Kuskunkıran Muharebesi, 1623-1639 Osmanlı-Safevî Savaşı'nda evre.
Kuskunkıran Muharebesi | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
1623-1639 Osmanlı-Safevî Savaşı | |||||||
Safevî Şahı Safî | |||||||
| |||||||
Taraflar | |||||||
Osmanlı Devleti | Safevî Devleti | ||||||
Komutanlar ve liderler | |||||||
Güçler | |||||||
15-20.000 | 20-30.000 | ||||||
Kayıplar | |||||||
Hafif | Ağır |
Diyarbakır Beylerbeyi Murtaza Paşa komutasındaki Osmanlı ordusu, komutasındaki Safevî ordusunu 15 Ekim 1633 tarihinde Van'ın Kuskunkıran kasabası civarında yenerek 4 Eylül 1633'ten beri Safevîlerce kuşatılan Van'ı kurtardı.
Muharebe öncesi
1633 yılında Başkomutan kumandasındaki Safevî ordusunun Temmuz ayından itibaren toplanarak savunması kuvvetsiz görülen Kars ya da Van üzerine yöneleceğine dair ihtimaller artmıştı.
Diyarbakır Beylerbeyi Murtaza Paşa Osmanlı başkentinden karşı harekât için izin istemiş, ancak kendisine Safevîlerin hamlesini beklemesi emredilmişti. Bununla birlikte, Murtaza Paşa tehlikenin büyüklüğü karşısında bu emri dikkate almayarak Van'a hareket etti ve Erzurum Beylerbeyi 'yı yardıma çağırdı (15 Ağustos).
Eşzamanlı olarak da Safevî ordusu Van'a yöneldi ve 4 Eylül'de Van Kalesini kuşattı. Şah Safî, Rüstem Han'ın takviye birliklere ihtiyacı olabileceğini düşünerek Kazvin'den Tebriz'e geldi (21 Eylül).
Murtaza Paşa ile Halil Paşa komutasındaki eyalet orduları Erciş'te buluştu ve 13 Ekim'de Van'a ulaştı.
Muharebe
Şah Safî, Rüstem Han'dan gelen yardım talebi üzerine Çukur-sad Beylerbeyi 'ı 4.000 atlı ve Eşikağası-başı ve Urmiye Hâkimi Afşar komutasında 10.000 asker sevketti. Bu kuvvetlerin yeni yola çıkmalarına karşılık, Osmanlı ordusunun Van yakınlarına gelmesi Rüstem Han'ı endişelendirdi ve Van Kalesini kuşatan askerlerini metrislerden çıkararak yakınlardaki bir tepeye naklettiği gibi, ordunun ağırlıklarını da Tebriz'e doğru yolladı.
Şah Safî'nin gönderdiği takviye birliklerinin henüz ulaşmamasına rağmen, Rüstem Han hâlâ Osmanlı ordusuna karşı sayı üstünlüğüne sahipti ve buna güvenerek muharebeyi kabul etti. Osmanlı ordusu başlangıçta, dağa çekilen Safevî ordunun üzerine yürüdüyse de bu çekilmenin bir ricat olmadığının anlaşılması üzerine geri dönüldü.
Kuskuran'da mevzilenen Osmanlı ordusunun merkezinde Murtaza Paşa ve birlikleri, sol kanatta komutasında Erzurum eyalet askerleri ve sağ kanatta Diyarbakır, Rakka ve Van eyalet askerleri yerleşti.
Muharebe, 15 Ekim 1633 sabahı Osmanlı ordusunun taarruzuyla başladı. Bununla birlikte, Halil Paşa komutasındaki sol kanadın hareketsiz kalarak top atışlarıyla yetinmesi ve bu atışların da Safevî hatlarının gerisine düşerek etkisiz kalması nedeniyle ilk taarruz başarılı olmadıysa da,[Murtaza Paşa bu defa merkezden yeni bir taarruza geçti ve Safevî ordusunu geriletmeyi başardı. Bununla birlikte gecenin bastırmasıyla ertesi sabah yeniden hücum etmek üzere taarruzu durdurdu.
Bununla birlikte, ağır kayıplar vermiş 'ın ertesi gün muharebeyi sürdürebilecek gücü kalmadı ve 15-16 Ekim gecesi geri çekilme kararı aldı.
Muharebe sonrası
'a dönüş yolunda 27 Ekim'de Uğurlu Han, 30 Ekim'de ise komutasındaki birlikler katıldılarsa da, Safevî ordusu mevsimin ilerlemiş olması nedeniyle Van'ı yeniden kuşatmayı düşünmedi ve 20 Kasım 1633'te Tebriz'e ulaştı.
Murtaza Paşa ise Safevî ordusu çekildikten sonra yaklaşık 1.100 Yeniçerinin de mevcudiyetiyle Osmanlı garnizonu tarafından 42 gün boyunca başarıyla savunulan Van kalesine girdi ve İranlıların kale çevresinde açtıkları 62 hendeği doldurtup kale surlarını onarttı. Hakkâri Emirliği'ne Van kuşatması ve Kuskunkıran Muharebesi sırasında Osmanlılara sadık kalan İmadüddin Bey'i atadı ve ordusuyla Diyarbakır'a döndü. Osmanlılar 1633-1634 kışında yeni bir kuşatma olasılığına karşı Van'da büyük çaplı zahire depoladılar.
Kaynakça
- ^ "Osmanlı-Safevi Münasebetleri", Özer Küpeli, İstanbul (2014), s.139
- ^ "Târîhçe", Kemal b. Celal Müneccim, Süleymaniye Kütüphanesi, Atıf Efendi Kitaplığı, sayı:1861s, s.61b-62a
- ^ "Teşkilat Ve İşleyiş Bakımından Doğu Hududundaki Osmanlı Kaleleri Ve Mevâcib Defterleri," s. 119
- ^ "IV. Murat'ın Revan Seferi Organizasyonu Ve Stratejisi", Süleyman Polat, ATASE, Ankara (2015), s. 32-33.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Kuskunkiran Muharebesi 1623 1639 Osmanli Safevi Savasi nda evre Kuskunkiran Muharebesi1623 1639 Osmanli Safevi SavasiSafevi Sahi SafiTarih15 Ekim 1633BolgeKuskunkiran Van TurkiyeSonucStratejik Osmanli zaferiTaraflarOsmanli DevletiSafevi DevletiKomutanlar ve liderlerDamat Murtaza PasaGucler15 20 00020 30 000KayiplarHafifAgir Diyarbakir Beylerbeyi Murtaza Pasa komutasindaki Osmanli ordusu komutasindaki Safevi ordusunu 15 Ekim 1633 tarihinde Van in Kuskunkiran kasabasi civarinda yenerek 4 Eylul 1633 ten beri Safevilerce kusatilan Van i kurtardi Muharebe oncesi1633 yilinda Baskomutan kumandasindaki Safevi ordusunun Temmuz ayindan itibaren toplanarak savunmasi kuvvetsiz gorulen Kars ya da Van uzerine yonelecegine dair ihtimaller artmisti Diyarbakir Beylerbeyi Murtaza Pasa Osmanli baskentinden karsi harekat icin izin istemis ancak kendisine Safevilerin hamlesini beklemesi emredilmisti Bununla birlikte Murtaza Pasa tehlikenin buyuklugu karsisinda bu emri dikkate almayarak Van a hareket etti ve Erzurum Beylerbeyi yi yardima cagirdi 15 Agustos Eszamanli olarak da Safevi ordusu Van a yoneldi ve 4 Eylul de Van Kalesini kusatti Sah Safi Rustem Han in takviye birliklere ihtiyaci olabilecegini dusunerek Kazvin den Tebriz e geldi 21 Eylul Murtaza Pasa ile Halil Pasa komutasindaki eyalet ordulari Ercis te bulustu ve 13 Ekim de Van a ulasti MuharebeSah Safi Rustem Han dan gelen yardim talebi uzerine Cukur sad Beylerbeyi i 4 000 atli ve Esikagasi basi ve Urmiye Hakimi Afsar komutasinda 10 000 asker sevketti Bu kuvvetlerin yeni yola cikmalarina karsilik Osmanli ordusunun Van yakinlarina gelmesi Rustem Han i endiselendirdi ve Van Kalesini kusatan askerlerini metrislerden cikararak yakinlardaki bir tepeye naklettigi gibi ordunun agirliklarini da Tebriz e dogru yolladi Sah Safi nin gonderdigi takviye birliklerinin henuz ulasmamasina ragmen Rustem Han hala Osmanli ordusuna karsi sayi ustunlugune sahipti ve buna guvenerek muharebeyi kabul etti Osmanli ordusu baslangicta daga cekilen Safevi ordunun uzerine yuruduyse de bu cekilmenin bir ricat olmadiginin anlasilmasi uzerine geri donuldu Kuskuran da mevzilenen Osmanli ordusunun merkezinde Murtaza Pasa ve birlikleri sol kanatta komutasinda Erzurum eyalet askerleri ve sag kanatta Diyarbakir Rakka ve Van eyalet askerleri yerlesti Muharebe 15 Ekim 1633 sabahi Osmanli ordusunun taarruzuyla basladi Bununla birlikte Halil Pasa komutasindaki sol kanadin hareketsiz kalarak top atislariyla yetinmesi ve bu atislarin da Safevi hatlarinin gerisine duserek etkisiz kalmasi nedeniyle ilk taarruz basarili olmadiysa da Murtaza Pasa bu defa merkezden yeni bir taarruza gecti ve Safevi ordusunu geriletmeyi basardi Bununla birlikte gecenin bastirmasiyla ertesi sabah yeniden hucum etmek uzere taarruzu durdurdu Bununla birlikte agir kayiplar vermis in ertesi gun muharebeyi surdurebilecek gucu kalmadi ve 15 16 Ekim gecesi geri cekilme karari aldi Muharebe sonrasi a donus yolunda 27 Ekim de Ugurlu Han 30 Ekim de ise komutasindaki birlikler katildilarsa da Safevi ordusu mevsimin ilerlemis olmasi nedeniyle Van i yeniden kusatmayi dusunmedi ve 20 Kasim 1633 te Tebriz e ulasti Murtaza Pasa ise Safevi ordusu cekildikten sonra yaklasik 1 100 Yenicerinin de mevcudiyetiyle Osmanli garnizonu tarafindan 42 gun boyunca basariyla savunulan Van kalesine girdi ve Iranlilarin kale cevresinde actiklari 62 hendegi doldurtup kale surlarini onartti Hakkari Emirligi ne Van kusatmasi ve Kuskunkiran Muharebesi sirasinda Osmanlilara sadik kalan Imaduddin Bey i atadi ve ordusuyla Diyarbakir a dondu Osmanlilar 1633 1634 kisinda yeni bir kusatma olasiligina karsi Van da buyuk capli zahire depoladilar Kaynakca Osmanli Safevi Munasebetleri Ozer Kupeli Istanbul 2014 s 139 Tarihce Kemal b Celal Muneccim Suleymaniye Kutuphanesi Atif Efendi Kitapligi sayi 1861s s 61b 62a Teskilat Ve Isleyis Bakimindan Dogu Hududundaki Osmanli Kaleleri Ve Mevacib Defterleri s 119 IV Murat in Revan Seferi Organizasyonu Ve Stratejisi Suleyman Polat ATASE Ankara 2015 s 32 33