I. Sargis Cakeli (Gürcüce: სარგის I ჯაყელი) (ö. 1285) Gürcü Cakeli Hanedanı'na mensup 1268'de Samtshe'nin ilk egemen prensi (mtavari) idi.
I. Sargis Cakeli | |
---|---|
Samtshe Atabegi | |
Hüküm süresi | 1265-1285 |
Sonra gelen | I. Beka Cakeli |
Ölüm | 1285 |
Hanedan | Cakeli hanedanı |
Babası | Beka Cakeli |
Dini | Gürcü Ortodoks Kilisesi |
Sargis, 1220'de Moğollarla yapılan savaş sırasında öldürülen Beka Cakeli'nin oğlu ve Samtshe eristavisi ("dük") ve spasalarisi ("komutan") olan 'nin torunuydu. Sargis'in 1245 yılı civarında dedelerinin komutasında istilacı Anadolu Türk kuvvetlerine karşı birlikte savaştığı İvane isimli ve ayrıca Papa olarak da bilinen bir ağabeyi vardı. O zamana kadar, Gürcistan Krallığı Moğol siyasi hegemonyasının altındaydı ve gerilemeye başlamıştı.
Sargis daha sonra tarihi kayıtlarda Samtshe spasalarisi olarak görünür ve görünüşe göre 1247 civarında ölmüş olabilecek olan büyükbabası İvane'nin yerine bu vazifeyi devralmıştı. Sargis, Moğol İlhanlı hegemonyasına karşı ayaklanan ve 1260 yılında Cakeli'yi ordularının komutasında görevlendiren Gürcistan Kralı VII. Davit'e sadakatle hizmet etti. Aralık 1260 tarihinde, 8.000 kişilik bir kuvveti komuta ederek Moğol generali Arkun Ağa komutasındaki 20.000 kişilik İlhanlı ordusuyla Taşiskari ve Ahaldaba yakınlarında mücadele etti. 1.500 kişilik Gürcü kuvvetinin Arkun'un 6.000 atlısıyla ilk öncü karşılaşması başarılı olsa da Arkun'un İlhanlılara sadık bir Gürcü olan Kaha Toreli tarafından geri çekilmekten caydırılmasından sonra savaşan ana güçler sonunda bozguna uğradı. Sargis, Kral Davit'in Atskuri'deki karargahına geri döndü ancak Mayıs 1261'de Arkun'un Sargis'in kalesi Tsihiscvari'ye yönelik saldırısını bozguna uğratmayı başardı. Daha sonra, VII. Davit ve Sargis mücadeleyi bıraktılar ve VII. Davit'in kuzeni ve batı Gürcistan'daki ortak kral olan VI. Davit'e katıldılar.
1262'de Sargis, VII. Davit'e İlhanlı sarayına kadar eşlik etti. İlhanlı vergi memurlarının yolsuzluğunu bahane ederek, kraliyet hükümdarını Hülagu Han'ın verebileceği bir cezadan kurtarmak için kendisinin bir isyandan suçlu olduğunu iddia ettiği bildiriliyor. Aynı sıralarda, İlhanlıların düşmanı Altın Orda Hanı Berke'ye karşı Moğol hükümdarı Hülagu'nun yaptığı savaşta yer almış ve rivayete göre bir savaşta Hülagu'nun hayatını kurtarmıştır. Han, Sargis'e olan can borcunu ona Erzurum şehrini vererek ödüllendirmeye karar verdi; bu onur, Kral Davit'i Cakeli hakkında ihanet iftirası üzerinde ikna eden kıskanç Gürcü soylu rakipleri tarafından engellendi. Sargis, Tiflis'e dönüşünde hapse atıldı ancak İlhanlı müdahalesiyle hızla serbest bırakıldı. Kendini ihanete uğramış hisseden Sargis, Gürcü sarayından ayrıldı ancak İlhanlıların sadık bir vasalı olarak kaldı ve 1266'da Hülagu'dan injü, yani "toprakların tacı" statüsünü aldı. Bu, Samtshe'nin Gürcistan tacından fiilen bağımsız hale geldiği ve doğrudan İlhanlı yönetimine geçtiği anlamına geliyordu. Sargis'in Gürcistan sarayıyla ilişkisi tamamen kopmadı, Gürcistan Kralı II. Demetre'nin (h. 1270-1289) döneminde Yüksek Hazine Lordu unvanına sahip olduğunu duyuyoruz. Hasta olan yaşlı prens Sargis, emekli olarak Sapara Manastırı'nda Saba adıyla hayatının son yıllarını geçirdi ve yerine oğlu I. Beka Cakeli geçti. Beka, manastıra bir kilise yaptırmış ve babası hayattayken kiliseyi babası adına yani Aziz Saba'ya ithaf etmiştir.
Kaynakça
- ^ Lane, George (2003), Early Mongol Rule in Thirteenth-Century Iran: A Persian Renaissance, p. 55. Routledge, .
- ^ (Rusça) Вахушти Багратиони (Vakhushti Bagrationi) (1745). История Царства Грузинского: Жизнь Самцхэ-Кларджети (History of the Kingdom of Georgia: Life of Samtskhe-Klarjeti). Retrieved on 23 Ocak 2008.
- ^ Abuladze, Tsisana. [Gürcü tarihi figürleri] (Gürcüce). Ulusal El Yazmaları Merkezi. 13 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Eylül 2017.
- ^ Zakaraya, P. (1983) Pamyatniki Vostochnoi Gruzii. Iskusstvo, Moskva, 376 s. [Monuments of Eastern Georgia](In Russian)
I. Sargis Cakeli | ||
Önce gelen - | Mesheti Prensi 1268-1285 | Sonra gelen I. Beka Cakeli |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
I Sargis Cakeli Gurcuce სარგის I ჯაყელი o 1285 Gurcu Cakeli Hanedani na mensup 1268 de Samtshe nin ilk egemen prensi mtavari idi I Sargis CakeliSamtshe AtabegiHukum suresi1265 1285Sonra gelenI Beka CakeliOlum1285HanedanCakeli hanedaniBabasiBeka CakeliDiniGurcu Ortodoks Kilisesi Sargis 1220 de Mogollarla yapilan savas sirasinda oldurulen Beka Cakeli nin oglu ve Samtshe eristavisi duk ve spasalarisi komutan olan nin torunuydu Sargis in 1245 yili civarinda dedelerinin komutasinda istilaci Anadolu Turk kuvvetlerine karsi birlikte savastigi Ivane isimli ve ayrica Papa olarak da bilinen bir agabeyi vardi O zamana kadar Gurcistan Kralligi Mogol siyasi hegemonyasinin altindaydi ve gerilemeye baslamisti Sargis daha sonra tarihi kayitlarda Samtshe spasalarisi olarak gorunur ve gorunuse gore 1247 civarinda olmus olabilecek olan buyukbabasi Ivane nin yerine bu vazifeyi devralmisti Sargis Mogol Ilhanli hegemonyasina karsi ayaklanan ve 1260 yilinda Cakeli yi ordularinin komutasinda gorevlendiren Gurcistan Krali VII Davit e sadakatle hizmet etti Aralik 1260 tarihinde 8 000 kisilik bir kuvveti komuta ederek Mogol generali Arkun Aga komutasindaki 20 000 kisilik Ilhanli ordusuyla Tasiskari ve Ahaldaba yakinlarinda mucadele etti 1 500 kisilik Gurcu kuvvetinin Arkun un 6 000 atlisiyla ilk oncu karsilasmasi basarili olsa da Arkun un Ilhanlilara sadik bir Gurcu olan Kaha Toreli tarafindan geri cekilmekten caydirilmasindan sonra savasan ana gucler sonunda bozguna ugradi Sargis Kral Davit in Atskuri deki karargahina geri dondu ancak Mayis 1261 de Arkun un Sargis in kalesi Tsihiscvari ye yonelik saldirisini bozguna ugratmayi basardi Daha sonra VII Davit ve Sargis mucadeleyi biraktilar ve VII Davit in kuzeni ve bati Gurcistan daki ortak kral olan VI Davit e katildilar 1262 de Sargis VII Davit e Ilhanli sarayina kadar eslik etti Ilhanli vergi memurlarinin yolsuzlugunu bahane ederek kraliyet hukumdarini Hulagu Han in verebilecegi bir cezadan kurtarmak icin kendisinin bir isyandan suclu oldugunu iddia ettigi bildiriliyor Ayni siralarda Ilhanlilarin dusmani Altin Orda Hani Berke ye karsi Mogol hukumdari Hulagu nun yaptigi savasta yer almis ve rivayete gore bir savasta Hulagu nun hayatini kurtarmistir Han Sargis e olan can borcunu ona Erzurum sehrini vererek odullendirmeye karar verdi bu onur Kral Davit i Cakeli hakkinda ihanet iftirasi uzerinde ikna eden kiskanc Gurcu soylu rakipleri tarafindan engellendi Sargis Tiflis e donusunde hapse atildi ancak Ilhanli mudahalesiyle hizla serbest birakildi Kendini ihanete ugramis hisseden Sargis Gurcu sarayindan ayrildi ancak Ilhanlilarin sadik bir vasali olarak kaldi ve 1266 da Hulagu dan inju yani topraklarin taci statusunu aldi Bu Samtshe nin Gurcistan tacindan fiilen bagimsiz hale geldigi ve dogrudan Ilhanli yonetimine gectigi anlamina geliyordu Sargis in Gurcistan sarayiyla iliskisi tamamen kopmadi Gurcistan Krali II Demetre nin h 1270 1289 doneminde Yuksek Hazine Lordu unvanina sahip oldugunu duyuyoruz Hasta olan yasli prens Sargis emekli olarak Sapara Manastiri nda Saba adiyla hayatinin son yillarini gecirdi ve yerine oglu I Beka Cakeli gecti Beka manastira bir kilise yaptirmis ve babasi hayattayken kiliseyi babasi adina yani Aziz Saba ya ithaf etmistir Kaynakca Lane George 2003 Early Mongol Rule in Thirteenth Century Iran A Persian Renaissance p 55 Routledge 0 415 29750 8 Rusca Vahushti Bagrationi Vakhushti Bagrationi 1745 Istoriya Carstva Gruzinskogo Zhizn Samche Klardzheti History of the Kingdom of Georgia Life of Samtskhe Klarjeti Retrieved on 23 Ocak 2008 Abuladze Tsisana Gurcu tarihi figurleri Gurcuce Ulusal El Yazmalari Merkezi 13 Eylul 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 13 Eylul 2017 Zakaraya P 1983 Pamyatniki Vostochnoi Gruzii Iskusstvo Moskva 376 s Monuments of Eastern Georgia In Russian I Sargis CakeliCakeliOnce gelen Mesheti Prensi 1268 1285 Sonra gelen I Beka Cakeli