Matshvarişi Kurtarıcı İsa Kilisesi (Gürcüce: მაცხვარიშის მაცხოვრის ეკლესია), ayrıca bilinen adıyla Matshvar Kilisesi (Svanca: მაცხვარ), Kuzeybatı Gürcistan'ın dağlık Yukarı Svaneti bölgesinde yer alan bir Orta Çağ Gürcü Ortodoks kilisesidir. Günümüzde ise Samegrelo-Zemo Svaneti bölgesine bağlı Mestia belediyesinde konumlanmıştır. 1140 yılında Mikail Maglakeli tarafından fresklerle bezenmiş olan yapı, basit bir salon kilisesidir. Kilise, Gürcistan'ın Ulusal Öneme Sahip Taşınmaz Kültür Anıtları listesine eklenmiştir.
Matshvarişi Kurtarıcı İsa Kilisesi | |
Temel bilgiler | |
---|---|
Konum | Matshvarişi, Mestia Belediyesi, Samegrelo-Zemo Svaneti, Gürcistan |
Koordinatlar | 43°00′43″K 42°34′05″D / 43.01194°K 42.56806°D |
Mimari | |
Mimari tür | Salon kilisesi |
Konumu
Deniz seviyesinden 1360 metre yükseklikte olan Kurtarıcı İsa Kilisesi, Matshvarişi yerleşiminin üzerindeki bir tepede konumlanmıştır. Matshvarişi yerleşimi, Latali topluluğunun yaşadığı yerlerin batı ucudur. Svaneti'nin bu kısmı, 19. yüzyılda "Özgür Svaneti" olarak bilinmekteydi. Kilise ve içinde korunan Bizans ve Gürcü kilise eşyaları, akademisyen Ekvtime Takaişvili'nin 1910'da Svaneti'ye yaptığı geziden sonra ilk kez, kendisi tarafından ayrıntılı olarak açıklanmıştır.
Planı
Matshvar, güney cepheye sonradan eklenmiş çevredalızı olan bir salon kilisesidir. Kilise, iyi yontulmuş kireç taşı blokların düzenli bir şekilde dizilmesiyle inşa edilmiştir. Kilisenin içindeki geniş bir bölme, iki kademeli uzun bir duvar pilasteri ile bölünmüştür. Pilaster, tek kemerli destekleyici kolona kadar uzanmıştır. Kilise, sığınak ve batı duvarında bir tane, güney duvarında iki tane olmak üzere toplam dört pencere ile aydınlanmaktadır. Güneydeki iki pencere sıra dışı bir şekilde planlanmıştır: batıdaki pencere duvar kemerinin üzerinde, güneydeki pencere ise duvar kemerinin altında konumlanmıştır. Kilisenin, doğu, güney ve kuzeyde olmak üzere dikdörtgen şekilli üç girişi bulunmaktadır. Girişlerin üzerinde, içten kemerli bir tympanum bulunmaktadır. Kemerli nişler, sığınaktaki pencereyi çevrelemektedir. Çevredalız, daha sonraki bir tarihte kilisenin güney ucuna eklenmiştir. 1986 yılında yeniden modellenmiş bu yapının sadece sığınağı ve sırakemerleri orijinaldir. Dış duvarlar düzdür ve sıvanmıştır; güney cephesinde eski fresklerin izleri bulunmaktadır. Güney girişi, 10 ve 11. yüzyıllardan kalma dekoratif bir ahşap kapıdır. Kapının yanında Kvirike Agiduliani'ya aftedilen bir yazıt yer almaktadır.
Freskler
Kilisenin içi tamamen fresklenmiştir, ancak resimler günümüzde zarar görmüş durumdadır. Bir yazıtta 1140 yılına tarihlenen freskler, Mikael Maghlakeli tarafından yapılmıştır. Sığınak geleneksel olarak Deisis ile süslenmiştir. Deisisin altında bir grup Havari freski varken, nef ve yarım kubbenin duvarları Hristiyanlıkla ilgili sahnelerle (üç bölüme ayrılmış) süslenmiştir. Ayrıca Orta Çağ Svan duvar sanatında tekrarlayan bir görüntü olan "ışık halkasıyla çevrelenmiş binici" süslemeleri de kilisede mevcuttur. Kilisenin kuzey duvarındaki batı kemerde, Kral I. Demetre'nin (r. 1125-1156) taç giyme töreni fresklenmiştir. Freskteki taç giyme töreni sırasında Demetre, İsa tarafından kutsanmış, Büyük Melek Cebrail tarafından taçlandırılmış ve yerel eristaviler olarak geçen iki ruhani lider tarafından kılıçla onurlandırılmıştır. Sanat tarihçisi Antony Eastmond, Demetre'nin taç giyme töreni tasvirinde, kraliyet gücünün oluşumunun kutlanılmasının yanı sıra, yerel aristokrasinin rolünün vurgulandığını da belirtmiştir.
Kaynakça
- ^ "List of Immovable Cultural Monuments" (PDF) (Gürcüce). National Agency for Cultural Heritage Preservation of Georgia. 12 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 3 Temmuz 2019.
- ^ Taqaishvili, Ekvtime (1937). [Archaeological expedition to Lechkhumi and Svaneti] (PDF) (Gürcüce). Paris. ss. 349-361. 18 Kasım 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ağustos 2019.
- ^ [Matskhvarishi church of the Savior]. კულტურული მემკვიდრეობის გის პორტალი [GIS portal of cultural heritage] (Gürcüce). 25 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ağustos 2019.
- ^ Eastmond, Antony (1998). Royal imagery in medieval Georgia. Pennsylvania State University Press. ss. 81-82. ISBN .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Matshvarisi Kurtarici Isa Kilisesi Gurcuce მაცხვარიშის მაცხოვრის ეკლესია ayrica bilinen adiyla Matshvar Kilisesi Svanca მაცხვარ Kuzeybati Gurcistan in daglik Yukari Svaneti bolgesinde yer alan bir Orta Cag Gurcu Ortodoks kilisesidir Gunumuzde ise Samegrelo Zemo Svaneti bolgesine bagli Mestia belediyesinde konumlanmistir 1140 yilinda Mikail Maglakeli tarafindan fresklerle bezenmis olan yapi basit bir salon kilisesidir Kilise Gurcistan in Ulusal Oneme Sahip Tasinmaz Kultur Anitlari listesine eklenmistir Matshvarisi Kurtarici Isa Kilisesi მაცხვარიშის მაცხოვრის ეკლესიაMatshvarisi Kurtarici Isa KilisesiTemel bilgilerKonumMatshvarisi Mestia Belediyesi Samegrelo Zemo Svaneti GurcistanKoordinatlar43 00 43 K 42 34 05 D 43 01194 K 42 56806 D 43 01194 42 56806MimariMimari turSalon kilisesiKonumuDeniz seviyesinden 1360 metre yukseklikte olan Kurtarici Isa Kilisesi Matshvarisi yerlesiminin uzerindeki bir tepede konumlanmistir Matshvarisi yerlesimi Latali toplulugunun yasadigi yerlerin bati ucudur Svaneti nin bu kismi 19 yuzyilda Ozgur Svaneti olarak bilinmekteydi Kilise ve icinde korunan Bizans ve Gurcu kilise esyalari akademisyen Ekvtime Takaisvili nin 1910 da Svaneti ye yaptigi geziden sonra ilk kez kendisi tarafindan ayrintili olarak aciklanmistir PlaniMatshvar guney cepheye sonradan eklenmis cevredalizi olan bir salon kilisesidir Kilise iyi yontulmus kirec tasi bloklarin duzenli bir sekilde dizilmesiyle insa edilmistir Kilisenin icindeki genis bir bolme iki kademeli uzun bir duvar pilasteri ile bolunmustur Pilaster tek kemerli destekleyici kolona kadar uzanmistir Kilise siginak ve bati duvarinda bir tane guney duvarinda iki tane olmak uzere toplam dort pencere ile aydinlanmaktadir Guneydeki iki pencere sira disi bir sekilde planlanmistir batidaki pencere duvar kemerinin uzerinde guneydeki pencere ise duvar kemerinin altinda konumlanmistir Kilisenin dogu guney ve kuzeyde olmak uzere dikdortgen sekilli uc girisi bulunmaktadir Girislerin uzerinde icten kemerli bir tympanum bulunmaktadir Kemerli nisler siginaktaki pencereyi cevrelemektedir Cevredaliz daha sonraki bir tarihte kilisenin guney ucuna eklenmistir 1986 yilinda yeniden modellenmis bu yapinin sadece siginagi ve sirakemerleri orijinaldir Dis duvarlar duzdur ve sivanmistir guney cephesinde eski fresklerin izleri bulunmaktadir Guney girisi 10 ve 11 yuzyillardan kalma dekoratif bir ahsap kapidir Kapinin yaninda Kvirike Agiduliani ya aftedilen bir yazit yer almaktadir Freskler I Demetre nin tac giyme toreni Fotograf Jaba Labadze tarafindan 2018 de cekilmis Kilisenin ici tamamen fresklenmistir ancak resimler gunumuzde zarar gormus durumdadir Bir yazitta 1140 yilina tarihlenen freskler Mikael Maghlakeli tarafindan yapilmistir Siginak geleneksel olarak Deisis ile suslenmistir Deisisin altinda bir grup Havari freski varken nef ve yarim kubbenin duvarlari Hristiyanlikla ilgili sahnelerle uc bolume ayrilmis suslenmistir Ayrica Orta Cag Svan duvar sanatinda tekrarlayan bir goruntu olan isik halkasiyla cevrelenmis binici suslemeleri de kilisede mevcuttur Kilisenin kuzey duvarindaki bati kemerde Kral I Demetre nin r 1125 1156 tac giyme toreni fresklenmistir Freskteki tac giyme toreni sirasinda Demetre Isa tarafindan kutsanmis Buyuk Melek Cebrail tarafindan taclandirilmis ve yerel eristaviler olarak gecen iki ruhani lider tarafindan kilicla onurlandirilmistir Sanat tarihcisi Antony Eastmond Demetre nin tac giyme toreni tasvirinde kraliyet gucunun olusumunun kutlanilmasinin yani sira yerel aristokrasinin rolunun vurgulandigini da belirtmistir Kaynakca List of Immovable Cultural Monuments PDF Gurcuce National Agency for Cultural Heritage Preservation of Georgia 12 Mayis 2019 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 3 Temmuz 2019 Taqaishvili Ekvtime 1937 Archaeological expedition to Lechkhumi and Svaneti PDF Gurcuce Paris ss 349 361 18 Kasim 2021 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 26 Agustos 2019 Matskhvarishi church of the Savior კულტურული მემკვიდრეობის გის პორტალი GIS portal of cultural heritage Gurcuce 25 Agustos 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 25 Agustos 2019 Eastmond Antony 1998 Royal imagery in medieval Georgia Pennsylvania State University Press ss 81 82 ISBN 0271016280