Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu maddenin konusunda kuşkular bulunmaktadır. (Temmuz 2015) () |
Şiraz pogromu, 30 Ekim 1910'da, Yahudilerin Müslüman bir kız çocuğunu dini sebeplerle öldürdüğü iddiası ve bu iddia sonucunda Şiraz'da Yahudilere yapılan pogromdur. Pogrom sırasında 12 Yahudi öldü, yaklaşık 50'si yaralandı ve 6000 Yahudinin malları soyuldu. Olaylar, Şiraz'ın temsilcileri tarafından belgelendi.
| Bölge |  İran |
|---|---|
| Tarih | 30 Ekim 1910 |
Saldırı türü | Pogrom |
| Ölü | 12 |
| Yaralı | 50 |
Tarihçe
Yaklaşık 2500 yıldır İran'da Yahudi mevcudiyeti söz konusudur. Pogromlar bu topluluk için yabancı değildir. Şirazlı tarihçi Cemşit Sedagat'a göre 19. yy'ın sonlarında senede en az bir defa Yahudilere saldırılar düzenlendi ve en sonunda Avrupa'nın baskısıyla bu son buldu. Bunlardan sonuncusu 1910'da gerçekleşti.
1910'da olaylar
Ekim 1910
1910'da Ekim ayının başlarında, çöpçüler Şiraz'da bir Yahudi evinin lağım çukurunda bir kitap bulduklarını, bu kitaptan bazı sayfaların kirlenmediğini ve böylece bu kitabın Kur'an olduğunu anladıklarını iddia ettiler. Ardından, Sukot bayramının ilk günü, bazı Yahudiler sinagogdan çıkıp evlerine dönerken evlerinin önünde elinde bir bohça olan peçeli bir müslüman kadın gördüler. Farkına varıldığını anlayan kadın aceleyle bohçayı lağım çukuruna atıp kaçtı (lağım çukurları, Yahudi evlerinin ön kapısının yakınında bulunuyordu). Ev sahipleri aceleyle bohçayı açıp baktıklarında içinde Kur'an'ın bir kopyasını buldular. Bu olaydan haberdar olan Alliance Israélite Universelle, olası provokasyonları önlemek için Şiraz baş müftüsü Mirza İbrahim ile iletişime geçti. Müftü, bu provokasyonları hiçe sayacağını ve ihtiyaç duyulduğu takdirde yardımlarını esirgemeyeceğini belirtti.
Dini cinayet suçlaması
Ertesi akşam, bir çete, Şiraz'ın baş hahamlarından ikisinin evini bastı. Baskıncılar içinde, dört yaşında bir kız çocuğu babası numarası yapan bir pazarcı bulunmaktaydı. Pazarcı, kızının Yahudi mahallesinde akşamüstü kaybolduğunu ve kanını elde etmek için öldürüldüğünü iddia etti. Korkmuş hahamlar bu olayla ilgili hiçbir şey bilmediğine dair yemin edip suçlamaları inkâr ettiler. Holiganlar, kızın ertesi güne kadar bulunmaması halinde tüm Yahudi mahallesinin yakılacağına dair tehditte bulundular. Aynı gün, Yahudi mezarlığından yüz metre ötede bir çocuğun cesedi bulundu. Kayıp Müslüman kızın cesedinin bulunduğu ve Yahudiler tarafından öldürüldüğü dedikoduları hızla yayıldı. Ardından bu çocuğun, sekiz gün önce gömülen ve eşelenerek çıkarılan Yahudi bir erkek çocuğun cesedi olduğu anlaşıldı.
Çete şiddeti
Ertesi sabah, kalabalık, hükûmet sarayı önünde toplanıp öldürülen kızın intikamının Yahudilerden alınması için sesini yükseltti. Geçici hükûmet, kalabalığı dağıtmak için askerî birliklere emir verdi. Kalabalık, Yahudi mahallesine doğru yola çıktı ve askerî birliklerle aynı anda muhite vardı. Verilen emirlerin aksine, askerler Yahudi mahallesine ilk saldıranlar oldu ve güruhun geri kalanına, yağmalamaları için sinyal verdi. Askerler, holiganlar, seyyidler, hayvan ticareti için şehre gelen Kaşkaylar ve hatta kadınlar ve çocuklar 6-7 saat süren yağmalamaya katıldı; Yahudi mahallesindeki 260 Yahudi evinin hiçbirinden boş geçmediler. temsilcileri saldırıları şöyle aktarmıştır:
| “ | Hırsızlar yolda zincir kurdular. Halıları, tomarlarla eşyaları ve balyalarca malı elden ele geçirdiler [...] yani satılabilecek ne varsa. Maddi değeri olmayanlar veya ağırlığı ve ebatı nedeniyle taşınamayanlar vandallığa uğrayıp, kırılıp harap edildi. Kapı ve camlar menteşelerinden sökülüp çıkartıldı, bazıları ise parçalandı. Parkelerin altında saklanan değerli şeyler var mı diye aramak için dahi odalar yerle bir edildi. | „ |
Saldırganların hareketleri sadece soygundan ibaret değildi, Yahudilere karşı fiziksel şiddet de uyguladılar. Mahalle saldırıya uğramaya başladığı zaman Yahudilerin çoğu oradan kaçıp, Müslüman dostlarının evlerine, İngiliz konsolosluğuna, teraslara ve hatta camilere sığındılar. Mahallede kalıp varlıklarını korumaya çalışanlar ise yaralandı veya öldürüldü. 12 kişi arbedede öldü, 15 kişi bıçaklar, coplar veya kurşunlarla ağır, 40 kişi de hafif yaralandı.
Sonuç
Pogrom sonucunda Yahudi mahallesi tamamiyle tahrip edildi:
| “ | Kadınlar, erkekler ve yaşlılar tozlar içinde yuvarlanıp göğüslerini döverek adalet talep ediyorlar. Diğerleri baygın, bitmeyen korkunç kabusun sancılarının şuursuzluğu içinde gibi görünüyorlar. | „ |
Yardım çabaları İngiliz konsolosluğunun desteğiyle Alliance Israélite Universelle tarafından organize edildi. Bazı yerli Müslümanlar da ekmek, üzüm ve para vererek yardımda bulundular. Bir varlıklı Müslüman 1 ton, vali 2 ton ve baş müftü 400 kg ekmek bağışladı.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ a b c d e f g h Nataf, M. Letter of 31.10.1910. AIU Bulletin, No 35, 1910, pp. 182–188. English translation in David Littman (1979). "Jews Under Muslim Rule: The Case Of Persia 16 Aralık 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde .". The Wiener Library Bulletin XXXII (New series 49/50).(İngilizce) Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>etiketi: "Littman" adı farklı içerikte birden fazla tanımlanmış (Bkz: ) - ^ Dinmore, Guy (20 Mayıs 2000). "Off Centre: An ancient community that is slipping away". Financial Times (London,England).(İngilizce)
- ^ Simon, Rita J (1 Eylül 1980). "Review of "Outcaste: Jewish Life in Southern Iran by Laurence D. Loeb"". American Anthropologist. 2. 82 (3). ss. 675-676. doi:10.1525/aa.1980.82.3.02a00960. Erişim tarihi: 22 Nisan 2007.(İngilizce)
- ^ * Lewis, Bernard (1984). The Jews of Islam. Princeton: Princeton University Press. , p. 183 (İngilizce)
Dış bağlantılar
- Farideh Goldin. Wedding Song: Memoirs of an Iranian Jewish Woman [1] 26 Şubat 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bu maddenin tarafsizligi konusunda kuskular bulunmaktadir Konuya dair fikir alisverisi tartisma sayfasinda bulunabilir Sablonu kaldirmadan once lutfen gerekli sartlarin olustugundan emin olun Temmuz 2015 Bu sablonun nasil ve ne zaman kaldirilmasi gerektigini ogrenin Siraz pogromu 30 Ekim 1910 da Yahudilerin Musluman bir kiz cocugunu dini sebeplerle oldurdugu iddiasi ve bu iddia sonucunda Siraz da Yahudilere yapilan pogromdur Pogrom sirasinda 12 Yahudi oldu yaklasik 50 si yaralandi ve 6000 Yahudinin mallari soyuldu Olaylar Siraz in temsilcileri tarafindan belgelendi Siraz kan iftirasiBolge IranTarih30 Ekim 1910Saldiri turuPogromOlu12Yarali50TarihceYaklasik 2500 yildir Iran da Yahudi mevcudiyeti soz konusudur Pogromlar bu topluluk icin yabanci degildir Sirazli tarihci Cemsit Sedagat a gore 19 yy in sonlarinda senede en az bir defa Yahudilere saldirilar duzenlendi ve en sonunda Avrupa nin baskisiyla bu son buldu Bunlardan sonuncusu 1910 da gerceklesti 1910 da olaylarEkim 1910 1910 da Ekim ayinin baslarinda copculer Siraz da bir Yahudi evinin lagim cukurunda bir kitap bulduklarini bu kitaptan bazi sayfalarin kirlenmedigini ve boylece bu kitabin Kur an oldugunu anladiklarini iddia ettiler Ardindan Sukot bayraminin ilk gunu bazi Yahudiler sinagogdan cikip evlerine donerken evlerinin onunde elinde bir bohca olan peceli bir musluman kadin gorduler Farkina varildigini anlayan kadin aceleyle bohcayi lagim cukuruna atip kacti lagim cukurlari Yahudi evlerinin on kapisinin yakininda bulunuyordu Ev sahipleri aceleyle bohcayi acip baktiklarinda icinde Kur an in bir kopyasini buldular Bu olaydan haberdar olan Alliance Israelite Universelle olasi provokasyonlari onlemek icin Siraz bas muftusu Mirza Ibrahim ile iletisime gecti Muftu bu provokasyonlari hice sayacagini ve ihtiyac duyuldugu takdirde yardimlarini esirgemeyecegini belirtti Dini cinayet suclamasi Ertesi aksam bir cete Siraz in bas hahamlarindan ikisinin evini basti Baskincilar icinde dort yasinda bir kiz cocugu babasi numarasi yapan bir pazarci bulunmaktaydi Pazarci kizinin Yahudi mahallesinde aksamustu kayboldugunu ve kanini elde etmek icin olduruldugunu iddia etti Korkmus hahamlar bu olayla ilgili hicbir sey bilmedigine dair yemin edip suclamalari inkar ettiler Holiganlar kizin ertesi gune kadar bulunmamasi halinde tum Yahudi mahallesinin yakilacagina dair tehditte bulundular Ayni gun Yahudi mezarligindan yuz metre otede bir cocugun cesedi bulundu Kayip Musluman kizin cesedinin bulundugu ve Yahudiler tarafindan olduruldugu dedikodulari hizla yayildi Ardindan bu cocugun sekiz gun once gomulen ve eselenerek cikarilan Yahudi bir erkek cocugun cesedi oldugu anlasildi Cete siddeti Ertesi sabah kalabalik hukumet sarayi onunde toplanip oldurulen kizin intikaminin Yahudilerden alinmasi icin sesini yukseltti Gecici hukumet kalabaligi dagitmak icin askeri birliklere emir verdi Kalabalik Yahudi mahallesine dogru yola cikti ve askeri birliklerle ayni anda muhite vardi Verilen emirlerin aksine askerler Yahudi mahallesine ilk saldiranlar oldu ve guruhun geri kalanina yagmalamalari icin sinyal verdi Askerler holiganlar seyyidler hayvan ticareti icin sehre gelen Kaskaylar ve hatta kadinlar ve cocuklar 6 7 saat suren yagmalamaya katildi Yahudi mahallesindeki 260 Yahudi evinin hicbirinden bos gecmediler temsilcileri saldirilari soyle aktarmistir Hirsizlar yolda zincir kurdular Halilari tomarlarla esyalari ve balyalarca mali elden ele gecirdiler yani satilabilecek ne varsa Maddi degeri olmayanlar veya agirligi ve ebati nedeniyle tasinamayanlar vandalliga ugrayip kirilip harap edildi Kapi ve camlar menteselerinden sokulup cikartildi bazilari ise parcalandi Parkelerin altinda saklanan degerli seyler var mi diye aramak icin dahi odalar yerle bir edildi Saldirganlarin hareketleri sadece soygundan ibaret degildi Yahudilere karsi fiziksel siddet de uyguladilar Mahalle saldiriya ugramaya basladigi zaman Yahudilerin cogu oradan kacip Musluman dostlarinin evlerine Ingiliz konsolosluguna teraslara ve hatta camilere sigindilar Mahallede kalip varliklarini korumaya calisanlar ise yaralandi veya olduruldu 12 kisi arbedede oldu 15 kisi bicaklar coplar veya kursunlarla agir 40 kisi de hafif yaralandi Sonuc Pogrom sonucunda Yahudi mahallesi tamamiyle tahrip edildi Kadinlar erkekler ve yaslilar tozlar icinde yuvarlanip goguslerini doverek adalet talep ediyorlar Digerleri baygin bitmeyen korkunc kabusun sancilarinin suursuzlugu icinde gibi gorunuyorlar Yardim cabalari Ingiliz konsoloslugunun destegiyle Alliance Israelite Universelle tarafindan organize edildi Bazi yerli Muslumanlar da ekmek uzum ve para vererek yardimda bulundular Bir varlikli Musluman 1 ton vali 2 ton ve bas muftu 400 kg ekmek bagisladi Ayrica bakinizKan iftirasi Iran daki Yahudilerin tarihi Iran Israil iliskileri ParsimKaynakca a b c d e f g h Nataf M Letter of 31 10 1910 AIU Bulletin No 35 1910 pp 182 188 English translation in David Littman 1979 Jews Under Muslim Rule The Case Of Persia 16 Aralik 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde The Wiener Library Bulletin XXXII New series 49 50 Ingilizce Kaynak hatasi Gecersiz lt ref gt etiketi Littman adi farkli icerikte birden fazla tanimlanmis Bkz Kaynak gosterme Dinmore Guy 20 Mayis 2000 Off Centre An ancient community that is slipping away Financial Times London England Ingilizce Simon Rita J 1 Eylul 1980 Review of Outcaste Jewish Life in Southern Iran by Laurence D Loeb American Anthropologist 2 82 3 ss 675 676 doi 10 1525 aa 1980 82 3 02a00960 Erisim tarihi 22 Nisan 2007 Ingilizce Lewis Bernard 1984 The Jews of Islam Princeton Princeton University Press ISBN 0 691 00807 8 p 183 Ingilizce Dis baglantilarFarideh Goldin Wedding Song Memoirs of an Iranian Jewish Woman 1 26 Subat 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde