Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Çangli Kilisesi (Gürcüce: ჩანგლის ეკლესია: okunuşu: "çanglis ek'lesia"), Kars ilinin Kağızman ilçesi'nin Çengilli köyünün merkezinde bulunan Orta Çağ'dan kalma Gürcü kilisesidir. Ermenice Eğeknamor Manastırı (Եղեգնամոր վանք / Eğegnamor vank) ve köyün bugünkü adından dolayı Çengelli Kilisesi olarak da bilinir.
 | |
 | |
| Temel bilgiler | |
|---|---|
| Konum | Çengilli, Kağızman, Kars, Türkiye |
| Koordinatlar | 40°07′25″K 42°54′48″D / 40.12361°K 42.91333°D |
| İnanç | Gürcü Ortodoks Kilisesi |
| Durum | Ahır |
| Mimari | |
| Mimari biçim | Gürcü |
| Tamamlanma | 11. yüzyıl |
| Özellikler | |
| Kubbe sayısı | 1 |
| Malzemeler | Siyah volkanik taşlar |
Tarihçe
Çangli Kilisesi'nde 1030 yılında ait Gürcüce yazıt, buradan bir manastır olarak söz etmektedir. Ancak bu yazıt Fransız Oryantalist Marie-Félicité Brosset tarafından 1362 yılına ait bir yazıt gibi yayımlanmıştır. Daha sonra Ermeniler tarafından kullanılmıştır. Nitekim 20. yüzyılın başlarında bölgeyi gezmiş olan Gürcü tarihçi ve arkeolog Ekvtime Takaişvili 1907 yılında Çangli'nin büyük bir Ermeni köyü olduğunu yazar. Bugün kilise köylüler tarafından ortak ahır olarak kullanılmaktadır.
Mimari
Ekvtime Takaişvili 1907 yılında kiliseyi ölçüp tanımlamıştır. Verdiği bilgiye göre Çangli Kilisesi'nin dışından uzunluğu 15,8 metre, genişliği 9,18 metre ve yüksekliği 26,7 metredir. Haç planlı kilisenin batı haç kolu, doğu haç koluna göre daha uzundur. Kilisenin inşasında siyah volkanik taşlar kullanılmıştır. Üç nefli bir yapı olan kilisenin batı, güney ve kuzey cephelerinde olmak üzere üç adet giriş kapısı bulunmaktadır. Bununla birlikte Takaişvili'nin tespit ettiği sırada iki kapı doldurulmuş ve sadece güney kapısı açık tutulmuştu.
ve Marie-Félicité Brosset Çangli Kilisesi'nin duvarlarında dört adet Gürcüce yazıt bulunduğu yazmışlardır. Oysa Gürcüce sadece iki adet yazıt bulunmaktadır. Birinci yazıt batı kapısının alınlığında Gürcü alfabesinin Asomtavruli karakterleriyle oyulmuştur. Bu yazıt sağdaki kapıya doğru devam ettiği için Sargisyan bunu ayrı bir yazıt sanmıştır. Güney cephesinde bulunan iki satırlık ikinci yazıt da Gürcü alfabesinin Asomtavruli karakterleriyle oyulmuştur. Bu yazıtlar Takaişvili tarafından açıklamalı biçimde okuyup yayımlamış, Marie-Félicité Brosset'nin yazıtları okuma hatası sonucunda yanlış tarihlendirdiğini belirtmiştir. Bu iki yazıt ayrıca yakın dönemde başka araştırmacılar tarafından da okunup yayımlanmıştır.
Kaynakça
- "THE CHURCH IN ÇENGELLI VILLAGE". 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 7 Ağustos 2015. (Türkçe)
- ^ a b "Ekvtime Takaişvili, 1907 Yılı Kola-Oltisi ve Çangli'de Arkeolojik Araştırmalar Gezisi (Gürcüce), Paris, 1938, s. 80". 29 Ekim 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 12 Kasım 2021.
- ^ "Ekvtime Takaişvili, 1907 Yılı Kola-Oltisi ve Çangli'de Arkeolojik Araştırmalar Gezisi (Gürcüce), Paris, 1938, s. 83". 29 Ekim 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 12 Kasım 2021.
- ^ 2014 Yılı Tao-Klarceti Tarihi Eserleri Araştırma Gezisi Sonuçları (ტაო-კლარჯეთის ძეგლების 2014 წლის საკვლევი ექსპედიციების ანგარიშები), Tiflis, 2015, s. 174 11 Nisan 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Cangli Kilisesi Gurcuce ჩანგლის ეკლესია okunusu canglis ek lesia Kars ilinin Kagizman ilcesi nin Cengilli koyunun merkezinde bulunan Orta Cag dan kalma Gurcu kilisesidir Ermenice Egeknamor Manastiri Եղեգնամոր վանք Egegnamor vank ve koyun bugunku adindan dolayi Cengelli Kilisesi olarak da bilinir Cangli Kilisesi Canglis Eklesia ჩანგლის ეკლესია Egeknamor Manastiri Եղեգնամոր վանքTemel bilgilerKonumCengilli Kagizman Kars TurkiyeKoordinatlar40 07 25 K 42 54 48 D 40 12361 K 42 91333 D 40 12361 42 91333InancGurcu Ortodoks KilisesiDurumAhirMimariMimari bicimGurcuTamamlanma11 yuzyilOzelliklerKubbe sayisi1MalzemelerSiyah volkanik taslarTarihceCangli Kilisesi nde 1030 yilinda ait Gurcuce yazit buradan bir manastir olarak soz etmektedir Ancak bu yazit Fransiz Oryantalist Marie Felicite Brosset tarafindan 1362 yilina ait bir yazit gibi yayimlanmistir Daha sonra Ermeniler tarafindan kullanilmistir Nitekim 20 yuzyilin baslarinda bolgeyi gezmis olan Gurcu tarihci ve arkeolog Ekvtime Takaisvili 1907 yilinda Cangli nin buyuk bir Ermeni koyu oldugunu yazar Bugun kilise koyluler tarafindan ortak ahir olarak kullanilmaktadir MimariEkvtime Takaisvili 1907 yilinda kiliseyi olcup tanimlamistir Verdigi bilgiye gore Cangli Kilisesi nin disindan uzunlugu 15 8 metre genisligi 9 18 metre ve yuksekligi 26 7 metredir Hac planli kilisenin bati hac kolu dogu hac koluna gore daha uzundur Kilisenin insasinda siyah volkanik taslar kullanilmistir Uc nefli bir yapi olan kilisenin bati guney ve kuzey cephelerinde olmak uzere uc adet giris kapisi bulunmaktadir Bununla birlikte Takaisvili nin tespit ettigi sirada iki kapi doldurulmus ve sadece guney kapisi acik tutulmustu ve Marie Felicite Brosset Cangli Kilisesi nin duvarlarinda dort adet Gurcuce yazit bulundugu yazmislardir Oysa Gurcuce sadece iki adet yazit bulunmaktadir Birinci yazit bati kapisinin alinliginda Gurcu alfabesinin Asomtavruli karakterleriyle oyulmustur Bu yazit sagdaki kapiya dogru devam ettigi icin Sargisyan bunu ayri bir yazit sanmistir Guney cephesinde bulunan iki satirlik ikinci yazit da Gurcu alfabesinin Asomtavruli karakterleriyle oyulmustur Bu yazitlar Takaisvili tarafindan aciklamali bicimde okuyup yayimlamis Marie Felicite Brosset nin yazitlari okuma hatasi sonucunda yanlis tarihlendirdigini belirtmistir Bu iki yazit ayrica yakin donemde baska arastirmacilar tarafindan da okunup yayimlanmistir Kaynakca THE CHURCH IN CENGELLI VILLAGE 4 Mart 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 7 Agustos 2015 Turkce a b Ekvtime Takaisvili 1907 Yili Kola Oltisi ve Cangli de Arkeolojik Arastirmalar Gezisi Gurcuce Paris 1938 s 80 29 Ekim 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 12 Kasim 2021 Ekvtime Takaisvili 1907 Yili Kola Oltisi ve Cangli de Arkeolojik Arastirmalar Gezisi Gurcuce Paris 1938 s 83 29 Ekim 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 12 Kasim 2021 2014 Yili Tao Klarceti Tarihi Eserleri Arastirma Gezisi Sonuclari ტაო კლარჯეთის ძეგლების 2014 წლის საკვლევი ექსპედიციების ანგარიშები Tiflis 2015 s 174 11 Nisan 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde ISBN 978 9941 0 7362 5