Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Kayadibi, Artvin ilinin Şavşat ilçesine bağlı bir köydür.
| Kayadibi | |
|---|---|
 | |
 | |
 Artvin'in Türkiye'deki konumu | |
  Kayadibi Kayadibi'nin Artvin'deki konumu | |
| Ülke |  Türkiye |
| İl | Artvin |
| İlçe | Şavşat |
| Coğrafi bölge | Karadeniz Bölgesi |
| Rakım | 1532 m |
| Nüfus (2021) | |
| • Toplam | 247 |
| Zaman dilimi | (TSİ) |
| İl alan kodu | 0466 |
| İl plaka kodu | 08 |
| Posta kodu | 08750 |
Tarihçe
Kayadibi köyünün eski adı, Tsihisdziri'dir. Gürcüce bir yer adı olan Tsihisdziri (ციხისძირი), kale anlamındaki "tsihe" (ციხე) ile dip anlamındaki "dziri" (ძირი) kelimelerinden oluşur ve anlamı "kale dibi"dir. Bu yerleşim adını Sveti Kalesi'nden alır. Bu yer adı Türkçeye "Sihizir" olarak girmiştir. Nitekim 1835 tarihli nüfus defteri ile Artvin vilayeti üzerine 1927 tarihli bir yayında Sihizir (سیخیذیر) olarak geçer.
Tsihisdziri, Orta Çağ'da Gürcistan'ın güneybatı kesimini oluşturan bölgelerden biri olan Şavşeti'de yer alır. Şavşeti bölgesi yazılı kaynaklarda ilk kez 8. yüzyılda geçmektedir. Bununla birlikte Tskalsimeri'de Tunç Çağı'na ait baltaların ortaya çıkması, bu bölgenin çok eskiden beri bir yerleşme alanı olduğunu göstermektedir. Osmanlılar bu bölgeyi, 16. yüzyılın ortasında Gürcülerden ele geçirdi. Sonraki dönemde bölge Çıldır Eyaleti sınırları içinde yer aldı.
Tsihisdziri, Osmanlı idaresinin vergi tahsil etme ve askere alma amacıyla sadece erkek nüfusunu tespit ettiği 1835 yılında, Şavşat (Satlel / Satleli) sancağının köylerinden biriydi. Söz konusu nüfus defterine göre köyde 42 hane ve 131 kişi tespit edilmiştir. Köyün nüfusu Müslüman ahaliden oluşuyordu. Erkek sayısı kadar kadın eklenince, Tsihisdziri köyünün toplam nüfusunun 262 kişiden oluştuğu oraya çıkar.
Osmanlıların Gürcülerden ele geçirdiği toprakları 1874 yılında dolaşan Giorgi Kazbegi, Şavşat nahiyesinin müdürünün Tsihisdziri’de ikamet ettiğini yazmıştır. Nahiye müdürünün buradaki varlığı, Tsihisdziri’yi Şavşat bölgesinin merkezi haline getirmişti. Köyde Hulo’dakine benzer dükkânlar bulunuyordu ve sadece Artvinli Ermeniler ticaret yapıyordu.
Tsihisdziri, uzun süre Osmanlı yönetimi altında kaldıktan sonra, 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı’nda yenilen Osmanlı Devleti tarafından Berlin Antlaşması uyarınca Rusya'ya bırakıldı. Rus idaresinde Artvin Okrugu'nun Şavşet-İmerhevi kazasına (uçastok) bağlıydı. Bu kaza içinde Garkloba nahiyesinin (сельское общество: kırsal topluluk) 10 köyünden biriydi. Rus idaresinin de Tsihis-Dziri (Цихис-Дзири) olarak kaydettiği köyde 1886 tarihli nüfus tespitine göre, 212'si erkek ve 202'si kadın olmak üzere 69 hanede 414 kişi yaşıyordu. Bir hane hariç, köyün nüfusu "Türk" olarak kaydedilmişti. Bir naede ise, 1'i erkek ve 1'i kadın olmak üzere 2 Gürcü yaşıyordu. Köye bağlı "Askia-ogli" (Askiadze) mahallesi 11 haneden, "Gurvadze" mahallesi 14 haneden, Cami mahallesi 16 haneden, "Manuk-ogli" (Manukidze) mahallesi 15 haneden, "Sasun-ogli" (Sasunidze) mahallesi 9 haneden ve Tetkilde mahallesi 3 haneden oluşuyordu.
Tsihisdziri, Birinci Dünya Savaşı'nın sonlarında Rusların bölgeden çekilmesinin ardından Gürcistan'ın sınırları içinde kaldı. 7 Mayıs 1920 tarihinde imzalanan Moskova Antlaşması'yla Sovyet Rusya Artvin sancağını Gürcistan'ın bir parçası olarak tanıdı. Ancak Kızıl Ordu'nun Gürcistan'ı işgali sırasında Ankara Hükümeti'nin Tiflis hükûmetine verdiği ültimatom üzerine Gürcü idaresinin çekilmesinin ardından Tsihisdziri köyü fiilen Türkiye'ye katıldı. Sovyet Rusya ile Ankara Hükümeti arasında 16 Mart 1921 tarihinde imzalanan Moskova Antlaşması'yla bu köyü de kapsayan Artvin bölgesi Türkiye'ye bırakıldı.
Tsihisdziri, 1922 yılında Artvin livasında yapılan nüfus tespiti sırasında, sehven "Semzebir" adıyla kaydedilmiştir. Bu tarihte Artvin livasının Şavşat kazasının Merya nahiyesinin bir köyüydü ve nüfusu 105 hanede yaşayan 600 kişiden oluşuyordu. Köyün nüfusunun tamamı bu tespitte "Türk" olarak yazılmıştır. Tsihisdziri / Sıhizir Türkçe olmadığı için köyün adı 1925 yılında Kayadibi olarak değiştirildi. 1935 genel nüfus sayımında, Rize ve Artvin vilayetlerinin birleştirilmesiyle kurulmuş olan Çoruh vilayetinin Şavşat kazasının Merya nahiyesinin köylerinden biriydi. Nüfusu 754 kişiden oluşuyordu. 1965 genel nüfus sayımında Kayadibi köyünde 1.106 kişi yaşıyor ve bu nüfus içinde 529 kişi okuma yazma biliyordu.
Tsihisdziri’de tarihsel yapılar iki kilise ve üç kaleden oluşmaktadır. Köyün güneyinde yol kenarında yer alan Tsihisdziri Kilisesi tek nefli bir köy kilisesidir. Bu kiliseden geriye görece sağlam duvarlar kalmıştır. Ortadan kalkmış olan ikinci kilise de köyün güney kesiminde yer alıyordu.
Kayadibi köyünde bulunan üç kalenin, 11. yüzyılda Tbeti piskoposu Saba Mtbevari (1027-1072) tarafından Bizans sadırılarına karşı inşa edilmiştir. Köye adını veren ve bu kalelerden biri olan Sveti Kalesi, köyün kuzeyinde kayalık bir tepenin zirvesinde yer alır. Köyün batı tarafında ikinci bir kale vardır. 1.570 metre yükseklikteki tepede yer alan bu kalenin duvarları iki metre yüksekliktedir. Köyün kuzeyinde yer alan üçüncü kale ise, 1.680 metre yükseklikte kayalık tepenin zirvelerinden birinin üzerinde inşa edilmiştir. Bu kale de büyük ölçüde yıkılmıştır.
Coğrafya
Kayadibi köyü, Artvin il merkezine 81 km, Şavşat ilçe merkezine 16 km uzaklıktadır.
Nüfus
| Yıllara göre köy nüfus verileri | |
|---|---|
| 2021 | 267 |
| 2020 | 247 |
| 2019 | 243 |
| 2018 | 253 |
| 2017 | 198 |
| 2016 | 229 |
| 2015 | 220 |
| 2014 | 169 |
| 2013 | 237 |
| 2012 | 235 |
| 2011 | 249 |
| 2010 | 246 |
| 2009 | 248 |
| 2008 | 248 |
| 2007 | 227 |
| 2000 | 370 |
| 1990 | 545 |
| 1985 | 671 |
Kaynakça
- ^ . Fallingrain.com. 31 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Şubat 2022.
- ^ a b c d e f g h i j k l m n o p . Nufusune.com. 31 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Şubat 2022.
- ^ Şavşeti (შავშეთი), Mamia Pağava, Meri Tsintsadze, Maia Baramidze, Malhaz Çoharadze, Tina Şioşvili, Şota Mamuladze, Ramaz Halvaşi, Nugzar Mgeladze, Zaza Şaşikidze, Cemal Karalidze, Batum, 2016, s. 84. 19 Nisan 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ "ციხე" - A Comprehensive Georgian-English Dictionary, Londra, 2006, 2 cilt 22 Şubat 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ "ძირი" - A Comprehensive Georgian-English Dictionary, Londra, 2006, 2 cilt 24 Mayıs 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ "Ecem Kutlu, Şavşat Nüfus Defteri (1835) - Transkripsiyon ve Değerlendirme, Artvin, 2020, s. 19". 29 Ocak 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Eylül 2021.
- ^ "Muvahhid Zeki, Artvin Vilayeti Hakkında Malumat-ı Umumiye, 1927, s. 160". 6 Ekim 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Eylül 2021.
- ^ Şavşeti (Gürcüce), Mamia Pağava, Meri Tsintsadze, Maia Baramidze, Malhaz Çoharadze, Tina Şioşvili, Şota Mamuladze, Ramaz Halvaşi, Nugzar Mgeladze, Zaza Şaşikidze, Cemal Karalidze, Batum, 2016, s. 8 9 Ekim 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde . .
- ^ "Ecem Kutlu, Şavşat Nüfus Defteri (1835) - Transkripsiyon ve Değerlendirme, Artvin, 2020, s. 19, 101-105". 29 Ocak 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Eylül 2021.
- ^ Giorgi Kazbegi, Bir Rus Generalinin Günlükleri - Türkiye Gürcistanı'nda Üç Ay (Çeviri: Rıdvan Atan), 2019, s. 82, .
- ^ "Свод статистических данных о населении Закавказскаго края, извлеченных из посемейных списков 1886 г. (Transkafkasya Bölgesinin Nüfusuna Dair 1886 Yılı Aile Listelerinden Edinilmiş istatistik Verilerin Özeti), Tiflis, 1893, Sıra no: 1440". 11 Aralık 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 17 Eylül 2022.
- ^ "Mustafa Kemal Atatürk, Nutuk, İstanbul, 1969, 3 Cilt, 2. cilt s. 489". 8 Ekim 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 10 Aralık 2021.
- ^ "Nurşen Gök, "Artvin Livası'nın Anavatan'a Katılışı Sırasındaki Durumuna İlişkin Belgeler", Ankara Üniversitesi Türk İnkılâp Tarihi Enstitüsü Atatürk Yolu Dergisi, Sayı: 41, Mayıs 2008, s. 89-104" (PDF). 26 Haziran 2021 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 6 Eylül 2021.
- ^ Muvahhid Zeki, Artvin Vilayeti Hakkında Malumat-ı Umumiye, İstanbul, 2010 (Birinci basım 1927), s. 188, .
- ^ "1935 Genel Nüfus Sayımı, İstanbul, 1937, s. 387" (PDF). 16 Ocak 2020 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 6 Eylül 2021.
- ^ 1965 Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1968, s. 89.
- ^ Tao-Klarceti - Tarihsel ve Kültürel Anıtlar Kataloğu (Gürcüce), (Editör) Buba Kudava, (Yazarlar) Nestan Bagauri, Zurab Batiaşvili, İrma Beridze, Buba Kudava, Nikoloz Jğenti, Goça Saitidze, Natia Hizanişvili, 2018, Tiflis, s. 172-173, .
- ^ Tao-Klarceti - Tarihsel ve Kültürel Anıtlar Kataloğu (Gürcüce), (Editör) Buba Kudava, (Yazarlar) Nestan Bagauri, Zurab Batiaşvili, İrma Beridze, Buba Kudava, Nikoloz Jğenti, Goça Saitidze, Natia Hizanişvili, 2018, Tiflis, s. 315-316, .
- ^ a b c d . YerelNet.org.tr. 19 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Haziran 2014.
Dış bağlantılar
- Kayadibi, Şavşat için uzaydan görüntü siteleri: Google, Yahoo, Microsoft
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Kayadibi Artvin ilinin Savsat ilcesine bagli bir koydur KayadibiKoyArtvin in Turkiye deki konumuKayadibiKayadibi nin Artvin deki konumuUlkeTurkiyeIlArtvinIlceSavsatCografi bolgeKaradeniz BolgesiRakim1532 mNufus 2021 Toplam247Zaman dilimiUTC 03 00 TSI Il alan kodu0466Il plaka kodu08Posta kodu08750TarihceKayadibi koyunun eski adi Tsihisdziri dir Gurcuce bir yer adi olan Tsihisdziri ციხისძირი kale anlamindaki tsihe ციხე ile dip anlamindaki dziri ძირი kelimelerinden olusur ve anlami kale dibi dir Bu yerlesim adini Sveti Kalesi nden alir Bu yer adi Turkceye Sihizir olarak girmistir Nitekim 1835 tarihli nufus defteri ile Artvin vilayeti uzerine 1927 tarihli bir yayinda Sihizir سیخیذیر olarak gecer Tsihisdziri Orta Cag da Gurcistan in guneybati kesimini olusturan bolgelerden biri olan Savseti de yer alir Savseti bolgesi yazili kaynaklarda ilk kez 8 yuzyilda gecmektedir Bununla birlikte Tskalsimeri de Tunc Cagi na ait baltalarin ortaya cikmasi bu bolgenin cok eskiden beri bir yerlesme alani oldugunu gostermektedir Osmanlilar bu bolgeyi 16 yuzyilin ortasinda Gurculerden ele gecirdi Sonraki donemde bolge Cildir Eyaleti sinirlari icinde yer aldi Tsihisdziri Osmanli idaresinin vergi tahsil etme ve askere alma amaciyla sadece erkek nufusunu tespit ettigi 1835 yilinda Savsat Satlel Satleli sancaginin koylerinden biriydi Soz konusu nufus defterine gore koyde 42 hane ve 131 kisi tespit edilmistir Koyun nufusu Musluman ahaliden olusuyordu Erkek sayisi kadar kadin eklenince Tsihisdziri koyunun toplam nufusunun 262 kisiden olustugu oraya cikar Osmanlilarin Gurculerden ele gecirdigi topraklari 1874 yilinda dolasan Giorgi Kazbegi Savsat nahiyesinin mudurunun Tsihisdziri de ikamet ettigini yazmistir Nahiye mudurunun buradaki varligi Tsihisdziri yi Savsat bolgesinin merkezi haline getirmisti Koyde Hulo dakine benzer dukkanlar bulunuyordu ve sadece Artvinli Ermeniler ticaret yapiyordu Tsihisdziri uzun sure Osmanli yonetimi altinda kaldiktan sonra 1877 1878 Osmanli Rus Savasi nda yenilen Osmanli Devleti tarafindan Berlin Antlasmasi uyarinca Rusya ya birakildi Rus idaresinde Artvin Okrugu nun Savset Imerhevi kazasina ucastok bagliydi Bu kaza icinde Garkloba nahiyesinin selskoe obshestvo kirsal topluluk 10 koyunden biriydi Rus idaresinin de Tsihis Dziri Cihis Dziri olarak kaydettigi koyde 1886 tarihli nufus tespitine gore 212 si erkek ve 202 si kadin olmak uzere 69 hanede 414 kisi yasiyordu Bir hane haric koyun nufusu Turk olarak kaydedilmisti Bir naede ise 1 i erkek ve 1 i kadin olmak uzere 2 Gurcu yasiyordu Koye bagli Askia ogli Askiadze mahallesi 11 haneden Gurvadze mahallesi 14 haneden Cami mahallesi 16 haneden Manuk ogli Manukidze mahallesi 15 haneden Sasun ogli Sasunidze mahallesi 9 haneden ve Tetkilde mahallesi 3 haneden olusuyordu Tsihisdziri Birinci Dunya Savasi nin sonlarinda Ruslarin bolgeden cekilmesinin ardindan Gurcistan in sinirlari icinde kaldi 7 Mayis 1920 tarihinde imzalanan Moskova Antlasmasi yla Sovyet Rusya Artvin sancagini Gurcistan in bir parcasi olarak tanidi Ancak Kizil Ordu nun Gurcistan i isgali sirasinda Ankara Hukumeti nin Tiflis hukumetine verdigi ultimatom uzerine Gurcu idaresinin cekilmesinin ardindan Tsihisdziri koyu fiilen Turkiye ye katildi Sovyet Rusya ile Ankara Hukumeti arasinda 16 Mart 1921 tarihinde imzalanan Moskova Antlasmasi yla bu koyu de kapsayan Artvin bolgesi Turkiye ye birakildi Tsihisdziri 1922 yilinda Artvin livasinda yapilan nufus tespiti sirasinda sehven Semzebir adiyla kaydedilmistir Bu tarihte Artvin livasinin Savsat kazasinin Merya nahiyesinin bir koyuydu ve nufusu 105 hanede yasayan 600 kisiden olusuyordu Koyun nufusunun tamami bu tespitte Turk olarak yazilmistir Tsihisdziri Sihizir Turkce olmadigi icin koyun adi 1925 yilinda Kayadibi olarak degistirildi 1935 genel nufus sayiminda Rize ve Artvin vilayetlerinin birlestirilmesiyle kurulmus olan Coruh vilayetinin Savsat kazasinin Merya nahiyesinin koylerinden biriydi Nufusu 754 kisiden olusuyordu 1965 genel nufus sayiminda Kayadibi koyunde 1 106 kisi yasiyor ve bu nufus icinde 529 kisi okuma yazma biliyordu Tsihisdziri de tarihsel yapilar iki kilise ve uc kaleden olusmaktadir Koyun guneyinde yol kenarinda yer alan Tsihisdziri Kilisesi tek nefli bir koy kilisesidir Bu kiliseden geriye gorece saglam duvarlar kalmistir Ortadan kalkmis olan ikinci kilise de koyun guney kesiminde yer aliyordu Kayadibi koyunde bulunan uc kalenin 11 yuzyilda Tbeti piskoposu Saba Mtbevari 1027 1072 tarafindan Bizans sadirilarina karsi insa edilmistir Koye adini veren ve bu kalelerden biri olan Sveti Kalesi koyun kuzeyinde kayalik bir tepenin zirvesinde yer alir Koyun bati tarafinda ikinci bir kale vardir 1 570 metre yukseklikteki tepede yer alan bu kalenin duvarlari iki metre yuksekliktedir Koyun kuzeyinde yer alan ucuncu kale ise 1 680 metre yukseklikte kayalik tepenin zirvelerinden birinin uzerinde insa edilmistir Bu kale de buyuk olcude yikilmistir CografyaKayadibi koyu Artvin il merkezine 81 km Savsat ilce merkezine 16 km uzakliktadir NufusYillara gore koy nufus verileri2021 2672020 2472019 2432018 2532017 1982016 2292015 2202014 1692013 2372012 2352011 2492010 2462009 2482008 2482007 2272000 3701990 5451985 671Kaynakca Fallingrain com 31 Mayis 2022 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 6 Subat 2022 a b c d e f g h i j k l m n o p Nufusune com 31 Mayis 2022 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 6 Subat 2022 Savseti შავშეთი Mamia Pagava Meri Tsintsadze Maia Baramidze Malhaz Coharadze Tina Siosvili Sota Mamuladze Ramaz Halvasi Nugzar Mgeladze Zaza Sasikidze Cemal Karalidze Batum 2016 s 84 19 Nisan 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde ISBN 978 9941 407 11 6 ციხე A Comprehensive Georgian English Dictionary Londra 2006 2 cilt 22 Subat 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde ISBN 0 9535878 3 5 ძირი A Comprehensive Georgian English Dictionary Londra 2006 2 cilt 24 Mayis 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde ISBN 0 9535878 3 5 Ecem Kutlu Savsat Nufus Defteri 1835 Transkripsiyon ve Degerlendirme Artvin 2020 s 19 29 Ocak 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 6 Eylul 2021 Muvahhid Zeki Artvin Vilayeti Hakkinda Malumat i Umumiye 1927 s 160 6 Ekim 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 6 Eylul 2021 Savseti Gurcuce Mamia Pagava Meri Tsintsadze Maia Baramidze Malhaz Coharadze Tina Siosvili Sota Mamuladze Ramaz Halvasi Nugzar Mgeladze Zaza Sasikidze Cemal Karalidze Batum 2016 s 8 9 Ekim 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde ISBN 978 9941 407 11 6 Ecem Kutlu Savsat Nufus Defteri 1835 Transkripsiyon ve Degerlendirme Artvin 2020 s 19 101 105 29 Ocak 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 6 Eylul 2021 Giorgi Kazbegi Bir Rus Generalinin Gunlukleri Turkiye Gurcistani nda Uc Ay Ceviri Ridvan Atan 2019 s 82 ISBN 978 975 553 720 7 Svod statisticheskih dannyh o naselenii Zakavkazskago kraya izvlechennyh iz posemejnyh spiskov 1886 g Transkafkasya Bolgesinin Nufusuna Dair 1886 Yili Aile Listelerinden Edinilmis istatistik Verilerin Ozeti Tiflis 1893 Sira no 1440 11 Aralik 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 17 Eylul 2022 Mustafa Kemal Ataturk Nutuk Istanbul 1969 3 Cilt 2 cilt s 489 8 Ekim 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 10 Aralik 2021 Nursen Gok Artvin Livasi nin Anavatan a Katilisi Sirasindaki Durumuna Iliskin Belgeler Ankara Universitesi Turk Inkilap Tarihi Enstitusu Ataturk Yolu Dergisi Sayi 41 Mayis 2008 s 89 104 PDF 26 Haziran 2021 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 6 Eylul 2021 Muvahhid Zeki Artvin Vilayeti Hakkinda Malumat i Umumiye Istanbul 2010 Birinci basim 1927 s 188 ISBN 978 9944 197 52 6 1935 Genel Nufus Sayimi Istanbul 1937 s 387 PDF 16 Ocak 2020 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 6 Eylul 2021 1965 Genel Nufus Sayimi Ankara 1968 s 89 Tao Klarceti Tarihsel ve Kulturel Anitlar Katalogu Gurcuce Editor Buba Kudava Yazarlar Nestan Bagauri Zurab Batiasvili Irma Beridze Buba Kudava Nikoloz Jgenti Goca Saitidze Natia Hizanisvili 2018 Tiflis s 172 173 ISBN 9789941478178 Tao Klarceti Tarihsel ve Kulturel Anitlar Katalogu Gurcuce Editor Buba Kudava Yazarlar Nestan Bagauri Zurab Batiasvili Irma Beridze Buba Kudava Nikoloz Jgenti Goca Saitidze Natia Hizanisvili 2018 Tiflis s 315 316 ISBN 9789941478178 a b c d YerelNet org tr 19 Agustos 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 4 Haziran 2014 Dis baglantilarKayadibi Savsat icin uzaydan goruntu siteleri Google Yahoo Microsoft