Carlos Saura (4 Ocak 1932 - 10 Şubat 2023) ödüllü İspanyol sinema yönetmeni, senarist, aktör ve yapımcı. Filmlerine de yansıyan Franco karşıtı politik tavrı İspanyol sinemasına yeni bir soluk getirmiştir. 1960'lardan beri sinemada aktif olarak çalışmaktadır. En çok da 1980'lerde çektiği, kurmaca ile gerçek arasında gidip gelen, dansla yaşamın ustalıkla harmanlandığı filmlerle ile tanınır. Saura'nın "Flamenco Üçlemesi" adı da verilen bu filmler Kanlı Düğün (Bodas de Sangre) (1981), (1983) ve 'tır () (1986).
Carlos Saura | |
---|---|
Carlos Saura | |
Doğum | Carlos Saura Atarés 4 Ocak 1932 Huesca, İspanya |
Ölüm | 10 Şubat 2023 (91 yaşında) , İspanya |
Ödüller |
|
Resmî site | clubcultura.com'da Saura Home |
Biyografisi
Carlos Saura 4 Ocak 1932 tarihinde İspanya'nın Aragón bölgesinde Huesca'da dünyaya geldi. Doğduğunda "Carlos Saura Atarés" ismi ile nüfusa kaydedilmişti. Avukat bir baba ve piyanist bir annenin 4 çocuğundan ikincisiydi. Kardeşlerinden Antonio Saura, dışavurumcu bir ressam ve aynı zamanda bir aktördür.
1936 yılında patlayan İspanya İç Savaşı Saura ailesini çok etkilemiştir. Özellikle de küçük Saura'nın ruhunda derin izler bıraktı, savaşla ilgili bölük pörçük dehşet anıları sonraki filmlerine de zaman zaman yansımıştır. Genç saura, kısa bir süre Endüstri Mühendisliği okuduktan sonra 18 yaşında okulunu terk ederek profesyonel olarak fotoğrafla ilgilenmeye başladı. Özellikle de dansçıların ve müzisyenlerin fotoğraflarını çekiyordu. Kardeşinin ısrarı ile Madrid'de sinema okuluna gitti. O zamanki adı "Instituto de Investigaciones y Experiencas Cinematográficas" olan okul şimdilerde "Escuela Oficial de Cinematografía" olarak anılmaktadır. Sinema okulundayken İtalyan Yeni Gerçekçiliği'nden büyük ölçüde etkilendi. 1957'de mezun olduğu okulda, öğretim üyesi olarak kaldı ve politik nedenlerden dolayı uzaklaştırıldığı 1963 yılına kadar burada dersler verdi.
Kısa metrajlı mezuniyet filminin adı "La Tarde del Domingo" (Pazar Öğleden Sonra) (1957) idi. 1958'de renkli bir belgesel olan "Cuenca"yı çekti. Aynı yıl çektiği ilk konulu filmi "" (Tr: Sokak Çocukları) sansürlendi ve 1960'a kadar yasaklı kaldı. Film yoksulluktan kurtulmak için boğa güreşçisi olmaya karar veren sokak serserilerini konu alıyordu. Amatör oyuncuların rol aldığı film, aynı zamanda tamamı stüdyo dışında çekilmiş ilk İspanyol filmiydi. Üç yıl sonra ikinci konulu filmi geldi; "Llanto por un Bandido" (Tr: Bir Eşkıyaya Ağıt) (1964). Fransızlarla ortak çekilen film Endülüslü ünlü bir haydut hakkındaydı. Saura, filme toplumcu açıdan yaklaşıp haydutun yaşantısını derinlemesine irdelemek istiyordu, oysa yapımcılar da filmin bir serüven filmi olmasında ısrar ettiler, iki tarafın istediği de olmadığı gibi film yine de sansürlendi ve o haliyle de gişede başarısız oldu.
Saura'nın yeteneğinin ve vizyonunun ilk farkına varan yapımcı Elías Querejeta oldu. Saura'nın çektiği filmlerde onun sanatsal otoritesine müdahale edilmemesi gerektiğini kavramıştı ve "" (Av) (1965)'dan başlayarak birçok filminin yapımcılığını üstlendi. La caza, Franco ideolojisinin toplum üzerine olan etkilerini irdeleyen psikolojik gerilim filmiydi. 1960'ların ortalarından itibaren uzun süre birlikte çalışacağı film ekibini oluşturmaya başladı. Bunların arasında kameraman , kurgucusu Pablo G. del Amo ve Amerikalı aktris Geraldine Chaplin de vardı. Geraldine Chaplin'le uzun süre birlikte yaşamış ve ondan bir oğlu da olmuştu. La Caza birçok festivalde ve yarışmada övgüler aldı, Berlin Film Festivali'nin prestijli ödülü olan Gümüş Ayı'yı kazandı. 1968 yılında "Peppermint Frappé" ile ikinci Gümüş Ayı'yı da kazanacaktı.
Saura'nın Franco rejimine karşı yaptığı eleştiriler başlarda oldukça hafif ve üstü örtülü iken zaman geçtikçe keskinleşmeye başlamıştı, buna karşılık sansür de Saura'nın eserlerini gittikçe daha çok makaslamaya başladı, bu da Saura'nın daha da sertleşmesine yol açtı. Bütün bunlara rağmen filmlerinin uluslararası platformlarda İspanya'yı ve İspanyol sinemasını çok iyi tanıtmasının bir sonucu olarak İspanyol Hükûmeti, Saura'nın film yapmasını hiçbir zaman yasaklamadı ve ona karşı olması gerektiğinden çok daha hoşgörülü oldu.
Francisco Franco'nun 1975 yılında ölümüyle İspanya'da ifade özgürlüğünün egemen olduğu yeni bir dönem açıldı. Buna rağmen isyankar ruhlu Saura, çocukken yaşadıklarını ve İspanya tarihinin bu kara sayfalarını kafasından söküp atamıyordu. Artık iki tür film yapmaya başladı, eskisi gibi sosyopolitik konuları işleyen filmler ve fazlaca polemik yaratmayan sanat filmleri. Ünlü İspanyol flamenco dansçıları ve aynı zamanda birer koreograf olan ve 'la yaptığı işbirliği ile 1980'lere damgasını vuran üç dans filmi çekti. Saura'nın "Flamenco Üçlemesi" adı da verilen bu filmler bir Lorca uyarlaması olan Kanlı Düğün (Bodas de Sangre) (1981), Georges Bizet'nin de daha önce operaya uyarlamış olduğu Prosper Mérimée'nin eserinin flamenco uyarlaması (1983) ve yine bir İspanyol besteci Manuel de Falla'nın ünlü eserinden uyarlanan 'tır () (1986).
1995'te Flamenco adlı iddialı belgeselle İspanya'nın ulusal dansının dünyasına tekrar bir dönüş yaptı. Bundan üç yıl sonra da bu kez Arjantin'in ulusal dansını anlatan bir dramatik belgesel olan "" (1998)'yu çekti. Arjantin'in en pahalı filmi olarak ilan edilen Tango'nun çekimlerinde çok özel donanımlar kullanılmıştı ve Saura'nın erken dönem filmlerinden izler taşıyordu.
Filmografisi
- 1956: kısa metrajlı
- 1957: (Pazar Öğleden Sonra) kısa metrajlı
- 1958: kısa metrajlı renkli belgesel.
- 1960: (Sokak Çocukları)
- 1964:
- 1966: (Av) - İlk Gümüş Ayı ödülü
- 1967: - İkinci Gümüş Ayı ödülü
- 1968:
- 1969:
- 1970:
- 1973:
- 1973:
- 1975:
- 1977:
- 1978:
- 1979:
- 1980:
- 1981: Kanlı Düğün (film, 1981) (Bodas de Sangre)
- 1982:
- 1982:
- 1983:
- 1984:
- 1986: ()
- 1988:
- 1989:
- 1990: Ay Carmela!
- 1992:
- 1992:
- 1992:
- 1993:
- 1995:
- 1997:
- 1997:
- 1998:
- 1998:
- 1999:
- 2001:
- 2002:
- 2004:
- 2005:
- 2007:
Kaynakça
- almovie.com'da Carlos Saura26 Nisan 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Yeres, Artun (derleyen) (2004). "Göstermenin Sorumluluğu". İstanbul: Donkişot Yayınları. s. 399.
Dış bağlantılar
- IMDb'de Carlos Saura12 Mart 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Resmi sitesi25 Mart 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Carlos Saura 4 Ocak 1932 10 Subat 2023 odullu Ispanyol sinema yonetmeni senarist aktor ve yapimci Filmlerine de yansiyan Franco karsiti politik tavri Ispanyol sinemasina yeni bir soluk getirmistir 1960 lardan beri sinemada aktif olarak calismaktadir En cok da 1980 lerde cektigi kurmaca ile gercek arasinda gidip gelen dansla yasamin ustalikla harmanlandigi filmlerle ile taninir Saura nin Flamenco Uclemesi adi da verilen bu filmler Kanli Dugun Bodas de Sangre 1981 1983 ve tir 1986 Carlos SauraCarlos SauraDogumCarlos Saura Atares 4 Ocak 1932 1932 01 04 Huesca IspanyaOlum10 Subat 2023 91 yasinda IspanyaOduller1965 Gumus Ayi Berlin Film Festivali La Caza 1968 Gumus Ayi Peppermint Frappe 1985 BAFTA Carmen 1983 1974 Cannes Ozel Juri Odulu La prima Angelica 1975 Cannes Ozel Juri Odulu Cria Cuervos 1990 Ozel Juri Odulu Goya Odulu 2 kez 2002 Istanbul Uluslararasi Film Festivali Omur Boyu Basari Odulu Resmi siteclubcultura com da Saura HomeBiyografisiCarlos Saura 4 Ocak 1932 tarihinde Ispanya nin Aragon bolgesinde Huesca da dunyaya geldi Dogdugunda Carlos Saura Atares ismi ile nufusa kaydedilmisti Avukat bir baba ve piyanist bir annenin 4 cocugundan ikincisiydi Kardeslerinden Antonio Saura disavurumcu bir ressam ve ayni zamanda bir aktordur 1936 yilinda patlayan Ispanya Ic Savasi Saura ailesini cok etkilemistir Ozellikle de kucuk Saura nin ruhunda derin izler birakti savasla ilgili boluk porcuk dehset anilari sonraki filmlerine de zaman zaman yansimistir Genc saura kisa bir sure Endustri Muhendisligi okuduktan sonra 18 yasinda okulunu terk ederek profesyonel olarak fotografla ilgilenmeye basladi Ozellikle de danscilarin ve muzisyenlerin fotograflarini cekiyordu Kardesinin israri ile Madrid de sinema okuluna gitti O zamanki adi Instituto de Investigaciones y Experiencas Cinematograficas olan okul simdilerde Escuela Oficial de Cinematografia olarak anilmaktadir Sinema okulundayken Italyan Yeni Gercekciligi nden buyuk olcude etkilendi 1957 de mezun oldugu okulda ogretim uyesi olarak kaldi ve politik nedenlerden dolayi uzaklastirildigi 1963 yilina kadar burada dersler verdi Kisa metrajli mezuniyet filminin adi La Tarde del Domingo Pazar Ogleden Sonra 1957 idi 1958 de renkli bir belgesel olan Cuenca yi cekti Ayni yil cektigi ilk konulu filmi Tr Sokak Cocuklari sansurlendi ve 1960 a kadar yasakli kaldi Film yoksulluktan kurtulmak icin boga gurescisi olmaya karar veren sokak serserilerini konu aliyordu Amator oyuncularin rol aldigi film ayni zamanda tamami studyo disinda cekilmis ilk Ispanyol filmiydi Uc yil sonra ikinci konulu filmi geldi Llanto por un Bandido Tr Bir Eskiyaya Agit 1964 Fransizlarla ortak cekilen film Enduluslu unlu bir haydut hakkindaydi Saura filme toplumcu acidan yaklasip haydutun yasantisini derinlemesine irdelemek istiyordu oysa yapimcilar da filmin bir seruven filmi olmasinda israr ettiler iki tarafin istedigi de olmadigi gibi film yine de sansurlendi ve o haliyle de gisede basarisiz oldu Saura nin yeteneginin ve vizyonunun ilk farkina varan yapimci Elias Querejeta oldu Saura nin cektigi filmlerde onun sanatsal otoritesine mudahale edilmemesi gerektigini kavramisti ve Av 1965 dan baslayarak bircok filminin yapimciligini ustlendi La caza Franco ideolojisinin toplum uzerine olan etkilerini irdeleyen psikolojik gerilim filmiydi 1960 larin ortalarindan itibaren uzun sure birlikte calisacagi film ekibini olusturmaya basladi Bunlarin arasinda kameraman kurgucusu Pablo G del Amo ve Amerikali aktris Geraldine Chaplin de vardi Geraldine Chaplin le uzun sure birlikte yasamis ve ondan bir oglu da olmustu La Caza bircok festivalde ve yarismada ovguler aldi Berlin Film Festivali nin prestijli odulu olan Gumus Ayi yi kazandi 1968 yilinda Peppermint Frappe ile ikinci Gumus Ayi yi da kazanacakti Saura nin Franco rejimine karsi yaptigi elestiriler baslarda oldukca hafif ve ustu ortulu iken zaman gectikce keskinlesmeye baslamisti buna karsilik sansur de Saura nin eserlerini gittikce daha cok makaslamaya basladi bu da Saura nin daha da sertlesmesine yol acti Butun bunlara ragmen filmlerinin uluslararasi platformlarda Ispanya yi ve Ispanyol sinemasini cok iyi tanitmasinin bir sonucu olarak Ispanyol Hukumeti Saura nin film yapmasini hicbir zaman yasaklamadi ve ona karsi olmasi gerektiginden cok daha hosgorulu oldu Francisco Franco nun 1975 yilinda olumuyle Ispanya da ifade ozgurlugunun egemen oldugu yeni bir donem acildi Buna ragmen isyankar ruhlu Saura cocukken yasadiklarini ve Ispanya tarihinin bu kara sayfalarini kafasindan sokup atamiyordu Artik iki tur film yapmaya basladi eskisi gibi sosyopolitik konulari isleyen filmler ve fazlaca polemik yaratmayan sanat filmleri Unlu Ispanyol flamenco danscilari ve ayni zamanda birer koreograf olan ve la yaptigi isbirligi ile 1980 lere damgasini vuran uc dans filmi cekti Saura nin Flamenco Uclemesi adi da verilen bu filmler bir Lorca uyarlamasi olan Kanli Dugun Bodas de Sangre 1981 Georges Bizet nin de daha once operaya uyarlamis oldugu Prosper Merimee nin eserinin flamenco uyarlamasi 1983 ve yine bir Ispanyol besteci Manuel de Falla nin unlu eserinden uyarlanan tir 1986 1995 te Flamenco adli iddiali belgeselle Ispanya nin ulusal dansinin dunyasina tekrar bir donus yapti Bundan uc yil sonra da bu kez Arjantin in ulusal dansini anlatan bir dramatik belgesel olan 1998 yu cekti Arjantin in en pahali filmi olarak ilan edilen Tango nun cekimlerinde cok ozel donanimlar kullanilmisti ve Saura nin erken donem filmlerinden izler tasiyordu FilmografisiCarlos Saura solda Hindistan in Mumbai Eski Bombay kentinde 10 Uluslararasi Film Festivalinde Hayat Boyu Basari Odulu nu alirken 1956 kisa metrajli 1957 Pazar Ogleden Sonra kisa metrajli 1958 kisa metrajli renkli belgesel 1960 Sokak Cocuklari 1964 1966 Av Ilk Gumus Ayi odulu 1967 Ikinci Gumus Ayi odulu 1968 1969 1970 1973 1973 1975 1977 1978 1979 1980 1981 Kanli Dugun film 1981 Bodas de Sangre 1982 1982 1983 1984 1986 1988 1989 1990 Ay Carmela 1992 1992 1992 1993 1995 1997 1997 1998 1998 1999 2001 2002 2004 2005 2007 Kaynakcaalmovie com da Carlos Saura26 Nisan 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde Yeres Artun derleyen 2004 Gostermenin Sorumlulugu Istanbul Donkisot Yayinlari s 399 ISBN 975 6511 25 7Dis baglantilarIMDb de Carlos Saura12 Mart 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde Resmi sitesi25 Mart 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde