Çilov Adası, Hazar Denizi'ndeki 'nda bir adadır.
Çilov adası | |
---|---|
Genel bilgi
Çilov Adası, Hazar Denizi'nde Azerbaycan'a ait bir adadır, yüzölçümü 11,5 km²'dir. Bu ada Abşeron boğazının 25 km uzaklıkta ve Bakü'nün 100 km doğusunda yer almaktadır. Pirallahi Adası ile arasında 60–70 km'lik bir deniz yolu (boğaz) bulunmaktadır. 4,5 km uzunluğunda ve 3,3 km genişliğindedir. Adanın hakimiyetinde kumlu ve çakıllı topraklar bulunur ancak bölge tamamen deniz kumu ve deniz kestanesi ile kaplıdır. En yüksek yeri 8 metredir. Kıyılar çok girintili çıkıntılıdır. Urunos yarımadası kuzeybatıda, Güney Dil burnu ise güneybatıda yer alır. Çilov Adası, Azerbaycan'ın en doğu noktasıdır.
İklim
Bitki örtüsü bitkilerinden oluşur. Hazri olarak bilinen kuzey rüzgarları karakteristiktir. Bölge kuru subtropikal bir iklime sahiptir. Rüzgarlar genellikle sonbahar-kış mevsiminde görülür. Nispeten sakin dönem Mayıs-Ağustos aylarında gerçekleşir. Kıyılarında donma olmaz. Bölgede deniz suyunun yıllık ortalama sıcaklığı 14-15 derece, kış ve yaz sıcaklıkları sırasıyla 6-7; 23–24 derecedir. Hazar Denizi'ndeki yüzey akıntıları siklonik girdaplar oluşturur. Çilov Adası ile Petrol Taşları arasında siklonik girdaplar daha da fazladır. Deniz suyu tuzluluğunun yıllık ortalama değeri ‰12'dir. Ada Abşeron Yarımadası'na özgü 150–200 mm yağış almaktadır. Son zamanlarda buraya 35 bin ağaç ve 500 gül fidanı dikildi. Yöre halkı küçük bahçelerinde zor da olsa incir, nar, kiraz, fındık ve hatta akasya ağaçları yetiştiriyor. Zor olmasının nedeni, bölgenin kumlu olması nedeniyle bitki yetiştirmek için daha fazla suya ihtiyaç duyulmasıdır.
Nüfus
Yerleşim ağırlıklı olarak adanın doğusundaki Çilov isimli yerleşim yerindedir. Yerleşime 1949 yılında şehir tipi yerleşim statüsü verilmiştir. Ocak 2008 verilerine göre nüfusu 791 kişidir. Başta üretimin yüksek olduğu farklı zamanlarda adanın nüfusu 2400 kişiydi. Yerleşmede 131 numaralı okul ve 50 kişilik anaokulu faaliyet göstermektedir. 2010 yılında küçük bir oyun parkı açılmıştır. Ayrıca bir sağlık merkezi bulunmaktadır. Evlerin arka bahçelerinde az miktarda meyve ağacı ve üzüm fidanı vardır bunun yanında çiftlik hayvanları, koyun, keçi, tavuk besleniyor. Deniz suyunun arıtılması sayesinde su ihtiyacı karşılanıyor. Bu şekilde su ihtiyacının tamamını karşılamak mümkün olsa da adaya su gemilerle getiriliyor.
Tarih
Rus amiral Mark Voijonic, Hazar Denizi'ne yaptığı 1781 seferi sırasında adayı ziyaret etti. 1950'lerde, doğu kesiminden Bakü'nün hava savunmasının organize edildiği adada bir hava savunma askeri birliği bulunuyordu. Bu amaçla C75 uçaksavar füze kompleksi adaya yerleştirildi.
Etimoloji
Tarihsel olarak Çilov, Çilov-Şahilan olarak da anılırdı. Ronis adı ise Persler tarafından verilmiştir. Jiloy ismi Ruslara aittir. Bu, bir Don Kazak olan Stepan Razin'in bir süre bu adaya yerleşmesi ve kıyı bölgelerine soygun baskınları düzenlemesiyle haklı çıkarılıyor. Rus Hidrograf F.I. Soymonov bu ada hakkında bilgi verdi. 1763 yılında yazdığı kitabında şöyle yazar: "Körfezin sonunda Jiloy adası vardır. Orada yerleşim belirtisi yok. Ancak Stepan Razin bir süreliğine buraya yerleşti." Başka bir varsayıma göre ise kelimenin telaffuz sırasında şeklinin kaybolması sonucu Jiloy olarak telaffuz edilmiştir.
Ekonomisi
Bölge ağırlıklı olarak petrol ve doğalgaz kaynakları bakımından zengindir. Buranın tahsisi 1948 yılında başlamıştır. Büyük ölçekli madencilik 1952'de başladı. Çilov Adası ve sahanlık alanlarında bugüne kadar 115 adet kuyu açılmış ve üretilmiştir (2010 yılındaki bilgilere göre sadece 31 adet kuyu faaliyettedir). 2010 yılına kadar toplam üretim 4,81 milyon ton olarak gerçekleşti. Ortalama günlük üretim 80 ton. Üretim, SOCAR üretim birliğinin 28 Mayıs petrol ve gaz çıkarma departmanı tarafından gerçekleştiriliyor. Çıkarılan petrol, su altı boru hatlarıyla Dubendi limanına ulaştırılıyor. 2010 yılında toplam 5.198.519 ton petrol üretilmiştir. 2011 yılının 4 aylık döneminde gaz üretimi 1885618 m³ olmuştur. Nüfus ağırlıklı olarak petrol çıkarma alanlarında çalışmaktadır. Burada adanın kireç ihtiyacını karşılayan küçük bir fırın faaliyet göstermektedir. İnşaat malzemeleri ana karadan ithal edilmektedir.
Turizm
Çilov Adası'nın ziyaret edilecek yerleri vardır. Burada halk arasında "Urnos" adı verilen bir yer vardır, uzun bir buruna benzediği için bu ad verilmiştir. Çoğunlukla yaz aylarında öğrenciler piknik ve gezi için oraya giderler. Ayrıca geçmişi 1800 yılına kadar uzanan bir deniz feneri de bulunmaktadır.
Kaynakça
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Cilov Adasi Hazar Denizi ndeki nda bir adadir Cilov adasiGenel bilgiCilov Adasi Hazar Denizi nde Azerbaycan a ait bir adadir yuzolcumu 11 5 km dir Bu ada Abseron bogazinin 25 km uzaklikta ve Baku nun 100 km dogusunda yer almaktadir Pirallahi Adasi ile arasinda 60 70 km lik bir deniz yolu bogaz bulunmaktadir 4 5 km uzunlugunda ve 3 3 km genisligindedir Adanin hakimiyetinde kumlu ve cakilli topraklar bulunur ancak bolge tamamen deniz kumu ve deniz kestanesi ile kaplidir En yuksek yeri 8 metredir Kiyilar cok girintili cikintilidir Urunos yarimadasi kuzeybatida Guney Dil burnu ise guneybatida yer alir Cilov Adasi Azerbaycan in en dogu noktasidir IklimBitki ortusu bitkilerinden olusur Hazri olarak bilinen kuzey ruzgarlari karakteristiktir Bolge kuru subtropikal bir iklime sahiptir Ruzgarlar genellikle sonbahar kis mevsiminde gorulur Nispeten sakin donem Mayis Agustos aylarinda gerceklesir Kiyilarinda donma olmaz Bolgede deniz suyunun yillik ortalama sicakligi 14 15 derece kis ve yaz sicakliklari sirasiyla 6 7 23 24 derecedir Hazar Denizi ndeki yuzey akintilari siklonik girdaplar olusturur Cilov Adasi ile Petrol Taslari arasinda siklonik girdaplar daha da fazladir Deniz suyu tuzlulugunun yillik ortalama degeri 12 dir Ada Abseron Yarimadasi na ozgu 150 200 mm yagis almaktadir Son zamanlarda buraya 35 bin agac ve 500 gul fidani dikildi Yore halki kucuk bahcelerinde zor da olsa incir nar kiraz findik ve hatta akasya agaclari yetistiriyor Zor olmasinin nedeni bolgenin kumlu olmasi nedeniyle bitki yetistirmek icin daha fazla suya ihtiyac duyulmasidir NufusYerlesim agirlikli olarak adanin dogusundaki Cilov isimli yerlesim yerindedir Yerlesime 1949 yilinda sehir tipi yerlesim statusu verilmistir Ocak 2008 verilerine gore nufusu 791 kisidir Basta uretimin yuksek oldugu farkli zamanlarda adanin nufusu 2400 kisiydi Yerlesmede 131 numarali okul ve 50 kisilik anaokulu faaliyet gostermektedir 2010 yilinda kucuk bir oyun parki acilmistir Ayrica bir saglik merkezi bulunmaktadir Evlerin arka bahcelerinde az miktarda meyve agaci ve uzum fidani vardir bunun yaninda ciftlik hayvanlari koyun keci tavuk besleniyor Deniz suyunun aritilmasi sayesinde su ihtiyaci karsilaniyor Bu sekilde su ihtiyacinin tamamini karsilamak mumkun olsa da adaya su gemilerle getiriliyor TarihRus amiral Mark Voijonic Hazar Denizi ne yaptigi 1781 seferi sirasinda adayi ziyaret etti 1950 lerde dogu kesiminden Baku nun hava savunmasinin organize edildigi adada bir hava savunma askeri birligi bulunuyordu Bu amacla C75 ucaksavar fuze kompleksi adaya yerlestirildi EtimolojiTarihsel olarak Cilov Cilov Sahilan olarak da anilirdi Ronis adi ise Persler tarafindan verilmistir Jiloy ismi Ruslara aittir Bu bir Don Kazak olan Stepan Razin in bir sure bu adaya yerlesmesi ve kiyi bolgelerine soygun baskinlari duzenlemesiyle hakli cikariliyor Rus Hidrograf F I Soymonov bu ada hakkinda bilgi verdi 1763 yilinda yazdigi kitabinda soyle yazar Korfezin sonunda Jiloy adasi vardir Orada yerlesim belirtisi yok Ancak Stepan Razin bir sureligine buraya yerlesti Baska bir varsayima gore ise kelimenin telaffuz sirasinda seklinin kaybolmasi sonucu Jiloy olarak telaffuz edilmistir EkonomisiBolge agirlikli olarak petrol ve dogalgaz kaynaklari bakimindan zengindir Buranin tahsisi 1948 yilinda baslamistir Buyuk olcekli madencilik 1952 de basladi Cilov Adasi ve sahanlik alanlarinda bugune kadar 115 adet kuyu acilmis ve uretilmistir 2010 yilindaki bilgilere gore sadece 31 adet kuyu faaliyettedir 2010 yilina kadar toplam uretim 4 81 milyon ton olarak gerceklesti Ortalama gunluk uretim 80 ton Uretim SOCAR uretim birliginin 28 Mayis petrol ve gaz cikarma departmani tarafindan gerceklestiriliyor Cikarilan petrol su alti boru hatlariyla Dubendi limanina ulastiriliyor 2010 yilinda toplam 5 198 519 ton petrol uretilmistir 2011 yilinin 4 aylik doneminde gaz uretimi 1885618 m olmustur Nufus agirlikli olarak petrol cikarma alanlarinda calismaktadir Burada adanin kirec ihtiyacini karsilayan kucuk bir firin faaliyet gostermektedir Insaat malzemeleri ana karadan ithal edilmektedir Turizm2013 te basilmis bir posta pulu uzerindeki Chilov deniz feneriCilov Adasi nin ziyaret edilecek yerleri vardir Burada halk arasinda Urnos adi verilen bir yer vardir uzun bir buruna benzedigi icin bu ad verilmistir Cogunlukla yaz aylarinda ogrenciler piknik ve gezi icin oraya giderler Ayrica gecmisi 1800 yilina kadar uzanan bir deniz feneri de bulunmaktadir Kaynakca 4 Ocak 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 2 Ocak 2015 23 Mart 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 2 Ocak 2015 15 Agustos 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 2 Ocak 2015