Çeçen-Rus çatışması (Rusça: Чеченский конфлик Çeçenski konflik; Çeçence: Нохчийн-Оьрсийн дов Noxçiyn-Örsiyn dov), Rusya hükûmeti ile çeşitli Çeçen güçleri arasındaki çeşitli çatışmalardır. Çatışmaların geçmişi 1785 yılına kadar uzanmaktadır, ancak çatışmanın unsurları çok daha uzak zamanlara dayanmaktadır.
Çeçen-Rus çatışması | |||||
---|---|---|---|---|---|
Çeçenistan'ın Rusya'daki konumu. | |||||
| |||||
Taraflar | |||||
Çeçen silahlı gruplar Kafkasya Emirliği (2007-2017) Çeçenistan (1991-2007) Kuzey Kafkasya Cumhuriyeti (1917-1920) Kafkasya İmamlığı (1828-1859) Çeçenistan (1785-1791) | Rusya (1991-günümüze) Sovyetler Birliği (1922-1991) Rusya SFSC (1917-1922) Rus İmparatorluğu (1785-1922) |
Rus İmparatorluğu başlangıçta müttefiki Gürcistan ve düşmanları Kaçar ve Osmanlı imparatorlukları ile iletişim aracı olmak dışında Kuzey Kafkasya ile çok az ilgilendi, ancak bölgedeki Rus faaliyetlerinin neden olduğu artan gerginlikler Çeçenlerin ayaklanmasına yol açtı. 1785'teki Rus varlığı, ardından yeni çatışmalar ve 1817'de Kafkas Savaşı'nın patlak vermesine neden oldu. Rus kuvvetleri ayaklanmaları 1862'de bastırabildi.
Rus İç Savaşı sırasında, Çeçenler ve diğer Kafkas halkları, 1921'de Kızılordu tarafından işgal edilmeden önce birkaç yıl bağımsızlık içinde yaşadılar. II. Dünya Savaşı sırasında bazı Çeçenler, Alman işgalini Sovyetler Birliği'ne karşı isyan etmek için bir fırsat olarak gördü. Buna karşılık, Stalin'in emriyle kitlesel olarak Orta Asya'ya sürgün edildiler ve burada 1957'ye kadar kalmaya zorlandılar.
Çeçen ve Rusya hükûmeti arasındaki en son çatışma 1990'larda gerçekleşti. Sovyetler Birliği dağıldıktan sonra, Çeçen ayrılıkçılar Çeçen İçkerya Cumhuriyeti adı altında 1991'de bağımsızlıklarını ilan ettiler. 1994 yılının sonlarında Birinci Çeçen Savaşı çıktı ve iki yıl süren çatışmalardan sonra Rus kuvvetleri Aralık 1996'da bölgeden çekildi. 1999'da çatışmalar yeniden başladı ve çatışmalar 'nde başkentin büyük ölçüde yıkılmasıyla ve Rus ordusunun 2000 yılının Şubat ayı başlarında başkent üzerinde kontrolü ele geçirmesiyle sonuçlandı. Buna karşın çatışmalar ve isyanlar ile birlikte savaş, birkaç yıl boyunca çeşitli şekillerde ve değişen derecelerde devam etti. 2017 yılında çatışmaların sona erdiği ilan edildi.
Kaynakça
- ^ ["Глава ФСБ объявил о ликвидации бандподполья на Северном Кавказе (Rusça)". 2 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 25 Mayıs 2021. Глава ФСБ объявил о ликвидации бандподполья на Северном Кавказе (Rusça)]
- ^ Нечаев А., Зайнашев Ю. Россия выиграла еще одну важнейшую битву 31 Mayıs 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde . // Взгляд.ру, 19.12.2017 (Rusça)
- ^ Mark Youngman (27 Haziran 2017). . crestresearch.ac.uk. Centre For Research and Evidence on Security Threats. 14 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Mayıs 2021.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Cecen Rus catismasi Rusca Chechenskij konflik Cecenski konflik Cecence Nohchijn Orsijn dov Noxciyn Orsiyn dov Rusya hukumeti ile cesitli Cecen gucleri arasindaki cesitli catismalardir Catismalarin gecmisi 1785 yilina kadar uzanmaktadir ancak catismanin unsurlari cok daha uzak zamanlara dayanmaktadir Cecen Rus catismasiCecenistan in Rusya daki konumu Tarih1785 gunumuzeBolgeKuzey KafkasyaTaraflarCecen silahli gruplar Kafkasya Emirligi 2007 2017 Cecenistan 1991 2007 Kuzey Kafkasya Cumhuriyeti 1917 1920 Kafkasya Imamligi 1828 1859 Cecenistan 1785 1791 Rusya 1991 gunumuze Sovyetler Birligi 1922 1991 Rusya SFSC 1917 1922 Rus Imparatorlugu 1785 1922 Rus Imparatorlugu baslangicta muttefiki Gurcistan ve dusmanlari Kacar ve Osmanli imparatorluklari ile iletisim araci olmak disinda Kuzey Kafkasya ile cok az ilgilendi ancak bolgedeki Rus faaliyetlerinin neden oldugu artan gerginlikler Cecenlerin ayaklanmasina yol acti 1785 teki Rus varligi ardindan yeni catismalar ve 1817 de Kafkas Savasi nin patlak vermesine neden oldu Rus kuvvetleri ayaklanmalari 1862 de bastirabildi Rus Ic Savasi sirasinda Cecenler ve diger Kafkas halklari 1921 de Kizilordu tarafindan isgal edilmeden once birkac yil bagimsizlik icinde yasadilar II Dunya Savasi sirasinda bazi Cecenler Alman isgalini Sovyetler Birligi ne karsi isyan etmek icin bir firsat olarak gordu Buna karsilik Stalin in emriyle kitlesel olarak Orta Asya ya surgun edildiler ve burada 1957 ye kadar kalmaya zorlandilar Cecen ve Rusya hukumeti arasindaki en son catisma 1990 larda gerceklesti Sovyetler Birligi dagildiktan sonra Cecen ayrilikcilar Cecen Ickerya Cumhuriyeti adi altinda 1991 de bagimsizliklarini ilan ettiler 1994 yilinin sonlarinda Birinci Cecen Savasi cikti ve iki yil suren catismalardan sonra Rus kuvvetleri Aralik 1996 da bolgeden cekildi 1999 da catismalar yeniden basladi ve catismalar nde baskentin buyuk olcude yikilmasiyla ve Rus ordusunun 2000 yilinin Subat ayi baslarinda baskent uzerinde kontrolu ele gecirmesiyle sonuclandi Buna karsin catismalar ve isyanlar ile birlikte savas birkac yil boyunca cesitli sekillerde ve degisen derecelerde devam etti 2017 yilinda catismalarin sona erdigi ilan edildi Kaynakca Glava FSB obyavil o likvidacii bandpodpolya na Severnom Kavkaze Rusca 2 Agustos 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 25 Mayis 2021 Glava FSB obyavil o likvidacii bandpodpolya na Severnom Kavkaze Rusca Nechaev A Zajnashev Yu Rossiya vyigrala eshe odnu vazhnejshuyu bitvu 31 Mayis 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde Vzglyad ru 19 12 2017 Rusca Mark Youngman 27 Haziran 2017 crestresearch ac uk Centre For Research and Evidence on Security Threats 14 Nisan 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 26 Mayis 2021