Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Çad dilleri, Kuzey Nijerya, Güney Nijer, Çad, Güney Orta Afrika Cumhuriyeti ve Kuzey Kamerun'un yer aldığı Sahel’in bazı bölgelerinde konuşulan ve 150 dili içeren Afro-Asyatik dil ailesinin bir koludur. En çok konuşulan Çad dili Hausaca, bir lingua franca olarak Batı Afrika'nın doğusunda kalan iç bölgelerde konuşulmaktadır.
| Çad dilleri | |
|---|---|
| Coğrafi dağılım | Nijerya, Nijer, Çad, Orta Afrika Cumhuriyeti, Kamerun |
| Sınıflandırma | Afro-Asyatik diller |
| Alt bölümler | |
| ISO 639-5 | cdc |
 | |
İç sınıflandırma
Newman (1977), dilleri daha sonraki tüm kaynaklarda da kabul edilmiş dört gruba ayırmıştır. Bununla birlikte,dil grubunun alt dallanması bu kadar sağlam olmamıştır; Örneğin Blench (2006), Doğu Çad dillerinin sadece A/B çatallanmasını kabul etmektedir.
- (2 şube)
- (A) Hausa, , ve
- (B) , ve
- /Orta Çad dilleri (3 şube)
- (A) , ve dilleri
- (B) ve dilleri
- (C)
- (2 şube)
- (A) , ve dilleri
- (B) , ve dilleri
Köken
Kuzey Kamerun bölgesindeki Çad dilleri konuşan grupların üzerinde yapılmış çeşitli modern genetik çalışmalar, bu popülasyonlarda Y-Kromozomu Haplogrup R1b'nin, özellikle R1b'nin R-V88 varyantının, yüksek frekanslarda bulunduğunu gözlemlemiştir. Bu haplogrup Batı Avrasya'nın bazı bölgelerinde yaygın ancak Afrika'da nadir görülür. Cruciani ve diğ. (2010) bu nedenle, Holosen ortasında (~ 7.000 yıl önce) Proto-Çad dilleri konuşmacılarının, Levant'tan Orta Sahra'ya ve oradan Çad Havzası'na yerleştiğini önermektedir.
Başka dilden alınan sözcük
Çad dilleri, veya şubelerinden dile geçmiş birçok Nil-Sahara dilleri kökenli sözcük içerir. Bu durum, Çad dilli konuşurları batıya doğru göç ederken, Çad dilleri ile Nil-Sahara dilleri konuşurları arasında gerçekleşmiş erken temasın varlığına kanıt oluşturur.
Atıflar
- Lukas, Johannes (1936) 'The linguistic situation in the Lake Chad area in Central Africa.' Africa, 9, 332–349.
- Lukas, Johannes. Zentralsudanische Studien, Hamburg 1937;
- Newman, Paul and Ma, Roxana (1966) 'Comparative Chadic: phonology and lexicon.' Journal of African Languages, 5, 218–251.
- Newman, Paul (1977) 'Chadic classification and reconstructions.' Afroasiatic Linguistics 5, 1, 1–42.
- Newman, Paul (1978) 'Chado-Hamitic 'adieu': new thoughts on Chadic language classification', in Fronzaroli, Pelio (ed.), Atti del Secondo Congresso Internazionale di Linguistica Camito-Semitica. Florence: Instituto de Linguistica e di Lingue Orientali, Università di Firenze, 389–397.
- Newman, Paul (1980) The Classification of Chadic within Afroasiatic. Leiden: Universitaire Pers Leiden.
- Herrmann Jungraithmayr, Kiyoshi Shimizu: Chadic lexical roots. Reimer, Berlin 1981.
- Herrmann Jungraithmayr, Dymitr Ibriszimow: Chadic lexical roots. 2 volumes. Reimer, Berlin 1994
- Schuh, Russell (2003) 'Chadic overview', in M. Lionel Bender, Gabor Takacs, and David L. Appleyard (eds.), Selected Comparative-Historical Afrasian Linguistic Studies in Memory of Igor M. Diakonoff, LINCOM Europa, 55–60.
Kaynakça
- ^ Blench, 2006. The Afro-Asiatic Languages: Classification and Reference List 7 Ekim 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (ms)
- ^ Cruciani, F; Trombetta, B; Sellitto, D; Massaia, A; Destro-Bisol, G; Watson, E; Beraud Colomb, E; Dugoujon, JM; Moral, P; Scozzari, R (2010). "Human Y chromosome haplogroup R-V88: a paternal genetic record of early mid Holocene trans-Saharan connections and the spread of Chadic languages". European Journal of Human Genetics. 18 (7). ss. 800-7. doi:10.1038/ejhg.2009.231. (PMC) 2987365 $2. (PMID) 20051990. 21 Ocak 2010 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Eylül 2019.
- ^ Ehret, Christopher. 2006. The Nilo-Saharan background of Chadic 1 Ağustos 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde .. In P. Newman and L. M. Hyman (eds), West African linguistics: studies in honor of Russell G. Schuh, pp. 56-66. Studies in African Linguistics Suppl. 11. Columbus: Ohio University Press.
Dış bağlantılar
- Çad dilleri üzerine çevrimiçi hber kaynağı 30 Eylül 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Cad dilleri Kuzey Nijerya Guney Nijer Cad Guney Orta Afrika Cumhuriyeti ve Kuzey Kamerun un yer aldigi Sahel in bazi bolgelerinde konusulan ve 150 dili iceren Afro Asyatik dil ailesinin bir koludur En cok konusulan Cad dili Hausaca bir lingua franca olarak Bati Afrika nin dogusunda kalan ic bolgelerde konusulmaktadir Cad dilleriCografi dagilimNijerya Nijer Cad Orta Afrika Cumhuriyeti KamerunSiniflandirmaAfro Asyatik dillerAlt bolumlerISO 639 5cdcIc siniflandirmaNewman 1977 dilleri daha sonraki tum kaynaklarda da kabul edilmis dort gruba ayirmistir Bununla birlikte dil grubunun alt dallanmasi bu kadar saglam olmamistir Ornegin Blench 2006 Dogu Cad dillerinin sadece A B catallanmasini kabul etmektedir 2 sube A Hausa ve B ve Orta Cad dilleri 3 sube A ve dilleri B ve dilleri C 2 sube A ve dilleri B ve dilleriCad dillerinin ic siniflandirmasini gosteren bir cizelge KokenNijerya daki baslica Cad dilleri konusan halklar Nijerya ve Nijer de Hausa dili konusulan bolgeler Kuzey Kamerun bolgesindeki Cad dilleri konusan gruplarin uzerinde yapilmis cesitli modern genetik calismalar bu populasyonlarda Y Kromozomu Haplogrup R1b nin ozellikle R1b nin R V88 varyantinin yuksek frekanslarda bulundugunu gozlemlemistir Bu haplogrup Bati Avrasya nin bazi bolgelerinde yaygin ancak Afrika da nadir gorulur Cruciani ve dig 2010 bu nedenle Holosen ortasinda 7 000 yil once Proto Cad dilleri konusmacilarinin Levant tan Orta Sahra ya ve oradan Cad Havzasi na yerlestigini onermektedir Baska dilden alinan sozcukCad dilleri veya subelerinden dile gecmis bircok Nil Sahara dilleri kokenli sozcuk icerir Bu durum Cad dilli konusurlari batiya dogru goc ederken Cad dilleri ile Nil Sahara dilleri konusurlari arasinda gerceklesmis erken temasin varligina kanit olusturur AtiflarLukas Johannes 1936 The linguistic situation in the Lake Chad area in Central Africa Africa 9 332 349 Lukas Johannes Zentralsudanische Studien Hamburg 1937 Newman Paul and Ma Roxana 1966 Comparative Chadic phonology and lexicon Journal of African Languages 5 218 251 Newman Paul 1977 Chadic classification and reconstructions Afroasiatic Linguistics 5 1 1 42 Newman Paul 1978 Chado Hamitic adieu new thoughts on Chadic language classification in Fronzaroli Pelio ed Atti del Secondo Congresso Internazionale di Linguistica Camito Semitica Florence Instituto de Linguistica e di Lingue Orientali Universita di Firenze 389 397 Newman Paul 1980 The Classification of Chadic within Afroasiatic Leiden Universitaire Pers Leiden Herrmann Jungraithmayr Kiyoshi Shimizu Chadic lexical roots Reimer Berlin 1981 Herrmann Jungraithmayr Dymitr Ibriszimow Chadic lexical roots 2 volumes Reimer Berlin 1994 Schuh Russell 2003 Chadic overview in M Lionel Bender Gabor Takacs and David L Appleyard eds Selected Comparative Historical Afrasian Linguistic Studies in Memory of Igor M Diakonoff LINCOM Europa 55 60 Kaynakca Blench 2006 The Afro Asiatic Languages Classification and Reference List 7 Ekim 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde ms Cruciani F Trombetta B Sellitto D Massaia A Destro Bisol G Watson E Beraud Colomb E Dugoujon JM Moral P Scozzari R 2010 Human Y chromosome haplogroup R V88 a paternal genetic record of early mid Holocene trans Saharan connections and the spread of Chadic languages European Journal of Human Genetics 18 7 ss 800 7 doi 10 1038 ejhg 2009 231 PMC 2987365 2 PMID 20051990 21 Ocak 2010 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Eylul 2019 Ehret Christopher 2006 The Nilo Saharan background of Chadic 1 Agustos 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde In P Newman and L M Hyman eds West African linguistics studies in honor of Russell G Schuh pp 56 66 Studies in African Linguistics Suppl 11 Columbus Ohio University Press Dis baglantilarCad dilleri uzerine cevrimici hber kaynagi 30 Eylul 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde