Sergey Mihayloviç Ayzenştayn (Rusça: Сергей Михайлович Эйзенштейн; d. 23 Ocak 1898, Riga - ö. 11 Şubat 1948, Moskova), Sovyet sinema yönetmeni ve kuramcısı.
Sergey Ayzenştayn | |
---|---|
Doğum | Sergei Mikhailovich Eizenshtein 22 Ocak 1898 Riga, , Rus İmparatorluğu |
Ölüm | 11 Şubat 1948 (50 yaşında) Moskova, SSCB |
Etkin yıllar | 1923–1946 |
Evlilik | Pera Atasheva (1934–1948) |
Ödüller | SSCB Devlet Ödülü (1941, 1946) |
İmza | |
Başlangıç ve ilerleme
Rusya'da 1910'lu yıllarda hareketlere çok genç yaşta katılan Eisenstein, 1920'lerin başında avangard tiyatro ve sanat dünyasıyla temas kurdu ve Moskova'daki Proletkult Tiyatrosu'na girdi. Kısa sürede büyük gelişme göstermesiyle birlikte sanat yönetmenliği, yönetmenlik yapmaya başladı. Mekân ve kurgu konusunda kendisini kısıtlamamak için tiyatroyu bırakıp sinemaya yöneldi.
İlk filmi 'de (1925) yeni bir temsil alanı, anlatı dünyası, kahraman tipi yarattı. Mekân gerçek bir metalurji fabrikasıdır. Kahraman kitleler, insan topluluklarıdır ve bireyler daha arka planda kalır. Anlatı biçimi ve çekim montajı hemen göze çarpar. Zaten Eisenstein'a göre iyi kurgulanmış bir montaj sadece sahneleri birbirine bağlamakla kalmaz, aynı zamanda izleyicinin hislerini istenilen yöne çekebilmek ve seyirci kitlesini heyecanlandırmak için de iyi bir yoldur.
İkinci filmi Potemkin Zırhlısı (sessiz film 1925), tüm zamanların en etkileyici filmlerinden biri olarak sinema tarihine altın harflerle kazındı. Film 1917 Ekim Devrimini anlatması için devlet tarafından sipariş edilmiş olmasına rağmen, Eisenstein filmi yepyeni montaj teknikleri, estetik anlatımı ve etki yöntemleriyle basit bir propaganda filmi olmanın çok ötesinde bir klasik haline getirdi.
Avrupa ve Hollywood
1929'da Sovyet makamlarından izin alarak Avrupa'ya geçti. Avrupa'da bir süre dolaştıktan sonra 1930'da Amerikan Paramount film şirketinin teklifini kabul etti ve Hollywood'a geçti. 'in romanı olan "" (İnsanlık Suçu) eserini sinemaya uyarlamak için çalışmalar yaptı. Ancak stüdyonun çalışma koşulları uymayınca kontratı iptal etti. 1932'de Upton Sinclair yardımıyla daha sonra "" (Yaşasın Meksika) dört bölümlük filmi çekmek üzere Meksika'ya geçti ancak hiçbir zaman bu filmi tamamlayamadı. Filmin yapımcısıyla tartıştıktan sonra 1933'te Sovyetler Birliğine geri döndü.
Sovyetler Birliği'ne dönüş
Meksika'da yaşadığı skandalın ardından partiden ayrıldığı söylentilerinin dolaşmasının yanı sıra şekilci olduğu söylenerek eleştirilerin hedefi olmuştu. Eisenstein bütün suçlamaları kabul etti ve Sovyetler'e döndükten sonraki ilk filmi olan "Aleksandr Nevskiy (film)"i Mosfilm Stüdyolarında 1938'de çekti. Sovyetlerde büyük bir ilgi ile izlenen film diğer ülkelerde düş kırıklığına uğramıştı. "Korkunç İvan (film)"(İvan Grozni)'ın birinci bölümünü 1944, ikinci bölümünü 1946'da çevirdi. Korkunç İvan'ı eleştirel bir dille anlatan ikinci bölümü Stalin tarafından yasaklandı ve Stalin ölene değin yayınlanmadı. Filmin üçüncü bölümü çekilemedi. Son filmlerinde yurtseverlik ve kahramanlık temalarını işledi. 50. yaş gününden birkaç gün sonra hayatını kaybetti.
Filmografisi
Yönettiği filmler
Seeds of Freedom (1943)
Time In the Sun (1940)
Fergana Canal, The (1939)
Aleksandr Nevsky (1938)
Bezhin lug (1937)
Death Day (1934)
Eisenstein in Mexico (1933)
Thunder Over Mexico (1933)
Che viva Mexico! (1932)
Romance sentimentale (1930)
Staroye i novoye (1929)
Ekim (1927)
Potemkin Zırhlısı (1925)
Stachka/Grev (1924)
Dnevnik Glumova (1923)
Senaryosunu yazdığı filmler
Sergej Eisenstein. Mexikanskaja fantasija (1998) (screenplay Que via mexico)
Sergei Eisenstein. Avtobiografiya (1996) (autobiography)
Que Viva Mexico! - Da zdravstvuyet Meksika! (1979)
Ivan Grozny II (1958)
Ivan Grozny I (1945)
Seeds of Freedom (1943)
Time In the Sun (1940)
Aleksandr Nevsky (1938)
Bezhin lug (1937)
Thunder Over Mexico (1933)
Staroye i novoye (1929)
Ekim (1927)
Potemkin Zırhlısı (1925)
Stachka/Grev (1924)
Kaynakça
- Oylum, Rıza (Şubat 2016). Rus Sineması. Seyyah kitap. s. 96. ISBN .
- Yeres, Artun (derleyen) (2004). "Göstermenin Sorumluluğu". İstanbul: Donkişot Yayınları. s. 41.
Dış bağlantılar
- Ekim-October
- Video - Potemkin Zırhlısı - Odesa Merdivenleri Sahnesi 8 Ağustos 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Sergey Mihaylovic Ayzenstayn Rusca Sergej Mihajlovich Ejzenshtejn d 23 Ocak 1898 Riga o 11 Subat 1948 Moskova Sovyet sinema yonetmeni ve kuramcisi Sergey AyzenstaynDogumSergei Mikhailovich Eizenshtein 22 Ocak 1898 Riga Rus ImparatorluguOlum11 Subat 1948 50 yasinda Moskova SSCBEtkin yillar1923 1946EvlilikPera Atasheva 1934 1948 OdullerSSCB Devlet Odulu 1941 1946 ImzaBaslangic ve ilerlemeRusya da 1910 lu yillarda hareketlere cok genc yasta katilan Eisenstein 1920 lerin basinda avangard tiyatro ve sanat dunyasiyla temas kurdu ve Moskova daki Proletkult Tiyatrosu na girdi Kisa surede buyuk gelisme gostermesiyle birlikte sanat yonetmenligi yonetmenlik yapmaya basladi Mekan ve kurgu konusunda kendisini kisitlamamak icin tiyatroyu birakip sinemaya yoneldi Ilk filmi de 1925 yeni bir temsil alani anlati dunyasi kahraman tipi yaratti Mekan gercek bir metalurji fabrikasidir Kahraman kitleler insan topluluklaridir ve bireyler daha arka planda kalir Anlati bicimi ve cekim montaji hemen goze carpar Zaten Eisenstein a gore iyi kurgulanmis bir montaj sadece sahneleri birbirine baglamakla kalmaz ayni zamanda izleyicinin hislerini istenilen yone cekebilmek ve seyirci kitlesini heyecanlandirmak icin de iyi bir yoldur Ikinci filmi Potemkin Zirhlisi sessiz film 1925 tum zamanlarin en etkileyici filmlerinden biri olarak sinema tarihine altin harflerle kazindi Film 1917 Ekim Devrimini anlatmasi icin devlet tarafindan siparis edilmis olmasina ragmen Eisenstein filmi yepyeni montaj teknikleri estetik anlatimi ve etki yontemleriyle basit bir propaganda filmi olmanin cok otesinde bir klasik haline getirdi Avrupa ve Hollywood1929 da Sovyet makamlarindan izin alarak Avrupa ya gecti Avrupa da bir sure dolastiktan sonra 1930 da Amerikan Paramount film sirketinin teklifini kabul etti ve Hollywood a gecti in romani olan Insanlik Sucu eserini sinemaya uyarlamak icin calismalar yapti Ancak studyonun calisma kosullari uymayinca kontrati iptal etti 1932 de Upton Sinclair yardimiyla daha sonra Yasasin Meksika dort bolumluk filmi cekmek uzere Meksika ya gecti ancak hicbir zaman bu filmi tamamlayamadi Filmin yapimcisiyla tartistiktan sonra 1933 te Sovyetler Birligine geri dondu Sovyetler Birligi ne donusMeksika da yasadigi skandalin ardindan partiden ayrildigi soylentilerinin dolasmasinin yani sira sekilci oldugu soylenerek elestirilerin hedefi olmustu Eisenstein butun suclamalari kabul etti ve Sovyetler e dondukten sonraki ilk filmi olan Aleksandr Nevskiy film i Mosfilm Studyolarinda 1938 de cekti Sovyetlerde buyuk bir ilgi ile izlenen film diger ulkelerde dus kirikligina ugramisti Korkunc Ivan film Ivan Grozni in birinci bolumunu 1944 ikinci bolumunu 1946 da cevirdi Korkunc Ivan i elestirel bir dille anlatan ikinci bolumu Stalin tarafindan yasaklandi ve Stalin olene degin yayinlanmadi Filmin ucuncu bolumu cekilemedi Son filmlerinde yurtseverlik ve kahramanlik temalarini isledi 50 yas gununden birkac gun sonra hayatini kaybetti FilmografisiYonettigi filmler Seeds of Freedom 1943 Time In the Sun 1940 Fergana Canal The 1939 Aleksandr Nevsky 1938 Bezhin lug 1937 Death Day 1934 Eisenstein in Mexico 1933 Thunder Over Mexico 1933 Che viva Mexico 1932 Romance sentimentale 1930 Staroye i novoye 1929 Ekim 1927 Potemkin Zirhlisi 1925 Stachka Grev 1924 Dnevnik Glumova 1923 Senaryosunu yazdigi filmler Sergej Eisenstein Mexikanskaja fantasija 1998 screenplay Que via mexico Sergei Eisenstein Avtobiografiya 1996 autobiography Que Viva Mexico Da zdravstvuyet Meksika 1979 Ivan Grozny II 1958 Ivan Grozny I 1945 Seeds of Freedom 1943 Time In the Sun 1940 Aleksandr Nevsky 1938 Bezhin lug 1937 Thunder Over Mexico 1933 Staroye i novoye 1929 Ekim 1927 Potemkin Zirhlisi 1925 Stachka Grev 1924 KaynakcaOylum Riza Subat 2016 Rus Sinemasi Seyyah kitap s 96 ISBN 978 605 9675 02 4 Yeres Artun derleyen 2004 Gostermenin Sorumlulugu Istanbul Donkisot Yayinlari s 41 ISBN 975 6511 25 7Dis baglantilarEkim October Video Potemkin Zirhlisi Odesa Merdivenleri Sahnesi 8 Agustos 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde