Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Atelidae, Yeni Dünya maymunları grubundan bir primat familyası. Orta- ve Güney Amerika'da yaşarlar. Familyanın 25 türü beş cinse ayrılır: Ateles, , , ve Alouatta.
| Atelidae | |||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | |||||||||||||||||
| Biyolojik sınıflandırma | |||||||||||||||||
| |||||||||||||||||
| Sınıflandırma | |||||||||||||||||
| Metne bakınız. | |||||||||||||||||
Özellikleri
Atelidae boyu 30 – 80 cm (kuyruk 90 cm'ye kadar) ve ağırlıkları 5 – 15 kg arası değişir. En büyükleri Ateles ve Alouatta cinsine ait türler, aynı zamanda Amerika kıtasının en büyük maymunlarıdır. Erkek bireyler dişilerden daha büyük ve ağırdır. Renkleri gri, kırmızı, kahverengi ve siyah tonları arası değişir. Kollar ve bacaklar gayet uzun, eller kanca şeklini almış ve başparmak geriye doğru evrimselleşmiş (kısalmıştır). Kuyruk vücutun uzunluğundadır. Ağızlarında 36 dişleri olur. Bazı türlerde dişinin penis'e benzer bir klitorisi vardır.
Yayılım
Atelidae Amerika'da yaşar. Yaşadıkları bölge Meksiko'nun güneyinden Bolivyaya ve Brezilya'nın güneyine kadar uzanır. Familyanın bütün türleri çeşitli orman şekillerinde yaşar.
Yaşam şekli
Ağaçta yaşayan, gündüz faal maymunlardır, nadir yere inerler. Dalların arasında dört ayak üzerinde yürür veya daldan dala kollarıyla tutunup, sallanıp, atlamayla ilerlerler. Bu ilerleme yöntemi ile, yakından akraba olmadıkları gibongilleri andırırlar.
Sayısı 100 bireye kadar varabilen gruplar içinde yaşarlar. Bu grup yem arayışında bazen daha küçük gruplara bölünür. Grup içinde yaşam -diğer maymunlarla karşılaştırıldığında- gayet barışçıldır.
İletişim sesli bağırışlar ile gerçekleşir. Böylece diğer grupların fazla yaklaşmaması sağlanır veya gruba ait bireyler aranır. Uluyan maymun cinsinin boğaz anatomisi hatta çok daha sesli bağırmaya yönelik gelişmiştir.
Beslenme
Örümcek maymunugiller hepçildir, ancak beslenmenin bitkisel ve hayvansal oranı mevsim şartlarına göre değişir. Alouatta ve Ateles cinsleri yaprak ile beslenir. Brachyteles ve Lagothrix cinsleri ise çoğunlukla meyve ile beslenir. Ayrıca çiçek, çekirdek ve başka bitki bölümleri ile de beslenirler. Daha az bir ölçüde böcek ve diğer küçük hayvanları da yerler.
Üreme
Atelidae çok seyrek üredikleri ile de dikkati çeker; sadece her iki yılda bir, 6 - 8 ay süren gebelikten sonra tek bir yavru doğar. Yavrunun bakımı neredeyse tamamen dişinin görevidir. Bir iki yıl içinde sütü bırakır ve 4 - 7 yıl içinde ergenleşirler. İnsan himayesinde bulunanlar 20 - 30 yıl yaşar.
Sınıflandırma
Atelidae, Yeni Dünya maymunları (Platyrrhini) infra takımına aittir. En yakın akrabaları Pitheciidaedir.
Familyanın 25 türü 5 cinse ayrılır:
Alouatta Alouattinae adında ayrı bir alt familyaya, diğerleri ise Atelinae alt familyasında yer alır. Geissmann'a (2003) göre soyağacı:
Atelidae ├───Alouatta └───Atelinae ├───Ateles └─── N.N. ├───Brachyteles └───Lagothrix
Kitaplar
- Thomas Geissmann: Vergleichende Primatologie. Berlin u.a.: Springer, 2003, .
- D. E. Wilson & D. M. Reeder: Mammal Species of the World. Johns Hopkins University Press, 2005,
Dış bağlantılar
![image]()
Wikimedia Commons'ta Örümcek maymunugiller ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur![image]()
Vikitür'de Atelidae ile ilgili ayrıntılı taksonomik bilgiler bulunur.- Animal Diversity Web'de bilgiler 20 Ekim 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Atelidae Yeni Dunya maymunlari grubundan bir primat familyasi Orta ve Guney Amerika da yasarlar Familyanin 25 turu bes cinse ayrilir Ateles ve Alouatta Atelidae Yasadigi donem araligi 2 58 0 myo Pleyistosen Gunumuz PreYeYeOSDCPTJKPgN Ateles geoffroyiBiyolojik siniflandirmaAlem AnimaliaSube ChordataSinif MammaliaTakim PrimatesAlt takim HaplorhiniInfra takim SimiiformesParvo takim PlatyrrhiniFamilya Atelidae Gray 1825SiniflandirmaMetne bakiniz Kahverengi yunlu orumcek maymunuOzellikleriAtelidae boyu 30 80 cm kuyruk 90 cm ye kadar ve agirliklari 5 15 kg arasi degisir En buyukleri Ateles ve Alouatta cinsine ait turler ayni zamanda Amerika kitasinin en buyuk maymunlaridir Erkek bireyler disilerden daha buyuk ve agirdir Renkleri gri kirmizi kahverengi ve siyah tonlari arasi degisir Kollar ve bacaklar gayet uzun eller kanca seklini almis ve basparmak geriye dogru evrimsellesmis kisalmistir Kuyruk vucutun uzunlugundadir Agizlarinda 36 disleri olur Bazi turlerde disinin penis e benzer bir klitorisi vardir YayilimAtelidae Amerika da yasar Yasadiklari bolge Meksiko nun guneyinden Bolivyaya ve Brezilya nin guneyine kadar uzanir Familyanin butun turleri cesitli orman sekillerinde yasar Yasam sekliAgacta yasayan gunduz faal maymunlardir nadir yere inerler Dallarin arasinda dort ayak uzerinde yurur veya daldan dala kollariyla tutunup sallanip atlamayla ilerlerler Bu ilerleme yontemi ile yakindan akraba olmadiklari gibongilleri andirirlar Sayisi 100 bireye kadar varabilen gruplar icinde yasarlar Bu grup yem arayisinda bazen daha kucuk gruplara bolunur Grup icinde yasam diger maymunlarla karsilastirildiginda gayet bariscildir Iletisim sesli bagirislar ile gerceklesir Boylece diger gruplarin fazla yaklasmamasi saglanir veya gruba ait bireyler aranir Uluyan maymun cinsinin bogaz anatomisi hatta cok daha sesli bagirmaya yonelik gelismistir Beslenmemeyve ile beslenir Orumcek maymunugiller hepcildir ancak beslenmenin bitkisel ve hayvansal orani mevsim sartlarina gore degisir Alouatta ve Ateles cinsleri yaprak ile beslenir Brachyteles ve Lagothrix cinsleri ise cogunlukla meyve ile beslenir Ayrica cicek cekirdek ve baska bitki bolumleri ile de beslenirler Daha az bir olcude bocek ve diger kucuk hayvanlari da yerler UremeAtelidae cok seyrek uredikleri ile de dikkati ceker sadece her iki yilda bir 6 8 ay suren gebelikten sonra tek bir yavru dogar Yavrunun bakimi neredeyse tamamen disinin gorevidir Bir iki yil icinde sutu birakir ve 4 7 yil icinde ergenlesirler Insan himayesinde bulunanlar 20 30 yil yasar SiniflandirmaAtelidae Yeni Dunya maymunlari Platyrrhini infra takimina aittir En yakin akrabalari Pitheciidaedir Familyanin 25 turu 5 cinse ayrilir Ateles Ateles paniscus Ateles belzebuth Ateles chamek Ateles hybridus Ateles marginatus Ateles fusciceps Ateles geoffroyi Oreonax cinsinin tek temsilcisi Alouatta Alouatta belzebul Alouatta caraya Alouatta coibensis Alouatta guariba Alouatta macconnelli Alouatta nigerrima Alouatta palliata Alouatta pigra Alouatta sara Alouatta seniculus Alouatta Alouattinae adinda ayri bir alt familyaya digerleri ise Atelinae alt familyasinda yer alir Geissmann a 2003 gore soyagaci Atelidae Alouatta Atelinae Ateles N N Brachyteles LagothrixKitaplarThomas Geissmann Vergleichende Primatologie Berlin u a Springer 2003 ISBN 3 540 43645 6 D E Wilson amp D M Reeder Mammal Species of the World Johns Hopkins University Press 2005 ISBN 0 8018 8221 4Dis baglantilarWikimedia Commons ta Orumcek maymunugiller ile ilgili coklu ortam belgeleri bulunur Vikitur de Atelidae ile ilgili ayrintili taksonomik bilgiler bulunur Animal Diversity Web de bilgiler 20 Ekim 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde