Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Larissalı Domninus (Grekçe: Δομνῖνος; MS. 420, Larissa (şimdiki Şayzar/Suriye) - 480 dolayları) eski bir Helenistik Suriyeli matematikçi.
Hayatı
Domninus, Asi Nehri (Orontes) kıyısındaki Larissa'da doğmuş Suriyeli bir Yahudiydi. (Larissa'nın Suda Sözlüğü'ndeki girişinde Laodikeia ile özdeş olarak sayılmış, ancak ayrı şehirler gibi görünmektedir.) Larissalı Domninus, Proclus'la eşzamanlı olarak Syrianus'un bir öğrencisiydi. Bu nedenle, Hıristiyanlık döneminin beşinci yüzyılında yaşadığı söylenebilir. Neoplatonik okulun müdürü oldu. Domninus'un, Platon'un doktrinlerini kendi özel fikirleriyle karıştırarak bozduğu söylenir. Bu nedenle Proclus, Platonizmin gerçek ilkelerinin bir ifadesi olarak tasarlanması için bir inceleme çağrısı yaptı. Marinus, Platon'un çalışmasının nasıl yorumlanması gerektiği konusunda Domninus ve Proclus arasındaki bir rekabet olduğunu yazar:
| “ | "[Syrianus] onlara ya Orfeus'a özgü (Orphic) teoriler ya da kahinler hakkında konuşma yapmayı teklif etti; ama Domninus Orfizmi, Proclus ise kahinleri istedi ve Syrianus öldüğünde anlaşmamışlardı ..." | „ |
Atina akademisi sonunda Domninus yerine Proclus'un yorumunu seçti ve Proclus daha sonra Akademi'nin başına geçecekti. Proclus'un terfisinden sonra Domninus Atina'dan ayrıldı ve Larissa'ya döndü.
Bir zamanlar Domninus'un hasta olduğu ve kan öksürdüğü zaman, Yahudi olmasına rağmen bol miktarda domuz eti yemeye başladığı, çünkü bir doktorun bunu tedavi olarak reçete ettiği söylenir. Ayrıca, Asklepiodotus öylesine tartışmalı hale gelinceye kadar, Domninus'un onu topluluğa kabul etmemesine kadar Asklepiodotus'a öğrettiği de söylenir.
Çalışmaları
Domninus, Boissonade tarafından düzenlenen ve hakkında Tannery'nin iki makalesi bulunan yazdığı Aritmetiğe Giriş El Kitabı (Grekçe: Ἐγχειρίδιον ἀριθμητικῆς εἰσαγωγῆς, İngilizce: Manual of Introductory Arithmetic) adlı eserle hatırlanıyor. Aritmetiğe Giriş El Kitabı, sayılar teorisine kısa ve iyi düzenlenmiş bir genel bakıştı. Sayıları, oranları ve ortalamaları kapsıyordu. Nicomachus'un İnsttio arithmetica’sına karşı bir tepki ve Öklid doktrinine geri dönüş olduğu için önemlidir.
Domninus'un, oranların başka biçimlere dönüştürülmesini inceleyen, bir oranın başka bir orandan nasıl alınabileceğine dair bir broşür (Grekçe: Πῶς ἔστι λόγον ἐκ λόγου ἀφελεῖν) yazdığına inanılıyor. Bulmer-Thomas, en azından kısmen Domninus tarafından yazıldığına inanıyor, ancak Heath, Domninus tarafından yazılmadıysa, en azından kendisiyle aynı dönemden geldiğini belirterek yazar hakkında biraz şüphe uyandırıyor. Domninus ayrıca, bu kitabı yazıp yazmadığı bilinmese de, Aritmetiğe Giriş El Kitabı’nın sonlarına doğru atıfta bulunulduğu üzere Aritmetiğin Öğeleri (İngilizce: Elements of Arithmetic) başlıklı bir çalışma yazmış olabilir.
Notlar
Kaynakça
- O'Connor, John J.; Robertson, Edmund F., "Domninus of Larissa", MacTutor Matematik Tarihi arşivi
- Heath, Thomas Little (1981). A History of Greek Mathematics, Volume II. Dover publications. ISBN .
- , "Domninus of Larissa | Encyclopedia.com" (PDF), Dictionary of Scientific Biography (New York 1970-1990), 7 Şubat 2020 tarihinde kaynağından (PDF), erişim tarihi: 18 Şubat 2021
- , The Manual of Domninus in Harvard Review of Philosophy (2000)
- C. E. Ruelle, Texte inédit de Domninus de Larissa sur l'arithmétique avec traduction et commentaire, Revue de philologie 7 (1883), 82-94. (Fransızca)
- P. Tannery, Domninos de Larissa, Bull. des sciences mathématique et astronomique 8 (1884), 288-298. (Fransızca)
- P. Tannery, Notes critiques sur Domninos, Revue de philologie 9 (1885), 129-137. (Fransızca)
- P. Tannery, Le manuel d'introduction arithmétique du philosophe Domninos de Larissa, Revue des études grecques 19 (1906), 360-382. (Fransızca)
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Larissali Domninus Grekce Domnῖnos MS 420 Larissa simdiki Sayzar Suriye 480 dolaylari eski bir Helenistik Suriyeli matematikci HayatiDomninus Asi Nehri Orontes kiyisindaki Larissa da dogmus Suriyeli bir Yahudiydi Larissa nin Suda Sozlugu ndeki girisinde Laodikeia ile ozdes olarak sayilmis ancak ayri sehirler gibi gorunmektedir Larissali Domninus Proclus la eszamanli olarak Syrianus un bir ogrencisiydi Bu nedenle Hiristiyanlik doneminin besinci yuzyilinda yasadigi soylenebilir Neoplatonik okulun muduru oldu Domninus un Platon un doktrinlerini kendi ozel fikirleriyle karistirarak bozdugu soylenir Bu nedenle Proclus Platonizmin gercek ilkelerinin bir ifadesi olarak tasarlanmasi icin bir inceleme cagrisi yapti Marinus Platon un calismasinin nasil yorumlanmasi gerektigi konusunda Domninus ve Proclus arasindaki bir rekabet oldugunu yazar Syrianus onlara ya Orfeus a ozgu Orphic teoriler ya da kahinler hakkinda konusma yapmayi teklif etti ama Domninus Orfizmi Proclus ise kahinleri istedi ve Syrianus oldugunde anlasmamislardi Atina akademisi sonunda Domninus yerine Proclus un yorumunu secti ve Proclus daha sonra Akademi nin basina gececekti Proclus un terfisinden sonra Domninus Atina dan ayrildi ve Larissa ya dondu Bir zamanlar Domninus un hasta oldugu ve kan oksurdugu zaman Yahudi olmasina ragmen bol miktarda domuz eti yemeye basladigi cunku bir doktorun bunu tedavi olarak recete ettigi soylenir Ayrica Asklepiodotus oylesine tartismali hale gelinceye kadar Domninus un onu topluluga kabul etmemesine kadar Asklepiodotus a ogrettigi de soylenir CalismalariDomninus Boissonade tarafindan duzenlenen ve hakkinda Tannery nin iki makalesi bulunan yazdigi Aritmetige Giris El Kitabi Grekce Ἐgxeiridion ἀri8mhtikῆs eἰsagwgῆs Ingilizce Manual of Introductory Arithmetic adli eserle hatirlaniyor Aritmetige Giris El Kitabi sayilar teorisine kisa ve iyi duzenlenmis bir genel bakisti Sayilari oranlari ve ortalamalari kapsiyordu Nicomachus un Insttio arithmetica sina karsi bir tepki ve Oklid doktrinine geri donus oldugu icin onemlidir Domninus un oranlarin baska bicimlere donusturulmesini inceleyen bir oranin baska bir orandan nasil alinabilecegine dair bir brosur Grekce Pῶs ἔsti logon ἐk logoy ἀfeleῖn yazdigina inaniliyor Bulmer Thomas en azindan kismen Domninus tarafindan yazildigina inaniyor ancak Heath Domninus tarafindan yazilmadiysa en azindan kendisiyle ayni donemden geldigini belirterek yazar hakkinda biraz suphe uyandiriyor Domninus ayrica bu kitabi yazip yazmadigi bilinmese de Aritmetige Giris El Kitabi nin sonlarina dogru atifta bulunuldugu uzere Aritmetigin Ogeleri Ingilizce Elements of Arithmetic baslikli bir calisma yazmis olabilir Notlar a b c Damascius Life of Isidore in the Suda Domninos Bulmer Thomas 1970 1990 Heath s 538 1981 KaynakcaO Connor John J Robertson Edmund F Domninus of Larissa MacTutor Matematik Tarihi arsivi Heath Thomas Little 1981 A History of Greek Mathematics Volume II Dover publications ISBN 0 486 24074 6 Domninus of Larissa Encyclopedia com PDF Dictionary of Scientific Biography New York 1970 1990 7 Subat 2020 tarihinde kaynagindan PDF erisim tarihi 18 Subat 2021 The Manual of Domninus in Harvard Review of Philosophy 2000 C E Ruelle Texte inedit de Domninus de Larissa sur l arithmetique avec traduction et commentaire Revue de philologie 7 1883 82 94 Fransizca P Tannery Domninos de Larissa Bull des sciences mathematique et astronomique 8 1884 288 298 Fransizca P Tannery Notes critiques sur Domninos Revue de philologie 9 1885 129 137 Fransizca P Tannery Le manuel d introduction arithmetique du philosophe Domninos de Larissa Revue des etudes grecques 19 1906 360 382 Fransizca