Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Boks, iki kişinin gözetiminde karşılıklı yumruklaştıkları ve birbirlerini ya da puanla yenmeye çalıştıkları spor müsabakasıdır. Belden aşağıya ve enseye vurmak, sporcunun kendi etrafında 180 derece dönmesi, avuç içi ('n beyaz boyalı bölgesi harici) vurmak, ses çıkarmak uyarı almasına neden olur, üç uyarı bir ihtar (-1 puan) alınmasına neden olur. Amatör boksörler 227 gr ağırlığında, profesyonel boksörler ise ağırlığı 170-283 gr arasında değişen eldivenler kullanırlar. Profesyonel boksörler yalnızca şort, amatör boksörler ise şort ve atlet giyer. Hem amatör hem de profesyonel boksörler karşılaşmada diş ve kasık koruyucuları kullanırlar. Amatör boksörler ayrıca koruyucu başlık da takarlar.
Ring
Boks karşılaşmaları 'nde yapılır. Ring, üç veya dört sıra halatla çevrili ve yerden yüksekliği en az 91 cm en fazla 122 cm olan kare biçiminde bir alandır. Halat aralıkları en az 40 cm olmalıdır. Ringte kırmızı, mavi ve tarafsız beyaz köşeler vardır. Sporcular ait oldukları köşeden, hakem ve doktor ise jüri masasına yakın olan beyaz köşeden ringe çıkar.
Profesyonel boks'ta ringin büyüklüğü 5–6 m², 'ta ise en az 3–6 m²’dir. Boks karşılaşmalarında, her iki boksörün de aynı sıklette (ağırlık aralığında) olması gerekir.
Antrenman ve teknikler
Boks, zor ve çok yorucu bir spordur. Boksörler antrenman yaparak karşılaşmaya hazırlanırlar. bir başka boksörle yapılan çalışmanın yanı sıra, gölge boksu, ve kum torbasıyla çalışma, ip atlama ve kondisyon için koşu gibi başka çalışmaları da kapsar.
Boksta duruş çok önemlidir. Çünkü bir boksörün saldırı ve savunma gücü ile hızı, dengesine ve harekete her an hazır olmasına bağlıdır. Boksörün duruşu rahat olmalıdır. İyi bir duruşta sağ ayak, biraz öndeki sol ayakla bir denge oluşturacak biçimde sağa doğru biraz açılmalıdır. Her iki ayağın ucu da hafifçe sağa dönük olmalıdır. Böylece bedenin yalnızca sol yanı rakibe açık tutulur. Hafifçe sıkılmış sol yumruk biraz ileride ve çene hizasında olmalıdır. Sağ kol da çene hizasında, ama çeneden yaklaşık 15 cm önde tutulur. Her iki kolun dirseği, bedeni korumak için içe doğru çekilmelidir. Bedenin öne doğru biraz eğik tutulması, rakibin yumruğu karşısında denge yitirilmeksizin geriye kaçmayı kolaylaştırır.
Doğru vuruş boksun temelini oluşturur. Bu temel boksun en önemli koşuludur. Rakibe atılan yumruğun eldivenin içinde iyice sıkılmış olması gerekir. Başlıca vuruş biçimleri şunlardır:
- direkt yumruk (straight punch)
- sağ direkt (right straight punch)
- sol direkt (left straight punch)
- sağ kroşe (right hook punch)
- sol kroşe (left hook punch)
- aparkat (uppercut punch)
- swing
- dış el yumruk (backfist)
- sağ dış el yumruk
- sol dış el yumruk
Direkt vuruş adından da anlaşılacağı gibi düz bir şekilde atılır. Sol kroşe ise sol kol ile gövde arasında 45-90 derece arasında açı yapılarak atılan vuruştur. (Aynı durumun tersi sağ kroşe için geçerlidir). Aparkat çok fazla kullanılmayan,yani genelde vurma fırsatı bulunmayan bir vuruş türüdür. Fakat böyle bir durum yakalandığında çok sert etki bırakır. Genelde çeneyi hedef alır. Swing ise kroşelerin uzatılmış şeklidir. Devamlı hareketlerle rakibi şuursuz bir hücuma zorlamak ve hemen kontraataklara geçmek üzere yapılır.
Yasak Kuralları
- Belden aşağıya ve enseye vurmak
- Sporcunun kendi etrafında 360 derece dönerek rakibine vurması
- Avuç içi (eldivenin beyaz boyalı bölgesi harici) ile vurmak
- Dirsekle rakibe vurmak
- Kulağın arka tarafına vurmak
- Arkadan vurmak
- Tekme atmak
- Kafa atmak
Yasak olan kurallardan bazılarıdır. Eğer oyuncu bunlardan birini uygularsa ihtar alır.
Kararlar
Maçların kararları genelde ya ringdeki hakem tarafından verilir ya da kenarda oturan üç yan hakem tarafından. Maçlar alttaki kararlardan biri ile sonuçlanır:
Nakavt
- Teknik nakavt (technical knockout): maç esnasında ring içindeki hakem boksörün sağlıklı bir şekilde maç'a devam edemeyeceğine karar verir ve maçı bitirir.
- Nakavt (knockout): maç esnasında boksör yere serilir ve ayağa kalkamaz, boksör ayık ise hakem 10'a kadar sayar.
- Hakemin teknik kararı/Köşe çekilir (referee technical decision/corner retirement): raund arası dinlenme esnasında ringdeki hakem maçı kendi veya doktor kararı ile veya boksör devam edemeyeceğini belirttikten sonra bitirir.
Yan hakem oylaması
- Karar oy birliği (unanimous decision): maç sonu üç yan hakemden üçü de aynı boksör'ü kazanan olarak seçer
- Karar çoğunluğu (majority decision): maç sonu iki yan hakem aynı boksör'ü kazanan olarak seçer, üçüncü ise berabere kararı verir
- Karar ayrılığı (split decision): maç sonu iki yan hakem aynı boksör'ü kazanan olarak seçer, üçüncü ise rakip boksör'ü seçer
- Teknik karar (technical decision): maç esnasında kazara yaralanma nedeni ile ringdeki hakem maçı erken bitirir ve yan hakemler kazanan boksor'ü seçer
- Berabere (draw): maç sonu üç yan hakemden üçü de berabere kararı vermiştir
- Çoğunluk berabere (majority draw): maç sonu iki yan hakem berabere kararı vermiştir, üçüncü yan hakem kazanan bir boksör'ü seçmiştir
- Ayrık berabere (split draw): maç sonu iki yan hakem farklı bir boksör'ü kazanan olarak seçer, üçüncü yan hakem ise maç berabere bitti diye karar verir
- Teknik berabere (technical draw): maç esnasında kazara yaralanma nedeni ile ringdeki hakem maçı erken bitirir ve yan hakemlerin oylaması berabere kalır (genelde bu karar artık verilmiyor, onun yerine böyle karar çıktığında maç sonuçsuz olarak kararlanıyor)
Diğer kararlar
- Diskalifiye (disqualification): maç esnasında boksörlerden biri kuralları tekrarlı çiğnediği için maçı kaybeder
- Sonuçsuz (no contest): maç esnasında genelde farklı sebeplerden dolayı kazanan veya kaybeden seçilemez
- Puan kararı (points decision): maç sonu ringdeki hakem kimin kazandığını seçer
Tarih
Eski Yunan'da ve Roma'da boks önemli sporlardan biriydi. Ama bu spor acımasız bir biçimde yapılırdı ve dövüş genellikle boksörlerden biri ölünceye kadar sürerdi. Daha sonra yasaklanan boks, 18. yüzyılın başlarında İngiltere’de yeniden ortaya çıktı. 1719'da , Londra'da bir ring kurarak hem ders verdi, hem de bütün rakipleriyle dövüştü. Çıplak yumrukla yapılan bu dövüşlerin kuralları yoktu ve çok acımasız biçimde bazen saatlerce sürüyordu. İngiltere’de 1866'da Amatör Spor Kulübü kuruldu. John Chambers ve VIII. Queensburg markisinin yönlendirmesiyle eldivenle yapılan maçlar için kurallar getirildi. Böylece çağdaş boksun temelleri atılmış oldu.
ABD'de ise boks 19. yüzyıl başlarında ortaya çıktı ve boksa olan ilgi 1880'lerde 'la birlikte arttı. Sullivan, 'ı 1882'de nakavtla yenerek eldivensiz boksun tartışmasız şampiyonu oldu. Daha sonra eldivenli olarak pek çok maç yaptı. Dünya ağır sıklet boks şampiyonluğunu kazanan ilk siyah boksör Jack Johnson’dı. 1937'de ağır sıklet şampiyonu olan Joe Louis, bu unvanı kazanan ikinci siyah boksör oldu. Louis, bu unvanını 25 kez korudu ve 1949'da yenilmeyen şampiyon olarak emekliye ayrıldı.
ABD’de 1950'lerin en ünlü şampiyonu olan Rocky Marciano, boks tarihine en sert yumruklara sahip boksörlerden biri olarak geçti. Hiçbir profesyonel maçta yenilgi almamış tek boksör olarak 1956'da boksu bıraktı. Böylece Slyvester Stallone'ye ilham vererek "Rocky" filmi çekilmiş oldu. 1960'larda ve 1970'lerde dünya ağır sıklet boksunun efsanevi kişisi Muhammed Ali’ydi. ABD’de ağır sıklet dışındaki sıkletlerde de önemli boksörler yetişti. Henry Armstrong, George Dixon, , ve bunların başında gelir.
Tehlikeli bir spor olarak görülmesi ve beyne hasar tehlikesi
Nörologlar, boksun olimpiyat sporlarından çıkarılması ve açık gösterimden yasaklanması yönünde görüşler belirtmektedirler. Boksun, beyinde hasara yol açtığını belirtiyorlar. Kafatasına alınan darbe sonucunda beyin dokusunda meydana gelebilecek bozulmalar olarak tanımlanan travmatik beyin hasarı, akla hemen, başta boks olmak üzere, dövüş sporlarını getiriyor.
Resimler
-
![image]()
Bir maç sonrasında -
![image]()
Boks eldivenleri -
![image]()
Bir boks sahası -
![image]()
Jeffries Johnson bir maç sırasında -
![image]()
Boksör Muhammed Ali -
![image]()
Boksta mavi köşe ve kırmızı köşe
Ayrıca bakınız
- Türkiye Kulüplerarası Boks Şampiyonası
- Ağır siklet boks şampiyonları listesi
- Uluslararası Şöhretli Boksörler Salonu
- Dünya Boks Birliği
- Uluslararası Boks Federasyonu
- Dünya Boks Konseyi
- Dünya Boks Organizasyonu
- Uluslararası Boks Organizasyonu
- Türkiye Kulüplerarası Boks Şampiyonası
- Akdeniz Oyunları'nda boks
- Uluslararası Boks Sıralaması Kurulu
- Yaz Olimpiyatları'nda boks
- Dünya Amatör Boks Şampiyonası
- Türkiye'de boks
- Şampiyon kemeri
Kaynakça
| Wikimedia Commons'ta Boks ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Boks iki kisinin gozetiminde karsilikli yumruklastiklari ve birbirlerini ya da puanla yenmeye calistiklari spor musabakasidir Belden asagiya ve enseye vurmak sporcunun kendi etrafinda 180 derece donmesi avuc ici n beyaz boyali bolgesi harici vurmak ses cikarmak uyari almasina neden olur uc uyari bir ihtar 1 puan alinmasina neden olur Amator boksorler 227 gr agirliginda profesyonel boksorler ise agirligi 170 283 gr arasinda degisen eldivenler kullanirlar Profesyonel boksorler yalnizca sort amator boksorler ise sort ve atlet giyer Hem amator hem de profesyonel boksorler karsilasmada dis ve kasik koruyuculari kullanirlar Amator boksorler ayrica koruyucu baslik da takarlar Ricardo Dominguez soldaki ile Rafael Ortiz isimli iki boksorun yaptiklari boks macindan bir gorunum RingBoks karsilasmalari nde yapilir Ring uc veya dort sira halatla cevrili ve yerden yuksekligi en az 91 cm en fazla 122 cm olan kare biciminde bir alandir Halat araliklari en az 40 cm olmalidir Ringte kirmizi mavi ve tarafsiz beyaz koseler vardir Sporcular ait olduklari koseden hakem ve doktor ise juri masasina yakin olan beyaz koseden ringe cikar Profesyonel boks ta ringin buyuklugu 5 6 m ta ise en az 3 6 m dir Boks karsilasmalarinda her iki boksorun de ayni siklette agirlik araliginda olmasi gerekir Antrenman ve tekniklerBir boks maci Boks zor ve cok yorucu bir spordur Boksorler antrenman yaparak karsilasmaya hazirlanirlar bir baska boksorle yapilan calismanin yani sira golge boksu ve kum torbasiyla calisma ip atlama ve kondisyon icin kosu gibi baska calismalari da kapsar Boksta durus cok onemlidir Cunku bir boksorun saldiri ve savunma gucu ile hizi dengesine ve harekete her an hazir olmasina baglidir Boksorun durusu rahat olmalidir Iyi bir durusta sag ayak biraz ondeki sol ayakla bir denge olusturacak bicimde saga dogru biraz acilmalidir Her iki ayagin ucu da hafifce saga donuk olmalidir Boylece bedenin yalnizca sol yani rakibe acik tutulur Hafifce sikilmis sol yumruk biraz ileride ve cene hizasinda olmalidir Sag kol da cene hizasinda ama ceneden yaklasik 15 cm onde tutulur Her iki kolun dirsegi bedeni korumak icin ice dogru cekilmelidir Bedenin one dogru biraz egik tutulmasi rakibin yumrugu karsisinda denge yitirilmeksizin geriye kacmayi kolaylastirir Dogru vurus boksun temelini olusturur Bu temel boksun en onemli kosuludur Rakibe atilan yumrugun eldivenin icinde iyice sikilmis olmasi gerekir Baslica vurus bicimleri sunlardir direkt yumruk straight punch sag direkt right straight punch sol direkt left straight punch sag krose right hook punch sol krose left hook punch aparkat uppercut punch swing dis el yumruk backfist sag dis el yumruk sol dis el yumruk Direkt vurus adindan da anlasilacagi gibi duz bir sekilde atilir Sol krose ise sol kol ile govde arasinda 45 90 derece arasinda aci yapilarak atilan vurustur Ayni durumun tersi sag krose icin gecerlidir Aparkat cok fazla kullanilmayan yani genelde vurma firsati bulunmayan bir vurus turudur Fakat boyle bir durum yakalandiginda cok sert etki birakir Genelde ceneyi hedef alir Swing ise kroselerin uzatilmis seklidir Devamli hareketlerle rakibi suursuz bir hucuma zorlamak ve hemen kontraataklara gecmek uzere yapilir Yasak KurallariBelden asagiya ve enseye vurmak Sporcunun kendi etrafinda 360 derece donerek rakibine vurmasi Avuc ici eldivenin beyaz boyali bolgesi harici ile vurmak Dirsekle rakibe vurmak Kulagin arka tarafina vurmak Arkadan vurmak Tekme atmak Kafa atmak Yasak olan kurallardan bazilaridir Eger oyuncu bunlardan birini uygularsa ihtar alir KararlarMaclarin kararlari genelde ya ringdeki hakem tarafindan verilir ya da kenarda oturan uc yan hakem tarafindan Maclar alttaki kararlardan biri ile sonuclanir Nakavt Teknik nakavt technical knockout mac esnasinda ring icindeki hakem boksorun saglikli bir sekilde mac a devam edemeyecegine karar verir ve maci bitirir Nakavt knockout mac esnasinda boksor yere serilir ve ayaga kalkamaz boksor ayik ise hakem 10 a kadar sayar Hakemin teknik karari Kose cekilir referee technical decision corner retirement raund arasi dinlenme esnasinda ringdeki hakem maci kendi veya doktor karari ile veya boksor devam edemeyecegini belirttikten sonra bitirir Yan hakem oylamasi Karar oy birligi unanimous decision mac sonu uc yan hakemden ucu de ayni boksor u kazanan olarak secer Karar cogunlugu majority decision mac sonu iki yan hakem ayni boksor u kazanan olarak secer ucuncu ise berabere karari verir Karar ayriligi split decision mac sonu iki yan hakem ayni boksor u kazanan olarak secer ucuncu ise rakip boksor u secer Teknik karar technical decision mac esnasinda kazara yaralanma nedeni ile ringdeki hakem maci erken bitirir ve yan hakemler kazanan boksor u secer Berabere draw mac sonu uc yan hakemden ucu de berabere karari vermistir Cogunluk berabere majority draw mac sonu iki yan hakem berabere karari vermistir ucuncu yan hakem kazanan bir boksor u secmistir Ayrik berabere split draw mac sonu iki yan hakem farkli bir boksor u kazanan olarak secer ucuncu yan hakem ise mac berabere bitti diye karar verir Teknik berabere technical draw mac esnasinda kazara yaralanma nedeni ile ringdeki hakem maci erken bitirir ve yan hakemlerin oylamasi berabere kalir genelde bu karar artik verilmiyor onun yerine boyle karar ciktiginda mac sonucsuz olarak kararlaniyor Diger kararlar Diskalifiye disqualification mac esnasinda boksorlerden biri kurallari tekrarli cignedigi icin maci kaybeder Sonucsuz no contest mac esnasinda genelde farkli sebeplerden dolayi kazanan veya kaybeden secilemez Puan karari points decision mac sonu ringdeki hakem kimin kazandigini secerTarihYunan Santorini adasinda bir Minos freskinde boks yapan gencler Eski Yunan da ve Roma da boks onemli sporlardan biriydi Ama bu spor acimasiz bir bicimde yapilirdi ve dovus genellikle boksorlerden biri olunceye kadar surerdi Daha sonra yasaklanan boks 18 yuzyilin baslarinda Ingiltere de yeniden ortaya cikti 1719 da Londra da bir ring kurarak hem ders verdi hem de butun rakipleriyle dovustu Ciplak yumrukla yapilan bu dovuslerin kurallari yoktu ve cok acimasiz bicimde bazen saatlerce suruyordu Ingiltere de 1866 da Amator Spor Kulubu kuruldu John Chambers ve VIII Queensburg markisinin yonlendirmesiyle eldivenle yapilan maclar icin kurallar getirildi Boylece cagdas boksun temelleri atilmis oldu ABD de ise boks 19 yuzyil baslarinda ortaya cikti ve boksa olan ilgi 1880 lerde la birlikte artti Sullivan i 1882 de nakavtla yenerek eldivensiz boksun tartismasiz sampiyonu oldu Daha sonra eldivenli olarak pek cok mac yapti Dunya agir siklet boks sampiyonlugunu kazanan ilk siyah boksor Jack Johnson di 1937 de agir siklet sampiyonu olan Joe Louis bu unvani kazanan ikinci siyah boksor oldu Louis bu unvanini 25 kez korudu ve 1949 da yenilmeyen sampiyon olarak emekliye ayrildi ABD de 1950 lerin en unlu sampiyonu olan Rocky Marciano boks tarihine en sert yumruklara sahip boksorlerden biri olarak gecti Hicbir profesyonel macta yenilgi almamis tek boksor olarak 1956 da boksu birakti Boylece Slyvester Stallone ye ilham vererek Rocky filmi cekilmis oldu 1960 larda ve 1970 lerde dunya agir siklet boksunun efsanevi kisisi Muhammed Ali ydi ABD de agir siklet disindaki sikletlerde de onemli boksorler yetisti Henry Armstrong George Dixon ve bunlarin basinda gelir Tehlikeli bir spor olarak gorulmesi ve beyne hasar tehlikesiNorologlar boksun olimpiyat sporlarindan cikarilmasi ve acik gosterimden yasaklanmasi yonunde gorusler belirtmektedirler Boksun beyinde hasara yol actigini belirtiyorlar Kafatasina alinan darbe sonucunda beyin dokusunda meydana gelebilecek bozulmalar olarak tanimlanan travmatik beyin hasari akla hemen basta boks olmak uzere dovus sporlarini getiriyor ResimlerBir mac sonrasinda Boks eldivenleri Bir boks sahasi Jeffries Johnson bir mac sirasinda Boksor Muhammed Ali Boksta mavi kose ve kirmizi koseAyrica bakinizTurkiye Kuluplerarasi Boks Sampiyonasi Agir siklet boks sampiyonlari listesi Uluslararasi Sohretli Boksorler Salonu Dunya Boks Birligi Uluslararasi Boks Federasyonu Dunya Boks Konseyi Dunya Boks Organizasyonu Uluslararasi Boks Organizasyonu Turkiye Kuluplerarasi Boks Sampiyonasi Akdeniz Oyunlari nda boks Uluslararasi Boks Siralamasi Kurulu Yaz Olimpiyatlari nda boks Dunya Amator Boks Sampiyonasi Turkiye de boks Sampiyon kemeriKaynakcaWikimedia Commons ta Boks ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Milliyet 24 Mart 2014 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 16 Haziran 2011