (Murat Tek adıyla)
- Aylaklar (Remzi, 1965)
- Gizli Emir (Bilgi, 1970)
- İsa'nın Güncesi (Hürriyet, 1974)
- Raziye (Altın, 1975)
- Meryem Gibi (Simavi, 1991)
- Birbirimizi Anlayamayız (Simavi, 1992)
Deneme, vd.
- Doğu, Batı (Ataç, 1961)
- İngiliz Edebiyatından Denemeler (Oluş,1964)
- Konuşarak (Dönem, 1964)
- Gelişen Komedya (Çan, 1965)
- Sovyet Rusya (Gerçek, 1965)
- Yeni Tanrılar (Çağdaş, 1974)
- Sosyalist Bir Dünya (Çağdaş, 1975)
- Dilimiz Üstüne Konuşmalar (TDK, 1975)
- Maddecilik ve Ülkücülük (Sander, 1977)
- Anadolu'da ve Sosyalist Ülkelerde (Çağdaş, 1977)
- Yasak (Çağdaş, 1978)
- Paris Yazıları (Adam, 1982)
- Açıklığa Doğru (Adam, 1984)
- Akan Zaman, Duran Zaman (Adam, 1984)
- Sevişmenin Güdüklüğü ve Yüceliği (Çağdaş, 1990)
- Yiten Söz (Adam, 1992)
- Aldanma ki (Remzi, 1992)
- Geleceği Yaşamak (Adam, 1994)
- İmge Ormanları (Adam, 1994)
Şiir Üzerine Yazılar
- Anlamın Anlamı
- Çağlar Geçiyor
- Şiir Üzerine
- Şiirin Vazgeçilmez Üç Dönemi
- Şiirin Anlamı
- Uzun Şiir - Kısa Şiir
- Yarın Düşüncesi
Tiyatro Oyunu
- İçerdekiler (1965)
- Mikadonun Çöpleri (1967)
- (1972)
- Ölümsüzler (1984)
Ödülleri
- 1970 - TRT Roman Armağanı (Gizli Emir ile)
- 1972 - Sanat Sevenler Derneği En İyi Yerli Oyun Yazarı ödülü (Mikado'nun Çöpleri ile)
- 1973 - TDK Çeviri Ödülü (Buz Sarayı ile)
- 1976 - Yeditepe Şiir Armağanı (Teknenin Ölümü ile)
- 1978 - Sedat Simavi Vakfı Edebiyat Ödülü (Sözcükler ile)
- 1981 - Türkiye İş Bankası Büyük Ödülü (Yazın alanı Şiir dalında, Ölümsüzlük Ardında Gılgamış ile)
- 1984 - Enka Sanat Ödülleri (Mansiyon - Ölümsüzler ile)
- 1991 - TÜYAP Onur Ödülü
- 2000 - Aydın Doğan Vakfı Şiir Ödülü
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ Edebiyatımızda Müstear Adlar - Tahsin Yıldırım - Selis Kitaplar - 2006
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Melih Cevdet Anday 13 Mart 1915 Canakkale 28 Kasim 2002 Istanbul Turk sair tiyatro oyunu roman deneme makale yazaridir Lise arkadaslari Orhan Veli ve Oktay Rifat la birlikte ortaya cikardiklari Garip Akimi ile Turk siirindeki yenilenmeyi baslatmistir ile kendine ozgu felsefi siir akimini baslatmis Garip Akimi ndan ayrilmistir UNESCO nun Courrier dergisi 1971 yilinda onu Cervantes Dante Tolstoy Unamuno ve Kawabata duzeyinde bir edebiyat adami olarak gordugunu aciklamistir Melih Cevdet AndayDogum13 Mart 1915 Canakkale Osmanli ImparatorluguOlum28 Kasim 2002 87 yasinda Istanbul TurkiyeMeslekSair yazarYasamiCanakkale de dogan Melih Cevdet Anday dogumundan kisa bir sure sonra ailesiyle Istanbul a geldi ve cocuklugu Kadikoy Bahariye de gecti Ortaokula kadar Istanbul da egitim gordu Babasinin isi nedeniyle Ankara ya tasinmalarinin ardindan liseyi Gazi Lisesi nde tamamladi Lisede okudugu sirada Orhan Veli Kanik ve Oktay Rifat ile tanisti Liseyi bitirdikten sonra bir sure Hukuk Fakultesi ne devam etti Daha sonra Ankara Universitesi Dil ve Tarih Cografya Fakultesi ne kaydoldu Ancak Devlet Demiryollari nda memur olarak calistigi icin ogrenimine devam edemedi Calistigi kurulus tarafindan sosyoloji ogrenimi gormek icin Belcika ya gonderildi Ukde isimli siiri 1936 da Varlik Dergisi nde yayimlandi Bunun ardindan siirleri Ses Yaprak Yeditepe Papirus Yeni Ufuklar Yeni Dergi Soyut Atac Donem Yon gibi dergilerde yayinlandi Orhan Veli ve Oktay Rifat ile birlikte 1941 yilinda Garip isimli siir kitabini cikardi Hasan Ali Yucel in tavsiyesi ile Milli Egitim Bakanligi Nesriyat Mudurlugu ne memur olarak atandi 1946 secimleriyle birlikte bakanligin el degistirmesi sonrasinda once yeniden askere alindi ve daha sonra Konya ya atandi Ancak bu atama daha sonra geri alindi Anday bir sure sonra bu gorevinden ayrilarak Istanbul a dondu Melih Cevdet Anday in Oren deki heykeli 1953 1955 yillari arasinda Aksam Gazetesi nin edebiyat ve sanat sayfasini hazirladi Fikirleri sebebiyle isten cikarildi Dogan Kardes Yayinlari na gecti ve ceviriler yapti Buradaki gorevinden de ayni sebeple ayrilmak zorunda kaldi ve 1958 den itibaren Tercuman Buyuk Gazete Yeni Tanin ve Ikdam da kendi adiyla ve cesitli takma adlarla denemeler ve makaleler yazdi tefrika romanlar yayinladi 1960 ta Nadir Nadi nin destegiyle Cumhuriyet gazetesinde kose yazilari yazmaya basladi Bu gazetedeki yazilarini 1997 ye kadar surdurdu 1956 da yayinladigi Yan yana isimli siir kitabi 142 maddeye aykiri oldugu gerekcesiyle 1964 te yasaklandi Anday gerek siir kitaplariyla gerekse daha sonralari yoneldigi roman ve tiyatro alanlarindaki yapitlariyla bircok odul alan Anday Istanbul Belediye Konservatuvari Tiyatro Bolumu nde diksiyon ozel bir tiyatro okulunda mitoloji dersleri verdi 1964 1969 yillari arasinda TRT de yonetim kurulu uyeligi 1979 1980 yillarinda da Paris te egitim musavirligi gorevlerinde bulundu OlumuSolunum ve bobrek yetmezligi tanisiyla Marmara Universitesi Kosuyolu Hastanesi ne kaldirilan Melih Cevdet Anday 28 Kasim 2002 de 87 yasindayken oldu Buyukada mezarliginda topraga verildi Takma adlariAnday eserlerinde kendi adi haricinde su takma adlari da kullanmistir Yasar Tellidede Niyaz Niyazoglu A Mecdi Velet M C A H Mecdi Velet Yasar Tellidere Gani Girgin Zater Yasar Tellioglu Murat Tek EserleriAnday in Besiktas taki Sairler Sofasi nda yer alan heykeli Ocak 2014 Siirleri Garip 1941 Orhan Veli ve Oktay Rifat la birlikte Rahati Kacan Agac Olmez Eserler 1946 Telgrafhane Yeditepe 1952 Yan yana Yeditepe 1956 Kollari Bagli Odysseus Yeditepe 1962 Gocebe Denizin Ustunde Cem 1970 Teknenin Olumu Sander 1975 Sozcukler Is Bankasi 1978 toplu siirler Olumsuzluk Ardinda Gilgamis Ada 1981 Tanidik Dunya Adam 1984 Guneste Adam 1989 Yagmurun Altinda Adam 1995 Sozcukler Everest Yayinlari 2007 Butun Siirleri ISBN 978 975 289 470 9Siir Cevirileri Annabel Lee Edgar Allan Poe Atlinin Turkusu Federico Garcia Lorca Ben de Langston Hughes Bir Zenci Kizin Turkusu Langston Hughes Cayhane Ezra Pound Gece Sehir Uyumus Aleksandr Blok Hurriyet Paul Eluard Kanun Wystan Hugh Auden Pan Oldu Ezra Pound Siir Sanati Paul Verlaine Innisfree deki Gol Adasi William Butler YeatsRoman Cevirisi Buz Sarayi 1973 Olu Canlar 1982 Gogol Babalar ve Ogullar 1983 Turgenyev Roman Zifaftan Once 1957 Murat Tek adiyla Yagmurlu Sokak 1959 Murat Tek adiyla Dullar Cikmazi 1962 Murat Tek adiyla Bir Gecede Uc Erkek Murat Tek adiyla Aylaklar Remzi 1965 Gizli Emir Bilgi 1970 Isa nin Guncesi Hurriyet 1974 Raziye Altin 1975 Meryem Gibi Simavi 1991 Birbirimizi Anlayamayiz Simavi 1992 Deneme vd Dogu Bati Atac 1961 Ingiliz Edebiyatindan Denemeler Olus 1964 Konusarak Donem 1964 Gelisen Komedya Can 1965 Sovyet Rusya Gercek 1965 Yeni Tanrilar Cagdas 1974 Sosyalist Bir Dunya Cagdas 1975 Dilimiz Ustune Konusmalar TDK 1975 Maddecilik ve Ulkuculuk Sander 1977 Anadolu da ve Sosyalist Ulkelerde Cagdas 1977 Yasak Cagdas 1978 Paris Yazilari Adam 1982 Acikliga Dogru Adam 1984 Akan Zaman Duran Zaman Adam 1984 Sevismenin Guduklugu ve Yuceligi Cagdas 1990 Yiten Soz Adam 1992 Aldanma ki Remzi 1992 Gelecegi Yasamak Adam 1994 Imge Ormanlari Adam 1994 Siir Uzerine Yazilar Anlamin Anlami Caglar Geciyor Siir Uzerine Siirin Vazgecilmez Uc Donemi Siirin Anlami Uzun Siir Kisa Siir Yarin DusuncesiTiyatro Oyunu Icerdekiler 1965 Mikadonun Copleri 1967 1972 Olumsuzler 1984 Odulleri1970 TRT Roman Armagani Gizli Emir ile 1972 Sanat Sevenler Dernegi En Iyi Yerli Oyun Yazari odulu Mikado nun Copleri ile 1973 TDK Ceviri Odulu Buz Sarayi ile 1976 Yeditepe Siir Armagani Teknenin Olumu ile 1978 Sedat Simavi Vakfi Edebiyat Odulu Sozcukler ile 1981 Turkiye Is Bankasi Buyuk Odulu Yazin alani Siir dalinda Olumsuzluk Ardinda Gilgamis ile 1984 Enka Sanat Odulleri Mansiyon Olumsuzler ile 1991 TUYAP Onur Odulu 2000 Aydin Dogan Vakfi Siir OduluAyrica bakinizMelih Cevdet Anday Siir Odulu MEB 100 Turk EdebiyatcisiKaynakca Edebiyatimizda Mustear Adlar Tahsin Yildirim Selis Kitaplar 2006