Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Sakuneti (Gürcüce: საყუნეთი; okunuşu: “saq’uneti”), Gürcistan’ın Samtshe-Cavaheti bölgesinde Ahaltsihe Belediyesi’nde bir köydür. Ahaltsihe Havzası’nda, Kura Nehri’nin sağ tarafında, deniz seviyesinden 900 metre yükseklikte yer alır. Ahaltsihe kentine 22 km uzaklıktadır.
Sakuneti, Agara, Gurkeli, Zikilia ve Tsinubani köyleriyle birlikte Agara temini oluşturmaktadır.
Tarihçe
Sakuneti, “sınır taşı” anlamına gelen Gürcüce “kuni” (ყუნი) kelimesinden türemiştir ve sınır taşının olduğu yer anlamına gelir. Öte yandan bu yer adı, "şaraba özgü yer" anlamına gelen Gürcüce "Sağvineti"den (საღვინეთი) değişime uğramış da olabilir.
Sakuneti, erken ve geç Orta Çağ'da Gürcü devletleri sınırları içindeydi. Osmanlılar köyü 16. yüzyılın son çeyreğinde Gürcü atabeglerin yönetimindeki Samtshe-Saatabago’dan ele geçirdi. 1595 tarihli Osmanlı mufassal defterine göre Sakuneti, Ahısha livasının Azğur nahiyesine bağlıydı. Osmanlıların Sakunet / Sakunit (ساقونیت) olarak kaydettiği köyde 17 hane yaşıyordu. Vergi vermekle yükümlü hane reislerinin Laşkara, Simon, Vardzel, Ağdgomel, Elisa, Revaza, İvane Gogiça gibi kişilerin çoğu Gürcü adları taşıyordu. Aile resilerinin ispenç vergisi vermesinden Sakuneti’nin bir Hristiyan köyü olduğu anlaşılmaktadır. Köydeki tek Müslüman olan ve Mehmed adını taşıyan hane reisinin babasının adıdın Abdullah olmasından yeni Müslüman olduğu anlaşılmaktadır. Köyde buğday, arpa, mercimek, nohut, keten tarımı, şarapçılık ile arıcılık yapılıyor ve domuz besleniyordu.
Sakuneti, 1828-1829 Osmanlı-Rus Savaşı sırasında Çarlık Rusyası’nın eline geçti ve bu imparatorluğun bir parçası olan Gürcistan’a yeniden katıldı. Gürcü tarihçi Aleksandre Proneli, 20. yüzyılın başlarında Sakuneti'nin Müslüman Gürcü köyü olduğunu, köylülerin akıcı biçimde Gürcüce konuştuğunu ve bir köylüye dayanarak köyün eskiden Sakovelta (საყოველთა) adını taşıdığını yazmış, köyün Müslüman Gürcülerinin Osmanlı ülkesine göçüne tanıklık etmiştir. Köyün Osmanlı ülkesine göç etmemiş olan Müslüman halkı, 1944 yılında Sovyet yönetimi tarafından Orta Asya'ya sürülmüştür.
Sakuneti’de 15-16. yüzyıldan kalma Gürcü kilisesi ile 1927 yılında inşa edilmiş bir cami bulunmaktadır. Aziz Giorgi'ye adanmış olan Sakuneti Kilisesi, tek nefli küçük bir yapıdır. Giriş kapısı güney tarafta yer alır. Kesme taştan inşa edilmiş olan kilisenin duvarları iç kısımda kabaca yontulmuş taşlar kullanılmıştır. Duvar resimlerinin bazı bölümleri günümüze ulaşmıştır.
Sakuneti Camisi, haçtan dönen Adigenli iki Müslüman tarafından hemen kilisenin karşısında inşa edilmiştir. Mihrap eksenine dik gelişen dikdörtgen planlı bir yapıdır. Caminin biri mihrap önünde iç mekânda, diğeri çatı örtüsünde bulunan Rus soğan tipinde iki kubbesi vardır. Camiye 2012 yılında kültürel miras anıtı statüsü verilmiştir.
Nüfus
2014 yılı verilerine göre köyde 472 kişi yaşıyordu.
| Sayım tarihi | Nüfus | Erkek | Kadın |
|---|---|---|---|
| 2002 | 593 | 301 | 292 |
| 2014 | 472 | 242 | 230 |
Kaynakça
- ^ Samshe-Cavaheti (Gürcüce), Yazarlar (Dali Nikolaişvili, Davit Sartania, Avtandil Ucmacuridze, Lamzira Lağidze, Vaja Trapaidze, Tinatin Nanobaşvili), Tiflis, 2016, s. 19 26 Eylül 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ "Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan (Osmanlıca ve Gürcüce), (Yayımlayan) Sergi Cikia, Tiflis, 1941-1958, 3 cilt; I. cilt (1947), s. 91, II. cilt (1941), s. 94". 22 Ocak 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 19 Ocak 2021.
- ^ "Aleksandre Proneli, Görkemli Mesheti (Gürcüce), Gori, 1914, s. 46" (PDF). 25 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 25 Mayıs 2021.
- ^ "Iasha Bekadze, "XVI. Yüzyıl Sonlarında Samtskhe-Cavakheti Köylerinin Sosyal ve Ekonomik Yapısı: Sakuneti Köyü Örneği"". 28 Ocak 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 22 Ocak 2021.
- ^ G. Gagoşidze, “Sakuneti Aziz Giorgi Kilisesi, Ahaltsihe ve Tao-Klarceti Piskoposluğu (Gürcüce), Tiflis, 2013, s. 490-491.
- ^ "Vahtang Beridze, 13-16. Yüzyıllar Samtshe Mimarlığı (Gürcüce), Tiflis, 1955, s. 188". 29 Ocak 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 23 Ocak 2021.
- ^ "Nicole Kançal-Ferrari, "Ahıska Bölgesindeki Camiler ve Diğer Mimari Yapılar: Kısa Bir Değerlendirme"". 27 Ocak 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Haziran 2022.
- ^ "Camilere Kültürel Miras Anıtı Statüsü Verildi" (Gürcüce)
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Sakuneti Gurcuce საყუნეთი okunusu saq uneti Gurcistan in Samtshe Cavaheti bolgesinde Ahaltsihe Belediyesi nde bir koydur Ahaltsihe Havzasi nda Kura Nehri nin sag tarafinda deniz seviyesinden 900 metre yukseklikte yer alir Ahaltsihe kentine 22 km uzakliktadir Sakuneti koyu Sakuneti Agara Gurkeli Zikilia ve Tsinubani koyleriyle birlikte Agara temini olusturmaktadir TarihceSakuneti sinir tasi anlamina gelen Gurcuce kuni ყუნი kelimesinden turemistir ve sinir tasinin oldugu yer anlamina gelir Ote yandan bu yer adi saraba ozgu yer anlamina gelen Gurcuce Sagvineti den საღვინეთი degisime ugramis da olabilir Sakuneti erken ve gec Orta Cag da Gurcu devletleri sinirlari icindeydi Osmanlilar koyu 16 yuzyilin son ceyreginde Gurcu atabeglerin yonetimindeki Samtshe Saatabago dan ele gecirdi 1595 tarihli Osmanli mufassal defterine gore Sakuneti Ahisha livasinin Azgur nahiyesine bagliydi Osmanlilarin Sakunet Sakunit ساقونیت olarak kaydettigi koyde 17 hane yasiyordu Vergi vermekle yukumlu hane reislerinin Laskara Simon Vardzel Agdgomel Elisa Revaza Ivane Gogica gibi kisilerin cogu Gurcu adlari tasiyordu Aile resilerinin ispenc vergisi vermesinden Sakuneti nin bir Hristiyan koyu oldugu anlasilmaktadir Koydeki tek Musluman olan ve Mehmed adini tasiyan hane reisinin babasinin adidin Abdullah olmasindan yeni Musluman oldugu anlasilmaktadir Koyde bugday arpa mercimek nohut keten tarimi sarapcilik ile aricilik yapiliyor ve domuz besleniyordu 15 yuzyildan kalma Sakuneti Kilisesi 1927 de insa edilen Sakuneti Camisi ve arkada Sakuneti Kilisesi nin can kulesi Sakuneti 1828 1829 Osmanli Rus Savasi sirasinda Carlik Rusyasi nin eline gecti ve bu imparatorlugun bir parcasi olan Gurcistan a yeniden katildi Gurcu tarihci Aleksandre Proneli 20 yuzyilin baslarinda Sakuneti nin Musluman Gurcu koyu oldugunu koylulerin akici bicimde Gurcuce konustugunu ve bir koyluye dayanarak koyun eskiden Sakovelta საყოველთა adini tasidigini yazmis koyun Musluman Gurculerinin Osmanli ulkesine gocune taniklik etmistir Koyun Osmanli ulkesine goc etmemis olan Musluman halki 1944 yilinda Sovyet yonetimi tarafindan Orta Asya ya surulmustur Sakuneti de 15 16 yuzyildan kalma Gurcu kilisesi ile 1927 yilinda insa edilmis bir cami bulunmaktadir Aziz Giorgi ye adanmis olan Sakuneti Kilisesi tek nefli kucuk bir yapidir Giris kapisi guney tarafta yer alir Kesme tastan insa edilmis olan kilisenin duvarlari ic kisimda kabaca yontulmus taslar kullanilmistir Duvar resimlerinin bazi bolumleri gunumuze ulasmistir Sakuneti Camisi hactan donen Adigenli iki Musluman tarafindan hemen kilisenin karsisinda insa edilmistir Mihrap eksenine dik gelisen dikdortgen planli bir yapidir Caminin biri mihrap onunde ic mekanda digeri cati ortusunde bulunan Rus sogan tipinde iki kubbesi vardir Camiye 2012 yilinda kulturel miras aniti statusu verilmistir Nufus2014 yili verilerine gore koyde 472 kisi yasiyordu Sayim tarihi Nufus Erkek Kadin2002 593 301 2922014 472 242 230Kaynakca Samshe Cavaheti Gurcuce Yazarlar Dali Nikolaisvili Davit Sartania Avtandil Ucmacuridze Lamzira Lagidze Vaja Trapaidze Tinatin Nanobasvili Tiflis 2016 s 19 26 Eylul 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde ISBN 978 9941 0 8626 7 Defter i Mufassal i Vilayet i Gurcistan Osmanlica ve Gurcuce Yayimlayan Sergi Cikia Tiflis 1941 1958 3 cilt I cilt 1947 s 91 II cilt 1941 s 94 22 Ocak 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 19 Ocak 2021 Aleksandre Proneli Gorkemli Mesheti Gurcuce Gori 1914 s 46 PDF 25 Mayis 2021 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 25 Mayis 2021 Iasha Bekadze XVI Yuzyil Sonlarinda Samtskhe Cavakheti Koylerinin Sosyal ve Ekonomik Yapisi Sakuneti Koyu Ornegi 28 Ocak 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 22 Ocak 2021 G Gagosidze Sakuneti Aziz Giorgi Kilisesi Ahaltsihe ve Tao Klarceti Piskoposlugu Gurcuce Tiflis 2013 s 490 491 Vahtang Beridze 13 16 Yuzyillar Samtshe Mimarligi Gurcuce Tiflis 1955 s 188 29 Ocak 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 23 Ocak 2021 Nicole Kancal Ferrari Ahiska Bolgesindeki Camiler ve Diger Mimari Yapilar Kisa Bir Degerlendirme 27 Ocak 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 6 Haziran 2022 Camilere Kulturel Miras Aniti Statusu Verildi Gurcuce