Şerefiye, Artvin ilinin Borçka ilçesine bağlı bir köydür.
Şerefiye | |
---|---|
Şerefiye köyünün genel görünümü | |
Artvin'in Türkiye'deki konumu | |
Şerefiye Şerefiye'nin Artvin'deki konumu | |
Ülke | Türkiye |
İl | Artvin |
İlçe | Borçka |
Coğrafi bölge | Karadeniz Bölgesi |
Rakım | 508 m |
Nüfus (2021) | |
• Toplam | 199 |
Zaman dilimi | (TSİ) |
İl alan kodu | 0466 |
İl plaka kodu | 08 |
Posta kodu | 08400 |
Tarihçe
Bugün Şerefiye adını taşıyan köyün bilinen en eski adı Ohordia’dır. Lazca ve Gürcüce Ohordia (ოხორდია) biçiminde yazılan bu yer adı Türkçeye Oğordiye (اوغوردیە) ve Ohordiya olarak girmiştir.93 Harbi’nde Artvin bölgesini ele geçiren Ruslar da 1886 yılında köyü Ohordia (Охордиа) adıyla kaydetmiştir. Bu sayımdan yaklaşık yedi yıl sonra bölgeyi dolaşan Gürcü tarihçi Zakaria Çiçinadze de köyün adını aynı biçimde, Ohordia (ოხორდია) olarak yazmıştır. Ohordia, Laz-Megrel dilinde "ev" anlamına gelen "ohori" (ოხორი) kelimesinden türemiş bir yer adıdır.
Bir Laz köyü olan Ohordia’nın ne zamandan beri yerleşim yeri olduğu bilinmemektedir. Köyün geçmişi üzerine fikir verecek tarihi kalıntılar ya da yapılar da tespit edilmemiştir. Bununla birlikte Ohordia'da Zeniti (ზენითი), Lagata (ლაგათა), Kvarici (ქვარიჯი), Cupuka (ჯეფუკა), Etseri (ეცერი), Çancahona (ჩანჯახონა) gibi Türkçe dışı yer adları bugün de kullanılmaktadır. Ohordia, antik çağda Kolheti olarak bilinen krallığın sınırları içinde yer alır. Erken ve geç Orta Çağ'da Gürcü krallıkları ve prenslikleri yönetiminde kalan Ohordia, 16. yüzyılın ilk yarısında Osmanlıların eline geçti. Osmanlı döneminde Çıldır Eyaleti'nin sınırları içinde yer aldı.
Ohordia, 19. yüzyılın ikinci yarısında, Trabzon Vilayeti'ne bağlı Lazistan sancağının Gönye nahiyesine bağlı bir köydü. 1876 tarihli Trabzon vilayeti salnamesine göre Ohordia'nın nüfusu, Bakozeni köyüyle birlikte 100 hanede yaşayan 300 kişiden oluşuyordu. Salnamede belirtilmemekle birlikte, bu tarihle Osmanlı idaresi sadece erkek nüfus tespit ediyordu. Erkek sayısı kadar kadın eklenince, bu iki yerleşmenin nüfusunun yaklaşık 600 kişiden oluştuğu ortaya çıkar. Tarımla geçinen bu yerleşmelerde bu tarihte hayvan varlığı olarak 50 koyun, 15 keçi, 7 at, 50 inek ve 2 öküz tespit edilmiştir.
Ohordia, üç yüz yılı aşkın bir süre Osmanlı egemenliğine kaldıktan sonra, 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı'nın ardından Rusların eline geçti. Rus idaresinin 1886 tarihli nüfus sayımına göre ise Ohordia, Batum sancağına (okrug) bağlı Gonio kazasına (uçastok) bağlıydı. Gonio kazasında Kataphia nahiyesinin (сельское общество: kırsal topluluk) 13 köyünden biriydi. Tek başına bir köy olarak kaydedilmiş olan Ohordia'da 14 hanede 56 kişi yaşıyor ve bu nüfusun tamamı Lazlardan oluşuyordu. Bu tespit sırasında "Bakozeni" kaydedilmiş bir köy bulunmamaktadır. 1876 yılına göre nüfusun bu kadar almış olması, köylülerin Rus idaresinden Osmanlı ülkesine göç etmiş olmasından kaynaklanmıştır. 19. yüzyılda Lazların yaşadığı Beğlevani, Sucuna ve Ohordia ile Beğlevani vadisindeki köyler göçlerin sonucunda büyük ölçüde boşalmıştır. Nitekim 1890'ların başlarında Gürcü tarihçi Zakaria Çiçinadze de Ohordia’yı Lazistan'nın köyleri arasında saymış, köyde 10 hanenin yaşadığını ve köyün bir kısmının Osmanlı ülkesine göç ettiğini yazmıştır. Boşalmış olan bu köylere daha sonra Rize bölgesinden yeni bir nüfus yerleştirilmiştir. Kocaeli ilinin İzmit ilçesine bağlı Çubuklubala köyüne yerleşen nüfusun bir kısmı Ohordia, Beğlevani ve Maradidi köylerinden göç etmiştir.
Ohordia, Birinci Dünya Savaşı'nın sonlarında Rusya'nın bölgeden çekilmesinden bir süre sonra, Gürcistan Demokratik Cumhuriyeti'nin sınırları içinde kaldı. Kızıl Ordu'nun Gürcistan'ı işgali sırasında Ankara Hükümeti'nin Tiflis hükûmetine verdiği ültimatom üzerine Gürcü idaresinin çekilmesinin ardından köy fiilen Türkiye'ye katıldı. Gürcistan Demokratik Cumhuriyeti'nin topraklarının işgal edilmesinin ardından Sovyet Rusya ile Ankara Hükümeti'nin 16 Mart 1921'de imzaladığı Moskova Antlaşması'yla Ohordia köyünü de kapsayan Artvin ile Ardahan bölgeleri Türkiye'ye bırakıldı.
Artvin livasında 1922 yılında yapılan nüfus tespitinde Ohordia, ayrı bir köy olarak yer almamıştır. 1957 yılında Güreşen köyünden ayrılıp Şerefiye adıyla köy haline getirilmesi, Ohordia'nın bu tarihten önce Beğlevani (Güreşen) köyünün bir mahallesi olduğunu göstermektedir. Nitekim 1960 genel nüfus sayımında Şerefiye ve Güreşen ayrı köyler olarak geçer. Bu tarihte Borçka kazasının Maradit bucağına bağlı olan Şerefiye köyünde 571 kişi yaşıyordu. 2018 yılında, 189'u erkek ve 179'u kadın olmak üzere Şerefiye köyünde 368 kişi yaşıyordu. Köyün nüfus Hemşinliler, Lazlar ve Rizelilerden oluşuyordu.
Ohordia'da günümüze ulaşmış olan tarihi eserlerden biri tek kemerli taş köprüdür. Köyün Orta mahallesinde yer alan Ohordia Köprüsü, küçük bir derenin üzerinde, kaba yonu taşlarla kireç harcı kullanılarak inşa edilmiştir. Köprünün uzunluğu 9 metre, genişliği 2,4 metre ve yüksekliği 4 metredir.
Coğrafya
Şerefiye köyü, Artvin il merkezine 55 km, Borçka ilçe merkezine 34 km, Kemalpaşa kasabasına 10 km uzaklıktadır. Karadeniz bölgesinin en doğu ucunda Gürcistan sınırında yer alır. Şerefiye köyü Gürcistan'ın Batum kentine 15 km uzaklıktadır. Köyün kuzeydoğusunda Gürcistan, güneyinde Karşıköy, doğusunda Muratlı ve Güneşli köyleri, batısında Güreşen bulunmaktadır.
Nüfus
Yıllara göre köy nüfus verileri | |
---|---|
2021 | 199 |
2020 | 219 |
2019 | 244 |
2018 | 368 |
2017 | 149 |
2016 | 152 |
2015 | 177 |
2014 | 189 |
2013 | 215 |
2012 | 216 |
2011 | 258 |
2010 | 314 |
2009 | 401 |
2008 | 522 |
2007 | 130 |
2000 | 311 |
Kaynakça
- ^ . Fallingrain.com. 29 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Şubat 2022.
- ^ a b c d e f g h i j k l m n o p "Artvin Borçka Şerefiye Köy Nüfusu". Nufusune.com. 30 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Şubat 2022.
- ^ Trabzon Vilayeti Salnamesi − 1869-1904, (Hazırlayan) Kudret Emiroğlu, Ankara, 1993-2009, 22 cilt; 8. cilt, s. 380, .
- ^ a b Taner Artvinli, Artvin Yer Adları Sözlüğü, İstanbul, 2013, s. 206,
- ^ a b . 24 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Nisan 2020.
- ^ a b "Zakaria Çiçinadze, Müslüman Gürcüler ve Gürcistan'daki Köyleri (Gürcüce), 1913, Tiflis, s. 253" (PDF). 19 Ekim 2020 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 11 Haziran 2022.
- ^ Eter Beridze, Nigali (Gürcüce), Tiflis, 2009, s. 123 24 Kasım 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ 2015 Yılı Tao-Klarceti Tarihi Eserleri Araştırma Gezisi Sonuçları (Gürcüce), Tiflis, 2016, s. 188 6 Mart 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ Trabzon Vilayeti Salnamesi − 1869-1904, (Hazırlayan) Kudret Emiroğlu, Ankara, 1993-2009, 22 cilt; 8. cilt, s. 381, .
- ^ Klarceti (Gürcüce), Mamia Pağava, Meri Tsintsadze, Maia Baramidze, Malhaz Çoharadze, Tina Şioşvili, Şota Mamuladze, Ramaz Halvaşi, Nugzar Mgeladze, Zaza Şaşikadze, Cemal Karalidze, Batum, 2016, s. 190, 267 9 Ekim 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ "Mustafa Kemal Atatürk, Nutuk, İstanbul, 1969, 3 Cilt, 2. cilt s. 489". 8 Ekim 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 23 Kasım 2021.
- ^ "Nurşen Gök, "Artvin Livası'nın Anavatan'a Katılışı Sırasındaki Durumuna İlişkin Belgeler", Ankara Üniversitesi Türk İnkılâp Tarihi Enstitüsü Atatürk Yolu Dergisi, Sayı: 41, Mayıs 2008, s. 89-104" (PDF). 26 Haziran 2021 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 23 Kasım 2021.
- ^ 1960 Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1963, s. 74.
- ^ 24 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Nisan 2020.
- ^ Eter Beridze, Nigali (Gürcüce), Tiflis, 2009, s. 231 24 Kasım 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ 2015 Yılı Tao-Klarceti Tarihi Eserleri Araştırma Gezisi Sonuçları (Gürcüce), Tiflis, 2016, s. 154 6 Mart 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ a b . YerelNet.org.tr. 19 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Haziran 2014.
- Şerefiye, Borçka için uzaydan görüntü siteleri: Google, Yahoo, Microsoft
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Serefiye Artvin ilinin Borcka ilcesine bagli bir koydur SerefiyeKoySerefiye koyunun genel gorunumuArtvin in Turkiye deki konumuSerefiyeSerefiye nin Artvin deki konumuUlkeTurkiyeIlArtvinIlceBorckaCografi bolgeKaradeniz BolgesiRakim508 mNufus 2021 Toplam199Zaman dilimiUTC 03 00 TSI Il alan kodu0466Il plaka kodu08Posta kodu08400TarihceBugun Serefiye adini tasiyan koyun bilinen en eski adi Ohordia dir Lazca ve Gurcuce Ohordia ოხორდია biciminde yazilan bu yer adi Turkceye Ogordiye اوغوردیە ve Ohordiya olarak girmistir 93 Harbi nde Artvin bolgesini ele geciren Ruslar da 1886 yilinda koyu Ohordia Ohordia adiyla kaydetmistir Bu sayimdan yaklasik yedi yil sonra bolgeyi dolasan Gurcu tarihci Zakaria Cicinadze de koyun adini ayni bicimde Ohordia ოხორდია olarak yazmistir Ohordia Laz Megrel dilinde ev anlamina gelen ohori ოხორი kelimesinden turemis bir yer adidir Bir Laz koyu olan Ohordia nin ne zamandan beri yerlesim yeri oldugu bilinmemektedir Koyun gecmisi uzerine fikir verecek tarihi kalintilar ya da yapilar da tespit edilmemistir Bununla birlikte Ohordia da Zeniti ზენითი Lagata ლაგათა Kvarici ქვარიჯი Cupuka ჯეფუკა Etseri ეცერი Cancahona ჩანჯახონა gibi Turkce disi yer adlari bugun de kullanilmaktadir Ohordia antik cagda Kolheti olarak bilinen kralligin sinirlari icinde yer alir Erken ve gec Orta Cag da Gurcu kralliklari ve prenslikleri yonetiminde kalan Ohordia 16 yuzyilin ilk yarisinda Osmanlilarin eline gecti Osmanli doneminde Cildir Eyaleti nin sinirlari icinde yer aldi Ohordia 19 yuzyilin ikinci yarisinda Trabzon Vilayeti ne bagli Lazistan sancaginin Gonye nahiyesine bagli bir koydu 1876 tarihli Trabzon vilayeti salnamesine gore Ohordia nin nufusu Bakozeni koyuyle birlikte 100 hanede yasayan 300 kisiden olusuyordu Salnamede belirtilmemekle birlikte bu tarihle Osmanli idaresi sadece erkek nufus tespit ediyordu Erkek sayisi kadar kadin eklenince bu iki yerlesmenin nufusunun yaklasik 600 kisiden olustugu ortaya cikar Tarimla gecinen bu yerlesmelerde bu tarihte hayvan varligi olarak 50 koyun 15 keci 7 at 50 inek ve 2 okuz tespit edilmistir Ohordia uc yuz yili askin bir sure Osmanli egemenligine kaldiktan sonra 1877 1878 Osmanli Rus Savasi nin ardindan Ruslarin eline gecti Rus idaresinin 1886 tarihli nufus sayimina gore ise Ohordia Batum sancagina okrug bagli Gonio kazasina ucastok bagliydi Gonio kazasinda Kataphia nahiyesinin selskoe obshestvo kirsal topluluk 13 koyunden biriydi Tek basina bir koy olarak kaydedilmis olan Ohordia da 14 hanede 56 kisi yasiyor ve bu nufusun tamami Lazlardan olusuyordu Bu tespit sirasinda Bakozeni kaydedilmis bir koy bulunmamaktadir 1876 yilina gore nufusun bu kadar almis olmasi koylulerin Rus idaresinden Osmanli ulkesine goc etmis olmasindan kaynaklanmistir 19 yuzyilda Lazlarin yasadigi Beglevani Sucuna ve Ohordia ile Beglevani vadisindeki koyler goclerin sonucunda buyuk olcude bosalmistir Nitekim 1890 larin baslarinda Gurcu tarihci Zakaria Cicinadze de Ohordia yi Lazistan nin koyleri arasinda saymis koyde 10 hanenin yasadigini ve koyun bir kisminin Osmanli ulkesine goc ettigini yazmistir Bosalmis olan bu koylere daha sonra Rize bolgesinden yeni bir nufus yerlestirilmistir Kocaeli ilinin Izmit ilcesine bagli Cubuklubala koyune yerlesen nufusun bir kismi Ohordia Beglevani ve Maradidi koylerinden goc etmistir Ohordia Birinci Dunya Savasi nin sonlarinda Rusya nin bolgeden cekilmesinden bir sure sonra Gurcistan Demokratik Cumhuriyeti nin sinirlari icinde kaldi Kizil Ordu nun Gurcistan i isgali sirasinda Ankara Hukumeti nin Tiflis hukumetine verdigi ultimatom uzerine Gurcu idaresinin cekilmesinin ardindan koy fiilen Turkiye ye katildi Gurcistan Demokratik Cumhuriyeti nin topraklarinin isgal edilmesinin ardindan Sovyet Rusya ile Ankara Hukumeti nin 16 Mart 1921 de imzaladigi Moskova Antlasmasi yla Ohordia koyunu de kapsayan Artvin ile Ardahan bolgeleri Turkiye ye birakildi Artvin livasinda 1922 yilinda yapilan nufus tespitinde Ohordia ayri bir koy olarak yer almamistir 1957 yilinda Guresen koyunden ayrilip Serefiye adiyla koy haline getirilmesi Ohordia nin bu tarihten once Beglevani Guresen koyunun bir mahallesi oldugunu gostermektedir Nitekim 1960 genel nufus sayiminda Serefiye ve Guresen ayri koyler olarak gecer Bu tarihte Borcka kazasinin Maradit bucagina bagli olan Serefiye koyunde 571 kisi yasiyordu 2018 yilinda 189 u erkek ve 179 u kadin olmak uzere Serefiye koyunde 368 kisi yasiyordu Koyun nufus Hemsinliler Lazlar ve Rizelilerden olusuyordu Ohordia da gunumuze ulasmis olan tarihi eserlerden biri tek kemerli tas koprudur Koyun Orta mahallesinde yer alan Ohordia Koprusu kucuk bir derenin uzerinde kaba yonu taslarla kirec harci kullanilarak insa edilmistir Koprunun uzunlugu 9 metre genisligi 2 4 metre ve yuksekligi 4 metredir CografyaSerefiye koyu Artvin il merkezine 55 km Borcka ilce merkezine 34 km Kemalpasa kasabasina 10 km uzakliktadir Karadeniz bolgesinin en dogu ucunda Gurcistan sinirinda yer alir Serefiye koyu Gurcistan in Batum kentine 15 km uzakliktadir Koyun kuzeydogusunda Gurcistan guneyinde Karsikoy dogusunda Muratli ve Gunesli koyleri batisinda Guresen bulunmaktadir NufusYillara gore koy nufus verileri2021 1992020 2192019 2442018 3682017 1492016 1522015 1772014 1892013 2152012 2162011 2582010 3142009 4012008 5222007 1302000 311Kaynakca Fallingrain com 29 Subat 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 6 Subat 2022 a b c d e f g h i j k l m n o p Artvin Borcka Serefiye Koy Nufusu Nufusune com 30 Mayis 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 6 Subat 2022 Trabzon Vilayeti Salnamesi 1869 1904 Hazirlayan Kudret Emiroglu Ankara 1993 2009 22 cilt 8 cilt s 380 ISBN 9789157871117 a b Taner Artvinli Artvin Yer Adlari Sozlugu Istanbul 2013 s 206 ISBN 978 605 5708 85 6 a b 24 Subat 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 18 Nisan 2020 a b Zakaria Cicinadze Musluman Gurculer ve Gurcistan daki Koyleri Gurcuce 1913 Tiflis s 253 PDF 19 Ekim 2020 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 11 Haziran 2022 Eter Beridze Nigali Gurcuce Tiflis 2009 s 123 24 Kasim 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde ISBN 978 9941 409 02 8 2015 Yili Tao Klarceti Tarihi Eserleri Arastirma Gezisi Sonuclari Gurcuce Tiflis 2016 s 188 6 Mart 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde ISBN 978 9941 9123 9 9 Trabzon Vilayeti Salnamesi 1869 1904 Hazirlayan Kudret Emiroglu Ankara 1993 2009 22 cilt 8 cilt s 381 ISBN 9789157871117 Klarceti Gurcuce Mamia Pagava Meri Tsintsadze Maia Baramidze Malhaz Coharadze Tina Siosvili Sota Mamuladze Ramaz Halvasi Nugzar Mgeladze Zaza Sasikadze Cemal Karalidze Batum 2016 s 190 267 9 Ekim 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde ISBN 978 9941 0 8969 5 Mustafa Kemal Ataturk Nutuk Istanbul 1969 3 Cilt 2 cilt s 489 8 Ekim 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 23 Kasim 2021 Nursen Gok Artvin Livasi nin Anavatan a Katilisi Sirasindaki Durumuna Iliskin Belgeler Ankara Universitesi Turk Inkilap Tarihi Enstitusu Ataturk Yolu Dergisi Sayi 41 Mayis 2008 s 89 104 PDF 26 Haziran 2021 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 23 Kasim 2021 1960 Genel Nufus Sayimi Ankara 1963 s 74 24 Mart 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 19 Nisan 2020 Eter Beridze Nigali Gurcuce Tiflis 2009 s 231 24 Kasim 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde ISBN 978 9941 409 02 8 2015 Yili Tao Klarceti Tarihi Eserleri Arastirma Gezisi Sonuclari Gurcuce Tiflis 2016 s 154 6 Mart 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde ISBN 978 9941 9123 9 9 a b YerelNet org tr 19 Agustos 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 4 Haziran 2014 Serefiye Borcka icin uzaydan goruntu siteleri Google Yahoo Microsoft