Aleksandr Mihailoviç Lyapunov (Rusça: Алекса́ндр Миха́йлович Ляпуно́в)(d.6 Haziran (Eski Stil:25 Mayıs) 1857, Yaroslavl (Rusya) - 3 Kasım 1918) Rus matematikçi. Matematik, teorik mekanik ve fizikle uğraşmıştır. Ismi Rusçadan "Lyapunov", "Ljapunov" veya "Ljapunow" olarak da verilmiştir.
Aleksandr Mihailoviç Lyapunov | |
---|---|
Aleksandr Mikhailovich Lyapunov | |
Doğum | 6 Haziran (Eski Stil:25 Mayıs) 1857 Yaroslavl, Rus İmparatorluğu |
Ölüm | 3 Kasım 1918 (61 yaşında) Odessa, Ukrayna |
Milliyet | Rus |
Eğitim |
|
Kariyeri | |
Dalı | Uygulamalı matematik, teorik mekanik ve fizik |
Çalıştığı kurumlar |
|
Doktora danışmanı | Pafnutiy Çebışov |
Doktora öğrencileri | Vladimir Steklov |
Hayatı
6 Haziran 1857'de Yaroslavl, Rus İmparatorluğu'nda doğdu. Babası Yaroslav'da sonra ismi "Yaroslav 'Demidov' Devlet Üniversitesi" ne çevrilen "Davidov Lyceum" yüksek eğitim okulunda astronom olan "Vasilyevich Lyapunov (1820–1868)" ve kardeşi "Sergei Lyapunov" gayet yetenekli bir piyanist ve besteci idi.
1876'da Sankt-Peterburg Devlet Üniversitesi matematik bölümde eğitim görmeye başladı. Markov’un sınıf arkadaşıydı. Daha üniversitede iken 1880'de mekanik profesörü olan D.K.Bobylev rehberliği altında bir hidrostatik konuda ilk bilimsel makaleyi yazıp bunu biilimsel bir dergide bastırdı. 1880de hidrostatik konusundan çalışmaları nedeni ile bir bilimsel madalya ile ödüllendirildi. 1880 yılında matematik lisans derecesi ile mezun oldu. 1884 yılında uygulamalı matematik dalında aynı üniversiteden master tezini sunarak master derecesi aldı. 1892 yılında uygulamalı matematik dalında "Devinimin istikrarlığı genel problemi" adlı bir doktora tezi hazırlayıp Moskova Üniversitesi'den doktor derecesi aldı. Bu master ve doktora tezleri Fransızcaya çevrilip yayınlandı.
1805'te Harkov Üniversitesi'de "privat-doçent" oldu ve mekanık bölümü üniversite dersleri vermeye başladı. 1902'de San Patersburg Üniversitesi Uygulamalı Matematik Bölümü'nde profesör oldu ve Rusya Bilimler Akademisi'ne geçici üye seçildi. Rusya Bilimler Akademisi'nde teorik mekanik, integraller (diferansiyel denklemler) ve olasılık teorisi üzerine dersler verdi.
Olasılık teorisinde Markov ve Çebışov’in çalışmalarını genelleştirmiş ve sonunda merkezsel limit teoremi’ni ispatlamıştır. Lineer ve lineer olmayan sistemlerin dinamik analizinin dengeliliği ve istikrarlığı konusuna büyük teorik katkılar yapmıştır.
1917'de eşi veremden mustaripti ve doktorunun tavsiyesi ile Haziran 1917'de daha ılıman iklimli Odessa'a gidip orada bulunan kardeşinin evine yerleştiler. 31 Ekim 1918'de eşi öldü. Aynı gün Lyapanov başına sıktığı bir tabanca kurşunu ile intihara teşebbüs etti. Tedaviye alındıysa da üç gün sonra o da öldü. Sonradan öğrenildiğine göre doktoru tarafından gözlerinde katarakt olduğu ve yakında kör olacağı kendine bildirilmişti.
Dış bağlantılar
- O'Connor, John J. ve Robertson, Edmund F. "Aleksandr Mikhailovich Lyapunov ", dans MacTutor Matematik Tarihi Arsivi, St Andrews Üniversitesi Websitesinde Online:[1] 20 Aralık 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İngilizce)
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Aleksandr Mihailovic Lyapunov Rusca Aleksa ndr Miha jlovich Lyapuno v d 6 Haziran Eski Stil 25 Mayis 1857 Yaroslavl Rusya 3 Kasim 1918 Rus matematikci Matematik teorik mekanik ve fizikle ugrasmistir Ismi Ruscadan Lyapunov Ljapunov veya Ljapunow olarak da verilmistir Aleksandr Mihailovic LyapunovAleksandr Mikhailovich LyapunovDogum6 Haziran Eski Stil 25 Mayis 1857 Yaroslavl Rus ImparatorluguOlum3 Kasim 1918 61 yasinda Odessa UkraynaMilliyetRusEgitimSankt Peterburg Devlet Universitesi lisans master Moskova Universitesi doktoraKariyeriDaliUygulamali matematik teorik mekanik ve fizikCalistigi kurumlarUlusal Kharkov Universitesi Sankt Peterburg Devlet Universitesi Rusya Bilimler AkademisiDoktora danismaniPafnutiy CebisovDoktora ogrencileriVladimir SteklovHayati6 Haziran 1857 de Yaroslavl Rus Imparatorlugu nda dogdu Babasi Yaroslav da sonra ismi Yaroslav Demidov Devlet Universitesi ne cevrilen Davidov Lyceum yuksek egitim okulunda astronom olan Vasilyevich Lyapunov 1820 1868 ve kardesi Sergei Lyapunov gayet yetenekli bir piyanist ve besteci idi 1876 da Sankt Peterburg Devlet Universitesi matematik bolumde egitim gormeye basladi Markov un sinif arkadasiydi Daha universitede iken 1880 de mekanik profesoru olan D K Bobylev rehberligi altinda bir hidrostatik konuda ilk bilimsel makaleyi yazip bunu biilimsel bir dergide bastirdi 1880de hidrostatik konusundan calismalari nedeni ile bir bilimsel madalya ile odullendirildi 1880 yilinda matematik lisans derecesi ile mezun oldu 1884 yilinda uygulamali matematik dalinda ayni universiteden master tezini sunarak master derecesi aldi 1892 yilinda uygulamali matematik dalinda Devinimin istikrarligi genel problemi adli bir doktora tezi hazirlayip Moskova Universitesi den doktor derecesi aldi Bu master ve doktora tezleri Fransizcaya cevrilip yayinlandi 1805 te Harkov Universitesi de privat docent oldu ve mekanik bolumu universite dersleri vermeye basladi 1902 de San Patersburg Universitesi Uygulamali Matematik Bolumu nde profesor oldu ve Rusya Bilimler Akademisi ne gecici uye secildi Rusya Bilimler Akademisi nde teorik mekanik integraller diferansiyel denklemler ve olasilik teorisi uzerine dersler verdi Olasilik teorisinde Markov ve Cebisov in calismalarini genellestirmis ve sonunda merkezsel limit teoremi ni ispatlamistir Lineer ve lineer olmayan sistemlerin dinamik analizinin dengeliligi ve istikrarligi konusuna buyuk teorik katkilar yapmistir 1917 de esi veremden mustaripti ve doktorunun tavsiyesi ile Haziran 1917 de daha iliman iklimli Odessa a gidip orada bulunan kardesinin evine yerlestiler 31 Ekim 1918 de esi oldu Ayni gun Lyapanov basina siktigi bir tabanca kursunu ile intihara tesebbus etti Tedaviye alindiysa da uc gun sonra o da oldu Sonradan ogrenildigine gore doktoru tarafindan gozlerinde katarakt oldugu ve yakinda kor olacagi kendine bildirilmisti Dis baglantilarO Connor John J ve Robertson Edmund F Aleksandr Mikhailovich Lyapunov dans MacTutor Matematik Tarihi Arsivi St Andrews Universitesi Websitesinde Online 1 20 Aralik 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce