Çalışan gazeteciler günü, gazetecilik mesleğini icra edenleri onurlandırmak için 1962’den beri 10 Ocak günü düzenlenen Türkiye’ye özgü bir kutlama gündür.
1961'de 212 sayılı Fikir İşçileri Kanunu'nun yürürlüğe girdiği 10 Ocak günü, 1962-1971 arasında "Çalışan gazeteciler bayramı" adıyla kutlanmış; 1971 yılındaki askeri müdahaleden sonra ülkede gazetecilerin bazı haklarının geri alınması üzerine kutlama gününün adı "Çalışan gazeteciler günü" olarak değiştirilmiştir.
Arka plan
Fikir İşçileri Kanunu
4 Ocak 1961’de kabul edilen ve basın çalışanlarına bazı haklar ve yasal güvence sağlayan 212 sayılı Fikir İşçileri Kanunu'nun Resmî gazetede yayımlanarak yürürlüğe girdiği 10 Ocak günü, 1962'den itibaren bir kutlama günü olmuştur. Söz konusu düzenleme, gazetecileri "fikir işçisi" olarak tanımlıyor; iş sözleşmelerinin yazılı olarak yapılması, sözleşmelere işin türü ve ücret miktarının yazılması gibi gazetecilerin sosyal ve yasal haklarını belirleyen hükümleri içeriyordu.
Dokuz Patron Olayı ve Basın Gazetesi
212 sayılı yasa ile kendilerine yüklenen sorumlulukları kabul etmek istemeyen 9 gazetenin patronu (Akşam, Cumhuriyet, Dünya, Hürriyet, Milliyet, Tercüman, Vatan, Yeni İstanbul ve Yeni Sabah gazeteleri) 212 sayılı yasanın ve Basın İlan Kurumu’nun oluşmasına ilişkin 195 sayılı yasanın mesleki sakıncalar doğuracağını iddia eden bir ortak bildiriye imza atarak gazetelerini 3 gün kapadıklarını duyurdular. “Dokuz patron olayı” olarak basın tarihine geçen bu gelişme üzerine gazeteciler, çeşitli protesto eylemleri gerçekleştirdiler ve halkı gazetesiz bırakmamak adına boykot boyunca “Basın” adlı bir gazete yayımladılar. Basın gazetesi 11 Ocak günü " Daima Halkın Hizmetindeyiz" manşetiyle yayına başladı ve üç günlük boykot sırasında düzenli olarak yayını sürdürdü. Gazetenin ilk sayısının başyazısında şu ifadeler yer aldı:
Temel hak ve hürriyetlerimizin gerçekten kısıtlandığı, yalnız basının değil bütün memleketin gerçekten eşi görülmemiş bir tehlikenin içine sokulduğu günlerde bile gazetelerini kapatmayan ve protesto yoluna gitmeyen gazete sahiplerinin, şimdi bir ilan kurumu için yaptıkları bu hareket, basın tarihimizde herhalde şerefli bir yer kaplamayacaktır. Gazete çıkarmak çorap fabrikası işletmeye benzemez. Basın bir kamu hizmetidir.”
Tarihçe
İstanbul Gazeteciler Sendikası, bir yıl 10 Ocak'ta basın çalışanlarına bazı haklar ve yasal güvence sağlayan kanunun çıkışı üzerine gerçekleşen medya patronlarının boykotu karşısında basın çalışanlarının elde ettikleri başarıya sahip çıkmak ve üyelerine moral vermek için 10 Ocak 1962'yi Çalışan Gazeteciler Bayramı olarak kutlama kararı aldı ve Park Otel'de bir tören düzenledi.
2012 sayılı yasanın uygulamadaki etkinisin azalması, çalışan gazetecilerin sorunlarının ağırlaşmasına paralel olarak zamanla kutlamaların ilk yıllardaki canlılığı azaldı.
Türkiye'de 1971 yılındaki askeri müdahaleden sonra gazetecilerin bazı haklarının geri alınması üzerine kutlama gününün adı, "10 Ocak Çalışan gazeteciler günü" olarak değiştirildi.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ a b . Gazetecier.com. 10 Ocak 2014. 9 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ocak 2016.
- ^ a b Kösedağ, Mehmet Sena (30 Eylül 2019). "Türk Basınında Çalışma Hayatı ve İş Güvencesi Sorunu". OPUS Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi. doi:10.26466/opus.579499. ISSN 2528-9527.
- ^ Atlı, Yener (5 Ocak 2015). . Marasnews.com. 14 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ocak 2016.
- ^ Karaoğlu, Zeki Gürdal (10 Ocak 2022). "Dokuz Gazete Olayı ve Çalışan Gazeteciler Bayramı". Kastamonu Gazetesi. Erişim tarihi: 12 Ocak 2022.
- ^ a b Üstün, Hasan (2000). "Babıali`de Dokuz Patron Olayı /". Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü yüksek lisans tezi. Erişim tarihi: 12 Ocak 2022.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Calisan gazeteciler gunu gazetecilik meslegini icra edenleri onurlandirmak icin 1962 den beri 10 Ocak gunu duzenlenen Turkiye ye ozgu bir kutlama gundur 1961 de 212 sayili Fikir Iscileri Kanunu nun yururluge girdigi 10 Ocak gunu 1962 1971 arasinda Calisan gazeteciler bayrami adiyla kutlanmis 1971 yilindaki askeri mudahaleden sonra ulkede gazetecilerin bazi haklarinin geri alinmasi uzerine kutlama gununun adi Calisan gazeteciler gunu olarak degistirilmistir Arka planFikir Iscileri Kanunu 4 Ocak 1961 de kabul edilen ve basin calisanlarina bazi haklar ve yasal guvence saglayan 212 sayili Fikir Iscileri Kanunu nun Resmi gazetede yayimlanarak yururluge girdigi 10 Ocak gunu 1962 den itibaren bir kutlama gunu olmustur Soz konusu duzenleme gazetecileri fikir iscisi olarak tanimliyor is sozlesmelerinin yazili olarak yapilmasi sozlesmelere isin turu ve ucret miktarinin yazilmasi gibi gazetecilerin sosyal ve yasal haklarini belirleyen hukumleri iceriyordu Dokuz Patron Olayi ve Basin Gazetesi 212 sayili yasa ile kendilerine yuklenen sorumluluklari kabul etmek istemeyen 9 gazetenin patronu Aksam Cumhuriyet Dunya Hurriyet Milliyet Tercuman Vatan Yeni Istanbul ve Yeni Sabah gazeteleri 212 sayili yasanin ve Basin Ilan Kurumu nun olusmasina iliskin 195 sayili yasanin mesleki sakincalar doguracagini iddia eden bir ortak bildiriye imza atarak gazetelerini 3 gun kapadiklarini duyurdular Dokuz patron olayi olarak basin tarihine gecen bu gelisme uzerine gazeteciler cesitli protesto eylemleri gerceklestirdiler ve halki gazetesiz birakmamak adina boykot boyunca Basin adli bir gazete yayimladilar Basin gazetesi 11 Ocak gunu Daima Halkin Hizmetindeyiz mansetiyle yayina basladi ve uc gunluk boykot sirasinda duzenli olarak yayini surdurdu Gazetenin ilk sayisinin basyazisinda su ifadeler yer aldi Temel hak ve hurriyetlerimizin gercekten kisitlandigi yalniz basinin degil butun memleketin gercekten esi gorulmemis bir tehlikenin icine sokuldugu gunlerde bile gazetelerini kapatmayan ve protesto yoluna gitmeyen gazete sahiplerinin simdi bir ilan kurumu icin yaptiklari bu hareket basin tarihimizde herhalde serefli bir yer kaplamayacaktir Gazete cikarmak corap fabrikasi isletmeye benzemez Basin bir kamu hizmetidir TarihceIstanbul Gazeteciler Sendikasi bir yil 10 Ocak ta basin calisanlarina bazi haklar ve yasal guvence saglayan kanunun cikisi uzerine gerceklesen medya patronlarinin boykotu karsisinda basin calisanlarinin elde ettikleri basariya sahip cikmak ve uyelerine moral vermek icin 10 Ocak 1962 yi Calisan Gazeteciler Bayrami olarak kutlama karari aldi ve Park Otel de bir toren duzenledi 2012 sayili yasanin uygulamadaki etkinisin azalmasi calisan gazetecilerin sorunlarinin agirlasmasina paralel olarak zamanla kutlamalarin ilk yillardaki canliligi azaldi Turkiye de 1971 yilindaki askeri mudahaleden sonra gazetecilerin bazi haklarinin geri alinmasi uzerine kutlama gununun adi 10 Ocak Calisan gazeteciler gunu olarak degistirildi Ayrica bakinizBasin BayramiKaynakca a b Gazetecier com 10 Ocak 2014 9 Ocak 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 13 Ocak 2016 a b Kosedag Mehmet Sena 30 Eylul 2019 Turk Basininda Calisma Hayati ve Is Guvencesi Sorunu OPUS Uluslararasi Toplum Arastirmalari Dergisi doi 10 26466 opus 579499 ISSN 2528 9527 Atli Yener 5 Ocak 2015 Marasnews com 14 Agustos 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 13 Ocak 2016 Karaoglu Zeki Gurdal 10 Ocak 2022 Dokuz Gazete Olayi ve Calisan Gazeteciler Bayrami Kastamonu Gazetesi Erisim tarihi 12 Ocak 2022 a b Ustun Hasan 2000 Babiali de Dokuz Patron Olayi Ankara Universitesi Sosyal Bilimler Enstitusu yuksek lisans tezi Erisim tarihi 12 Ocak 2022