Gortina (Eski Yunanca: Γόρτυνα; Gortyn (Γορτύν) olarak da bilinir), Homerosik şiirlerde Γορτύν biçiminde görünen 'in bir kasabasıydı; ancak daha sonra genellikle Gortyna (Γόρτυνα) olmuştur. Bizanslı Stephanus'a göre başlangıçta Larissa (Λάρισσα) ve Cremnia veya Kremnia (Κρήμνια) olarak adlandırılmıştır.
Tarihçe
Bu şehir, önem ve ihtişam bakımından Knossos'un yanındaydı; ilk zamanlarda[] bu iki büyük şehir, Girit'in tamamını kendi güçleri altına almalarını sağlayan bir birliğe girmişlerdi; sonraki zamanlarda[] aralarında anlaşmazlıklar ortaya çıktığında sürekli düşmanlıklarla uğraştılar. Başlangıçta çok büyüktü, çünkü Strabon çevresini 50 olarak hesaplar; ancak yazdığı zaman çok küçülmüştü.'un onu yeni duvarlarla çevrelemeye başladığını ekler; ancak çalışma 8 stadia'dan fazla devam etmedi. Peloponnesos Savaşı'nda Gortyna'nın ile ilişkileri olduğu görülmektedir. MÖ 201 de, bölge sakinleri tarafından davet edilen Philopoemen, Gortyna kuvvetlerinin komutasını üstlendi. MÖ 197 de Gortynalılardan beş yüz kişi, Gortyna'da yaygın bir isim olduğu anlaşılan komutanları Cydas komutasında Teselya'da 'a katıldı.
Gortyna, nehrinin suladığı bir düzlükte ve Libya Denizi'nden 90 stadia uzaklıkta yer almaktaydı ve üzerinde iki limanı, ve bulunmaktaydı, ve birçok antik yazar tarafından bahsedilmektedir — Yaşlı Pliny,ın yazarı, Ptolemy, ve , ada turuna bu yerle başlamıştır. Gortyna civarında, çeşmesinin meyve veren kavaklarla çevrili olduğu söylenir; ve Lethaeus kıyısında, doğa bilimcilerin, yapraklarını kış boyunca koruyan ve halkın Europa ile başkalaşmış Zeus'un evlilik yatağını örttüğüne inandığı bir çınar ağacının gölgelediğini söylediği bir başka ünlü kaynak vardı.
Arkeoloji
Gortyn kazıları 1884 yılında tarafından başlatılmıştır. Kazılar Gortyn'in Neolitik Çağ'dan itibaren iskân edildiğini göstermiştir. Gortyn kalesinde bir yerleşimin kalıntıları keşfedilmiş ve MÖ 1050'ye, yıkılışı ise MÖ yedinci yüzyıla tarihlendirilmiştir. Daha sonra bölge bir duvarla tahkim edilmiştir. Kalenin tepesinde MÖ 7. yüzyıla tarihlenen bir tapınak bulunmuştur. Bu alanda iki kabartmalı levhanın yanı sıra başka heykeller ve resimler de bulunmuştur. Tapınakta Daedala heykelcikleri ve diğer birçok kil figürin, siyah figür ve kırmızı figür tekniği ile yapılmış çanak çömlek, özellikle kernos adı verilen tip bulunmuştur. Kalenin güney tarafında dönemine tarihlenen mezarlar bulunmuştur. Aşağı şehirle ilgili olarak, kazı agora (pazar) ve agoradan 600 metre uzaklıktaki tapınağının konumunu ortaya çıkarmıştır. İlyas Peygamber'in eteklerinde Demeter kutsal alanının izleri bulunmaktadır. 35°3′48″K 24°56′49″D / 35.06333°K 24.94694°D
Anıtlar
Roma Gortyn'inin kalbi, Girit'in Roma Valisinin makamı olan Praetorium'dur. Praetorium MS 1. yüzyılda inşa edilmiş, ancak sonraki sekiz yüzyıl boyunca önemli ölçüde değiştirilmiştir. Aynı bölgede, Agora ile Apollo tapınağı arasında Roma hamamlarının (thermae) kalıntılarının yanı sıra Apollo tapınağı, onursal bir kemer ve İsis, Serapis ve Anubis tapınma heykelleri ile Mısır tanrıları tapınağı bulunmaktadır. Roma yerleşiminin tiyatro (MS 2. yüzyıl) gibi bölümleri kazılar sırasında ortaya çıkarılmıştır. Tiyatronun iki girişi ve bugün ana hatları hala görülebilen yarım daire şeklinde bir orkestrası vardır. Roma Tiyatrosu'nun arkasında "Yazıtlar Kraliçesi" olarak adlandırılan yer bulunmaktadır. Bu yazıtlar, büyük taş levhalar üzerine Dor lehçesinde yazılmış olan ve hala açıkça görülebilen Gortyn şehrinin kanunlarıdır.
Yasa kodu
Arkeologlar, eskiçağ tarihçileri ve klasikçiler arasında Gortyn bugün öncelikle 1884 yılında keşfedilen ve bilinen en eski ve en eksiksiz kodu örneği olan ile tanınmaktadır. Kanun, Roma imparatoru Trajan tarafından inşa ettirilen adlı yapının yerinde keşfedilmiştir; bu yapıda, daha önceki bir Helenistik yapının temeline dahil edilmiş olan ve yazıt taşıyan bir duvarın taşları ikinci kez yeniden kullanılmıştır. Yazıtların bazı bölümleri Paris'teki Louvre gibi müzelere yerleştirilmiş olsa da, büyük ölçüde yıkılmış olan Odeon'un yerinde bulunan modern bir yapı, ünlü kanunnameyi taşıyan taşların çoğuna ev sahipliği yapmaktadır."
Kanunnamenin bir kopyası Taranto'daki İtalyan Müzesi tarafından Atina'ya iade edilmiştir ve şu anda Yunan Parlamentosu'nda bulunmaktadır. Taranto Müzesinin küratörü Yunanca konuşarak ünlü ve siyasi konuklara "Yunanistan Avrupa'nın bir parçası değil, Avrupa'dır" dedi.
Gortyna'nın yeri, antik kentin geniş kalıntılarının bulunduğu modern Gortinya'dadır. Girit'teki önemli bir arkeolojik alandır.
Europa ve Zeus Efsanesi
Klasik göre Gortina, Zeus'un birçok ilişkisinden birinin yaşandığı yerdir. Bu efsanede, adı Avrupa kıtasına verilen prenses Europa yer almaktadır. Boğa kılığına giren Zeus Europa'yı Lübnan'dan kaçırmış ve bir çınar ağacının (platanus) altında ilişkiye girmişlerdir, bugün Gortys'de görülebilen bir ağaç. Bu ilişkinin ardından Girit'teki üç Minos Sarayının kralları olan Minos, Rhadamanthys ve adında üç çocuk doğmuştur. Europa'nın bu mitte tanımlanması, Avrupa kıtasının uygarlığının Girit adasında doğduğu iddiasına ağırlık kazandırmaktadır. On dokuzuncu yüzyılda Gortyna'daki amfitiyatroda bir boğanın sırtında oturan devasa bir Europa heykeli keşfedilmiştir ve şu anda British Museum koleksiyonlarındadır. Halkın Europa'yı büyük bir tanrıça olarak onurlandırdığını gösteren, sırtında Europa tasvirleri olan birçok sikke bulunmuştur.
Odysseia
Homeros'un Odyssey adlı eserinin III. kitabına göre, ve gemi filosu, Truva Savaşı'ndan evlerine dönerken, Gortyn kıyı şeridine doğru rotalarından sapmışlardır. Homeros, fırtınalı denizlerin gemileri keskin bir kayalığa doğru ittiğini, sonuçta gemilerin çoğunun yok olduğunu ancak mürettebatın kurtulduğunu anlatır.
Önemli kişiler
- (MÖ 7. yüzyıl), müzisyen
- Titus (ö.107), Girit Piskoposu ve aziz
- (ö.180), Gortyn Piskoposu ve aziz
Kaynakça
- ^
- ^
- ^ Bizanslı Stefanos. Ethnica. s.v. Γόρτυνα.
- ^ a b c d Strabo. Geographica. x. s.478. Sayfa numaraları 'un baskısına aittir.
- ^ Thukididis. Peloponez Savaşı Tarihi. 2.85.
- ^ Plutarch Phil. 13.
- ^
- ^
- ^ Batlamyus. Coğrafya. 3.17.10.
- ^
- ^ Theophrast. H. P. 3.5.
- ^ Theophrast. H. P. 1.15; Varr. de Re Rustic. 1.7;
- ^ Ι.Α. Typaldos - 1884'te keşfedilen Gortyn yazıtının yorumu (Atina 1887)
- ^ Marg. Guarducci, Gortyniarum legum titulus maximus (sayfa 123, 4. kitap - Inscriptiones creticae)
- ^ , (Ed.) (2000). . Princeton University Press. s. 60 ve dizin notları eşlik ediyor.
- ^ Lund Üniversitesi. Digital Atlas of the Roman Empire.
- ^ Yves Bonnefoy, Greek and Egyptian Mythologies (1992) University of Chicago Press
- ^ "British Museum Collection". 28 Şubat 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Mart 2024.
- ^ Genel olarak bkz. Davaras, Costis (2001). Führer zu den Altertümern Kretas, Atina, s. 201-205.
- ^ Επίτομο Γεωγραφικό Λεξικό της Ελλάδος (Yunanistan Coğrafi Sözlüğü), Μιχαήλ Σταματελάτος, Φωτεινή Βάμβα-Σταματελάτου, εκδ. Ερμής, ΑΘήνα 2001
Dış bağlantılar
Wikimedia Commons'ta Gortyna ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
Vikikaynak the 1911 Encyclopædia Britannica ansiklopedisinde maddesine sahiptir. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Gortina Eski Yunanca Gortyna Gortyn Gortyn olarak da bilinir Homerosik siirlerde Gortyn biciminde gorunen in bir kasabasiydi ancak daha sonra genellikle Gortyna Gortyna olmustur Bizansli Stephanus a gore baslangicta Larissa Larissa ve Cremnia veya Kremnia Krhmnia olarak adlandirilmistir Gortina nin KalintilariTarihceBu sehir onem ve ihtisam bakimindan Knossos un yanindaydi ilk zamanlarda ne zaman bu iki buyuk sehir Girit in tamamini kendi gucleri altina almalarini saglayan bir birlige girmislerdi sonraki zamanlarda ne zaman aralarinda anlasmazliklar ortaya ciktiginda surekli dusmanliklarla ugrastilar Baslangicta cok buyuktu cunku Strabon cevresini 50 olarak hesaplar ancak yazdigi zaman cok kuculmustu un onu yeni duvarlarla cevrelemeye basladigini ekler ancak calisma 8 stadia dan fazla devam etmedi Peloponnesos Savasi nda Gortyna nin ile iliskileri oldugu gorulmektedir MO 201 de bolge sakinleri tarafindan davet edilen Philopoemen Gortyna kuvvetlerinin komutasini ustlendi MO 197 de Gortynalilardan bes yuz kisi Gortyna da yaygin bir isim oldugu anlasilan komutanlari Cydas komutasinda Teselya da a katildi Gortyna nehrinin suladigi bir duzlukte ve Libya Denizi nden 90 stadia uzaklikta yer almaktaydi ve uzerinde iki limani ve bulunmaktaydi ve bircok antik yazar tarafindan bahsedilmektedir Yasli Pliny in yazari Ptolemy ve ada turuna bu yerle baslamistir Gortyna civarinda cesmesinin meyve veren kavaklarla cevrili oldugu soylenir ve Lethaeus kiyisinda doga bilimcilerin yapraklarini kis boyunca koruyan ve halkin Europa ile baskalasmis Zeus un evlilik yatagini orttugune inandigi bir cinar agacinin golgeledigini soyledigi bir baska unlu kaynak vardi ArkeolojiGortyn kazilari 1884 yilinda tarafindan baslatilmistir Kazilar Gortyn in Neolitik Cag dan itibaren iskan edildigini gostermistir Gortyn kalesinde bir yerlesimin kalintilari kesfedilmis ve MO 1050 ye yikilisi ise MO yedinci yuzyila tarihlendirilmistir Daha sonra bolge bir duvarla tahkim edilmistir Kalenin tepesinde MO 7 yuzyila tarihlenen bir tapinak bulunmustur Bu alanda iki kabartmali levhanin yani sira baska heykeller ve resimler de bulunmustur Tapinakta Daedala heykelcikleri ve diger bircok kil figurin siyah figur ve kirmizi figur teknigi ile yapilmis canak comlek ozellikle kernos adi verilen tip bulunmustur Kalenin guney tarafinda donemine tarihlenen mezarlar bulunmustur Asagi sehirle ilgili olarak kazi agora pazar ve agoradan 600 metre uzakliktaki tapinaginin konumunu ortaya cikarmistir Ilyas Peygamber in eteklerinde Demeter kutsal alaninin izleri bulunmaktadir 35 3 48 K 24 56 49 D 35 06333 K 24 94694 D 35 06333 24 94694AnitlarAntik Odeon un detayiSaint Titus Bazilikasi Roma Gortyn inin kalbi Girit in Roma Valisinin makami olan Praetorium dur Praetorium MS 1 yuzyilda insa edilmis ancak sonraki sekiz yuzyil boyunca onemli olcude degistirilmistir Ayni bolgede Agora ile Apollo tapinagi arasinda Roma hamamlarinin thermae kalintilarinin yani sira Apollo tapinagi onursal bir kemer ve Isis Serapis ve Anubis tapinma heykelleri ile Misir tanrilari tapinagi bulunmaktadir Roma yerlesiminin tiyatro MS 2 yuzyil gibi bolumleri kazilar sirasinda ortaya cikarilmistir Tiyatronun iki girisi ve bugun ana hatlari hala gorulebilen yarim daire seklinde bir orkestrasi vardir Roma Tiyatrosu nun arkasinda Yazitlar Kralicesi olarak adlandirilan yer bulunmaktadir Bu yazitlar buyuk tas levhalar uzerine Dor lehcesinde yazilmis olan ve hala acikca gorulebilen Gortyn sehrinin kanunlaridir Yasa koduGortyna agorasindaki parca halindeki boustrophedon yaziti hukuk kodu Miras duzenlemeleri Gortyna Kanunnamesi nin 11 sutununun parcasi Louvre Muzesi Arkeologlar eskicag tarihcileri ve klasikciler arasinda Gortyn bugun oncelikle 1884 yilinda kesfedilen ve bilinen en eski ve en eksiksiz kodu ornegi olan ile taninmaktadir Kanun Roma imparatoru Trajan tarafindan insa ettirilen adli yapinin yerinde kesfedilmistir bu yapida daha onceki bir Helenistik yapinin temeline dahil edilmis olan ve yazit tasiyan bir duvarin taslari ikinci kez yeniden kullanilmistir Yazitlarin bazi bolumleri Paris teki Louvre gibi muzelere yerlestirilmis olsa da buyuk olcude yikilmis olan Odeon un yerinde bulunan modern bir yapi unlu kanunnameyi tasiyan taslarin coguna ev sahipligi yapmaktadir Kanunnamenin bir kopyasi Taranto daki Italyan Muzesi tarafindan Atina ya iade edilmistir ve su anda Yunan Parlamentosu nda bulunmaktadir Taranto Muzesinin kuratoru Yunanca konusarak unlu ve siyasi konuklara Yunanistan Avrupa nin bir parcasi degil Avrupa dir dedi Gortyna nin yeri antik kentin genis kalintilarinin bulundugu modern Gortinya dadir Girit teki onemli bir arkeolojik alandir Europa ve Zeus EfsanesiKlasik gore Gortina Zeus un bircok iliskisinden birinin yasandigi yerdir Bu efsanede adi Avrupa kitasina verilen prenses Europa yer almaktadir Boga kiligina giren Zeus Europa yi Lubnan dan kacirmis ve bir cinar agacinin platanus altinda iliskiye girmislerdir bugun Gortys de gorulebilen bir agac Bu iliskinin ardindan Girit teki uc Minos Sarayinin krallari olan Minos Rhadamanthys ve adinda uc cocuk dogmustur Europa nin bu mitte tanimlanmasi Avrupa kitasinin uygarliginin Girit adasinda dogdugu iddiasina agirlik kazandirmaktadir On dokuzuncu yuzyilda Gortyna daki amfitiyatroda bir boganin sirtinda oturan devasa bir Europa heykeli kesfedilmistir ve su anda British Museum koleksiyonlarindadir Halkin Europa yi buyuk bir tanrica olarak onurlandirdigini gosteren sirtinda Europa tasvirleri olan bircok sikke bulunmustur OdysseiaHomeros un Odyssey adli eserinin III kitabina gore ve gemi filosu Truva Savasi ndan evlerine donerken Gortyn kiyi seridine dogru rotalarindan sapmislardir Homeros firtinali denizlerin gemileri keskin bir kayaliga dogru ittigini sonucta gemilerin cogunun yok oldugunu ancak murettebatin kurtuldugunu anlatir Onemli kisiler MO 7 yuzyil muzisyen Titus o 107 Girit Piskoposu ve aziz o 180 Gortyn Piskoposu ve azizKaynakca Bizansli Stefanos Ethnica s v Gortyna a b c d Strabo Geographica x s 478 Sayfa numaralari un baskisina aittir Thukididis Peloponez Savasi Tarihi 2 85 Plutarch Phil 13 Batlamyus Cografya 3 17 10 Theophrast H P 3 5 Theophrast H P 1 15 Varr de Re Rustic 1 7 I A Typaldos 1884 te kesfedilen Gortyn yazitinin yorumu Atina 1887 Marg Guarducci Gortyniarum legum titulus maximus sayfa 123 4 kitap Inscriptiones creticae Ed 2000 Princeton University Press s 60 ve dizin notlari eslik ediyor Lund Universitesi Digital Atlas of the Roman Empire Yves Bonnefoy Greek and Egyptian Mythologies 1992 University of Chicago Press British Museum Collection 28 Subat 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 3 Mart 2024 Genel olarak bkz Davaras Costis 2001 Fuhrer zu den Altertumern Kretas Atina s 201 205 Epitomo Gewgrafiko Le3iko ths Ellados Yunanistan Cografi Sozlugu Mixahl Stamatelatos Fwteinh Bamba Stamatelatoy ekd Ermhs A8hna 2001Dis baglantilarWikimedia Commons ta Gortyna ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Vikikaynak the 1911 Encyclopaedia Britannica ansiklopedisinde maddesine sahiptir