Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Batken çatışması (Kırgızca: Баткен окуясы, romanize: Batken okuyası; Rusça: Баткенские события, romanize: Batkenskiye sovıtiya), Temmuz-Eylül 1999 tarihleri arasında Kırgızistan'ın Batken ilinde Kırgızistan ordusu ile Özbekistan İslami Hareketi militanları arasında meydana gelen çatışmalardır. Çatışmalar, Özbekistan İslami Hareketi militanlarının Tacikistan'dan Özbekistan ve Kırgızistan topraklarına akınlarından kaynaklandı ve kısmen Kırgızistan-Özbekistan sınırının Özbekistan tarafından tek taraflı olarak çizilmesine odaklandı.
| Batken çatışması | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Batken çatışması | |||||||
| |||||||
| Taraflar | |||||||
 Kırgızistan ÖzbekistanDestek;  Rusya |  Özbekistan İslami Hareketi | ||||||
| Komutanlar ve liderler | |||||||
 Askar Akayev | | ||||||
| Güçler | |||||||
| Yüzlerce asker | 1.000'den fazla militan | ||||||
| Kayıplar | |||||||
| 32 sivil ve asker | 1.150 militan | ||||||
1999 yılın yazında, Özbekistan İslami Hareketi militanları Kırgızistan'ın Batken ilini (etnik olarak Özbek çoğunluklu bir bölge) işgal etti. Bu, Özbekistan İslami Hareketi'nin sadece bir yıl önce kurulmasından bu yana ilk doğrulanabilir eylemiydi. Özellikle, Kırgızistan'ın şehri militan güçler tarafından işgal edildi ve çevresi Özbek güçleri tarafından kontrol edilip ablukaya alındı. Saldırı sırasında militanlar, Japonya hükûmetinin fidye ödemesinden sonra geri gönderilen bir Japon jeolog da dahil olmak üzere birkaç kişiyi rehin aldı. Militanlar, Kırgızistan'dan Özbekistan'a geçmeleri için güvenli geçiş sağlamasını talep etti. Çatışmanın sekizinci gününde, Oş Belediye Başkanı Abdurrahman Mamataliyev ve 3 güvenlik görevlisi, Bişkek yetkililerine mesaj göndermek amacıyla militanlar tarafından esir alındı. Kapsamlı müzakereler ve Afganistan'a giden bir helikopterin de dahil olduğu bir fidyenin alınması sonucunda 13 Ağustos'ta serbest bırakılıncaya kadar bir haftadan fazla bir süre esaret altında kaldılar.
24 Ağustos'ta savunma bakanı Mırzakan Subanov, cumhurbaşkanı Askar Akayev ve hükûmetinin sözcüsünün "durumu istikrara kavuşturmada" başarısız olduğunu gözlemlemesinin ardından görevden alındı. Sadece dört gün sonra Akayev, Batken yerlisi Tümgeneral Esen Topoyev'i savunma bakanı olarak atadı. 1 Eylül'de Rusya başbakanı Vladimir Putin ve Kırgızistan başbakan yardımcısı Boris Silayev, Rusya'nın militanları ortadan kaldırmak için Kırgızistan ordusuna resmi olarak teknik yardım sağlamasını görüşmek üzere bir araya geldi. Hükûmet, sonraki ayı operasyonlarını dağlardaki militanlar üzerinde yoğunlaştırarak, ilerlemelerine yardımcı olmak için hava saldırıları ve topçu bombardımanı kullanarak geçirdi. 25 Eylül'e kadar Batken ili militanlardan tamamen arındırıldı ve bazıları Tacikistan'a çekildi. Hükûmet daha sonra Bişkek'te militanlarla bağlantıları olduğundan şüphelenilen 70'ten fazla kişiyi tutukladı. Kırgızistan ve Özbekistan hükûmetleri, işgalci güçlerin etkisiz hale getirilmesini sağlamak amacıyla kış aylarında isyancıları dağlarda tutmayı kabul etti.
Kaynakça
- ^ Абытов Байболот Капарович (29 Ekim 2014). . Мнение. АКИpress (Rusça). Мнение. 21 Kasım 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Mart 2022.
- ^ Нурбек Омуралиев, Айнура Элебаева. . Central Asia & Central Caucasus Press AB (Rusça). 12 Kasım 2004 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Mart 2022.
- ^ . Los Angeles Times. 25 Ağustos 1999. 21 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Batken catismasi Kirgizca Batken okuyasy romanize Batken okuyasi Rusca Batkenskie sobytiya romanize Batkenskiye sovitiya Temmuz Eylul 1999 tarihleri arasinda Kirgizistan in Batken ilinde Kirgizistan ordusu ile Ozbekistan Islami Hareketi militanlari arasinda meydana gelen catismalardir Catismalar Ozbekistan Islami Hareketi militanlarinin Tacikistan dan Ozbekistan ve Kirgizistan topraklarina akinlarindan kaynaklandi ve kismen Kirgizistan Ozbekistan sinirinin Ozbekistan tarafindan tek tarafli olarak cizilmesine odaklandi Batken catismasiBatken catismasiTarih30 Temmuz 27 Eylul 1999BolgeBatken KirgizistanSonucKirgizistan ve Ozbekistan zaferi Ozbekistan Islami Hareketi Tacikistan a cekildiTaraflar Kirgizistan Ozbekistan Destek RusyaOzbekistan Islami HareketiKomutanlar ve liderlerAskar AkayevGuclerYuzlerce asker1 000 den fazla militanKayiplar32 sivil ve asker1 150 militan 1999 yilin yazinda Ozbekistan Islami Hareketi militanlari Kirgizistan in Batken ilini etnik olarak Ozbek cogunluklu bir bolge isgal etti Bu Ozbekistan Islami Hareketi nin sadece bir yil once kurulmasindan bu yana ilk dogrulanabilir eylemiydi Ozellikle Kirgizistan in sehri militan gucler tarafindan isgal edildi ve cevresi Ozbek gucleri tarafindan kontrol edilip ablukaya alindi Saldiri sirasinda militanlar Japonya hukumetinin fidye odemesinden sonra geri gonderilen bir Japon jeolog da dahil olmak uzere birkac kisiyi rehin aldi Militanlar Kirgizistan dan Ozbekistan a gecmeleri icin guvenli gecis saglamasini talep etti Catismanin sekizinci gununde Os Belediye Baskani Abdurrahman Mamataliyev ve 3 guvenlik gorevlisi Biskek yetkililerine mesaj gondermek amaciyla militanlar tarafindan esir alindi Kapsamli muzakereler ve Afganistan a giden bir helikopterin de dahil oldugu bir fidyenin alinmasi sonucunda 13 Agustos ta serbest birakilincaya kadar bir haftadan fazla bir sure esaret altinda kaldilar 24 Agustos ta savunma bakani Mirzakan Subanov cumhurbaskani Askar Akayev ve hukumetinin sozcusunun durumu istikrara kavusturmada basarisiz oldugunu gozlemlemesinin ardindan gorevden alindi Sadece dort gun sonra Akayev Batken yerlisi Tumgeneral Esen Topoyev i savunma bakani olarak atadi 1 Eylul de Rusya basbakani Vladimir Putin ve Kirgizistan basbakan yardimcisi Boris Silayev Rusya nin militanlari ortadan kaldirmak icin Kirgizistan ordusuna resmi olarak teknik yardim saglamasini gorusmek uzere bir araya geldi Hukumet sonraki ayi operasyonlarini daglardaki militanlar uzerinde yogunlastirarak ilerlemelerine yardimci olmak icin hava saldirilari ve topcu bombardimani kullanarak gecirdi 25 Eylul e kadar Batken ili militanlardan tamamen arindirildi ve bazilari Tacikistan a cekildi Hukumet daha sonra Biskek te militanlarla baglantilari oldugundan suphelenilen 70 ten fazla kisiyi tutukladi Kirgizistan ve Ozbekistan hukumetleri isgalci guclerin etkisiz hale getirilmesini saglamak amaciyla kis aylarinda isyancilari daglarda tutmayi kabul etti Kaynakca Abytov Bajbolot Kaparovich 29 Ekim 2014 Mnenie AKIpress Rusca Mnenie 21 Kasim 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 5 Mart 2022 Nurbek Omuraliev Ajnura Elebaeva Central Asia amp Central Caucasus Press AB Rusca 12 Kasim 2004 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 5 Mart 2022 Los Angeles Times 25 Agustos 1999 21 Nisan 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi