Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Rahşan Affı veya Şartla Salıverme ve Erteleme Yasası, Rahşan Ecevit'in önerisiyle 22 Aralık 2000'de çıkarılan af yasasıdır. Yasayı Bülent Ecevit başbakanlığındaki DSP-MHP-ANAP koalisyon hükûmeti çıkardı. 70 bin kişilik kapasitesi dolan cezaevlerinin nüfusu 40 bine kadar düştü. Ancak mahkûm sayısı 3 yılda 20 binden fazla artarak yeniden 64 bine çıktı.
| Rahşan Affı | |
|---|---|
Tam ad
| |
| Bölgesel kapsam |  Türkiye |
| Kanun numarası | 4616 |
| Kabul tarihi | 21 Aralık 2000 |
| Gündeme alan | Rahşan Ecevit, Bülent Ecevit, Devlet Bahçeli, Mesut Yılmaz |
| Kabul eden | Türkiye Büyük Millet Meclisi (283 kabul, 85 ret, 2 çekimser) |
| İmzalayan | Ahmet Necdet Sezer |
| Yayımlanma tarihi | 22 Aralık 2000 |
Af önerisi
Temmuz 1998'de basın; gündüzlerini kreşte, gecelerini ise 27 yıl ağır hapse mahkûm olmuş annesinin yanında cezaevinde geçiren 2 yaşındaki Aylanur'u haber yaptı. Aylanur'un annesinin suçu, bir karı koca çifti öldürmekti. Dönemin Başbakan Yardımcısı ve Demokratik Sol Parti Genel Başkanı Bülent Ecevit'in eşi ve aynı partinin genel başkan yardımcısı Rahşan Ecevit, bu haberden etkilenerek parti meclisi toplantısında af önerisinde bulundu. Türkiye Cumhuriyeti'nin 75. yılında düşünce suçları ve adi suçlar için af öneren Rahşan Ecevit, çıkarılacak affın "birçok ailenin geçim sıkıntısını hafifleteceğini, cezaevleri de boşalacağı için hükûmete yeni düzenlemeler için kolaylık sağlayacağını" belirtti. Bülent Ecevit de basına yaptığı açıklamada, "Rahşan Hanım sürpriz yaptı. Benim de haberim yoktu. Anadolu'da bu konuda çok istek geliyormuş. Parti meclisimiz de öneriyi gruba götürme kararı aldı. Biz olaya insani açıdan yaklaşıyoruz. Bu tür mahkûmlar genellikle ailenin para kazanan, aileyi koruyan insanları oluyor. Onlar cezaevine girince aileleri mağdur oluyor." dedi.
Af süreci
| Rahşan Affı için yapılan TBMM oylaması | ||
| Tarih | 21 Aralık 2000 | |
|---|---|---|
| Katılım | 370 / 550 | |
| Kabul |  283 | |
| Ret | 85 | |
| Çekimser | 2 | |
Ecevit çiftinin açıklamaları ve Demokratik Sol Partinin girişimlerinden sonra af tartışılmaya başlandı. 71 ildeki baro başkanlarından 39'u affa destek verdi, 16'sı karşı çıktı. Destek veren 39 baronun 19'u "genel af" istedi. Diğer bazı partiler de affı sahiplenerek gündeme aldı. Ağustos 1999'da artan tartışmalar 17 Ağustos Gölcük depremi ile birkaç gün kesilse de tekrar başladı ve ay sonunda Meclis affı kabul etti. Ancak dönemin Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel 1 Eylül'de yasayı veto etti. Demirel'in vetosu kamuoyunda olumlu karşılanırken cezaevlerinde isyanlar çıktı. Dönemin Adalet Bakanı Hikmet Sami Türk'ün, "Af çıksaydı cezaevinde olaylar olmazdı." diyerek afta ısrar etmesi cezaevi isyanlarını daha da artırdı.
2000 senesinde de af konusu gündemden düşmedi. Cezaevlerindeki isyanlar da konuyu gündemde tuttu. Hürriyet yazarı Fatih Altaylı, "Başbakan'ın eşi istedi diye af meselesini gündeme taşıyanlar, artık geri dönüşü olmayan bir yolda olduğumuzu bilmelidirler." dedi. Rahşan Ecevit hiçbir şekilde af istemeyenleri, "Bunlar tuzu kuru olanlardır. Oysa Allah'ın hangi kulu için ne yazdığını kimse bilemez." diyerek eleştirdi. Uzun tartışmalar sonunda koalisyon hükûmetindeki Demokratik Sol Parti, Milliyetçi Hareket Partisi, Anavatan Partisi afta anlaştı ve 4616 sayılı Şartla Salıverme ve Erteleme Yasası 21 Aralık 2000'de 85 ret, 2 çekimser oyuna karşılık 283 kabul oyuyla TBMM'de kabul edildi. Kabul oyu verenler arasında Recai Kutan, Mustafa Kamalak, Temel Karamollaoğlu gibi Fazilet Partisi üyeleri de yer aldı. Oylama sonrası Doğru Yol Partisi milletvekilleri Meclisi terk ederken Demokratik Sol Parti milletvekilleri alkışlarla affı kutladı. Dönemin Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer, daha önce veto ettiği yasayı aynı hâliyle önüne getirilmesi sonucu onayladı. Af, 22 Aralık 2000'de Resmî Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girdi.
Sonrası
Af sonucu, 70 bin kişilik kapasitesi dolan cezaevlerinin nüfusu 40 bine kadar düştü. Ancak mahkûm sayısı 3 yılda 20 binden fazla artarak yeniden 64 bine çıktı. Bazı kaynaklarda, 67 binden fazla mahkûm sayısının çıkarılan afla 49 bine kadar düştüğü, 3 yıl sonra 64 bini geçtiği yazılmıştır. Bazı hukukçular, aftan yararlanıp serbest kalan mahkûmların %60'tan fazlasının tekrar suç işleyerek hapse girdiğini belirtmiştir.
Yasa, 23 Nisan 1999 tarihinden önce işlenen suçları kapsıyordu. Yasa çıktıktan sonra ilk planda cezaevlerindeki 23 bini aşkın tutuklu ve hükümlü aftan yararlanarak tahliye oldu. Daha sonra Anayasa Mahkemesinin verdiği iptal kararlarıyla yasanın kapsamının genişlemesi sonucu cezaevinden tahliye olanların sayısı 45 bini buldu. Affın sonuçları bununla da sınırlı kalmadı. Suç tarihi 23 Nisan 1999'dan önce olmasına karşılık bu tarihten sonra açılan ve yargılaması uzun süren davalarda affın etkisi sürdü. Adalet Bakanlığı Adli Sicil ve İstatistik Genel Müdürlüğünün derlediği istatistikler, 2005 yılında 4 bin 715 kişi hakkındaki davanın af yasası çerçevesinde ertelendiğini ortaya çıkardı.
Dönemin Genelkurmay Başkanı Hüseyin Kıvrıkoğlu, 1.660 PKK'lının serbest kaldığını tespit ettiklerini söyledi.17 Ağustos 1999 Gölcük depremi sonrası müteahhitlere açılan yaklaşık 2.100 davanın 1.800'ü bu afla cezasız sonuçlandı.Fethullah Gülen'in yargılaması da ertelendi.
Aftan yararlanan bazı adi suçlu mahkûmlar, daha sonra tekrar suç işleyerek cezaevine girdi.
Tepkiler
Liberal Demokrat Parti Gençlik Kolları, protesto amacıyla Rahşan Ecevit'e kına gönderdi. 1996 yılında sahibi olduğu otelde çıkan yangında 18 kişinin ölmesi sonucu 6 yıl 3 ay hapis cezasına çarptırılan ve 4 yıl kaçak yaşadıktan sonra af çıkınca teslim olan Halit Tozbey'in aftan yararlanarak serbest kalması tepki çekti. Yapılan bir kamuoyu araştırmasında, affın bir sorun olarak ülke gündemine oturmasının sorumlusu olarak Türkiye genelinde %43,58 DSP, %15,86 MHP, %4,46 ANAP, %36 "hepsi" görüldü. 2001 yılında tepkilerin artması üzerine Rahşan Ecevit, "Benim düşündüğüm af katillerin affı değil, garibanların affıydı." dedi.
2007 yılında Yaşar Gökşin adlı bir vatandaş, diş hekimi olan kızının tecavüze uğrayıp öldürülmesinden af çıkaran TBMM'yi sorumlu tuttu ve TBMM Başkanlığına tazminat davası açtı. Tecavüz ve gasptan mahkûm olan suçlu, aftan yararlanarak serbest kaldıktan sonra 39 yaşındaki diş hekimi Zekiye Gökşin'i tecavüz edip öldürmüştü. Baba Gökşin, "Eğer 'Rahşan Affı' diye bilinen af kanunu çıkmasaydı o cani hapiste, kızım da yaşıyor olacaktı." dedi.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ a b c Prof. Dr. Timur DEMİRBAŞ: AF TARTIŞMALARI https://hukuk.deu.edu.tr/wp-content/uploads/2020/01/T.Demirbas7.pdf
- ^ 19 Temmuz 1998, Sabah: DSP'den af sürprizi http://arsiv.sabah.com.tr/1998/07/19/ 14 Şubat 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ 27 Temmuz 1998, Sabah: 39 baro başkanı 'Af' diyor http://arsiv.sabah.com.tr/1998/07/27/ 14 Şubat 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ 2 Eylül 1999, Hürriyet: O da sindiremedi https://www.hurriyet.com.tr/gundem/o-da-sindiremedi-39099560 14 Şubat 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ . 16 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "TBMM, 21. Dönem, 3. Yasama Yılı, 37. Birleşim: 20 Aralık 2000" (PDF). 15 Şubat 2023 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 15 Şubat 2023.
- ^ 22 Aralık 2000, Resmî Gazete: https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2000/12/20001222.htm 14 Şubat 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ "İrem ERBUYURUCU: TÜRK HUKUKUNDA ERTELEME VE KOŞULLU SALIVERME BAĞLAMINDA DOLAYLI AF UYGULAMALARI" (PDF). 14 Şubat 2023 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 14 Şubat 2023.
- ^ . 14 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ . 19 Ağustos 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ . 19 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Kıvrıkoğlu: Aftan PKK yararlandı". 23 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Haziran 2023.
- ^ . 12 Eylül 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ . 23 Kasım 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Mart 2023.
- ^ . 14 Haziran 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ . 10 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ . 9 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ . 9 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ . 9 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ . 9 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ . 28 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ . 25 Aralık 2005 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ . 15 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ . 25 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Rahsan Affi veya Sartla Saliverme ve Erteleme Yasasi Rahsan Ecevit in onerisiyle 22 Aralik 2000 de cikarilan af yasasidir Yasayi Bulent Ecevit basbakanligindaki DSP MHP ANAP koalisyon hukumeti cikardi 70 bin kisilik kapasitesi dolan cezaevlerinin nufusu 40 bine kadar dustu Ancak mahkum sayisi 3 yilda 20 binden fazla artarak yeniden 64 bine cikti Rahsan AffiTam ad 23 Nisan 1999 Tarihine Kadar Islenen Suclardan Dolayi Sartla Saliverilmeye Dava ve Cezalarin Ertelenmesine Dair KanunBolgesel kapsam TurkiyeKanun numarasi4616Kabul tarihi21 Aralik 2000Gundeme alanRahsan Ecevit Bulent Ecevit Devlet Bahceli Mesut YilmazKabul edenTurkiye Buyuk Millet Meclisi 283 kabul 85 ret 2 cekimser ImzalayanAhmet Necdet SezerYayimlanma tarihi22 Aralik 2000Af onerisiTemmuz 1998 de basin gunduzlerini kreste gecelerini ise 27 yil agir hapse mahkum olmus annesinin yaninda cezaevinde geciren 2 yasindaki Aylanur u haber yapti Aylanur un annesinin sucu bir kari koca cifti oldurmekti Donemin Basbakan Yardimcisi ve Demokratik Sol Parti Genel Baskani Bulent Ecevit in esi ve ayni partinin genel baskan yardimcisi Rahsan Ecevit bu haberden etkilenerek parti meclisi toplantisinda af onerisinde bulundu Turkiye Cumhuriyeti nin 75 yilinda dusunce suclari ve adi suclar icin af oneren Rahsan Ecevit cikarilacak affin bircok ailenin gecim sikintisini hafifletecegini cezaevleri de bosalacagi icin hukumete yeni duzenlemeler icin kolaylik saglayacagini belirtti Bulent Ecevit de basina yaptigi aciklamada Rahsan Hanim surpriz yapti Benim de haberim yoktu Anadolu da bu konuda cok istek geliyormus Parti meclisimiz de oneriyi gruba goturme karari aldi Biz olaya insani acidan yaklasiyoruz Bu tur mahkumlar genellikle ailenin para kazanan aileyi koruyan insanlari oluyor Onlar cezaevine girince aileleri magdur oluyor dedi Af sureciRahsan Affi icin yapilan TBMM oylamasiTarih 21 Aralik 2000Katilim 370 550Kabul 283Ret 85Cekimser 2 Ecevit ciftinin aciklamalari ve Demokratik Sol Partinin girisimlerinden sonra af tartisilmaya baslandi 71 ildeki baro baskanlarindan 39 u affa destek verdi 16 si karsi cikti Destek veren 39 baronun 19 u genel af istedi Diger bazi partiler de affi sahiplenerek gundeme aldi Agustos 1999 da artan tartismalar 17 Agustos Golcuk depremi ile birkac gun kesilse de tekrar basladi ve ay sonunda Meclis affi kabul etti Ancak donemin Cumhurbaskani Suleyman Demirel 1 Eylul de yasayi veto etti Demirel in vetosu kamuoyunda olumlu karsilanirken cezaevlerinde isyanlar cikti Donemin Adalet Bakani Hikmet Sami Turk un Af ciksaydi cezaevinde olaylar olmazdi diyerek afta israr etmesi cezaevi isyanlarini daha da artirdi 2000 senesinde de af konusu gundemden dusmedi Cezaevlerindeki isyanlar da konuyu gundemde tuttu Hurriyet yazari Fatih Altayli Basbakan in esi istedi diye af meselesini gundeme tasiyanlar artik geri donusu olmayan bir yolda oldugumuzu bilmelidirler dedi Rahsan Ecevit hicbir sekilde af istemeyenleri Bunlar tuzu kuru olanlardir Oysa Allah in hangi kulu icin ne yazdigini kimse bilemez diyerek elestirdi Uzun tartismalar sonunda koalisyon hukumetindeki Demokratik Sol Parti Milliyetci Hareket Partisi Anavatan Partisi afta anlasti ve 4616 sayili Sartla Saliverme ve Erteleme Yasasi 21 Aralik 2000 de 85 ret 2 cekimser oyuna karsilik 283 kabul oyuyla TBMM de kabul edildi Kabul oyu verenler arasinda Recai Kutan Mustafa Kamalak Temel Karamollaoglu gibi Fazilet Partisi uyeleri de yer aldi Oylama sonrasi Dogru Yol Partisi milletvekilleri Meclisi terk ederken Demokratik Sol Parti milletvekilleri alkislarla affi kutladi Donemin Cumhurbaskani Ahmet Necdet Sezer daha once veto ettigi yasayi ayni haliyle onune getirilmesi sonucu onayladi Af 22 Aralik 2000 de Resmi Gazete de yayimlanarak yururluge girdi SonrasiAf sonucu 70 bin kisilik kapasitesi dolan cezaevlerinin nufusu 40 bine kadar dustu Ancak mahkum sayisi 3 yilda 20 binden fazla artarak yeniden 64 bine cikti Bazi kaynaklarda 67 binden fazla mahkum sayisinin cikarilan afla 49 bine kadar dustugu 3 yil sonra 64 bini gectigi yazilmistir Bazi hukukcular aftan yararlanip serbest kalan mahkumlarin 60 tan fazlasinin tekrar suc isleyerek hapse girdigini belirtmistir Yasa 23 Nisan 1999 tarihinden once islenen suclari kapsiyordu Yasa ciktiktan sonra ilk planda cezaevlerindeki 23 bini askin tutuklu ve hukumlu aftan yararlanarak tahliye oldu Daha sonra Anayasa Mahkemesinin verdigi iptal kararlariyla yasanin kapsaminin genislemesi sonucu cezaevinden tahliye olanlarin sayisi 45 bini buldu Affin sonuclari bununla da sinirli kalmadi Suc tarihi 23 Nisan 1999 dan once olmasina karsilik bu tarihten sonra acilan ve yargilamasi uzun suren davalarda affin etkisi surdu Adalet Bakanligi Adli Sicil ve Istatistik Genel Mudurlugunun derledigi istatistikler 2005 yilinda 4 bin 715 kisi hakkindaki davanin af yasasi cercevesinde ertelendigini ortaya cikardi Donemin Genelkurmay Baskani Huseyin Kivrikoglu 1 660 PKK linin serbest kaldigini tespit ettiklerini soyledi 17 Agustos 1999 Golcuk depremi sonrasi muteahhitlere acilan yaklasik 2 100 davanin 1 800 u bu afla cezasiz sonuclandi Fethullah Gulen in yargilamasi da ertelendi Aftan yararlanan bazi adi suclu mahkumlar daha sonra tekrar suc isleyerek cezaevine girdi TepkilerLiberal Demokrat Parti Genclik Kollari protesto amaciyla Rahsan Ecevit e kina gonderdi 1996 yilinda sahibi oldugu otelde cikan yanginda 18 kisinin olmesi sonucu 6 yil 3 ay hapis cezasina carptirilan ve 4 yil kacak yasadiktan sonra af cikinca teslim olan Halit Tozbey in aftan yararlanarak serbest kalmasi tepki cekti Yapilan bir kamuoyu arastirmasinda affin bir sorun olarak ulke gundemine oturmasinin sorumlusu olarak Turkiye genelinde 43 58 DSP 15 86 MHP 4 46 ANAP 36 hepsi goruldu 2001 yilinda tepkilerin artmasi uzerine Rahsan Ecevit Benim dusundugum af katillerin affi degil garibanlarin affiydi dedi 2007 yilinda Yasar Goksin adli bir vatandas dis hekimi olan kizinin tecavuze ugrayip oldurulmesinden af cikaran TBMM yi sorumlu tuttu ve TBMM Baskanligina tazminat davasi acti Tecavuz ve gasptan mahkum olan suclu aftan yararlanarak serbest kaldiktan sonra 39 yasindaki dis hekimi Zekiye Goksin i tecavuz edip oldurmustu Baba Goksin Eger Rahsan Affi diye bilinen af kanunu cikmasaydi o cani hapiste kizim da yasiyor olacakti dedi Ayrica bakinizTurkiye de genel af Serpil Yesilyurt cinayeti Adnan Colak Gulen DavasiKaynakca a b c Prof Dr Timur DEMIRBAS AF TARTISMALARI https hukuk deu edu tr wp content uploads 2020 01 T Demirbas7 pdf 19 Temmuz 1998 Sabah DSP den af surprizi http arsiv sabah com tr 1998 07 19 14 Subat 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde 27 Temmuz 1998 Sabah 39 baro baskani Af diyor http arsiv sabah com tr 1998 07 27 14 Subat 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde 2 Eylul 1999 Hurriyet O da sindiremedi https www hurriyet com tr gundem o da sindiremedi 39099560 14 Subat 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde 16 Subat 2023 tarihinde kaynagindan arsivlendi TBMM 21 Donem 3 Yasama Yili 37 Birlesim 20 Aralik 2000 PDF 15 Subat 2023 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 15 Subat 2023 22 Aralik 2000 Resmi Gazete https www resmigazete gov tr eskiler 2000 12 20001222 htm 14 Subat 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde Irem ERBUYURUCU TURK HUKUKUNDA ERTELEME VE KOSULLU SALIVERME BAGLAMINDA DOLAYLI AF UYGULAMALARI PDF 14 Subat 2023 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 14 Subat 2023 14 Subat 2023 tarihinde kaynagindan arsivlendi 19 Agustos 2022 tarihinde kaynagindan arsivlendi 19 Nisan 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Kivrikoglu Aftan PKK yararlandi 23 Mayis 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 3 Haziran 2023 12 Eylul 2011 tarihinde kaynagindan arsivlendi 23 Kasim 2008 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 27 Mart 2023 14 Haziran 2007 tarihinde kaynagindan arsivlendi 10 Subat 2023 tarihinde kaynagindan arsivlendi 9 Nisan 2023 tarihinde kaynagindan arsivlendi 9 Nisan 2023 tarihinde kaynagindan arsivlendi 9 Nisan 2023 tarihinde kaynagindan arsivlendi 9 Nisan 2023 tarihinde kaynagindan arsivlendi 28 Temmuz 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi 25 Aralik 2005 tarihinde kaynagindan arsivlendi 15 Eylul 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi 25 Temmuz 2022 tarihinde kaynagindan arsivlendi