Tell Tayinat Höyüğü, Hatay il merkezinin doğu – kuzeydoğusunda, Reyhanlı ilçesinin 17–18 km batısında, Asi Nehri'nin 1,5 km doğusunda yer alan bir höyüktür. Tepe, yamaçlar dahil olmak üzere 700 x 500 metre boyutlarında, 15 metre yüksekliktedir. Kazı yapılmadan önce üzerinde Tayinat Köyü bulunmakta idi.
Arkeolojik Höyük | |
Adı: | Tell Tayinat Höyüğü |
il: | Hatay |
İlçe: | Reyhanlı |
Köy: | |
Türü: | Höyük |
Tahribat: | Yapılaşma |
Tescil durumu: | Tescilli |
Tescil No ve derece: | 3420 |
Tescil tarihi: | 20.06.1987 |
Araştırma yöntemi: | Kazı |
Coğrafi konum olarak kuzeyde Güneydoğu Anadolu, doğuda Suriye ve Mezopotamya'nın iç kesimleri, batıda Akdeniz sahilleri ve güneyde Doğu Akdeniz sahilleri arasındaki ticari yolların kavşağında yer almaktadır. Kentin, MÖ 9. ve 8. yüzyıllarda, günümüz Hatay İli topraklarında egemen olan Geç Hitit krallıklarından biri olan 'nın başkenti "Kunulua" olduğu kabul edilmektedir. Başkent, MÖ 738 yılında Asur Kralı III. Tiglat-Pileser tarafından istila edilmiş, daha sonra bir Asur eyalet başkenti olarak yönetilmiştir.
Kazılar
Höyük, Amik Ovası Araştırması sırasında, 1933 yılında saptanmıştır. Kazı çalışmaları 1935-38 yılları arasında Chigaco Üniversitesi Doğu Bilimleri Enstitüsü adına Robert J. Braidwood başkanlığında yapılmıştır. Daha sonra 1999 yılında Timoty P. Harrison başkanlığında yüzey araştırmaları yapılmış, ikinci dönem kazılarına 2004 yılında başlanmıştır.
Tabakalanma
Kazılarda saptanan tabakalanma Erken Tunç Çağı II (Amik H), ETÇ IIIa (Amik I) ve ETÇ IV B (Amik J MÖ 2250 - 2000) tabakalarıdır. Diğer kültür evresi de MÖ 1200-550 yıllarına tarihlenen (Geç Asur) evresidir.
Buluntular
Amik E Evresinde tuğla duvarlardan söz edilmekte, kerpiç duvarların Tell el Cüdeyde'de rastlananlardan daha kalın olduğu belirtilmektedir. Amik I ise mimari açıdan oldukça fakir bulunmaktadır. Fakat Amik J Evresi olarak tanımlanan Erken Tunç Çağı IV B Evresi mimari buluntuları, Amik Ovası J Evresi'ni en iyi ifade eden buluntuları sağlamıştır. Bu tabakada yaklaşık 1,7 metre kalınlıkta bir kültür dolgusu vardır. Bu tabaka MÖ 22250 – 200 yıllarına tarihlenmiş olup özellikle büyük ve oldukça önemli görülen mimari bulgularıyla kendini göstermektedir.
Çanak çömlek buluntuları içinde en ilginç olanları depas (uzun gövdeli, çift kulplu kadeh ya da maşrapa), Troya'nın IV. tabakasında bulunan örnektir ve ticaret yoluyla gelmiş olduğu ileri sürülmektedir.
Küçük buluntular arasında, yontma taş tekniğiyle çakmak taşından Kenani tarzında çok sayıda bıçak orakların ele geçmesi, yerleşimde yoğun olarak tarım yapıldığının bir göstergesi olarak yorumlanmaktadır.
Kırmızı-siyah açkılı mal olarak ifade edilen Karaz malı, erken Tunç Çağı II Evresinde (Amik H) az sayıda ele geçmiştir. Bu mal türü erken Tunç Çağı IIIa Evresinde en yaygın kullanılan mal grubudur. Buna karşın erken Tunç Çağı'nın son evresinde yok denecek kadar azdır.
Erken Demir Çağı'na (MÖ 12. ve 11. yüzyıllara tarihlenen tabakalarda Miken çanak çömleği ele geçmiştir. Bu buluntu yerleşimin Batı Anadolu'yla önemli bir etkileşim içinde olduğunu göstermektedir.
Patina Krallığı'nın başkenti olan yerleşimde, hilani planlı birkaç büyük saray kompleksi ortaya çıkarılmıştır. Bir diğer büyük mimari buluntu da Demir Çağı II'ye tarihlenen (MÖ 9. ve 8. yüzyıl)megaron tipi bir tapınaktır. Tapınağın girişinde oldukça incelikle oyulmuş ve işlenmiş aslan biçiminde sütun kaideleri yer almaktadır. Bir Hitit tapınağı olan yapının istiladan sonra bir Asur tapınağına dönüştürülerek kullanılmaya devam edildiği bildirilmektedir. Ayrıca kazılarda kaya kabartmaları taş heykeller, sayısı yüzü bulanLuvi Hiyeroglif steller çıkarılmıştır. Tüm bu buluntular 'nde sergilenmektedir.
Dış bağlantılar
- Fotoğraflar14 Haziran 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- İngilizce
- Chicago Üniversitesi Doğu Bilimleri Enstitüsü Tell Tayinat sayfası2 Nisan 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde . İngilizce
Notlar
- ^ Hilani planlı yapılarda merdivenle ulaşılan bir ya da üç sütunlu girişten sonra, ocaklı büyük kabul salonuna varılır. Salonun arkasında kanalizasyon sistemi olan tuvalet, banyo, özel odalar ve depolar yer alır
Kaynakça
- ^ a b "TAY – Yerleşme Ayrıntıları". 14 Haziran 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 19 Mayıs 2012.
- ^ a b c d e f g "TAY – Yerleşme Dönem Ayrıntıları". 13 Haziran 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 19 Mayıs 2012.
- ^ a b c Timoty P. Harrison, Patina Krallığı'nın Başkenti Tell Tayinat
- ^ Timoty P. Harrison, Tayinat Projesi 2008 Kazı Sezonu Raporu 5 Ağustos 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Sh.: 6
- ^ Timoty P. Harrison, Tayinat Projesi 2011 Kazı Sezonu Raporu[], Sh.: 7
- ^ Timoty P. Harrison, Tayinat Projesi 2011 Kazı Sezonu Raporu[], Sh.: 8
- ^ http://www.une.edu.au/cat/sites/telltayinat.php 6 Temmuz 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Tell Ta'yinat (Hatay) - Current Archaelogy In Turkey
- ^ a b Timoty P. Harrison, Tayinat Projesi 2008 Kazı Sezonu Raporu 5 Ağustos 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Sh.: 7
- ^ (PDF). 5 Ağustos 2011 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ağustos 2012.
Kaynakça
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Tell Tayinat Hoyugu Hatay il merkezinin dogu kuzeydogusunda Reyhanli ilcesinin 17 18 km batisinda Asi Nehri nin 1 5 km dogusunda yer alan bir hoyuktur Tepe yamaclar dahil olmak uzere 700 x 500 metre boyutlarinda 15 metre yuksekliktedir Kazi yapilmadan once uzerinde Tayinat Koyu bulunmakta idi Arkeolojik HoyukAdi Tell Tayinat Hoyuguil HatayIlce ReyhanliKoy Turu HoyukTahribat YapilasmaTescil durumu TescilliTescil No ve derece 3420Tescil tarihi 20 06 1987Arastirma yontemi KaziTell TayinatKral SuppiluliumaMegaron tipi tapinak Cografi konum olarak kuzeyde Guneydogu Anadolu doguda Suriye ve Mezopotamya nin ic kesimleri batida Akdeniz sahilleri ve guneyde Dogu Akdeniz sahilleri arasindaki ticari yollarin kavsaginda yer almaktadir Kentin MO 9 ve 8 yuzyillarda gunumuz Hatay Ili topraklarinda egemen olan Gec Hitit kralliklarindan biri olan nin baskenti Kunulua oldugu kabul edilmektedir Baskent MO 738 yilinda Asur Krali III Tiglat Pileser tarafindan istila edilmis daha sonra bir Asur eyalet baskenti olarak yonetilmistir KazilarHoyuk Amik Ovasi Arastirmasi sirasinda 1933 yilinda saptanmistir Kazi calismalari 1935 38 yillari arasinda Chigaco Universitesi Dogu Bilimleri Enstitusu adina Robert J Braidwood baskanliginda yapilmistir Daha sonra 1999 yilinda Timoty P Harrison baskanliginda yuzey arastirmalari yapilmis ikinci donem kazilarina 2004 yilinda baslanmistir TabakalanmaKazilarda saptanan tabakalanma Erken Tunc Cagi II Amik H ETC IIIa Amik I ve ETC IV B Amik J MO 2250 2000 tabakalaridir Diger kultur evresi de MO 1200 550 yillarina tarihlenen Gec Asur evresidir BuluntularAmik E Evresinde tugla duvarlardan soz edilmekte kerpic duvarlarin Tell el Cudeyde de rastlananlardan daha kalin oldugu belirtilmektedir Amik I ise mimari acidan oldukca fakir bulunmaktadir Fakat Amik J Evresi olarak tanimlanan Erken Tunc Cagi IV B Evresi mimari buluntulari Amik Ovasi J Evresi ni en iyi ifade eden buluntulari saglamistir Bu tabakada yaklasik 1 7 metre kalinlikta bir kultur dolgusu vardir Bu tabaka MO 22250 200 yillarina tarihlenmis olup ozellikle buyuk ve oldukca onemli gorulen mimari bulgulariyla kendini gostermektedir Canak comlek buluntulari icinde en ilginc olanlari depas uzun govdeli cift kulplu kadeh ya da masrapa Troya nin IV tabakasinda bulunan ornektir ve ticaret yoluyla gelmis oldugu ileri surulmektedir Kucuk buluntular arasinda yontma tas teknigiyle cakmak tasindan Kenani tarzinda cok sayida bicak oraklarin ele gecmesi yerlesimde yogun olarak tarim yapildiginin bir gostergesi olarak yorumlanmaktadir Kirmizi siyah ackili mal olarak ifade edilen Karaz mali erken Tunc Cagi II Evresinde Amik H az sayida ele gecmistir Bu mal turu erken Tunc Cagi IIIa Evresinde en yaygin kullanilan mal grubudur Buna karsin erken Tunc Cagi nin son evresinde yok denecek kadar azdir Erken Demir Cagi na MO 12 ve 11 yuzyillara tarihlenen tabakalarda Miken canak comlegi ele gecmistir Bu buluntu yerlesimin Bati Anadolu yla onemli bir etkilesim icinde oldugunu gostermektedir Patina Kralligi nin baskenti olan yerlesimde hilani planli birkac buyuk saray kompleksi ortaya cikarilmistir Bir diger buyuk mimari buluntu da Demir Cagi II ye tarihlenen MO 9 ve 8 yuzyil megaron tipi bir tapinaktir Tapinagin girisinde oldukca incelikle oyulmus ve islenmis aslan biciminde sutun kaideleri yer almaktadir Bir Hitit tapinagi olan yapinin istiladan sonra bir Asur tapinagina donusturulerek kullanilmaya devam edildigi bildirilmektedir Ayrica kazilarda kaya kabartmalari tas heykeller sayisi yuzu bulanLuvi Hiyeroglif steller cikarilmistir Tum bu buluntular nde sergilenmektedir Dis baglantilarFotograflar14 Haziran 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce Chicago Universitesi Dogu Bilimleri Enstitusu Tell Tayinat sayfasi2 Nisan 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde IngilizceNotlar Hilani planli yapilarda merdivenle ulasilan bir ya da uc sutunlu giristen sonra ocakli buyuk kabul salonuna varilir Salonun arkasinda kanalizasyon sistemi olan tuvalet banyo ozel odalar ve depolar yer alirKaynakca a b TAY Yerlesme Ayrintilari 14 Haziran 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 19 Mayis 2012 a b c d e f g TAY Yerlesme Donem Ayrintilari 13 Haziran 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 19 Mayis 2012 a b c Timoty P Harrison Patina Kralligi nin Baskenti Tell Tayinat Timoty P Harrison Tayinat Projesi 2008 Kazi Sezonu Raporu 5 Agustos 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde Sh 6 Timoty P Harrison Tayinat Projesi 2011 Kazi Sezonu Raporu olu kirik baglanti Sh 7 Timoty P Harrison Tayinat Projesi 2011 Kazi Sezonu Raporu olu kirik baglanti Sh 8 http www une edu au cat sites telltayinat php 6 Temmuz 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde Tell Ta yinat Hatay Current Archaelogy In Turkey a b Timoty P Harrison Tayinat Projesi 2008 Kazi Sezonu Raporu 5 Agustos 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde Sh 7 PDF 5 Agustos 2011 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 1 Agustos 2012 Kaynakcahttp www utoronto ca tap publications AktueArkeoloji Tell Tayinat olu kirik baglanti 1 pdf