Tsihisdziri Kilisesi (Gürcüce: ციხისძირის ეკლესია), Artvin ilinin Şavşat ilçesine bağlı ve eski adı Tsihisdziri olan Kayadibi köyünde Orta Çağ'dan kalma bir Gürcü kilisesidir.
Temel bilgiler | |
---|---|
Konum | Tsihisdziri Kilisesi |
Koordinatlar | 41°17′54″K 42°22′07″D / 41.29833°K 42.36861°D |
İnanç | Doğu Ortodoks Kilisesi |
Mezhep | Gürcü Ortodoks Kilisesi |
Durum | Yıkıntılar |
Mimari | |
Mimari tür | Tek nefli kilise |
Mimari biçim | Gürcü mimarisi |
Tamamlanma | ? Orta Çağ |
Özellikler | |
Malzemeler | Moloz taş |
Tarihçe
Eski bir Gürcü yerleşimi olan Tsihisdziri köyü ve kilisesinin bulunduğu Şavşeti, Orta Çağ'da Gürcistan'ı oluşturan bölgelerden biriydi. Nitekim Osmanlılar bu bölgeyi ve köyü 16. yüzyılın ortalarında Gürcülerden ele geçirmiştir. Eskiden Hristiyan nüfusa sahip olan köyün kilisesi olan Tsihisdziri Kilisesi'nin Osmanlı döneminden önce, geç Orta Çağ'da inşa edildiği tahmin edilmektedir. Doğubilimci Nikolay Marr 1904 yılında Tsihisdziri Kilisesi'nden hemen yakınındaki Dabaketili köyünün kilisesi olarak söz etmiş, kilisede herhangi bir yazıtın bulunmadığını belirtmiştir. Yakın döneme ait bazı kaynaklarda da bu kilise Dabaketili Kilisesi olarak anlatılmıştır.
Mimari
Tsihisdziri Kilisesi, Cami mahallesinin 1 km güneyinde, yolun kıyısında yüksekçe bir yerde bulunmaktadır. Tek nefli bir yapı olan kilise (9,5 X 5,50 m), ortadan ikiye ayrılmış gibi büyük ölçüde yıkılmıştır. Apsisin duvarı günümüze ulaşmıştır. Bu duvar 4 metre yükseklikte, 4,5 metre genişlikte ve 2,5 metre uzunluktadır. Nikolay Marr da 1904 yılında yarım dairesel formdaki apsisin ayakta olduğunu, ancak güney tarafta küçük ve gri renkli kaplama taşlarının söküldüğünü belirtmiştir. Kilisenin duvarları zemin seviyesine kadar yıkılmıştır. Nikolay Marr ise, kilisenin duvarlarının dokuz-on sıra sevisinde sağlam kaldığını yazmıştır. Tsihisdziri Kilisesi'nin günümüze ulaşan duvarların uzunluğu 7,9 metredir. Duvar kireç harcı kullanılarak moloz taşlarla inşa edilmiştir. Duvarın doğu tarafında ve apsis duvarının alt kısmında kaba yonu kaplama taşların bir kısmı bugüne ulaşmıştır.
Kaynakça
- ^ a b c 2015 Yılı Tao-Klarceti Tarihi Eserleri Araştırma Gezisi Sonuçları (ტაო-კლარჯეთის ძეგლების 2015 წლის საკვლევი ექსპედიციების ანგარიშები), Tiflis, 2016, s. 25. 6 Mart 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ "Mine Kadiroğlu - Fahriye Bayram, "Ortaçağ Gürcü Mimarisi 2002 Yılı Yüzey Araştırması", 21. Araştırma Sonuçları Toplantısı, Ankara, 2003, 2. Cilt, s. 4" (PDF). 7 Mart 2014 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 9 Aralık 2023.
- ^ a b Niko Mari, Şavşeti ve Klarceti Gezi Günlükleri (Gürcüce), Batum, 2015 (Birinci basım: 1911, Petersburg, Rusça), s. 143. 9 Mayıs 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde . .
- ^ Şavşeti (Gürcüce), Mamia Pağava, Meri Tsintsadze, Maia Baramidze, Malhaz Çoharadze, Tina Şioşvili, Şota Mamuladze, Ramaz Halvaşi, Nugzar Mgeladze, Zaza Şaşikidze, Cemal Karalidze, Batum, 2016, s. 81 9 Ekim 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde . .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Tsihisdziri Kilisesi Gurcuce ციხისძირის ეკლესია Artvin ilinin Savsat ilcesine bagli ve eski adi Tsihisdziri olan Kayadibi koyunde Orta Cag dan kalma bir Gurcu kilisesidir Tsihisdziri KilisesiTemel bilgilerKonumTsihisdziri KilisesiKoordinatlar41 17 54 K 42 22 07 D 41 29833 K 42 36861 D 41 29833 42 36861InancDogu Ortodoks KilisesiMezhepGurcu Ortodoks KilisesiDurumYikintilarMimariMimari turTek nefli kiliseMimari bicimGurcu mimarisiTamamlanma Orta CagOzelliklerMalzemelerMoloz tasTarihceEski bir Gurcu yerlesimi olan Tsihisdziri koyu ve kilisesinin bulundugu Savseti Orta Cag da Gurcistan i olusturan bolgelerden biriydi Nitekim Osmanlilar bu bolgeyi ve koyu 16 yuzyilin ortalarinda Gurculerden ele gecirmistir Eskiden Hristiyan nufusa sahip olan koyun kilisesi olan Tsihisdziri Kilisesi nin Osmanli doneminden once gec Orta Cag da insa edildigi tahmin edilmektedir Dogubilimci Nikolay Marr 1904 yilinda Tsihisdziri Kilisesi nden hemen yakinindaki Dabaketili koyunun kilisesi olarak soz etmis kilisede herhangi bir yazitin bulunmadigini belirtmistir Yakin doneme ait bazi kaynaklarda da bu kilise Dabaketili Kilisesi olarak anlatilmistir MimariTsihisdziri Kilisesi Cami mahallesinin 1 km guneyinde yolun kiyisinda yuksekce bir yerde bulunmaktadir Tek nefli bir yapi olan kilise 9 5 X 5 50 m ortadan ikiye ayrilmis gibi buyuk olcude yikilmistir Apsisin duvari gunumuze ulasmistir Bu duvar 4 metre yukseklikte 4 5 metre genislikte ve 2 5 metre uzunluktadir Nikolay Marr da 1904 yilinda yarim dairesel formdaki apsisin ayakta oldugunu ancak guney tarafta kucuk ve gri renkli kaplama taslarinin sokuldugunu belirtmistir Kilisenin duvarlari zemin seviyesine kadar yikilmistir Nikolay Marr ise kilisenin duvarlarinin dokuz on sira sevisinde saglam kaldigini yazmistir Tsihisdziri Kilisesi nin gunumuze ulasan duvarlarin uzunlugu 7 9 metredir Duvar kirec harci kullanilarak moloz taslarla insa edilmistir Duvarin dogu tarafinda ve apsis duvarinin alt kisminda kaba yonu kaplama taslarin bir kismi bugune ulasmistir Kaynakca a b c 2015 Yili Tao Klarceti Tarihi Eserleri Arastirma Gezisi Sonuclari ტაო კლარჯეთის ძეგლების 2015 წლის საკვლევი ექსპედიციების ანგარიშები Tiflis 2016 s 25 6 Mart 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde ISBN 978 9941 9123 9 9 Mine Kadiroglu Fahriye Bayram Ortacag Gurcu Mimarisi 2002 Yili Yuzey Arastirmasi 21 Arastirma Sonuclari Toplantisi Ankara 2003 2 Cilt s 4 PDF 7 Mart 2014 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 9 Aralik 2023 a b Niko Mari Savseti ve Klarceti Gezi Gunlukleri Gurcuce Batum 2015 Birinci basim 1911 Petersburg Rusca s 143 9 Mayis 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde ISBN 978 9941 434 11 2 Savseti Gurcuce Mamia Pagava Meri Tsintsadze Maia Baramidze Malhaz Coharadze Tina Siosvili Sota Mamuladze Ramaz Halvasi Nugzar Mgeladze Zaza Sasikidze Cemal Karalidze Batum 2016 s 81 9 Ekim 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde ISBN 978 9941 407 11 6