Çift kırılma (ya da ikili kırılma), bir ışının (foton huzmesi) anisotropik (eşyönsüz) maddelerden geçerken iki ışına ayrışmasıdır. Kalsit ya da bu türden maddelere örnek olarak verilebilir. Bu etki ilk olarak Danimarkalı bilim adamı tarafından 1669da kalsit üzerinde gözlemlendi. Bu etkinin belli plastik, manyetik, çeşitli kristal yapıda olmayan maddeler ve sıvı kristallerde de olur.
Bu etkiye verilecek en basit örnek tek eksenli eşyönsüz maddelerde görülür. Yani, maddenin yapısında bulunan bir simetri ekseni ona dik düzlemlerde ona denk başka simetri eksenlerine sahip değildir. (Böylece kübik kristaller elenmiş oluyor.) Bu eksene maddenin optik ekseni denir ve bu eksene paralel ya da dik polarizasyonlarda gelen ışığın kırılma indisi farklıdır. Bu indislerin simgesi ne ve no dur. (e o ve İngilizce extraordinary (sıra dışı) ve ordinary(sıradan) kelimelerinin baş harfleridir. Bu isimler gösterir ki; eğer apolarize bir ışık bir maddeye optik eksenle sıfırdan büyük bir dar açı yaparak gelirse, eksene dik polarize olmuş bileşen standart kırılma yasasına göre kırılacaktır. Aynı zamanda tümleyen bileşen ise standart olmayan-geliş açısına ve kırılma indislerinin farkına göre belirlenen- bir açıyla kırılacaktır. Kırılma indisleri arasındaki fark çift kırılma büyüklüğü olarak bilinir:
Böylelik ışık doğrusal biçimde polarize olmuş sıradan ve sıra dışı olarak adlandırılan iki ışına ayrılır. Işık optik eksene paralel ya da dik giderken istisnalar oluşabilir. İlk durumda, hem polarizasyon hem de ışınlar sıradandır ve ayrılmazlar. İkinci durumda ise, bileşenlere ayrılma olmaz fakat iki bileşen farklı hızlarda hareket ederler ve bu etki doğrusal polarizasyonla çembersel ya da elipssel polarizasyon arasında dönüşüm yapmak için kullanılabilir.
Çift kırılma aynı zamanda çift eksenli anizotropik maddelerde de oluşur, buna üçlü kırılma da denir, ama onun tanımı tabiî ki daha karmaşıktır.
Oluşumu
Çift kırılma doğal olarak rahatça bulunabileceği gibi(özelikle kristallerde), optik olarak isotropik maddelerde de oluşması için çeşitli yöntemler vardır:
- Esnetme eğriltme gibi yöntemlerle madde isotropisi bozularak elde edilebilir. Örneğin5 Haziran 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Elektrik alan uygulanarak isotropi bozulabilir. (bakınız )
- Ses dalgası ile izotropik bir madde anizotropik hale getirilebir. (Akusto-optik etki)
- Manyetik alan uygulamak maddeyi çembersel olarak çift-kırılır hale getirebilir. (bakınız )
- Polar moleküller kullanılarak üretilen ince filmler, iyi birer çift kırılır maddedir.
Tek eksenli çift kırılır maddelere örnekler
Madde | no | ne | Δn |
---|---|---|---|
beryl Be3Al2(SiO3)6 | 1.602 | 1.557 | -0.045 |
CaCO3 | 1.658 | 1.486 | -0.172 |
Hg2Cl2 | 1.973 | 2.656 | +0.683 |
H2O | 1.309 | 1.313 | +0.004 |
LiNbO3 | 2.272 | 2.187 | -0.085 |
MgF2 | 1.380 | 1.385 | +0.006 |
quartzSiO2 | 1.544 | 1.553 | +0.009 |
rubyAl2O3 | 1.770 | 1.762 | -0.008 |
TiO2 | 2.616 | 2.903 | +0.287 |
peridot(Mg, Fe)2SiO4 | 1.690 | 1.654 | -0.036 |
sapphireAl2O3 | 1.768 | 1.760 | -0.008 |
NaNO3 | 1.587 | 1.336 | -0.251 |
(complex silicate) | 1.669 | 1.638 | -0.031 |
, highZrSiO4 | 1.960 | 2.015 | +0.055 |
zircon, lowZrSiO4 | 1.920 | 1.967 | +0.047 |
Bu alanda en iyi çalışılabilen maddeler kristallerdir. Silikon carpit özellikle iyi bir çift kırılır maddedir.
Birçok plastik çift kırılma gösterir, çünkü yapılarındaki maddeler ‘donmuş’ halde bulunurlar. Örneğin selefon ucuz bir çift kırılır maddedir ve Polaroid levhalar genellikle diğer plastiklerin çift kırılma yönünü bulmakta kullanılır. Çift kırılır maddeler ışığın polarizasyonunu değiştiren birçok alette kullanılır. Bakınız polarize prizmalar, and Lyot filtreleri.
Yukarıda da belirtildiği gibi manyetik maddelerde de bu özellik gözlemlenebilir, ama optik frekanslar da bu özellik nadir olarak ortaya çıkar.
Çift kırılma amiloid plaklarda da gözlemlenebilir, Alzheimer hastalarının beyinlerinde bu maddeden vardır. İmmunoglobulin gibi değiştirilmiş proteinler hücrelerin arasında birikerek fibrilleri oluştururlar. Çok katlı bu fibril yapılar polarize ışık altında incelendiğinde çift kırılma gösterirler.
Pamuk iplikçikleri ikincil hücre çeperindeki yüksek seviyedeki selülozdan dolayı çift kırılırdır. Optik fiberlerdeki ufak pürüzler çift kırılmaya yol açabilir, ki bu da iletişimde bozulmaya sebep olur. Bu pürüzler geometrik hatadan ya da fotoelastik etkilerden kaynaklanabilir.
Hızlı ve yavaş ışınlar
İlerleme yönü | Sıradan ışın | Sıra dışı ışın | ||
---|---|---|---|---|
Polarizasyon | neff | Polarizasyon | neff | |
z | xy-plane | n/a | n/a | |
xy-plane | xy-plane | z | ||
xz-plane | y | xz-plane | ||
diğer | xz düzlemine benzer |
Genellikle maddeler için öyle iki polarizasyon yönü vardır ki madde tek bir kırılma indisi varmış gibi davranır. Tek eksenli maddelerde, bu polarizasyonlar sıradan ve sıra dışı olarak adlandırılırlar (e ve o). Çift eksenli maddelerde ise buna benzer üç tane indis vardır ve iki ışın yavaş ve hızlı olarak adlandırılırlar. Yavaş ışın en yüksek kırılma indisine sahiptir. Tek eksenli maddelerde z-ekseni optik eksen olarak tanımlanır. xz düzleminde ilerleyen ışınların indisi ve arasında z ekseni ile yaptığı açıya göre değişir.
Pozitif ya da negatif
Tek eksenli çift kırılır maddeler pozitif ve negatif olmak üzere ikiye ayrılır. Eğer optik eksen doğrultusunda gelen ışığın kırılma indisi, eksene dik gelen ışığınkinden büyükse pozitif; küçükse negatiftir. Diğer bir deyişle, pozitif çift kırılmaya sahip maddelerde, yavaş ışığın polarizasyonu optik eksene paraleldir ya da tam tersi.
Çift eksenli kristallerde, eğer yavaş(ya da hızlı) ışın optik eksenle oluşan dar açıyı ikiye bölerse madde pozitif(negatif) çift kırılmaya sahiptir.
Pratikte, kırmızı ışık yayan optik düzenleyici kullanırken, pozitif çift kırılır madde mavi gözükür; negatif ise sarı gözükür. Bunun sebebi pozitif çift kırılmaya sahip maddelerde yayılan ışığın dalgaboyu daha fazla kayar; çünkü yavaş ışın, düzenleyicinin yavaş eksenine paraleldir. Bu şekilde elde edilen ışık tayfında renklerin sırası tipik bir tayftan farklıdır: sarı-turuncu-kırmızı-mor-mavi
Ölçüm
Çift kırılma ve ilgili optik etkiler (optik rotasyon gibi) maddeden geçen ışığın polarizasyonundaki değişimlerle ölçülür. Bu ölçümlere polarimetre denir.
Lipid ikili-katmanlarının çift kırılması ikili polarizasyon interferometresiyle ölçülür. (dual polarisation interferometry) Bu katmanlardaki sıranın derecesinin ölçümünü verir ve diğer biomoleküllerle etkileşmenin bu sıraya nasıl etki ettiğini. Optik mikroskopların genel bir özelliği bir çift polarize filtreye sahip olmalarıdır. Bu çapraz polarize filtrelerin arasında, çift kırılır bir madde koyu bir arka planda parlak olarak gözükür.
Kalsiyum karbonat,kalsit gibi sabit bileşiklerde, kırılma indisi gelen ışığın yönüne bağlıdır. Kırılma aynı zamanda bileşiğe de bağlıdır ve Gladstone-Dale bağıntısı kullanılarak hesaplanabilir.
Uygulamaları
Çift kırılma, LCD’ler, ışık ayarlayıcıları, renk filtreleri, dalga levhaları, optik eksen ızgaraları gibi birçok optik alette kullanılır. Aynı zamanda ikinci harmonik oluşumu gibi doğrusal olmayan işlemlerde önemli rol oynarlar.
Elektronik kameralarda alçak frekansları geçiren filtreler olarak kullanılırlar. Kristalin kalınlığı kontrol edilerek görüntü bir tarafa dağıtılabilir. Bu bütün televizyonların ve elektronik kameraların doğru çalışabilmesi için önemlidir.
Ecza
Çift kırılma medikal tanılarda kullanılır. Gut hastalarından alınan sıvı negatif çift kırılma gösterir. (Urate kristalleri) Kalsiyum pyrophosphate ise pozitif kırılım gösterir. Böylece düzenleyici filtre altında kırmızı ya da sarı renklere bakılarak ayırt edilebilirler.
Göz biliminde ise, lazer polarimetresi tarayıcısı retinadaki sinir ağ tabkalarının çift kırılma özelliğini kullanarak kalınlığını ölçer, bu da glokom hastalığının değerlendirilmesinde kullanılır.
Sperm başlarının çift kırılma özelliği, yapay döllenmede sperm seçmek için kullanılır. Benzer biçimde, en yüksek olasılıklı döllenmeyi sağlamak için yumurtayı seçmede kullanılır. Bunların yanı sıra silikoz hastalığının tespitinde de kullanılır.
Kaynakça
- ^ Erasmus Bartholin, Experimenta crystalli islandici disdiaclastici quibus mira & infolita refractio detegitur [Experiments on birefringent Icelandic crystal through which is detected a remarkable and unique refraction] (Copenhagen, Denmark: Daniel Paulli, 1669). See also: Erasmus Bartholin (January 1, 1670) "An account of sundry experiments made and communicated by that learn'd mathematician, Dr. Erasmus Bartholin, upon a chrystal-like body, sent to him out of Island," Philosophical Transactions of the Royal Society of London, vol. 5, pages 2039-2048.
- ^ The Science of Color, by Steven K. Shevell, Optical Society of America. Published 2003.
- ^ "Eric Weisstein's World of Physics on Birefringence". 27 Nisan 2006 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 22 Mayıs 2011.
- ^ Landau, L. D., and Lifshitz, E. M., Electrodynamics of Continuous Media, Vol. 8 of the Course of Theoretical Physics 1960 (Pergamon Press), §79
- ^ Elert, Glenn. . The Physics Hypertextbook. 6 Haziran 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Haziran 2017.
- ^ . 25 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mayıs 2011.
- ^ Brad Amos.Birefringence for facetors I : what is birefringence? 14 Aralık 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde . First published in StoneChat, the Journal of the UK Facet Cutter's Guild. January–March. edition 2005
- ^ Page 509 in:McClatchey, Kenneth D. (2002). Clinical laboratory medicine. Philadelphia: Lippincott Wiliams & Wilkins. ISBN . [1][]
- ^ Hardy RH, Nation B (Haziran 1984). "Acute gout and the accident and emergency department". Arch Emerg Med. 1 (2). ss. 89-95. (PMC) 1285204 $2. (PMID) 6536274.
- ^ Gianaroli L, Magli MC, Ferraretti AP; ve diğerleri. (Aralık 2008). "Birefringence characteristics in sperm heads allow for the selection of reacted spermatozoa for intracytoplasmic sperm injection". Fertil. Steril. 93 (3). ss. 807-13. doi:10.1016/j.fertnstert.2008.10.024. (PMID) 19064263.
- ^ Ebner T, Balaban B, Moser M; ve diğerleri. (Mayıs 2009). "Automatic user-independent zona pellucida imaging at the oocyte stage allows for the prediction of preimplantation development". Fertil. Steril. 94 (3). ss. 913-920. doi:10.1016/j.fertnstert.2009.03.106. (PMID) 19439291.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Cift kirilma ya da ikili kirilma bir isinin foton huzmesi anisotropik esyonsuz maddelerden gecerken iki isina ayrismasidir Kalsit ya da bu turden maddelere ornek olarak verilebilir Bu etki ilk olarak Danimarkali bilim adami tarafindan 1669da kalsit uzerinde gozlemlendi Bu etkinin belli plastik manyetik cesitli kristal yapida olmayan maddeler ve sivi kristallerde de olur Bu etkiye verilecek en basit ornek tek eksenli esyonsuz maddelerde gorulur Yani maddenin yapisinda bulunan bir simetri ekseni ona dik duzlemlerde ona denk baska simetri eksenlerine sahip degildir Boylece kubik kristaller elenmis oluyor Bu eksene maddenin optik ekseni denir ve bu eksene paralel ya da dik polarizasyonlarda gelen isigin kirilma indisi farklidir Bu indislerin simgesi ne ve no dur e o ve Ingilizce extraordinary sira disi ve ordinary siradan kelimelerinin bas harfleridir Bu isimler gosterir ki eger apolarize bir isik bir maddeye optik eksenle sifirdan buyuk bir dar aci yaparak gelirse eksene dik polarize olmus bilesen standart kirilma yasasina gore kirilacaktir Ayni zamanda tumleyen bilesen ise standart olmayan gelis acisina ve kirilma indislerinin farkina gore belirlenen bir aciyla kirilacaktir Kirilma indisleri arasindaki fark cift kirilma buyuklugu olarak bilinir Dn ne no displaystyle Delta n n e n o Boylelik isik dogrusal bicimde polarize olmus siradan ve sira disi olarak adlandirilan iki isina ayrilir Isik optik eksene paralel ya da dik giderken istisnalar olusabilir Ilk durumda hem polarizasyon hem de isinlar siradandir ve ayrilmazlar Ikinci durumda ise bilesenlere ayrilma olmaz fakat iki bilesen farkli hizlarda hareket ederler ve bu etki dogrusal polarizasyonla cembersel ya da elipssel polarizasyon arasinda donusum yapmak icin kullanilabilir Cift kirilma ayni zamanda cift eksenli anizotropik maddelerde de olusur buna uclu kirilma da denir ama onun tanimi tabii ki daha karmasiktir OlusumuCift kirilma dogal olarak rahatca bulunabilecegi gibi ozelikle kristallerde optik olarak isotropik maddelerde de olusmasi icin cesitli yontemler vardir Esnetme egriltme gibi yontemlerle madde isotropisi bozularak elde edilebilir Ornegin5 Haziran 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde Elektrik alan uygulanarak isotropi bozulabilir bakiniz Ses dalgasi ile izotropik bir madde anizotropik hale getirilebir Akusto optik etki Manyetik alan uygulamak maddeyi cembersel olarak cift kirilir hale getirebilir bakiniz Polar molekuller kullanilarak uretilen ince filmler iyi birer cift kirilir maddedir Tek eksenli cift kirilir maddelere ornekler Tek Eksenli Maddeler 590 nm Madde no ne Dnberyl Be3Al2 SiO3 6 1 602 1 557 0 045CaCO3 1 658 1 486 0 172Hg2Cl2 1 973 2 656 0 683H2O 1 309 1 313 0 004LiNbO3 2 272 2 187 0 085MgF2 1 380 1 385 0 006quartzSiO2 1 544 1 553 0 009rubyAl2O3 1 770 1 762 0 008TiO2 2 616 2 903 0 287peridot Mg Fe 2SiO4 1 690 1 654 0 036sapphireAl2O3 1 768 1 760 0 008NaNO3 1 587 1 336 0 251 complex silicate 1 669 1 638 0 031 highZrSiO4 1 960 2 015 0 055zircon lowZrSiO4 1 920 1 967 0 047 Bu alanda en iyi calisilabilen maddeler kristallerdir Silikon carpit ozellikle iyi bir cift kirilir maddedir Bircok plastik cift kirilma gosterir cunku yapilarindaki maddeler donmus halde bulunurlar Ornegin selefon ucuz bir cift kirilir maddedir ve Polaroid levhalar genellikle diger plastiklerin cift kirilma yonunu bulmakta kullanilir Cift kirilir maddeler isigin polarizasyonunu degistiren bircok alette kullanilir Bakiniz polarize prizmalar and Lyot filtreleri Yukarida da belirtildigi gibi manyetik maddelerde de bu ozellik gozlemlenebilir ama optik frekanslar da bu ozellik nadir olarak ortaya cikar Cift kirilma amiloid plaklarda da gozlemlenebilir Alzheimer hastalarinin beyinlerinde bu maddeden vardir Immunoglobulin gibi degistirilmis proteinler hucrelerin arasinda birikerek fibrilleri olustururlar Cok katli bu fibril yapilar polarize isik altinda incelendiginde cift kirilma gosterirler Pamuk iplikcikleri ikincil hucre ceperindeki yuksek seviyedeki selulozdan dolayi cift kirilirdir Optik fiberlerdeki ufak puruzler cift kirilmaya yol acabilir ki bu da iletisimde bozulmaya sebep olur Bu puruzler geometrik hatadan ya da fotoelastik etkilerden kaynaklanabilir Hizli ve yavas isinlarTek eksenli negatif maddelerin kirilma indsileri Ilerleme yonu Siradan isin Sira disi isinPolarizasyon neff Polarizasyon neffz xy plane no displaystyle n o n a n axy plane xy plane no displaystyle n o z ne displaystyle n e xz plane y no displaystyle n o xz plane ne lt n lt no displaystyle n e lt n lt n o diger xz duzlemine benzer Genellikle maddeler icin oyle iki polarizasyon yonu vardir ki madde tek bir kirilma indisi varmis gibi davranir Tek eksenli maddelerde bu polarizasyonlar siradan ve sira disi olarak adlandirilirlar e ve o Cift eksenli maddelerde ise buna benzer uc tane indis vardir ve iki isin yavas ve hizli olarak adlandirilirlar Yavas isin en yuksek kirilma indisine sahiptir Tek eksenli maddelerde z ekseni optik eksen olarak tanimlanir xz duzleminde ilerleyen isinlarin indisi no displaystyle n o ve ne displaystyle n e arasinda z ekseni ile yaptigi aciya gore degisir Pozitif ya da negatifTek eksenli cift kirilir maddeler pozitif ve negatif olmak uzere ikiye ayrilir Eger optik eksen dogrultusunda gelen isigin kirilma indisi eksene dik gelen isiginkinden buyukse pozitif kucukse negatiftir Diger bir deyisle pozitif cift kirilmaya sahip maddelerde yavas isigin polarizasyonu optik eksene paraleldir ya da tam tersi Cift eksenli kristallerde eger yavas ya da hizli isin optik eksenle olusan dar aciyi ikiye bolerse madde pozitif negatif cift kirilmaya sahiptir Pratikte kirmizi isik yayan optik duzenleyici kullanirken pozitif cift kirilir madde mavi gozukur negatif ise sari gozukur Bunun sebebi pozitif cift kirilmaya sahip maddelerde yayilan isigin dalgaboyu daha fazla kayar cunku yavas isin duzenleyicinin yavas eksenine paraleldir Bu sekilde elde edilen isik tayfinda renklerin sirasi tipik bir tayftan farklidir sari turuncu kirmizi mor maviOlcumCift kirilma ve ilgili optik etkiler optik rotasyon gibi maddeden gecen isigin polarizasyonundaki degisimlerle olculur Bu olcumlere polarimetre denir Lipid ikili katmanlarinin cift kirilmasi ikili polarizasyon interferometresiyle olculur dual polarisation interferometry Bu katmanlardaki siranin derecesinin olcumunu verir ve diger biomolekullerle etkilesmenin bu siraya nasil etki ettigini Optik mikroskoplarin genel bir ozelligi bir cift polarize filtreye sahip olmalaridir Bu capraz polarize filtrelerin arasinda cift kirilir bir madde koyu bir arka planda parlak olarak gozukur Kalsiyum karbonat kalsit gibi sabit bilesiklerde kirilma indisi gelen isigin yonune baglidir Kirilma ayni zamanda bilesige de baglidir ve Gladstone Dale bagintisi kullanilarak hesaplanabilir UygulamalariCift kirilma LCD ler isik ayarlayicilari renk filtreleri dalga levhalari optik eksen izgaralari gibi bircok optik alette kullanilir Ayni zamanda ikinci harmonik olusumu gibi dogrusal olmayan islemlerde onemli rol oynarlar Elektronik kameralarda alcak frekanslari geciren filtreler olarak kullanilirlar Kristalin kalinligi kontrol edilerek goruntu bir tarafa dagitilabilir Bu butun televizyonlarin ve elektronik kameralarin dogru calisabilmesi icin onemlidir Ecza Cift kirilma medikal tanilarda kullanilir Gut hastalarindan alinan sivi negatif cift kirilma gosterir Urate kristalleri Kalsiyum pyrophosphate ise pozitif kirilim gosterir Boylece duzenleyici filtre altinda kirmizi ya da sari renklere bakilarak ayirt edilebilirler Goz biliminde ise lazer polarimetresi tarayicisi retinadaki sinir ag tabkalarinin cift kirilma ozelligini kullanarak kalinligini olcer bu da glokom hastaliginin degerlendirilmesinde kullanilir Sperm baslarinin cift kirilma ozelligi yapay dollenmede sperm secmek icin kullanilir Benzer bicimde en yuksek olasilikli dollenmeyi saglamak icin yumurtayi secmede kullanilir Bunlarin yani sira silikoz hastaliginin tespitinde de kullanilir Kaynakca Erasmus Bartholin Experimenta crystalli islandici disdiaclastici quibus mira amp infolita refractio detegitur Experiments on birefringent Icelandic crystal through which is detected a remarkable and unique refraction Copenhagen Denmark Daniel Paulli 1669 See also Erasmus Bartholin January 1 1670 An account of sundry experiments made and communicated by that learn d mathematician Dr Erasmus Bartholin upon a chrystal like body sent to him out of Island Philosophical Transactions of the Royal Society of London vol 5 pages 2039 2048 The Science of Color by Steven K Shevell Optical Society of America Published 2003 ISBN 0444512519 Eric Weisstein s World of Physics on Birefringence 27 Nisan 2006 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 22 Mayis 2011 Landau L D and Lifshitz E M Electrodynamics of Continuous Media Vol 8 of the Course of Theoretical Physics 1960 Pergamon Press 79 Elert Glenn The Physics Hypertextbook 6 Haziran 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 11 Haziran 2017 25 Temmuz 2011 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 22 Mayis 2011 Brad Amos Birefringence for facetors I what is birefringence 14 Aralik 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde First published in StoneChat the Journal of the UK Facet Cutter s Guild January March edition 2005 Page 509 in McClatchey Kenneth D 2002 Clinical laboratory medicine Philadelphia Lippincott Wiliams amp Wilkins ISBN 0 683 30751 7 1 olu kirik baglanti Hardy RH Nation B Haziran 1984 Acute gout and the accident and emergency department Arch Emerg Med 1 2 ss 89 95 PMC 1285204 2 PMID 6536274 Gianaroli L Magli MC Ferraretti AP ve digerleri Aralik 2008 Birefringence characteristics in sperm heads allow for the selection of reacted spermatozoa for intracytoplasmic sperm injection Fertil Steril 93 3 ss 807 13 doi 10 1016 j fertnstert 2008 10 024 PMID 19064263 KB1 bakim Digerlerinin yanlis kullanimi link KB1 bakim Birden fazla ad yazar listesi link Ebner T Balaban B Moser M ve digerleri Mayis 2009 Automatic user independent zona pellucida imaging at the oocyte stage allows for the prediction of preimplantation development Fertil Steril 94 3 ss 913 920 doi 10 1016 j fertnstert 2009 03 106 PMID 19439291 KB1 bakim Digerlerinin yanlis kullanimi link KB1 bakim Birden fazla ad yazar listesi link