Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Tlalpujahua (resmî adıyla Tlalpujahua de Rayón), Meksika'nın orta kesimindeki Michoacán eyaletinin uzak kuzeydoğusunda yer alan bir kasaba ve belediyedir. Eski bir maden kasabası olup, 20. yüzyılın başlarında önde gelen altın üreticisi olan Dos Estrellas Madeni'ne ev sahipliği yaptı. Çamur ve maden kalıntılarından oluşan büyük bir toprak kayması bu madene zarar verdi ve 1937 yılında kasabanın yaklaşık üçte birini toprak altında bıraktı. Madencilik 1959 yılına kadar devam etti ancak 1930'larda Başkan Cardenas tarafından madenin kamulaştırılması madenin yok olmasına ve kasabanın yoksullaşmasına yol açtı. 1960'larda Joaquín Muñoz Orta adında bir yerli burada Noel ağacı süsleri yapmaya başladı. Bu üretim zamanla Adornos Navideños SA de CV adlı en büyük süs eşyası üreticilerinden birine dönüştü. Bu ve başka bir fabrikaya ek olarak, Noel eşyaları yapmaya adanmış yaklaşık 150 küçük atölye bulunmaktadır ve kasaba ekonomisinin yaklaşık %70'i buna dayanmaktadır. 2005 yılında, dar taş sokakları ve kırmızı kiremit çatılı kerpiç ve taş evleriyle kasaba, turist çekme çabalarının bir parçası olarak Pueblos Mágicos programına dahil edilmiştir.
| Tlalpujahua | |
|---|---|
Belediye ve Kasaba | |
 Tlalpujahua'nın merkezindeki büfe | |
  Tlalpujahua Tlalpujahua'nın Meksika'daki konumu | |
Koordinatlar: 19°48′18″K 100°10′28″B / 19.80500°K 100.17444°B | |
| Ülke |  Meksika |
| Eyalet | Michoacán |
| Kuruluş | 1560 |
| Belediye statüsü | 1822 |
| Belediye başkanı | Moises García Alvarado |
| Rakım | 2580 m |
| Zaman dilimi | UTC-06.00 |
| • Yaz (YSU) | UTC-05.00 |
| Posta kodu | 61060 |
Kasaba
Maden kasabası
Kasaba, sadece 3.704 sakiniyle (2005) küçük bir yerleşim yeridir. Üzerine inşa edildiği engebeli araziyle birlikte belirgin bir şekilde yükselip alçalan taş döşeli sokaklarla doludur. Sokaklar boyunca kerpiç ve pembe kumtaşından yapılmış kalın duvarlı, kırmızı kiremitle kaplı sivri çatıları olan evler bulunmaktadır. Bir kısmı ahşap balkonlara ve diğer ahşap detaylara sahiptir ve dağ evlerine benzemektedir. Soğuk ve bazen karlı geçen kış ayları nedeniyle evler bu şekilde inşa edilmiştir. Kasabayı çevreleyen engebeli ormanlık dağlar bulunmaktadır. 2005 yılında Tlalpujahua, turist çekme çabalarının bir parçası olarak Pueblo Mágico ilan edilen 20. kasaba olmuştur. Dar sokaklarına rağmen az sayıda trafik sorunu ile hala sessizdir.
Tlalpujahua'nın tarihi madencilikle bağlantılıdır ve bu faaliyetin en yoğun olduğu dönem 19. yüzyılın sonlarından 1930'lara kadar uzanmaktadır. Bu bölgede İspanyol öncesi dönemlerden beri madencilik yapılmaktadır. Bölgenin en önemli madeni, Nacho Ramírez adlı bir madencinin 1898 yılında Fransız Francois Joseph Fournier tarafından istihdam edilirken zengin bir damar bulmasıyla kurulan Dos Estrellas Madeni'dir. Bu maden 45.000 kg altın ve 400.000 kg gümüş üreterek en büyük altın üreticisi olmuştur. Büyük bir toprak kayması 1937 yılında madene zarar vermiştir. 1930'larda Başkan Cardenas tarafından madenin millileştirilmesi, daha önce özel Fransız sahipleri tarafından sağlanan yatırım ve modernizasyonun azalmasına yol açtı ve hükûmet kontrolündeki maden 1959'da kapanarak kasabanın ekonomisine zarar verdi. Maden bugün Museo Tecnológico Minero Siglo 19 adlı bir müzeye dönüştürülmüştür. Sergiler, madenin neredeyse tamamı korunmuş olan orijinal binalarında yer almaktadır. Maden müzesi, madencilik ekipmanları ve madenciliğin en parlak dönemlerinde bölgenin yaşamını ve zamanını tasvir eden eski fotoğraflardan oluşan bir koleksiyon içermektedir ve Meksika'da türünün ilk örneğidir. Bazı binalarda atölye çalışmaları ve diğer etkinlikler düzenlenirken, Meksika'da yapılan ilk uçağın parçalarının dövüldüğü yer olduğu iddia edilen eski mekanik atölyesi gibi bazı binalar da olduğu gibi bırakılmıştır. Müzenin bahçesinde madende bulunan malzemelerle yapılmış kelebek ve patlayan volkan gibi heykeller yer alıyor. Bu heykeller müzenin müdürü ve müzeyi hayata geçiren kişi olan Gustavo Bernal tarafından yapılmıştır. Müzede ayrıca bir kitapçı ve kafe de bulunmaktadır.
Noel ağacı süsleri
Tlalpujahua, Meksika Eyaleti'ndeki Angangueo ve El Oro ile birlikte bu bölgedeki bir dizi eski maden topluluğundan biridir. Tlalpujahua'yı diğerlerinden ayıran en önemli özelliği, başta cam küreler olmak üzere önemli bir Noel ağacı süsü üreticisi haline gelmiş olmasıdır. Sektör, 1950'lerde ailesiyle birlikte memleketinden ayrılarak Chicago'ya giden ve burada yapay Noel ağaçları üreten bir fabrikada çalışan Joaquín Muñoz Orta ile başladı. 1960'ların başında Meksika'ya döndü ancak Tlalpujahua'da hala iş olmadığı için Mexico City'ye giderek ailesiyle birlikte küçük bir Noel ağacı atölyesi kurdu. Başlangıçta ağaçları La Merced Pazarı gibi yerlerde sattılar, ancak kısa süre sonra üfleme camdan Noel ağacı süsleri de sunmaya başladılar. Bunlar ağaçlardan daha popüler oldu. On yılın sonunda atölye evlerini Tlalpujahua'ya taşımaya karar verdiler ve o zamandan beri Adornos Navideños SA de CV oldu. Bugün şirketin yaklaşık 1.000 çalışanı, beş fabrikası ve on beş atölyesi bulunuyor. Latin Amerika'daki bu türden en büyük kuruluş (esferas) ve dünyadaki en büyük beş kuruluştan biri olarak kabul edilmektedir. Fabrika her yıl yaklaşık 38 milyon küre üretiyor ve bunların 26 milyonu ihraç ediliyor.
Burası kasabada yerleşik iki büyük fabrikadan biridir. Çeşitli türlerde el işi Noel süsleri yapan yaklaşık 150 küçük atölye bulunmaktadır ve bölgedeki çoğu aile bunları evlerinde yapmaktadır. Büyük ölçekli üretime rağmen cam kürelerin yapımı, camın üflenmesi ve boyanması da dahil olmak üzere hala çoğunlukla zanaatkarlık gerektirir. El yapımı küreler genellikle erkekler tarafından üflenmektedir, ressamların çoğu ise kadındır. Cam küreler soğuduğunda, metalik bir görünüm vermek için genellikle gümüş nitrat veya benzeri bir solüsyonla kaplanmak üzere alınır. Renkler çeşitlilik gösterir ve kırmızı, pembe, sarı, mavi altın ve inci içerir. Klasik süsler basit cam kürelerdir. Ancak meyveler, Noel Baba, kalemler, bebekler, kardan adamlar, maymunlar ve çok daha fazlası gibi şekillere sahip binden fazla farklı model mevcuttur. Bölgedeki atölyelerde küre için kalpler, yıldızlar, harlequinler, çiçekler, kuyruklu yıldızlar ve daha fazlasını içeren 300'den fazla standart tasarım bulunmaktadır. Cam kürelerin tasarımlarının bir kısmı kasabaya özgüdür. Bu cam kürelerin yaratılması kasabaya bir ün kazandırmıştır. Yerel yetkililer süsleme endüstrisini bölgeden göçü durdurmanın bir yolu olarak görmektedir. Sektör yaklaşık 10.000 kişiye istihdam sağlamakta ve kasaba ekonomisinin yaklaşık %70'ini oluşturmaktadır. 2015 yılı itibarıyla kasabada yılda 100 milyondan fazla süs eşyası üreten yaklaşık 200 atölye bulunuyordu. Kasım ayından aralık ayının başlarına kadar, Arte Navideño adı verilen Noel süslemelerine adanmış yıllık bir fuara ev sahipliği yapmaktadır. Fuarda süs eşyaları, ağaçlar ve diğer Noel süsleri sergilenmektedir. Süslerin yaklaşık %5'i fuar sırasında, %35'i Meksika'nın geri kalanında satılmakta ve yaklaşık %60'ı ABD, Kanada, Arjantin, Japonya ve Malezya gibi ülkelere ihraç edilmektedir.
Kiliseler
Kasabanın ana kilisesi dönüşümlü olarak San Pedro y San Pablo Cemaati veya Del Carmen Mabedi/Tapınağı olarak kullanılmaktadır. Santuario del Carmen eskiden Aziz Peter ve Paul'e adanmıştır. Felipe Neri Valleza tarafından bölgedeki madenciliğin iyi olduğu 18. yüzyılın ilk yarısında inşa edilmiştir. Başlangıçta hem içinde hem de dışında zengin Barok süslemeler vardı. Bugün hala iki seviyeli Barok portal ve bir tepe oluşturan bir tepe görülebilir. Katlar, nişlerinde dini figürleri koruyan yollarla bölünmüştür. 2009 yılında, Pueblo Mágico olarak kasabaya turizm getirme çabalarının bir parçası olarak kiliseyi aydınlatmak için dış ışıklar yerleştirilmiştir. Orijinal beş Barok sunağı da dahil olmak üzere iç mekanın orijinal dekorasyonu 1858 ve 1871 yılları arasında tahrip edilmiş ve yeniden yapılmıştır. İç mekandaki son tadilat 19. yüzyılın sonlarında ve 20. yüzyılın başlarında yapılmıştır. Proje Peder José María Galván tarafından desteklenmiş ve zanaatkâr Joaquín Orta Menchaca tarafından yeni teknikler kullanılarak kilisenin duvarlarına alçı ve seramikten çiçekler, diğer bitkisel motifler, pervazlar ve daha fazlası işlenmiştir. Tüm bunlar ve duvarlarda ve tavanda kalan düz alanlar çeşitli renklerde boyanmıştır. Bu tarz, Tlalpujahua'daki San Francisco Kilisesi ve Morelia'daki Guadalupe Mabedi'nde tekrarlanmıştır. Orta Menchaca'nın eseri ilk bakışta Barok'un geç bir versiyonu gibi görünse de aslında eklektik bir tarzdır. Özgün bir çalışma ve Meksika sanatına bir katkı olarak kabul edilmektedir.
Kilise aslen Aziz Peter ve Paul'e adanmıştır. Bugün ana sunakta, Aziz Peter ve Paul'un resimleriyle çevrili kerpiç duvarın bir kısmına boyanmış Karmel Dağı Meryem Ana'nın bir resmi bulunmaktadır. Karmel Dağı görüntüsü, 16. yüzyılda çiftlik sahibi Juan Galindo tarafından inşa edilen ve ona adanmış eski bir şapelden gelmektedir. Resmin kendisi ise en azından 18. yüzyıla kadar uzanmaktadır. 1937 yılında meydana gelen büyük bir toprak kayması kasabanın ana bloklarının çoğunu gömmüş ve 400'den fazla insanın ölümüne neden olmuştur. Gömülü alandan görülebilen tek şey şapelin çan kulesidir. Resmin boyandığı duvar da zarar görmemiştir. Yerel söylentilere göre, resmin yüzü de enkazın üzerindeydi ve heyelan duvarın hemen altında durdu. Resmin kurtuluşunun bir mucize olduğu düşünülüyordu. Bu kerpiç duvar, yıkık binanın geri kalanından dikkatlice kesilerek ayrılmış ve 1,5 km uzaklıktaki kiliseye taşınmıştır. Proje, tahminen 12.000 kişinin bir şekilde katılımıyla bölge sakinlerinin kendileri tarafından gerçekleştirildi. 1965 yılında Karmel Dağı Meryem Ana'sı belediyenin hamisi ilan edildi ve 16 Temmuz'da belediye içinden ve çevresinden binlerce kişiyi kiliseye getirerek onurlandırıldı.
San Francisco Manastırı 17. yüzyılda Barok tarzında inşa edilmiştir. Orta avluda büstü sergilenen şair Manuel Martínez de Navarrete'ye ev sahipliği yapmıştır. Santiago Puxtla Kilisesi 16. yüzyılda inşa edilmiştir ve önünde bir mezarlık bulunmaktadır. Başlangıçta yerel halk için bir kilise olan basit bir yapıdır. Hala yerel halk tarafından kullanılmaktadır ve ana etkinliklerinden biri Ölüler Günü'dür. Señor Jesús del Monte şapeli belediyedeki en eski kiliselerden biridir. Yerli teknikler kullanılarak yapılmış "pasta de caña" (mısır sapı macunu) içinde bir İsa resmi içerir.
Diğer önemli yerler ve etkinlikler
Casa de los López Rayón (Rayon Evi), kasabanın madencilik geçmişine ve Rayon kardeşlerin Kurtuluş Savaşı'ndaki rolüne adanmış bir müzedir. Müze 1973 yılında açılmıştır ve fotoğraflar, makineler, planlar, mutfak eşyaları, baretler, arşivler ve mektuplar gibi eşyalar içermektedir. 13 Kasım'da yerel okullar geçit törenlerine ve Lopez Rayon kardeşler Ignacio, Francisco, José María ve Ramón ile ilgili tiyatro gösterilerine katılmaktadır.
Kasabanın el sanatları ve yiyecekleri, özellikle haftalık pazar günü olan Pazar günü satışa sunulmaktadır. El sanatları ürünlerinin çoğu Noel ile ilgilidir, ancak yerel olarak yapılan İspanyol öncesi tarzı tüy işi ve ahşap, pirinç, demir, taş ve gümüşten yapılmış eşyaların yanı sıra çömlekçilik gibi diğer el sanatları da mevcuttur. La Estanzuela adlı yerel bir atölye yüksek ateşte seramik üretmektedir. Şehirdeki pazarlarda ve restoranlarda geleneksel olarak kerpiç fırınlarda pişirilen barbacoa ve "cabeza de res" (sığır kellesi) gibi popüler yemekler mevcuttur. Diğer yaygın yemekler arasında yerel mantarlarla yapılan çorbalar, konserve meyveler ve pulque ile yapılan ekmek, corundas ve pan de pucha adı verilen tatlı bir ekmek bulunmaktadır.
2008 yılından bu yana, Ekim ayının sonunda, her yıl düzenlenen Festival Internacional de Cine Fantástico y de Terror Mórbido'ya (Uluslararası Fantezi ve Hastalıklı Dehşet Sineması Festivali) ev sahipliği yapmaktadır. Festivalde filmlerin yanı sıra yerel kültürle ilgili etkinlikler, atölye çalışmaları, seminerler, müzik ve dans da yer almaktadır. Filmler hem Meksika'dan hem de yurtdışından, 1950'lerin klasiklerinden yeni filmlere kadar uzanıyor. Etkinlik Instituto Mexicano de Cinematografía, Consejo Nacional para la Cultura y las Artes, Michoacán eyaleti ve yerel yetkililer dahil olmak üzere bir dizi kuruluş tarafından desteklenmektedir. Tlalpujahua, Meksika'daki en önemli korku filmi festivaline ev sahipliği yapmaktadır. Filmler, kasabanın eski tiyatrosu ve hatta eski bir madenin içi de dahil olmak üzere bir dizi mekanda gösteriliyor. Festival genç film yapımcılarına çalışmalarını gösterme ve katılımcılar tarafından oylanma şansı veriyor. 2010 festivali, çoğu korku ve gerilim türünde olmak üzere yüzden fazla filme imza atan Cardona ailesine saygı duruşunda bulundu.
Belediye
Belediye merkezi olan Tlalpujahua kasabası, 190,86 km² (74 sq mi)'lik bir alanı kapsayan yaklaşık 80 topluluğun yerel yönetim merciidir. Belediyenin toplam nüfusu 25,373'tür (2005), ancak sadece 3,704'ü kasabada yaşamaktadır. Eyaletin en kuzeydoğusunda yer alan belediye, Contepec, Senguuio ve Maravatío belediyeleri ile doğuda Meksika Eyaleti ile sınır komşusudur. Başkent Morelia'ya 156 km uzaklıktadır. Belediye, 126 numaralı Federal Karayolu üzerinden Atlacomulco ve Morelia'ya bağlanmaktadır. Venta de Bravo, Santa María de los Angeles ve Angangueo'ya bağlayan devlet otoyolları vardır. Diğer önemli topluluklar arasında San Francisco de Los Reyes, Tlacotepec, Tlapujahuilla, San Pedro Taríbaro, Los Remedios ve Santa María de los Angeles bulunmaktadır. 2005 yılı itibarıyla, belediyede çoğunluğu Purépecha olmak üzere yerli bir dil konuşan sadece 49 kişi vardı. Belediye 1990'larda göç nedeniyle negatif bir büyüme oranına sahipken, 1995'te 18,376 olan nüfus 2005'te 25,373'e yükselmiştir. Neredeyse tamamı Katolik inancına sahiptir ve küçük bir Evanjelist topluluğu vardır.
Belediye Trans-Meksika Volkanik Kuşağı içerisinde yer almaktadır. Sierra de Tlalpujahua'nın hakim olduğu dağlık bölgede Somera, Campo del Gallp, Aguilas, San Miguel ve Santa Maria gibi zirveler bulunmaktadır. San José adında bir nehri, Naranjas ve Ciénega gibi arroyoları vardır. Ayrıca tatlı su kaynakları ve Brockman ve Estanzuela adında iki baraj bulunmaktadır. Tüm yıl boyunca yağmur yağan ılıman bir iklime sahiptir. Ortalama sıcaklıklar 6,1 °C (43,0 °F) ile 22,7 °C (72,9 °F) arasında değişmektedir. Belediyede çam, oyamel ve ardıç ormanları hakimdir ve bazı bölgelerde pırnal meşesi ve sedir bulunur. Yaban hayatı kakomiks, rakun, gelincik, armadillo ve yabani kümes hayvanlarını içerir. Bölge, Michoacán eyaletini komşu Meksika eyaletinden ayıran engebeli bir dağ zincirinin parçasıdır. Meksika Eyaleti'nin Angangueo ve El Oro gibi komşu bölgeleri gibi burası da tarihsel olarak mineraller açısından zengin bir bölgedir. Monarch Butterfly Biyosfer Rezervi'nin bir parçası olmasa da, Rezerv'deki ikinci en önemli kutsal alan olan Sierra Chincua'ya sadece 28 kilometre (17 mil) uzaklıktadır.
Altın, gümüş ve bakır yatakları olmasına rağmen belediyede artık madencilik yapılmamaktadır. Şu anda en önemli ekonomik faaliyet, çoğunlukla Noel ile ilgili eşyaların yapımı olan sanayidir. Bu faaliyetler Tlalpujahua kasabasında ve San Francisco de Los Reyes topluluğunda yoğunlaşmıştır ve GSYİH'nın %29'unu oluşturmaktadır. Diğer ürünler arasında kalemtıraş, taş ürünleri ve tekstil bulunmaktadır. Tarım ve hayvancılık ikinci sırada yer almaktadır. Başlıca ürünler arasında mısır, fasulye ve bakla yer alır. Hayvancılık sığır, domuz, koyun ve evcil kümes hayvanlarını içerir. Ekonomik faaliyetlerin yüzde yirmisini oluşturmaktadır. Son yıllarda belediye, 2005 yılında Pueblo Mágico statüsünü kazanmak da dahil olmak üzere turizmi çekmek için çaba sarf etmektedir. Ticaret ve hizmetler, yerel ve turistik ihtiyaçları karşılayan küçük ve orta ölçekli işletmelerle sınırlıdır.
Tarih
İspanyol öncesi dönemlerde, bölge başlangıçta Mazahuaların egemenliğindeydi ve orijinal adı Tlalpujahuac idi. Bu isim Nahuatl dilinden gelmektedir ve süngerimsi ya da gevşek topraklar anlamına gelmektedir. Purépecha 1460 yılında bölgeyi ele geçirdi, ancak Aztekler, Axayacatl yönetiminde bölgeyi işgal etti. Bölge, İspanyolların her iki imparatorluğu da fethetmesine kadar Aztek İmparatorluğu ve Purépecha İmparatorluğu arasında bir çekişme noktası olarak kaldı.
İspanyol fethinden sonra bölge Gaspar de Avila'nın kontrolü altında Tarimeo encomienda'sının bir parçası haline getirilmiştir. İspanyollar gelmeden önce bölgede yerliler tarafından altın çıkarılıyordu ve 1558'de İspanyollar bu dağlarda madenciliği yeniden keşfetti. Bu yeniden keşif bölgeye İspanyol yerleşiminin akın etmesine neden oldu ve maden kampı 1560 yılında Real de Minas de Tlalpujahua adını aldı. 1570 yılında ise doğrudan genel valinin kontrolü altında olan bir "alcaldia mayor" (ana kasaba) olarak adlandırıldı. 1593 yılında, madencilik topluluğunun lideri Gaspar de Solís, genel valinin emriyle yerliler için ilk mahalleyi oluşturdu ve resmi bir İspanyol kasabasının ilk bloklarını çizdi. 1603 yılında resmen kurulmuştur. Bu dönemde Nuestra Señora del Carmen ve San Lorenzo gibi şapeller inşa edildi. San Francisco manastırı ve kilisesi de kurulmuştur. Michoacán piskoposluğu Mexico City'den ayrıldıktan sonra, Tlalpujahua'nın kime ait olduğu konusunda yine anlaşmazlık çıktı. Sonunda, Vasco de Quiroga'nın müdahaleleri burayı Michoacán'ın bir parçası haline getirdi.
18. yüzyılın başında çıkan bir yangın kasabanın bir bölümünü yok etmiş ve beraberinde bir dizi önemli bina ve arşivi de götürmüştür. 1750'de yeni bir kilise inşa edildi. 1765 yılına gelindiğinde cemaat San Miguel Tlacotepec, San Juan Tlalpujahuilla, Santa Maria, Nuestra Señora de los Remedios ve San Pedro Tarimangacho topluluklarını da içeriyordu. İlk madenler 1769 yılında çıkmaya başladı.
Kasaba, Meksika Bağımsızlık Savaşı'nın ilk dönemlerinde önemli bir rol oynamıştır. Ignacio López Rayón, Hidalgo'nun ölümünden sonra Zitácuaro'da Suprema Junta Nacional Americana adında isyancı bir grup kurdu. Kralcı birlikler bu şehre ulaştığında, memleketi Tlalpujahua'ya çekildi ve operasyon üssünü kurdu. Kardeşleriyle birlikte Cerro del Gallo Dağı'nı tahkim etti, silah ve mühimmat üretti ve silahlı isyanı yeniden kurdu. Ignacio Rayon, José María Morelos'a Elementos de nuestra Constitución (Anayasamızın Unsurları) adlı, isyancıların elindeki bölgelerde yaşayanlara tanınacak bireysel güvenceleri içeren bir belgeyi de buradan gönderdi. Ayrıca bölgede bir matbaa da kurdular. Ancak 1813 yılında kralcı birlikler Tlalpujahua'yı ele geçirdi ve Cerro del Gallo'yu boşaltmaya zorladı. Bağımsızlığın bir başka destekçisi olan Peder Juan Antonio Romero, Francisco López Rayón 1815'te kasabayı geri almadan önce kasabada idam edildi. Savaş kasabanın ekonomisini çökertti ve madenlerinin çoğu terk edildi. Buna rağmen 1822 yılında belediye olmuştur. Madencilik 1825 yılında İngilizlerin gelişiyle yeniden faaliyete geçti, ancak sadece üç yıl sürdü.
1859 yılında belediyenin adı López Rayón kardeşleri onurlandırmak için Mineral de Rayón olarak değiştirildi. Daha sonra şimdiki Tlalpujahua de Rayón olarak değiştirilecektir. 1861 yılında Angangueo, Contepec ve kendisini kapsayan bir bölgenin merkeziydi. 1862 yılında Muhafazakâr güçler kasabanın kontrolünü ele geçirdi ve kısa bir süre sonra Liberal General Rafael Cuéllar tarafından geri alındı.
1874 yılında Michoacán eyaleti büyük ölçekli madenciliği yeniden başlatmayı denedi. Ancak başarı yüzyılın sonunda, Fransız Francois Joseph Fournier tarafından istihdam edilen bir işçi tarafından Cerro de Somero'da büyük bir altın cevheri damarı bulunduğunda geldi. Bulunan maden oldukça zengindi ve 1908 ile 1913 yılları arasında Tlalpujahua'yı en önemli altın üreticisi haline getirdi. Bu grev Dos Estrellas Madeni ile birleşti. Fransız ve İngiliz teknolojisi sayesinde kârlılığa dönen bu ve diğer eski madenler, Tlalpujahua ve komşusu El Oro'yu Avrupa, ABD ve hatta Asya'dan gelen yabancı işçiler için bir mıknatıs haline getirdi. Ayrıca demiryolu telgraf gibi modern altyapıyı da getirmiştir. Tlalpujahua, Mexico City'den bile önce ülkede ilk elektrik ışıklarına sahip olduğunu iddia etmektedir.
Madencilik, 27 Mayıs 1937'de büyük bir toprak kaymasının kasabanın yaklaşık üçte birini sular altında bırakması ve Dos Estrellas Madeni'ne zarar vermesiyle aniden durdu. Malzeme aslında toprağın derinliklerinden gelen maden kalıntılarıydı, bu yüzden çöktüğünde bir tür betona dönüştü. Bugün sadece eski şapelin kulesi görülebilmektedir. Bu durum madene zarar verdi, ancak 1959'da kapanmasına neden olan şey 1930'larda Başkan Cardenas tarafından madenin kamulaştırılmasıydı. Dos Estrellas bölgenin ana ekonomik motoru olduğu için kapanması Tlalpujahua'daki madenciliği tamamen bitirdi ve insanlar Michoacan'ın diğer bölgelerine göç etmeye başladı. Nüfus 1930'larda 25.000 iken 1960'ta sadece 600'e düştü.
Tüm madencilik faaliyetleri 1959 yılında sona ermiştir. Noel ağacı süsleme endüstrisinin ve turizmin yükselişi ekonomiyi biraz canlandırdı. Sektör, 1950'lerde ailesiyle birlikte memleketinden ayrılarak Chicago'ya giden ve burada yapay Noel ağaçları üreten bir fabrikada çalışan Joaquín Muñoz Orta ile başladı. Orta, 1960'ların başında Meksika'ya döndü ancak Tlalpujahua'da hala iş olmadığı için Mexico City'ye giderek ailesiyle birlikte küçük bir Noel ağacı atölyesi kurdu. Başlangıçta ağaçları La Merced Pazarı gibi yerlerde sattılar, ancak kısa süre sonra üfleme camdan Noel ağacı süsleri de sunmaya başladılar. Bunlar ağaçlardan daha popülerdi. Sonunda atölyelerini Tlalpujahua'ya taşımaya karar verdiler ve o zamandan beri burası Adornos Navideños SA de CV oldu. Bugün şirketin yaklaşık 1.000 çalışanı, beş fabrikası ve on beş atölyesi bulunuyor.
Kaynakça
- ^ . INEGI. 22 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ocak 2011.
- ^ a b c d e "Tlapuhajua" (İspanyolca). Mexico: Government of Michoacan. 21 Ekim 2010 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 12 Ocak 2011.
- ^ Wendy Fern (10 Eylül 2010). "Tlalpujahua. Pueblo Mágico de Michoacán" (İspanyolca). Mexico City: Mexico Desconocido magazine. 20 Ağustos 2010 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 12 Ocak 2011.
- ^ Rosario Jauregui Nieto Enviada (26 Temmuz 2005). "Declaran hoy pueblo mágico a Tlalpujahua, Michoacán" [Tlapujahua declared today a Pueblo Mágico]. La Jornada (İspanyolca). Mexico City. 14 Eylül 2008 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 12 Ocak 2011.
- ^ Ivett Rangel (22 Mart 2009). "La magia nocturna de Tlalpujahua" [The night magic of Tlalpujahua]. Reforma (İspanyolca). Mexico City. s. 2.
- ^ Carmen Gonzalez (24 Ocak 2010). "Escucha ecos mineros" [Listen to mining’s echos]. Mural (İspanyolca). Guadalajara. s. 2.
- ^ Azam Ahmed (24 Aralık 2015). "A Christmas Economy Thrives All Year in the Mountains of Mexico". The New York Times. 24 Aralık 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 24 Aralık 2015.
- ^ Lorenzo Armendariz (6 Aralık 1998). "Artesanias Navidenas en Michoacan: Esferas en Tlalpujahua" [Christmas crafts in Michoacan:Spheres in Tlalpujahua]. Reforma (İspanyolca). Mexico City. s. 12.
- ^ "Tlalpujahua: ¡a comprar esferas!" [Tlalpujahua:To buy spheres!]. Terra (İspanyolca). Mexico City. 28 Kasım 2008. 22 Mart 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 12 Ocak 2011.
- ^ Adan Garcia (1 Aralık 2005). "Cambian la mineria por las esferas" [Trade mining for spheres]. Reforma (İspanyolca). Mexico City. s. 25.
- ^ Adan Garcia (30 Kasım 1997). "Los 'salva' la Navidad de emigrar hacia EU" [Christmas "saves" them from emigrating to the U.S.]. El Norte (İspanyolca). Monterrey, Mexico. s. 6.
- ^ Carla Guerrero (9 Aralık 2001). "Tlalpujahua: Tierra de grandes artesanos; [1]" [Tlalpujahua:Land of great artisans]. Reforma (İspanyolca). Mexico City. s. 16.
- ^ "Soplos de vidrio". National Geographic en Español. 20 Aralık 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Aralık 2016.
- ^ Oscar Villeda Esquival (24 Şubat 2007). "La reubicación del retablo de la Virgen del Carmen en Tlalpujahua, acto de fe y esperanza" [The relocation of the altar of Our Lady of Mount Carmen, act of faith and hope]. La Jornada (İspanyolca). Mexico City. 20 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 12 Ocak 2011.
- ^ Oscar Villeda Esquival (24 Şubat 2007). "La reubicación del retablo de la Virgen del Carmen en Tlalpujahua, acto de fe y esperanza" [The relocation of the altar of Our Lady of Mount Carmen, act of faith and hope]. La Jornada (İspanyolca). Mexico City. 20 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 12 Ocak 2011.
- ^ a b c d Wendy Fern (10 Eylül 2010). "Tlalpujahua. Pueblo Mágico de Michoacán" (İspanyolca). Mexico City: Mexico Desconocido magazine. 20 Ağustos 2010 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 12 Ocak 2011.
- ^ a b Lorenzo Armendariz (6 Aralık 1998). "Artesanias Navidenas en Michoacan: Esferas en Tlalpujahua" [Christmas crafts in Michoacan:Spheres in Tlalpujahua]. Reforma (İspanyolca). Mexico City. s. 12.
- ^ a b c d e f g "Michoacán - Tlalpujahua". Enciclopedia de los Municipios de México (İspanyolca). Mexico: Instituto Nacional para el Federalismo y el Desarrollo Municipal. 2009. 28 Eylül 2011 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 12 Ocak 2011.
- ^ a b c Ivett Rangel (22 Mart 2009). "La magia nocturna de Tlalpujahua" [The night magic of Tlalpujahua]. Reforma (İspanyolca). Mexico City. s. 2.
- ^ Jorge Caballero (20 Ağustos 2008). "Festival de cine en Tlalpujahua ofrecerá una aventura al misterio, fantasía y terror" [Film festival in Tlalpujahua will offer an aventure of mystery, fantasy and terror]. La Jornada (İspanyolca). Mexico City. 8 Ekim 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 12 Ocak 2011.
- ^ a b "Michoacán - Tlalpujahua". Enciclopedia de los Municipios de México (İspanyolca). Mexico: Instituto Nacional para el Federalismo y el Desarrollo Municipal. 2009. 28 Eylül 2011 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 12 Ocak 2011.
- ^ . INEGI. 22 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ocak 2011.
- ^ Adan Garcia (1 Aralık 2005). "Cambian la mineria por las esferas" [Trade mining for spheres]. Reforma (İspanyolca). Mexico City. s. 25.
- ^ Uribe Salas, Jose Alfredo (January–June 2005). "Los Minerales de El Oro y Tlalpujahua en Concierto Internacional en el Siglos XIX y XX" [The Minerals of El Oro and Tlalpujahua en international concert in the 19th and 20th centuries] (PDF). Economia y Sociedad (İspanyolca). Morelia, Mexico: Universidad Michoacana San Nicolas de Hidalgo. 10 (15): 169-184. ISSN 1870-414X. 23 Eylül 2012 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 12 Ocak 2011.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Tlalpujahua resmi adiyla Tlalpujahua de Rayon Meksika nin orta kesimindeki Michoacan eyaletinin uzak kuzeydogusunda yer alan bir kasaba ve belediyedir Eski bir maden kasabasi olup 20 yuzyilin baslarinda onde gelen altin ureticisi olan Dos Estrellas Madeni ne ev sahipligi yapti Camur ve maden kalintilarindan olusan buyuk bir toprak kaymasi bu madene zarar verdi ve 1937 yilinda kasabanin yaklasik ucte birini toprak altinda birakti Madencilik 1959 yilina kadar devam etti ancak 1930 larda Baskan Cardenas tarafindan madenin kamulastirilmasi madenin yok olmasina ve kasabanin yoksullasmasina yol acti 1960 larda Joaquin Munoz Orta adinda bir yerli burada Noel agaci susleri yapmaya basladi Bu uretim zamanla Adornos Navidenos SA de CV adli en buyuk sus esyasi ureticilerinden birine donustu Bu ve baska bir fabrikaya ek olarak Noel esyalari yapmaya adanmis yaklasik 150 kucuk atolye bulunmaktadir ve kasaba ekonomisinin yaklasik 70 i buna dayanmaktadir 2005 yilinda dar tas sokaklari ve kirmizi kiremit catili kerpic ve tas evleriyle kasaba turist cekme cabalarinin bir parcasi olarak Pueblos Magicos programina dahil edilmistir TlalpujahuaBelediye ve KasabaTlalpujahua nin merkezindeki bufeTlalpujahuaTlalpujahua nin Meksika daki konumuKoordinatlar 19 48 18 K 100 10 28 B 19 80500 K 100 17444 B 19 80500 100 17444Ulke MeksikaEyaletMichoacanKurulus1560Belediye statusu1822Belediye baskaniMoises Garcia AlvaradoRakim2580 mZaman dilimiUTC 06 00 Yaz YSU UTC 05 00Posta kodu61060KasabaMaden kasabasi Tlalpujahua daki kiliseden sehre bakis Kasaba sadece 3 704 sakiniyle 2005 kucuk bir yerlesim yeridir Uzerine insa edildigi engebeli araziyle birlikte belirgin bir sekilde yukselip alcalan tas doseli sokaklarla doludur Sokaklar boyunca kerpic ve pembe kumtasindan yapilmis kalin duvarli kirmizi kiremitle kapli sivri catilari olan evler bulunmaktadir Bir kismi ahsap balkonlara ve diger ahsap detaylara sahiptir ve dag evlerine benzemektedir Soguk ve bazen karli gecen kis aylari nedeniyle evler bu sekilde insa edilmistir Kasabayi cevreleyen engebeli ormanlik daglar bulunmaktadir 2005 yilinda Tlalpujahua turist cekme cabalarinin bir parcasi olarak Pueblo Magico ilan edilen 20 kasaba olmustur Dar sokaklarina ragmen az sayida trafik sorunu ile hala sessizdir Tlalpujahua nin tarihi madencilikle baglantilidir ve bu faaliyetin en yogun oldugu donem 19 yuzyilin sonlarindan 1930 lara kadar uzanmaktadir Bu bolgede Ispanyol oncesi donemlerden beri madencilik yapilmaktadir Bolgenin en onemli madeni Nacho Ramirez adli bir madencinin 1898 yilinda Fransiz Francois Joseph Fournier tarafindan istihdam edilirken zengin bir damar bulmasiyla kurulan Dos Estrellas Madeni dir Bu maden 45 000 kg altin ve 400 000 kg gumus ureterek en buyuk altin ureticisi olmustur Buyuk bir toprak kaymasi 1937 yilinda madene zarar vermistir 1930 larda Baskan Cardenas tarafindan madenin millilestirilmesi daha once ozel Fransiz sahipleri tarafindan saglanan yatirim ve modernizasyonun azalmasina yol acti ve hukumet kontrolundeki maden 1959 da kapanarak kasabanin ekonomisine zarar verdi Maden bugun Museo Tecnologico Minero Siglo 19 adli bir muzeye donusturulmustur Sergiler madenin neredeyse tamami korunmus olan orijinal binalarinda yer almaktadir Maden muzesi madencilik ekipmanlari ve madenciligin en parlak donemlerinde bolgenin yasamini ve zamanini tasvir eden eski fotograflardan olusan bir koleksiyon icermektedir ve Meksika da turunun ilk ornegidir Bazi binalarda atolye calismalari ve diger etkinlikler duzenlenirken Meksika da yapilan ilk ucagin parcalarinin dovuldugu yer oldugu iddia edilen eski mekanik atolyesi gibi bazi binalar da oldugu gibi birakilmistir Muzenin bahcesinde madende bulunan malzemelerle yapilmis kelebek ve patlayan volkan gibi heykeller yer aliyor Bu heykeller muzenin muduru ve muzeyi hayata geciren kisi olan Gustavo Bernal tarafindan yapilmistir Muzede ayrica bir kitapci ve kafe de bulunmaktadir Noel agaci susleri Casa de Santa Claus magazasinin icindeki suslemeler Tlalpujahua Meksika Eyaleti ndeki Angangueo ve El Oro ile birlikte bu bolgedeki bir dizi eski maden toplulugundan biridir Tlalpujahua yi digerlerinden ayiran en onemli ozelligi basta cam kureler olmak uzere onemli bir Noel agaci susu ureticisi haline gelmis olmasidir Sektor 1950 lerde ailesiyle birlikte memleketinden ayrilarak Chicago ya giden ve burada yapay Noel agaclari ureten bir fabrikada calisan Joaquin Munoz Orta ile basladi 1960 larin basinda Meksika ya dondu ancak Tlalpujahua da hala is olmadigi icin Mexico City ye giderek ailesiyle birlikte kucuk bir Noel agaci atolyesi kurdu Baslangicta agaclari La Merced Pazari gibi yerlerde sattilar ancak kisa sure sonra ufleme camdan Noel agaci susleri de sunmaya basladilar Bunlar agaclardan daha populer oldu On yilin sonunda atolye evlerini Tlalpujahua ya tasimaya karar verdiler ve o zamandan beri Adornos Navidenos SA de CV oldu Bugun sirketin yaklasik 1 000 calisani bes fabrikasi ve on bes atolyesi bulunuyor Latin Amerika daki bu turden en buyuk kurulus esferas ve dunyadaki en buyuk bes kurulustan biri olarak kabul edilmektedir Fabrika her yil yaklasik 38 milyon kure uretiyor ve bunlarin 26 milyonu ihrac ediliyor 2016 yilinda Feria de la Esfera da bir stant Burasi kasabada yerlesik iki buyuk fabrikadan biridir Cesitli turlerde el isi Noel susleri yapan yaklasik 150 kucuk atolye bulunmaktadir ve bolgedeki cogu aile bunlari evlerinde yapmaktadir Buyuk olcekli uretime ragmen cam kurelerin yapimi camin uflenmesi ve boyanmasi da dahil olmak uzere hala cogunlukla zanaatkarlik gerektirir El yapimi kureler genellikle erkekler tarafindan uflenmektedir ressamlarin cogu ise kadindir Cam kureler sogudugunda metalik bir gorunum vermek icin genellikle gumus nitrat veya benzeri bir solusyonla kaplanmak uzere alinir Renkler cesitlilik gosterir ve kirmizi pembe sari mavi altin ve inci icerir Klasik susler basit cam kurelerdir Ancak meyveler Noel Baba kalemler bebekler kardan adamlar maymunlar ve cok daha fazlasi gibi sekillere sahip binden fazla farkli model mevcuttur Bolgedeki atolyelerde kure icin kalpler yildizlar harlequinler cicekler kuyruklu yildizlar ve daha fazlasini iceren 300 den fazla standart tasarim bulunmaktadir Cam kurelerin tasarimlarinin bir kismi kasabaya ozgudur Bu cam kurelerin yaratilmasi kasabaya bir un kazandirmistir Yerel yetkililer susleme endustrisini bolgeden gocu durdurmanin bir yolu olarak gormektedir Sektor yaklasik 10 000 kisiye istihdam saglamakta ve kasaba ekonomisinin yaklasik 70 ini olusturmaktadir 2015 yili itibariyla kasabada yilda 100 milyondan fazla sus esyasi ureten yaklasik 200 atolye bulunuyordu Kasim ayindan aralik ayinin baslarina kadar Arte Navideno adi verilen Noel suslemelerine adanmis yillik bir fuara ev sahipligi yapmaktadir Fuarda sus esyalari agaclar ve diger Noel susleri sergilenmektedir Suslerin yaklasik 5 i fuar sirasinda 35 i Meksika nin geri kalaninda satilmakta ve yaklasik 60 i ABD Kanada Arjantin Japonya ve Malezya gibi ulkelere ihrac edilmektedir Kiliseler Tlalpujahua da bir kilisenin dis cephesi Kasabanin ana kilisesi donusumlu olarak San Pedro y San Pablo Cemaati veya Del Carmen Mabedi Tapinagi olarak kullanilmaktadir Santuario del Carmen eskiden Aziz Peter ve Paul e adanmistir Felipe Neri Valleza tarafindan bolgedeki madenciligin iyi oldugu 18 yuzyilin ilk yarisinda insa edilmistir Baslangicta hem icinde hem de disinda zengin Barok suslemeler vardi Bugun hala iki seviyeli Barok portal ve bir tepe olusturan bir tepe gorulebilir Katlar nislerinde dini figurleri koruyan yollarla bolunmustur 2009 yilinda Pueblo Magico olarak kasabaya turizm getirme cabalarinin bir parcasi olarak kiliseyi aydinlatmak icin dis isiklar yerlestirilmistir Orijinal bes Barok sunagi da dahil olmak uzere ic mekanin orijinal dekorasyonu 1858 ve 1871 yillari arasinda tahrip edilmis ve yeniden yapilmistir Ic mekandaki son tadilat 19 yuzyilin sonlarinda ve 20 yuzyilin baslarinda yapilmistir Proje Peder Jose Maria Galvan tarafindan desteklenmis ve zanaatkar Joaquin Orta Menchaca tarafindan yeni teknikler kullanilarak kilisenin duvarlarina alci ve seramikten cicekler diger bitkisel motifler pervazlar ve daha fazlasi islenmistir Tum bunlar ve duvarlarda ve tavanda kalan duz alanlar cesitli renklerde boyanmistir Bu tarz Tlalpujahua daki San Francisco Kilisesi ve Morelia daki Guadalupe Mabedi nde tekrarlanmistir Orta Menchaca nin eseri ilk bakista Barok un gec bir versiyonu gibi gorunse de aslinda eklektik bir tarzdir Ozgun bir calisma ve Meksika sanatina bir katki olarak kabul edilmektedir Kilise aslen Aziz Peter ve Paul e adanmistir Bugun ana sunakta Aziz Peter ve Paul un resimleriyle cevrili kerpic duvarin bir kismina boyanmis Karmel Dagi Meryem Ana nin bir resmi bulunmaktadir Karmel Dagi goruntusu 16 yuzyilda ciftlik sahibi Juan Galindo tarafindan insa edilen ve ona adanmis eski bir sapelden gelmektedir Resmin kendisi ise en azindan 18 yuzyila kadar uzanmaktadir 1937 yilinda meydana gelen buyuk bir toprak kaymasi kasabanin ana bloklarinin cogunu gommus ve 400 den fazla insanin olumune neden olmustur Gomulu alandan gorulebilen tek sey sapelin can kulesidir Resmin boyandigi duvar da zarar gormemistir Yerel soylentilere gore resmin yuzu de enkazin uzerindeydi ve heyelan duvarin hemen altinda durdu Resmin kurtulusunun bir mucize oldugu dusunuluyordu Bu kerpic duvar yikik binanin geri kalanindan dikkatlice kesilerek ayrilmis ve 1 5 km uzakliktaki kiliseye tasinmistir Proje tahminen 12 000 kisinin bir sekilde katilimiyla bolge sakinlerinin kendileri tarafindan gerceklestirildi 1965 yilinda Karmel Dagi Meryem Ana si belediyenin hamisi ilan edildi ve 16 Temmuz da belediye icinden ve cevresinden binlerce kisiyi kiliseye getirerek onurlandirildi San Francisco Manastiri 17 yuzyilda Barok tarzinda insa edilmistir Orta avluda bustu sergilenen sair Manuel Martinez de Navarrete ye ev sahipligi yapmistir Santiago Puxtla Kilisesi 16 yuzyilda insa edilmistir ve onunde bir mezarlik bulunmaktadir Baslangicta yerel halk icin bir kilise olan basit bir yapidir Hala yerel halk tarafindan kullanilmaktadir ve ana etkinliklerinden biri Oluler Gunu dur Senor Jesus del Monte sapeli belediyedeki en eski kiliselerden biridir Yerli teknikler kullanilarak yapilmis pasta de cana misir sapi macunu icinde bir Isa resmi icerir Diger onemli yerler ve etkinlikler Belediye sarayi Casa de los Lopez Rayon Rayon Evi kasabanin madencilik gecmisine ve Rayon kardeslerin Kurtulus Savasi ndaki rolune adanmis bir muzedir Muze 1973 yilinda acilmistir ve fotograflar makineler planlar mutfak esyalari baretler arsivler ve mektuplar gibi esyalar icermektedir 13 Kasim da yerel okullar gecit torenlerine ve Lopez Rayon kardesler Ignacio Francisco Jose Maria ve Ramon ile ilgili tiyatro gosterilerine katilmaktadir Kasabanin el sanatlari ve yiyecekleri ozellikle haftalik pazar gunu olan Pazar gunu satisa sunulmaktadir El sanatlari urunlerinin cogu Noel ile ilgilidir ancak yerel olarak yapilan Ispanyol oncesi tarzi tuy isi ve ahsap pirinc demir tas ve gumusten yapilmis esyalarin yani sira comlekcilik gibi diger el sanatlari da mevcuttur La Estanzuela adli yerel bir atolye yuksek ateste seramik uretmektedir Sehirdeki pazarlarda ve restoranlarda geleneksel olarak kerpic firinlarda pisirilen barbacoa ve cabeza de res sigir kellesi gibi populer yemekler mevcuttur Diger yaygin yemekler arasinda yerel mantarlarla yapilan corbalar konserve meyveler ve pulque ile yapilan ekmek corundas ve pan de pucha adi verilen tatli bir ekmek bulunmaktadir 2008 yilindan bu yana Ekim ayinin sonunda her yil duzenlenen Festival Internacional de Cine Fantastico y de Terror Morbido ya Uluslararasi Fantezi ve Hastalikli Dehset Sinemasi Festivali ev sahipligi yapmaktadir Festivalde filmlerin yani sira yerel kulturle ilgili etkinlikler atolye calismalari seminerler muzik ve dans da yer almaktadir Filmler hem Meksika dan hem de yurtdisindan 1950 lerin klasiklerinden yeni filmlere kadar uzaniyor Etkinlik Instituto Mexicano de Cinematografia Consejo Nacional para la Cultura y las Artes Michoacan eyaleti ve yerel yetkililer dahil olmak uzere bir dizi kurulus tarafindan desteklenmektedir Tlalpujahua Meksika daki en onemli korku filmi festivaline ev sahipligi yapmaktadir Filmler kasabanin eski tiyatrosu ve hatta eski bir madenin ici de dahil olmak uzere bir dizi mekanda gosteriliyor Festival genc film yapimcilarina calismalarini gosterme ve katilimcilar tarafindan oylanma sansi veriyor 2010 festivali cogu korku ve gerilim turunde olmak uzere yuzden fazla filme imza atan Cardona ailesine saygi durusunda bulundu BelediyeBelediye merkezi olan Tlalpujahua kasabasi 190 86 km 74 sq mi lik bir alani kapsayan yaklasik 80 toplulugun yerel yonetim merciidir Belediyenin toplam nufusu 25 373 tur 2005 ancak sadece 3 704 u kasabada yasamaktadir Eyaletin en kuzeydogusunda yer alan belediye Contepec Senguuio ve Maravatio belediyeleri ile doguda Meksika Eyaleti ile sinir komsusudur Baskent Morelia ya 156 km uzakliktadir Belediye 126 numarali Federal Karayolu uzerinden Atlacomulco ve Morelia ya baglanmaktadir Venta de Bravo Santa Maria de los Angeles ve Angangueo ya baglayan devlet otoyollari vardir Diger onemli topluluklar arasinda San Francisco de Los Reyes Tlacotepec Tlapujahuilla San Pedro Taribaro Los Remedios ve Santa Maria de los Angeles bulunmaktadir 2005 yili itibariyla belediyede cogunlugu Purepecha olmak uzere yerli bir dil konusan sadece 49 kisi vardi Belediye 1990 larda goc nedeniyle negatif bir buyume oranina sahipken 1995 te 18 376 olan nufus 2005 te 25 373 e yukselmistir Neredeyse tamami Katolik inancina sahiptir ve kucuk bir Evanjelist toplulugu vardir Belediye Trans Meksika Volkanik Kusagi icerisinde yer almaktadir Sierra de Tlalpujahua nin hakim oldugu daglik bolgede Somera Campo del Gallp Aguilas San Miguel ve Santa Maria gibi zirveler bulunmaktadir San Jose adinda bir nehri Naranjas ve Cienega gibi arroyolari vardir Ayrica tatli su kaynaklari ve Brockman ve Estanzuela adinda iki baraj bulunmaktadir Tum yil boyunca yagmur yagan iliman bir iklime sahiptir Ortalama sicakliklar 6 1 C 43 0 F ile 22 7 C 72 9 F arasinda degismektedir Belediyede cam oyamel ve ardic ormanlari hakimdir ve bazi bolgelerde pirnal mesesi ve sedir bulunur Yaban hayati kakomiks rakun gelincik armadillo ve yabani kumes hayvanlarini icerir Bolge Michoacan eyaletini komsu Meksika eyaletinden ayiran engebeli bir dag zincirinin parcasidir Meksika Eyaleti nin Angangueo ve El Oro gibi komsu bolgeleri gibi burasi da tarihsel olarak mineraller acisindan zengin bir bolgedir Monarch Butterfly Biyosfer Rezervi nin bir parcasi olmasa da Rezerv deki ikinci en onemli kutsal alan olan Sierra Chincua ya sadece 28 kilometre 17 mil uzakliktadir Altin gumus ve bakir yataklari olmasina ragmen belediyede artik madencilik yapilmamaktadir Su anda en onemli ekonomik faaliyet cogunlukla Noel ile ilgili esyalarin yapimi olan sanayidir Bu faaliyetler Tlalpujahua kasabasinda ve San Francisco de Los Reyes toplulugunda yogunlasmistir ve GSYIH nin 29 unu olusturmaktadir Diger urunler arasinda kalemtiras tas urunleri ve tekstil bulunmaktadir Tarim ve hayvancilik ikinci sirada yer almaktadir Baslica urunler arasinda misir fasulye ve bakla yer alir Hayvancilik sigir domuz koyun ve evcil kumes hayvanlarini icerir Ekonomik faaliyetlerin yuzde yirmisini olusturmaktadir Son yillarda belediye 2005 yilinda Pueblo Magico statusunu kazanmak da dahil olmak uzere turizmi cekmek icin caba sarf etmektedir Ticaret ve hizmetler yerel ve turistik ihtiyaclari karsilayan kucuk ve orta olcekli isletmelerle sinirlidir TarihIspanyol oncesi donemlerde bolge baslangicta Mazahualarin egemenligindeydi ve orijinal adi Tlalpujahuac idi Bu isim Nahuatl dilinden gelmektedir ve sungerimsi ya da gevsek topraklar anlamina gelmektedir Purepecha 1460 yilinda bolgeyi ele gecirdi ancak Aztekler Axayacatl yonetiminde bolgeyi isgal etti Bolge Ispanyollarin her iki imparatorlugu da fethetmesine kadar Aztek Imparatorlugu ve Purepecha Imparatorlugu arasinda bir cekisme noktasi olarak kaldi Ispanyol fethinden sonra bolge Gaspar de Avila nin kontrolu altinda Tarimeo encomienda sinin bir parcasi haline getirilmistir Ispanyollar gelmeden once bolgede yerliler tarafindan altin cikariliyordu ve 1558 de Ispanyollar bu daglarda madenciligi yeniden kesfetti Bu yeniden kesif bolgeye Ispanyol yerlesiminin akin etmesine neden oldu ve maden kampi 1560 yilinda Real de Minas de Tlalpujahua adini aldi 1570 yilinda ise dogrudan genel valinin kontrolu altinda olan bir alcaldia mayor ana kasaba olarak adlandirildi 1593 yilinda madencilik toplulugunun lideri Gaspar de Solis genel valinin emriyle yerliler icin ilk mahalleyi olusturdu ve resmi bir Ispanyol kasabasinin ilk bloklarini cizdi 1603 yilinda resmen kurulmustur Bu donemde Nuestra Senora del Carmen ve San Lorenzo gibi sapeller insa edildi San Francisco manastiri ve kilisesi de kurulmustur Michoacan piskoposlugu Mexico City den ayrildiktan sonra Tlalpujahua nin kime ait oldugu konusunda yine anlasmazlik cikti Sonunda Vasco de Quiroga nin mudahaleleri burayi Michoacan in bir parcasi haline getirdi 18 yuzyilin basinda cikan bir yangin kasabanin bir bolumunu yok etmis ve beraberinde bir dizi onemli bina ve arsivi de goturmustur 1750 de yeni bir kilise insa edildi 1765 yilina gelindiginde cemaat San Miguel Tlacotepec San Juan Tlalpujahuilla Santa Maria Nuestra Senora de los Remedios ve San Pedro Tarimangacho topluluklarini da iceriyordu Ilk madenler 1769 yilinda cikmaya basladi Kasaba Meksika Bagimsizlik Savasi nin ilk donemlerinde onemli bir rol oynamistir Ignacio Lopez Rayon Hidalgo nun olumunden sonra Zitacuaro da Suprema Junta Nacional Americana adinda isyanci bir grup kurdu Kralci birlikler bu sehre ulastiginda memleketi Tlalpujahua ya cekildi ve operasyon ussunu kurdu Kardesleriyle birlikte Cerro del Gallo Dagi ni tahkim etti silah ve muhimmat uretti ve silahli isyani yeniden kurdu Ignacio Rayon Jose Maria Morelos a Elementos de nuestra Constitucion Anayasamizin Unsurlari adli isyancilarin elindeki bolgelerde yasayanlara taninacak bireysel guvenceleri iceren bir belgeyi de buradan gonderdi Ayrica bolgede bir matbaa da kurdular Ancak 1813 yilinda kralci birlikler Tlalpujahua yi ele gecirdi ve Cerro del Gallo yu bosaltmaya zorladi Bagimsizligin bir baska destekcisi olan Peder Juan Antonio Romero Francisco Lopez Rayon 1815 te kasabayi geri almadan once kasabada idam edildi Savas kasabanin ekonomisini cokertti ve madenlerinin cogu terk edildi Buna ragmen 1822 yilinda belediye olmustur Madencilik 1825 yilinda Ingilizlerin gelisiyle yeniden faaliyete gecti ancak sadece uc yil surdu Dos estrellas madeni 1905 1859 yilinda belediyenin adi Lopez Rayon kardesleri onurlandirmak icin Mineral de Rayon olarak degistirildi Daha sonra simdiki Tlalpujahua de Rayon olarak degistirilecektir 1861 yilinda Angangueo Contepec ve kendisini kapsayan bir bolgenin merkeziydi 1862 yilinda Muhafazakar gucler kasabanin kontrolunu ele gecirdi ve kisa bir sure sonra Liberal General Rafael Cuellar tarafindan geri alindi 1874 yilinda Michoacan eyaleti buyuk olcekli madenciligi yeniden baslatmayi denedi Ancak basari yuzyilin sonunda Fransiz Francois Joseph Fournier tarafindan istihdam edilen bir isci tarafindan Cerro de Somero da buyuk bir altin cevheri damari bulundugunda geldi Bulunan maden oldukca zengindi ve 1908 ile 1913 yillari arasinda Tlalpujahua yi en onemli altin ureticisi haline getirdi Bu grev Dos Estrellas Madeni ile birlesti Fransiz ve Ingiliz teknolojisi sayesinde karliliga donen bu ve diger eski madenler Tlalpujahua ve komsusu El Oro yu Avrupa ABD ve hatta Asya dan gelen yabanci isciler icin bir miknatis haline getirdi Ayrica demiryolu telgraf gibi modern altyapiyi da getirmistir Tlalpujahua Mexico City den bile once ulkede ilk elektrik isiklarina sahip oldugunu iddia etmektedir Madencilik 27 Mayis 1937 de buyuk bir toprak kaymasinin kasabanin yaklasik ucte birini sular altinda birakmasi ve Dos Estrellas Madeni ne zarar vermesiyle aniden durdu Malzeme aslinda topragin derinliklerinden gelen maden kalintilariydi bu yuzden coktugunde bir tur betona donustu Bugun sadece eski sapelin kulesi gorulebilmektedir Bu durum madene zarar verdi ancak 1959 da kapanmasina neden olan sey 1930 larda Baskan Cardenas tarafindan madenin kamulastirilmasiydi Dos Estrellas bolgenin ana ekonomik motoru oldugu icin kapanmasi Tlalpujahua daki madenciligi tamamen bitirdi ve insanlar Michoacan in diger bolgelerine goc etmeye basladi Nufus 1930 larda 25 000 iken 1960 ta sadece 600 e dustu Tum madencilik faaliyetleri 1959 yilinda sona ermistir Noel agaci susleme endustrisinin ve turizmin yukselisi ekonomiyi biraz canlandirdi Sektor 1950 lerde ailesiyle birlikte memleketinden ayrilarak Chicago ya giden ve burada yapay Noel agaclari ureten bir fabrikada calisan Joaquin Munoz Orta ile basladi Orta 1960 larin basinda Meksika ya dondu ancak Tlalpujahua da hala is olmadigi icin Mexico City ye giderek ailesiyle birlikte kucuk bir Noel agaci atolyesi kurdu Baslangicta agaclari La Merced Pazari gibi yerlerde sattilar ancak kisa sure sonra ufleme camdan Noel agaci susleri de sunmaya basladilar Bunlar agaclardan daha populerdi Sonunda atolyelerini Tlalpujahua ya tasimaya karar verdiler ve o zamandan beri burasi Adornos Navidenos SA de CV oldu Bugun sirketin yaklasik 1 000 calisani bes fabrikasi ve on bes atolyesi bulunuyor Kaynakca INEGI 22 Temmuz 2011 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 12 Ocak 2011 a b c d e Tlapuhajua Ispanyolca Mexico Government of Michoacan 21 Ekim 2010 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 12 Ocak 2011 Wendy Fern 10 Eylul 2010 Tlalpujahua Pueblo Magico de Michoacan Ispanyolca Mexico City Mexico Desconocido magazine 20 Agustos 2010 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 12 Ocak 2011 Rosario Jauregui Nieto Enviada 26 Temmuz 2005 Declaran hoy pueblo magico a Tlalpujahua Michoacan Tlapujahua declared today a Pueblo Magico La Jornada Ispanyolca Mexico City 14 Eylul 2008 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 12 Ocak 2011 Ivett Rangel 22 Mart 2009 La magia nocturna de Tlalpujahua The night magic of Tlalpujahua Reforma Ispanyolca Mexico City s 2 Carmen Gonzalez 24 Ocak 2010 Escucha ecos mineros Listen to mining s echos Mural Ispanyolca Guadalajara s 2 Azam Ahmed 24 Aralik 2015 A Christmas Economy Thrives All Year in the Mountains of Mexico The New York Times 24 Aralik 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 24 Aralik 2015 Lorenzo Armendariz 6 Aralik 1998 Artesanias Navidenas en Michoacan Esferas en Tlalpujahua Christmas crafts in Michoacan Spheres in Tlalpujahua Reforma Ispanyolca Mexico City s 12 Tlalpujahua a comprar esferas Tlalpujahua To buy spheres Terra Ispanyolca Mexico City 28 Kasim 2008 22 Mart 2012 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 12 Ocak 2011 Adan Garcia 1 Aralik 2005 Cambian la mineria por las esferas Trade mining for spheres Reforma Ispanyolca Mexico City s 25 Adan Garcia 30 Kasim 1997 Los salva la Navidad de emigrar hacia EU Christmas saves them from emigrating to the U S El Norte Ispanyolca Monterrey Mexico s 6 Carla Guerrero 9 Aralik 2001 Tlalpujahua Tierra de grandes artesanos 1 Tlalpujahua Land of great artisans Reforma Ispanyolca Mexico City s 16 Soplos de vidrio National Geographic en Espanol 20 Aralik 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 15 Aralik 2016 Oscar Villeda Esquival 24 Subat 2007 La reubicacion del retablo de la Virgen del Carmen en Tlalpujahua acto de fe y esperanza The relocation of the altar of Our Lady of Mount Carmen act of faith and hope La Jornada Ispanyolca Mexico City 20 Temmuz 2011 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 12 Ocak 2011 Oscar Villeda Esquival 24 Subat 2007 La reubicacion del retablo de la Virgen del Carmen en Tlalpujahua acto de fe y esperanza The relocation of the altar of Our Lady of Mount Carmen act of faith and hope La Jornada Ispanyolca Mexico City 20 Temmuz 2011 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 12 Ocak 2011 a b c d Wendy Fern 10 Eylul 2010 Tlalpujahua Pueblo Magico de Michoacan Ispanyolca Mexico City Mexico Desconocido magazine 20 Agustos 2010 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 12 Ocak 2011 a b Lorenzo Armendariz 6 Aralik 1998 Artesanias Navidenas en Michoacan Esferas en Tlalpujahua Christmas crafts in Michoacan Spheres in Tlalpujahua Reforma Ispanyolca Mexico City s 12 a b c d e f g Michoacan Tlalpujahua Enciclopedia de los Municipios de Mexico Ispanyolca Mexico Instituto Nacional para el Federalismo y el Desarrollo Municipal 2009 28 Eylul 2011 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 12 Ocak 2011 a b c Ivett Rangel 22 Mart 2009 La magia nocturna de Tlalpujahua The night magic of Tlalpujahua Reforma Ispanyolca Mexico City s 2 Jorge Caballero 20 Agustos 2008 Festival de cine en Tlalpujahua ofrecera una aventura al misterio fantasia y terror Film festival in Tlalpujahua will offer an aventure of mystery fantasy and terror La Jornada Ispanyolca Mexico City 8 Ekim 2012 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 12 Ocak 2011 a b Michoacan Tlalpujahua Enciclopedia de los Municipios de Mexico Ispanyolca Mexico Instituto Nacional para el Federalismo y el Desarrollo Municipal 2009 28 Eylul 2011 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 12 Ocak 2011 INEGI 22 Temmuz 2011 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 12 Ocak 2011 Adan Garcia 1 Aralik 2005 Cambian la mineria por las esferas Trade mining for spheres Reforma Ispanyolca Mexico City s 25 Uribe Salas Jose Alfredo January June 2005 Los Minerales de El Oro y Tlalpujahua en Concierto Internacional en el Siglos XIX y XX The Minerals of El Oro and Tlalpujahua en international concert in the 19th and 20th centuries PDF Economia y Sociedad Ispanyolca Morelia Mexico Universidad Michoacana San Nicolas de Hidalgo 10 15 169 184 ISSN 1870 414X 23 Eylul 2012 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 12 Ocak 2011