Çavuşbaşı Memiş Paşa (veya Arnavut Memiş Paşa) (ö. 8 Temmuz 1809, Sakız Adası), II. Mahmut saltanatında 15 Kasım 1808 - 1 Ocak 1809 tarihleri arasında bir ay dokuz gün sadrazamlık yapmış bir Osmanlı devlet adamıdır.
Çavuşbaşı Memiş Paşa | |
---|---|
Osmanlı Sadrazamı | |
Görev süresi 19 Kasım 1808 - 1 Ocak 1809 | |
Hükümdar | II. Mahmud |
Yerine geldiği | Alemdar Mustafa Paşa |
Yerine gelen | Çarhacı Ali Paşa |
Kişisel bilgiler | |
Ölüm | 8 Temmuz 1809 Sakız Adası |
Hayatı
Arnavut asıllıydı Vezirlerin kalemlerinde görev yapıp katiplik öğrendi. Kör Yusuf Ziyaüddin Paşa'nın yanında kapılandı ve onun sayesinde kapı kethüdası ve hacegandan oldu. Divan hizmetlerinde bulundu ve başmuhasebeci ve 26 Ekim 1807'de çavuşbaşı oldu.
16 Kasım 1808'de sadrazam olan Alemdar Mustafa Paşa'ya ve onun İstanbul'a getirdiği milislere diş bileyen yeniçeriler isyan ettiler ve dört gün süren korkunç Alemdar Vakası gelişti. İsyanının ilk gününde isyancı Yeniçeriler, Alemdar'ın kalmakta olduğu Bâbiâli'yi bastılar. Sekbanların karşı koyması üzerine de ateşe verdiler. Saraydan yardım gelmeyince umudunu yitiren Alemdar barut mahzenini ateşleyerek içeri girmeye çalışan 1000'e yakın yeniçeriden 600 kadarıyla birlikte öldü. 17 Kasım'da Çavuşbaşı Mehmet Paşa vezirlikle sedaret kaymakamlığı görevine getirildi ve bu isyan sırasında Alemdar Mustafa Paşa iş görmediği için onun boş bıraktığı makamı idare etti. İsyancılar saraya yönelip kendisini tehdit etmelerine karşı padişah II. Mahmut tedbir alıp saray duvaraların bir kaleye dönüştürdü. Kendinden başka sağ olan tek Osmanoğlu olan kardeşi eski padişah IV. Mustafa'yı boğdurttu. Saraya hücum ortaya çıkınca saray avlusunda bulunan sekbanlara çıkış emri vererek ayaklanmacıları bastırmak üzere bir şehir savaşı başlattı. Donanma Haliç'ten Beyazıt'i ve Paşakapısı'nı topa tuttu. Alemdar Mustafa Paşa'nın ölümü haberi duyulunca II. Mahmut sadrazam kaymakamı olan Çavuşbaşı Memiş Paşa'yı sadrazam yaptı. Bu olaylar sırasında yüzlerce isyancı öldürülüp şehir sokakları onların cesetleri ile dolmuştu. Saraya yakın Cebeci Kışlası'nada yangın çıkıp bu kışla ve yangın ve donanma top ateşiyle Ayasofya, Sultanahmet ve Divanyolu semtleri yanıp kül olmuştu.
19 Kasım'da Galata ve Kasımpaşa'da Kandıralı Mahmet elebaşılığı altında yeni bir isyan daha çıktı. Kandıralı Mehmet bu isyancılar önünde ve daha önce isyan edenlerin katılmasıyla Tersane ve Tophane'yi işgal etti. Diğer ayaklanmacı grupları Levent ve Selimiye kışlalarını ele geçirdiler. II. Mahmut yeni kurulmakta olan Sekban-ı Cedid güçlerini dağıtmak sözü vererk ayaklanmayı bastırdı. Ama askeri insan zayiatı 5.000'i aşkın yeniçeri ile 300-400 sekbandı. İsyancılar tarafından tecavüze uğrayan ve hayatını kaybeden şehir halkı hakkındaki zayiat bilinmemektedir. Bu ekstra isyanın mal zayiatı ise yağmalanmış evler ve dükkanlar ve yakılmış kışlalardı.
1 Ocak 1809 günü Çavuşbaşı Memiş Paşa sadrazamlıktan azledildi ve yerine Çarhacı Ali Paşa sadrazamlığa getirildi. Memiş Paşa önce Bursa'ya sonradan da Sakız Adası'na sürgüne gönderildi. Orada iken 8 Temmuz 1809'da öldü.
Değerlendirme
Sicill-i Osmani de şöyle değerlendirilmektedir:
İşleri idare etmekten aciz; şanssız; yumuşak ve faydası ve zararı yoktu.
Kaynakça
Dış bağlantılar
- Mehmed Süreyya (haz. Nuri Akbayar) (1996), Sicill-i Osmani, İstanbul:Tarih Vakfı Yurt Yayınları C.IV s.513 [2]
- Toksoy, Cemal "Memiş Paşa (Arnavut)" (1999), Yaşamları ve Yapıtlarıyla Osmanlılar Ansiklopedisi, İstanbul:Yapı Kredi Kültür Sanat Yayıncılık A.Ş. C.2 s.202-203
- Sakaoğlu, Necdet (1999) Bu Mülkün Sultanları, İstanbul: Oğlak Yayınları
- Danişmend, İsmail Hami, (1971) Osmanlı Devlet Erkânı, İstanbul: Türkiye Yayınevi
- Buz, Ayhan (2009) Osmanlı Sadrazamları, İstanbul: Neden Kitap,
- Tektaş, Nazim (2002), Sadrâzamlar Osmanlı'da İkinci Adam Saltanatı, İstanbul:Çatı Yayınevi (Google books: [3]7 Aralık 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
Siyasi görevi | ||
---|---|---|
Önce gelen: Alemdar Mustafa Paşa | Osmanlı Sadrazamı 15 Kasım 1808 - 1 Ocak 1809 | Sonra gelen: Çarhacı Ali Paşa |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Cavusbasi Memis Pasa veya Arnavut Memis Pasa o 8 Temmuz 1809 Sakiz Adasi II Mahmut saltanatinda 15 Kasim 1808 1 Ocak 1809 tarihleri arasinda bir ay dokuz gun sadrazamlik yapmis bir Osmanli devlet adamidir Cavusbasi Memis PasaOsmanli SadrazamiGorev suresi 19 Kasim 1808 1 Ocak 1809Hukumdar II MahmudYerine geldigi Alemdar Mustafa PasaYerine gelen Carhaci Ali PasaKisisel bilgilerOlum 8 Temmuz 1809 Sakiz AdasiHayatiArnavut asilliydi Vezirlerin kalemlerinde gorev yapip katiplik ogrendi Kor Yusuf Ziyauddin Pasa nin yaninda kapilandi ve onun sayesinde kapi kethudasi ve hacegandan oldu Divan hizmetlerinde bulundu ve basmuhasebeci ve 26 Ekim 1807 de cavusbasi oldu 16 Kasim 1808 de sadrazam olan Alemdar Mustafa Pasa ya ve onun Istanbul a getirdigi milislere dis bileyen yeniceriler isyan ettiler ve dort gun suren korkunc Alemdar Vakasi gelisti Isyaninin ilk gununde isyanci Yeniceriler Alemdar in kalmakta oldugu Babiali yi bastilar Sekbanlarin karsi koymasi uzerine de atese verdiler Saraydan yardim gelmeyince umudunu yitiren Alemdar barut mahzenini atesleyerek iceri girmeye calisan 1000 e yakin yeniceriden 600 kadariyla birlikte oldu 17 Kasim da Cavusbasi Mehmet Pasa vezirlikle sedaret kaymakamligi gorevine getirildi ve bu isyan sirasinda Alemdar Mustafa Pasa is gormedigi icin onun bos biraktigi makami idare etti Isyancilar saraya yonelip kendisini tehdit etmelerine karsi padisah II Mahmut tedbir alip saray duvaralarin bir kaleye donusturdu Kendinden baska sag olan tek Osmanoglu olan kardesi eski padisah IV Mustafa yi bogdurttu Saraya hucum ortaya cikinca saray avlusunda bulunan sekbanlara cikis emri vererek ayaklanmacilari bastirmak uzere bir sehir savasi baslatti Donanma Halic ten Beyazit i ve Pasakapisi ni topa tuttu Alemdar Mustafa Pasa nin olumu haberi duyulunca II Mahmut sadrazam kaymakami olan Cavusbasi Memis Pasa yi sadrazam yapti Bu olaylar sirasinda yuzlerce isyanci oldurulup sehir sokaklari onlarin cesetleri ile dolmustu Saraya yakin Cebeci Kislasi nada yangin cikip bu kisla ve yangin ve donanma top atesiyle Ayasofya Sultanahmet ve Divanyolu semtleri yanip kul olmustu 19 Kasim da Galata ve Kasimpasa da Kandirali Mahmet elebasiligi altinda yeni bir isyan daha cikti Kandirali Mehmet bu isyancilar onunde ve daha once isyan edenlerin katilmasiyla Tersane ve Tophane yi isgal etti Diger ayaklanmaci gruplari Levent ve Selimiye kislalarini ele gecirdiler II Mahmut yeni kurulmakta olan Sekban i Cedid guclerini dagitmak sozu vererk ayaklanmayi bastirdi Ama askeri insan zayiati 5 000 i askin yeniceri ile 300 400 sekbandi Isyancilar tarafindan tecavuze ugrayan ve hayatini kaybeden sehir halki hakkindaki zayiat bilinmemektedir Bu ekstra isyanin mal zayiati ise yagmalanmis evler ve dukkanlar ve yakilmis kislalardi 1 Ocak 1809 gunu Cavusbasi Memis Pasa sadrazamliktan azledildi ve yerine Carhaci Ali Pasa sadrazamliga getirildi Memis Pasa once Bursa ya sonradan da Sakiz Adasi na surgune gonderildi Orada iken 8 Temmuz 1809 da oldu DegerlendirmeSicill i Osmani de soyle degerlendirilmektedir Isleri idare etmekten aciz sanssiz yumusak ve faydasi ve zarari yoktu Kaynakca a b Mehmed Sureyya haz Nuri Akbayar 1996 Sicill i Osmani Istanbul Tarih Vakfi Yurt Yayinlari ISBN 975 333 0383 c IV s 513 1 a b c Sakaoglu Necdet 1999 Bu Mulkun Sultanlari Istanbul Oglak Yayinlari ISBN 975 329 2996Dis baglantilarMehmed Sureyya haz Nuri Akbayar 1996 Sicill i Osmani Istanbul Tarih Vakfi Yurt Yayinlari ISBN 975 333 0383 C IV s 513 2 Toksoy Cemal Memis Pasa Arnavut 1999 Yasamlari ve Yapitlariyla Osmanlilar Ansiklopedisi Istanbul Yapi Kredi Kultur Sanat Yayincilik A S C 2 s 202 203 ISBN 975 08 0072 9 Sakaoglu Necdet 1999 Bu Mulkun Sultanlari Istanbul Oglak Yayinlari ISBN 975 329 2996 Danismend Ismail Hami 1971 Osmanli Devlet Erkani Istanbul Turkiye Yayinevi Buz Ayhan 2009 Osmanli Sadrazamlari Istanbul Neden Kitap ISBN 978 975 254 278 5 Tektas Nazim 2002 Sadrazamlar Osmanli da Ikinci Adam Saltanati Istanbul Cati Yayinevi Google books 3 7 Aralik 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde Siyasi goreviOnce gelen Alemdar Mustafa Pasa Osmanli Sadrazami 15 Kasim 1808 1 Ocak 1809 Sonra gelen Carhaci Ali Pasa