Gündoğan (Lazca: Mut'afi-Muttafi), Rize ilinin Ardeşen ilçesine bağlı bir köydür.
Gündoğan | |
---|---|
Köyden bir görünüm | |
Rize'nin Türkiye'deki konumu | |
Gündoğan Gündoğan'ın Rize'deki konumu | |
Ülke | Türkiye |
İl | Rize |
İlçe | Ardeşen |
Coğrafi bölge | Karadeniz Bölgesi |
Rakım | 508 m |
Nüfus (2020) | |
• Toplam | 151 |
Zaman dilimi | (TSİ) |
İl alan kodu | 0464 |
İl plaka kodu | 53 |
Posta kodu | 53480 |
Tarihçe
Köyün adı, 1681 yılına tarihlenen Avârız belgelerinde Lazca "Yovan yurdu" anlamına gelen Yovanvati, 1842 yılına tarihlenen Fransız kaynağı ve 1916 yılına tarihlenen Türk kaynağında ise Mutafi olarak geçmektedir. Lazcada mt'a-mt'ka "orman", t'afoni ise "çukur" demektir. Mt'a-foni ise "ormanlık çukur" anlamındadır. 19. yüzyılda köyde Nikola adında bir mahalle bulunmaktaydı. Köy halkı, günümüzde de Muttafi adını günlük yaşamlarında kullanmaktadır. Köyde, Dedemin Evi adlı bir etnograf müzesi bulunmaktadır. Kurulduğu dönemde sadece marangoz Faik Kuleci'nin eşyalarının sergilendiği müze koleksiyonuna, 15 yıllık süre içerisinde yöresel ahşap ürünler, bakır kaplar, silahalar, kenevir ipliği tezgâhı ve Çanakkale Savaşı'na ait tarihi kalıntılar da eklenmiştir. 250 yıllık olan tarihsel Laz evinde hizmet veren müze, günümüzde Faik Kuleci'nin torunu tarafından işletilmektedir.
Coğrafya
Köy; Rize il merkezine 60 km, Ardeşen ilçe merkezine 14 km uzaklıktadır. Köyde Çuburdi Dağı ve Ç̌ubri Didi mevki bulunmaktadır. Ç̌ubri Didi, Lazcada "büyük kestane" anlamına gelmektedir. Köyde Zumadi ve Berha Mahallesi bulunmaktadır.
Nüfus
Köyde hane sayısı 2016 itibarıyla 284'tür. Köyün nüfusuyla ilgili var olan en eski belge 1876 yılına ait Osmanlının Trabzon Vilayet Salnamesi'nde Atina'na (Pazar ilçesi) Ardeşen köylerinin hane, nüfus, vergi ve hayvan miktarlarını gösteren defterinde geçen kayıtlarda Muttafi köyünde 29 hanede 80 (Erkek) Nüfus olduğu belirtilmektedir.
Yıllara göre köy nüfus verileri | |
---|---|
2022 | 178 |
2021 | 160 |
2020 | 151 |
2019 | 125 |
2018 | 616 |
2017 | 299 |
2016 | 324 |
2015 | 315 |
2014 | 347 |
2013 | 471 |
2012 | 253 |
2011 | 276 |
2010 | 350 |
2009 | 351 |
2008 | 611 |
2007 | 116 |
2000 | 178 |
1990 | 676 |
1985 | 812 |
1950 | 598 |
1935 | 470 |
1876 | 80 + ? |
Kaynakça
- ^ . 18 Mayıs 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Şubat 2020.
- ^ a b c d e f g h i j k l m n o p q "Rize Ardeşen Gündoğan Köy Nüfusu". Nufusune.com. 12 Aralık 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 5 Şubat 2020.
- ^ Nişanyan, Sevan. "Index-Anatolicus: Türkiye yerleşim birimleri envanteri". Erişim tarihi: 5 Şubat 2020.
- ^ "Dede yadigarlarını topladı, köy evini müzeye çevirdi". trthaber.com. 17 Ocak 2020. 30 Aralık 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 30 Aralık 2023.
- ^ Kübra Büyük (4 Temmuz 2020). "250 Yıllık Dede Evini Müzeye Dönüştürdü". rizedeyiz.com. 30 Aralık 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 30 Aralık 2023.
- ^ a b c d . YerelNet.org.tr. 29 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ekim 2018.
- ^ Öztürk, Özhan (2005). Karadeniz: ansiklopedik sözlük, 1. cilt. Heyamola Yayınları. s. 291. ISBN . Erişim tarihi: 5 Şubat 2021.
- ^ . 15 Mayıs 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ekim 2010.
- ^ Başvekâlet İstatistik Umum Müdürlüğü (1954). "1950 Umumî Nüfus Sayımı: Vilâyet, Kaza, Nahiye ve Köyler itibarıyla Nüfus" (PDF). sehirhafizasi.sakarya.edu.tr. 18 Şubat 2020 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 18 Şubat 2020.
- ^ Başbakanlık İstatistik Genel Direktörlüğü (1937). "1935 Genel Nüfus Sayımı: Köyler Nüfusu" (PDF). mku.edu.tr. 16 Ocak 2020 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 18 Şubat 2020.
- ^ Ardeşen Nüfus Kütüğü (1842 - Ardeşen Sülaleleri) kitabından alınmıştır
- ^ 1876 Tarihli Osmanlı Trabzon Vilayet Salnamesi'nde Ardeşen Gündoğan-Muttafi köyünün nüfus bilgileri yer almaktadır o dönemdeki sayımlarda kadınlar sayıma dahil edilmediğinden o tarihteki kadın nüfusu bilinememektedir
Dış bağlantılar
- Gündoğan, Ardeşen için uzaydan görüntü siteleri: Google, Yahoo, Microsoft
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Gundogan Lazca Mut afi Muttafi Rize ilinin Ardesen ilcesine bagli bir koydur GundoganKoyKoyden bir gorunumRize nin Turkiye deki konumuGundoganGundogan in Rize deki konumuUlkeTurkiyeIlRizeIlceArdesenCografi bolgeKaradeniz BolgesiRakim508 mNufus 2020 Toplam151Zaman dilimiUTC 03 00 TSI Il alan kodu0464Il plaka kodu53Posta kodu53480TarihceKoyun adi 1681 yilina tarihlenen Avariz belgelerinde Lazca Yovan yurdu anlamina gelen Yovanvati 1842 yilina tarihlenen Fransiz kaynagi ve 1916 yilina tarihlenen Turk kaynaginda ise Mutafi olarak gecmektedir Lazcada mt a mt ka orman t afoni ise cukur demektir Mt a foni ise ormanlik cukur anlamindadir 19 yuzyilda koyde Nikola adinda bir mahalle bulunmaktaydi Koy halki gunumuzde de Muttafi adini gunluk yasamlarinda kullanmaktadir Koyde Dedemin Evi adli bir etnograf muzesi bulunmaktadir Kuruldugu donemde sadece marangoz Faik Kuleci nin esyalarinin sergilendigi muze koleksiyonuna 15 yillik sure icerisinde yoresel ahsap urunler bakir kaplar silahalar kenevir ipligi tezgahi ve Canakkale Savasi na ait tarihi kalintilar da eklenmistir 250 yillik olan tarihsel Laz evinde hizmet veren muze gunumuzde Faik Kuleci nin torunu tarafindan isletilmektedir CografyaKoy Rize il merkezine 60 km Ardesen ilce merkezine 14 km uzakliktadir Koyde Cuburdi Dagi ve C ubri Didi mevki bulunmaktadir C ubri Didi Lazcada buyuk kestane anlamina gelmektedir Koyde Zumadi ve Berha Mahallesi bulunmaktadir NufusKoyde hane sayisi 2016 itibariyla 284 tur Koyun nufusuyla ilgili var olan en eski belge 1876 yilina ait Osmanlinin Trabzon Vilayet Salnamesi nde Atina na Pazar ilcesi Ardesen koylerinin hane nufus vergi ve hayvan miktarlarini gosteren defterinde gecen kayitlarda Muttafi koyunde 29 hanede 80 Erkek Nufus oldugu belirtilmektedir Yillara gore koy nufus verileri2022 1782021 1602020 1512019 1252018 6162017 2992016 3242015 3152014 3472013 4712012 2532011 2762010 3502009 3512008 6112007 1162000 1781990 6761985 8121950 5981935 4701876 80 Kaynakca 18 Mayis 2006 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 5 Subat 2020 a b c d e f g h i j k l m n o p q Rize Ardesen Gundogan Koy Nufusu Nufusune com 12 Aralik 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 5 Subat 2020 Nisanyan Sevan Index Anatolicus Turkiye yerlesim birimleri envanteri Erisim tarihi 5 Subat 2020 Dede yadigarlarini topladi koy evini muzeye cevirdi trthaber com 17 Ocak 2020 30 Aralik 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 30 Aralik 2023 Kubra Buyuk 4 Temmuz 2020 250 Yillik Dede Evini Muzeye Donusturdu rizedeyiz com 30 Aralik 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 30 Aralik 2023 a b c d YerelNet org tr 29 Agustos 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 27 Ekim 2018 Ozturk Ozhan 2005 Karadeniz ansiklopedik sozluk 1 cilt Heyamola Yayinlari s 291 ISBN 9756121009 Erisim tarihi 5 Subat 2021 15 Mayis 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 8 Ekim 2010 Basvekalet Istatistik Umum Mudurlugu 1954 1950 Umumi Nufus Sayimi Vilayet Kaza Nahiye ve Koyler itibariyla Nufus PDF sehirhafizasi sakarya edu tr 18 Subat 2020 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 18 Subat 2020 Basbakanlik Istatistik Genel Direktorlugu 1937 1935 Genel Nufus Sayimi Koyler Nufusu PDF mku edu tr 16 Ocak 2020 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 18 Subat 2020 Ardesen Nufus Kutugu 1842 Ardesen Sulaleleri kitabindan alinmistir 1876 Tarihli Osmanli Trabzon Vilayet Salnamesi nde Ardesen Gundogan Muttafi koyunun nufus bilgileri yer almaktadir o donemdeki sayimlarda kadinlar sayima dahil edilmediginden o tarihteki kadin nufusu bilinememektedirDis baglantilarGundogan Ardesen icin uzaydan goruntu siteleri Google Yahoo Microsoft