Çerkes Halil Efendi (ö. 1821, Afyonkarahisar), Osmanlı şeyhülislamı.
Çerkes Halil Efendi | |
---|---|
Doğum | Kafkasya |
Ölüm | 1821 Afyonkarahisar |
Meslek | Müderris, Kadı, Kazasker, Şeyhülislam |
Hayatı
Babası Kırımlı Hüseyin Efendi idi. Asıl adı Seyyid Mehmed Salih idi. Osmanlı padişahı III. Mustafa'nın kızı Hibetullah Sultan doğduğunda Annesi, süt annesi olarak saraya girdi kendisi de annesinin ricası üzerine Çerkes diyarından İstanbul'a getirilerek hareme alındı. Sarayda, Şehzade Selim'le beraber büyüdü.
I. Abdülhamid döneminde hazine koğuşuna nakledildi için on beş yıl kadar Şehzade Selim'den uzakta kaldı. 1789 tarihinde çocukluk arkadaşı Şehzade Selim'in tahta çıkması üzerine hazine kethüdalığına, sonra Galata mevleviyetine getirildi. On altı yıl yıl Galata mevleviyetinde kaldıktan sonra1803’te Mekke-i Mükerreme kadılığı payesi, ardndan İstanbul kadılığı payesi verildi .Çok geçmeden kendisine Anadolu kazaskerliği, 1809’da da Rumeli kazaskerliği payesi verilen Halil Efendi, 1813'te fiilen Rumeli kazaskeri oldu. 3 Eylül 1819'da şeyhülislamlık görevine getirildi. Bir yıl yedi ay kadar şeyhülislamlık görevini yürüttü.
II. Mahmud üzerinde etkisi olan Halet Efendi'yle geçinemedi ve 1821 Rum isyanı ile ilgili yapılan bir toplantıda fikir ayrılığından dolayı yaşanan sert tartışmadan sonra 28 Mart 1821'de azledilerek eşi Zîbâ Hatun ile birlikte Bursa'ya sürüldü. Bir süre sonra İstanbul ile haberleştiği gerekçesiyle Afyon’a gönderildi. Tek başına Bursa'da kalan eşi Ziba Hanım ise büyücülükle suçlanarak Halet Efendi tarafından öldürtüldü. Halil Efendi, bu olayı duyduktan sonra felç olup 2 veya 12 Ağustos 1821'de Afyonkarahisar'da öldü.
Kaynakça
- ^ Süren, Zafer. "Çerkes Şeyhülislâm El-hac Halil Efendi". Jineps gazetesi, 1 Ağustos 2013. 5 Nisan 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 5 Nisan 2020.
- ^ Uzundal, Edip. . International Journal of History, Cilt 10, Sayı 8, Yıl 2018. 9 Aralık 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Nisan 2020.
- ^ İpşirli, Mehmet. . Türk Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, Cilt 15, 1997. 5 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Nisan 2020.
Önce gelen: Mekkizade Mustafa Asım Efendi | Osmanlı Şeyhülislamı 3 Eylül 1819 - 28 Mart 1821 | Sonra gelen: Yasincizade Abdülvehhab Efendi |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Cerkes Halil Efendi o 1821 Afyonkarahisar Osmanli seyhulislami Cerkes Halil EfendiDogumKafkasyaOlum1821 AfyonkarahisarMeslekMuderris Kadi Kazasker SeyhulislamHayatiBabasi Kirimli Huseyin Efendi idi Asil adi Seyyid Mehmed Salih idi Osmanli padisahi III Mustafa nin kizi Hibetullah Sultan dogdugunda Annesi sut annesi olarak saraya girdi kendisi de annesinin ricasi uzerine Cerkes diyarindan Istanbul a getirilerek hareme alindi Sarayda Sehzade Selim le beraber buyudu I Abdulhamid doneminde hazine kogusuna nakledildi icin on bes yil kadar Sehzade Selim den uzakta kaldi 1789 tarihinde cocukluk arkadasi Sehzade Selim in tahta cikmasi uzerine hazine kethudaligina sonra Galata mevleviyetine getirildi On alti yil yil Galata mevleviyetinde kaldiktan sonra1803 te Mekke i Mukerreme kadiligi payesi ardndan Istanbul kadiligi payesi verildi Cok gecmeden kendisine Anadolu kazaskerligi 1809 da da Rumeli kazaskerligi payesi verilen Halil Efendi 1813 te fiilen Rumeli kazaskeri oldu 3 Eylul 1819 da seyhulislamlik gorevine getirildi Bir yil yedi ay kadar seyhulislamlik gorevini yuruttu II Mahmud uzerinde etkisi olan Halet Efendi yle gecinemedi ve 1821 Rum isyani ile ilgili yapilan bir toplantida fikir ayriligindan dolayi yasanan sert tartismadan sonra 28 Mart 1821 de azledilerek esi Ziba Hatun ile birlikte Bursa ya suruldu Bir sure sonra Istanbul ile haberlestigi gerekcesiyle Afyon a gonderildi Tek basina Bursa da kalan esi Ziba Hanim ise buyuculukle suclanarak Halet Efendi tarafindan oldurtuldu Halil Efendi bu olayi duyduktan sonra felc olup 2 veya 12 Agustos 1821 de Afyonkarahisar da oldu Kaynakca Suren Zafer Cerkes Seyhulislam El hac Halil Efendi Jineps gazetesi 1 Agustos 2013 5 Nisan 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 5 Nisan 2020 Uzundal Edip International Journal of History Cilt 10 Sayi 8 Yil 2018 9 Aralik 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 5 Nisan 2020 Ipsirli Mehmet Turk Diyanet Vakfi Islam Ansiklopedisi Cilt 15 1997 5 Nisan 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 4 Nisan 2020 Once gelen Mekkizade Mustafa Asim Efendi Osmanli Seyhulislami 3 Eylul 1819 28 Mart 1821 Sonra gelen Yasincizade Abdulvehhab Efendi