Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Söğütlüçeşme Hamamı ya da Abidin Bey Hamamı, İstanbul'un Kadıköy ilçesindeki eski bir hamamdır. Adını aldığı Söğütlüçeşme semtindeki Taşköprü Caddesi üzerinde, bu cadde ile Kurbağalıdere Caddesi ve İstanbul-Ankara demiryolunun kesişerek sınırlandırdığı alanda konumlanan yapı, günümüzde harap durumda ve işlevsizdir.
 Hamamın sıcaklık bölümünün kubbesinin görünümü (Şubat 2021) | |
 | |
| Genel bilgiler | |
|---|---|
| Durum | Harabe |
| Tür | Hamam |
| Konum | Kadıköy, İstanbul, Türkiye |
| Koordinatlar | 40°59′34″K 29°02′04″D / 40.99278°K 29.03444°D |
| Tamamlanma | 1875 |
| Kapanma | 1985 |
| Teknik ayrıntılar | |
| Yapı sistemi | Kâgir |
1875 yılında Abidin Bey tarafından özel bir mülk olarak yaptırılan hamam, Söğütlüçeşme Tren İstasyonu'nun yenilenme çalışmaları kapsamında kamulaştırılarak 1985 yılında, yalnızca ılıklık ve sıcaklık bölümleri kalacak şekilde yıkıldı. Bu tarihten itibaren hamam olarak kullanılması sona ererken zeminin yükselmesi nedeniyle 2-2,5 m kadarlık kısmı yer altında kaldı. Kompleks, biri dükkânlar diğeri ise hamam kısmı olmak üzere birbirine paralel uzanan dikdörtgen planlı iki ana yapıdan meydana geliyordu. Hamam kısmında sırasıyla hazırlık mekânı, soyunmalık (soğukluk), ılıklık, sıcaklık, su deposu ve külhan kısımları vardı. Sıcaklık bölümü ile bu bölümdeki iki halvet, üzerlerinde filgözlerinin olduğu yarım küre şeklindeki birer kubbeyle örtülüydü.
Tarihi
1875 yılında Abidin Bey tarafından özel bir mülk olarak yaptırılan hamam, sahibinden dolayı Abidin Bey Hamamı olarak da biliniyordu. Sanat tarihçisi Selçuk Seçkin, kadın ya da erkekler tarafından kullanıldığına ilişkin bir bilgi olmamasından dolayı bazı saatlerde erkeklere, bazı saatlerde ise kadınlara tahsis edildiğinin düşünülebileceğini ifade eder. Yapıda, hamamın yanı sıra birtakım dükkânlar da bulunuyordu.
1985'te, Söğütlüçeşme Tren İstasyonu'nun yenilenme çalışmaları kapsamında kamulaştırılarak kısmen yıkıldı. Bu tarihten itibaren bütünlüğünü kaybeden ve zeminin de yükselmesi nedeniyle 2-2,5 metre kadarlık kısmı yere gömülen yapı, hamam olarak işlevini yitirdi. Aynı yıl, yapının ayakta kalan bölümlerinin iç kısmının tamamı çimento esaslı sıvayla kaplandı. Akademisyen Sercan Sağlam; günümüzde kalan kısımlardaki beton eklentilerden, geleneksel olmayan malzemelerden ve "mekândan kazanmak için" göbek taşının kaldırılması gibi değişikliklerden yola çıkarak yapının sonraları "başka fonksiyonda kullanıldığı[nın] anlaşıldığını" ifade eder. Günümüzde yeşil bir alanın içinde, harap durumda bulunan yapının herhangi bir işlevi yoktur.
Konumu ve mimarisi
Hamam, İstanbul'un Kadıköy ilçesinin Hasanpaşa Mahallesi'nde, Söğütlüçeşme semtinde, Taşköprü Caddesi üzerinde, bu cadde ile Kurbağalıdere Caddesi ve İstanbul-Ankara demiryolunun kesişerek sınırlandırdığı alanda konumlanan kâgir bir yapıdır. Birbirine paralel, dikdörtgen planlı iki ana bölümden oluşan hamamın yalnızca sıcaklık ve ılıklık kısımları, harap bir hâlde günümüze ulaşmıştır. Yapının girişiyle yol seviyesi arasındaki 2-2,5 m kadarlık kot farkından ötürü dışarıdan yalnızca sıcaklık kısmının kubbesi görünür hâldedir.
Kompleksin paralel iki ana bölümü ile bunların ortasındaki ahşap bir mekândan Taşköprü Caddesi'ne üç kapı, ortadaki mekândan avluya ise bir kapı açılıyordu. Ortadaki girişin ardından ulaşılan avlunun sol yanında dükkânlar uzanıyordu. Sercan Sağlam, bu dükkânların ticaret, konaklama, çay ocağı ve depo gibi amaçlarla kullanıldığını tahmin eder. Ortadaki girişle aynı eksende yer alan hamam kısmının girişinin iki yanında, duvara bitişik birer hazırlık mekânı konumlanmıştı. Girişin ardından ulaşılan soyunmalık (soğukluk) bölümünün kuzeyinde, kapısız bir şekilde erişilen kısımda tıraşlıklar, yanında lavabosuyla birlikte hazırlık mekânı, onun yanında ise tuvalet vardı. Soyunmalığın güneyinde, orta kısma kapısız olarak açılan ve Seçkin'in "kullanım sırasında perde ile ayrıldığını düşündüğü" soyunma kabini şeklindeki bir birimle, yanında iki odacık şeklindeki, kurnalarıyla iki yıkanma kabini konumlanıyordu. Seçkin, bu iki kabinin sonradan eklenmiş olma ihtimali olduğundan bahseder. Ilıklık olarak kullanılan bu kısma günümüzde, sonradan açılmış ve yapının iç mekânına göre yüksekte kalan bir açıklıktan giriş yapılabilir.
Ilıklığın ardından gelen sıcaklık kısmının köşeleri dıştan paye şeklinde kabartmalıyken bölümü örten yarım küre şeklindeki kubbesinde dairesel filgözü delikleri bulunur. Kare planlı mekânın ortasında, günümüzde üzeri betonla kaplanmış göbek taşı yer alır. Her bir köşede yer alan ikişer kurna ve oturma bölümleri, günümüze ulaşmamıştır. Bu kısımdan, kare planlı ve üzeri kubbeyle örtülü iki halvet mekânına açılan kapılar, işlevlerini yitirecekleri şekilde kapatılmışlardır. Günümüze ulaşan bölümlerin iç mekânının tüm yüzeyleri çimento esaslı sıvayla kaplıdır. Halvetlere bitişik su deposu, bitişiğindeki kuzeye açılan birer kapı ve pencerenin yer aldığı külhan bölümü de günümüzde mevcut değildir.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ a b c d e f g h i j Seçkin, Selçuk (2020). "İstanbul/Kadıköy: Söğütlüçeşme Hamamı". Altay, Ahmet; Demir, Hüseyin; Karakök, Tunay (Ed.). Düşünce-Edebiyat ve Tarih Araştırmaları. Hiperyayın. ss. 241-262. ISBN .
- ^ a b c d "Söğütlüçeşme Hamamı". Dünden Bugüne İstanbul Ansiklopedisi. 8. Türkiye Cumhuriyeti Kültür Bakanlığı-Tarih Vakfı. 1994. s. 403. ISBN .
- ^ a b Haskan, Mehmet Nermi. İstanbul Hamamları. İstanbul: Turing Yayınları. s. 268. ISBN .
- ^ a b c d e f Sağlam, Sercan (5-7 Ekim 2022). "Kadıköy tarihi kent merkezinde tematik bir mimari rotası denemesi". Karakuş, Filiz; Kartopu, Seçil (Ed.). IAR-ARDE 2022 Proceedings Book. 1. Uluslararası Mimarlık, Sanat ve Tasarım Sempozyumu. Ankara. ss. 217-218. ISBN . 6 Aralık 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Ekim 2023.
- ^ . Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü. 19 Ocak 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Sogutlucesme Hamami ya da Abidin Bey Hamami Istanbul un Kadikoy ilcesindeki eski bir hamamdir Adini aldigi Sogutlucesme semtindeki Taskopru Caddesi uzerinde bu cadde ile Kurbagalidere Caddesi ve Istanbul Ankara demiryolunun kesiserek sinirlandirdigi alanda konumlanan yapi gunumuzde harap durumda ve islevsizdir Sogutlucesme HamamiHamamin sicaklik bolumunun kubbesinin gorunumu Subat 2021 Genel bilgilerDurumHarabeTurHamamKonumKadikoy Istanbul TurkiyeKoordinatlar40 59 34 K 29 02 04 D 40 99278 K 29 03444 D 40 99278 29 03444Tamamlanma1875Kapanma1985Teknik ayrintilarYapi sistemiKagir 1875 yilinda Abidin Bey tarafindan ozel bir mulk olarak yaptirilan hamam Sogutlucesme Tren Istasyonu nun yenilenme calismalari kapsaminda kamulastirilarak 1985 yilinda yalnizca iliklik ve sicaklik bolumleri kalacak sekilde yikildi Bu tarihten itibaren hamam olarak kullanilmasi sona ererken zeminin yukselmesi nedeniyle 2 2 5 m kadarlik kismi yer altinda kaldi Kompleks biri dukkanlar digeri ise hamam kismi olmak uzere birbirine paralel uzanan dikdortgen planli iki ana yapidan meydana geliyordu Hamam kisminda sirasiyla hazirlik mekani soyunmalik sogukluk iliklik sicaklik su deposu ve kulhan kisimlari vardi Sicaklik bolumu ile bu bolumdeki iki halvet uzerlerinde filgozlerinin oldugu yarim kure seklindeki birer kubbeyle ortuluydu Tarihi1875 yilinda Abidin Bey tarafindan ozel bir mulk olarak yaptirilan hamam sahibinden dolayi Abidin Bey Hamami olarak da biliniyordu Sanat tarihcisi Selcuk Seckin kadin ya da erkekler tarafindan kullanildigina iliskin bir bilgi olmamasindan dolayi bazi saatlerde erkeklere bazi saatlerde ise kadinlara tahsis edildiginin dusunulebilecegini ifade eder Yapida hamamin yani sira birtakim dukkanlar da bulunuyordu 1985 te Sogutlucesme Tren Istasyonu nun yenilenme calismalari kapsaminda kamulastirilarak kismen yikildi Bu tarihten itibaren butunlugunu kaybeden ve zeminin de yukselmesi nedeniyle 2 2 5 metre kadarlik kismi yere gomulen yapi hamam olarak islevini yitirdi Ayni yil yapinin ayakta kalan bolumlerinin ic kisminin tamami cimento esasli sivayla kaplandi Akademisyen Sercan Saglam gunumuzde kalan kisimlardaki beton eklentilerden geleneksel olmayan malzemelerden ve mekandan kazanmak icin gobek tasinin kaldirilmasi gibi degisikliklerden yola cikarak yapinin sonralari baska fonksiyonda kullanildigi nin anlasildigini ifade eder Gunumuzde yesil bir alanin icinde harap durumda bulunan yapinin herhangi bir islevi yoktur Konumu ve mimarisi Charles E Goad in 1906 ustte ve Jacques Pervititch in 1939 tarihli haritalarinda gosterilen hamam Hamam Istanbul un Kadikoy ilcesinin Hasanpasa Mahallesi nde Sogutlucesme semtinde Taskopru Caddesi uzerinde bu cadde ile Kurbagalidere Caddesi ve Istanbul Ankara demiryolunun kesiserek sinirlandirdigi alanda konumlanan kagir bir yapidir Birbirine paralel dikdortgen planli iki ana bolumden olusan hamamin yalnizca sicaklik ve iliklik kisimlari harap bir halde gunumuze ulasmistir Yapinin girisiyle yol seviyesi arasindaki 2 2 5 m kadarlik kot farkindan oturu disaridan yalnizca sicaklik kisminin kubbesi gorunur haldedir Kompleksin paralel iki ana bolumu ile bunlarin ortasindaki ahsap bir mekandan Taskopru Caddesi ne uc kapi ortadaki mekandan avluya ise bir kapi aciliyordu Ortadaki girisin ardindan ulasilan avlunun sol yaninda dukkanlar uzaniyordu Sercan Saglam bu dukkanlarin ticaret konaklama cay ocagi ve depo gibi amaclarla kullanildigini tahmin eder Ortadaki girisle ayni eksende yer alan hamam kisminin girisinin iki yaninda duvara bitisik birer hazirlik mekani konumlanmisti Girisin ardindan ulasilan soyunmalik sogukluk bolumunun kuzeyinde kapisiz bir sekilde erisilen kisimda tirasliklar yaninda lavabosuyla birlikte hazirlik mekani onun yaninda ise tuvalet vardi Soyunmaligin guneyinde orta kisma kapisiz olarak acilan ve Seckin in kullanim sirasinda perde ile ayrildigini dusundugu soyunma kabini seklindeki bir birimle yaninda iki odacik seklindeki kurnalariyla iki yikanma kabini konumlaniyordu Seckin bu iki kabinin sonradan eklenmis olma ihtimali oldugundan bahseder Iliklik olarak kullanilan bu kisma gunumuzde sonradan acilmis ve yapinin ic mekanina gore yuksekte kalan bir acikliktan giris yapilabilir Ilikligin ardindan gelen sicaklik kisminin koseleri distan paye seklinde kabartmaliyken bolumu orten yarim kure seklindeki kubbesinde dairesel filgozu delikleri bulunur Kare planli mekanin ortasinda gunumuzde uzeri betonla kaplanmis gobek tasi yer alir Her bir kosede yer alan ikiser kurna ve oturma bolumleri gunumuze ulasmamistir Bu kisimdan kare planli ve uzeri kubbeyle ortulu iki halvet mekanina acilan kapilar islevlerini yitirecekleri sekilde kapatilmislardir Gunumuze ulasan bolumlerin ic mekaninin tum yuzeyleri cimento esasli sivayla kaplidir Halvetlere bitisik su deposu bitisigindeki kuzeye acilan birer kapi ve pencerenin yer aldigi kulhan bolumu de gunumuzde mevcut degildir Ayrica bakinizIstanbul daki hamamlar listesiKaynakca a b c d e f g h i j Seckin Selcuk 2020 Istanbul Kadikoy Sogutlucesme Hamami Altay Ahmet Demir Huseyin Karakok Tunay Ed Dusunce Edebiyat ve Tarih Arastirmalari Hiperyayin ss 241 262 ISBN 6052816600 a b c d Sogutlucesme Hamami Dunden Bugune Istanbul Ansiklopedisi 8 Turkiye Cumhuriyeti Kultur Bakanligi Tarih Vakfi 1994 s 403 ISBN 975 7306 08 8 a b Haskan Mehmet Nermi Istanbul Hamamlari Istanbul Turing Yayinlari s 268 ISBN 9789757641223 a b c d e f Saglam Sercan 5 7 Ekim 2022 Kadikoy tarihi kent merkezinde tematik bir mimari rotasi denemesi Karakus Filiz Kartopu Secil Ed IAR ARDE 2022 Proceedings Book 1 Uluslararasi Mimarlik Sanat ve Tasarim Sempozyumu Ankara ss 217 218 ISBN 978 605 4929 24 5 6 Aralik 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 1 Ekim 2023 Tapu ve Kadastro Genel Mudurlugu 19 Ocak 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi