Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Doğalgaz yer kabuğunun içindeki fosil kaynaklı bir çeşit yanıcı gaz karışımıdır. Bir petrol türevidir. Yakıt olarak önem sıralamasında ham petrolden sonra ikinci sırayı alır. Doğalgazın büyük bölümü (%70-90'ı), Metan gazı (CH4) adı verilen hidrokarbon bileşiğinden oluşur. Diğer bileşenleri; etan (C2H6), propan(C3H8), bütan (C4H10) gazlarıdır. İçeriğinde eser miktarda karbondioksit (CO2), azot (N2), helyum(He) ve hidrojen sülfür (H2S) de bulunur. Doğalgaz konvansiyoneldir ve konvansiyonel olmayan doğalgaz türleri arasında kaya gazı, kum gazı ve kömür gazı bulunur.
Doğalgazı oluşturan hidrokarbon bileşikleri, yeraltındaki petrolün de bileşenleridir. Doğalgaz geçmişte petrol üretimi esnasında ortaya çıkan yararsız bir atık olarak görülmüş ve petrol üretim tesislerinde yakılarak uzaklaştırılmıştır. Günümüzde ise değerli ve stratejik bir enerji kaynağı olarak sıklıkla evlerde ve endüstride kullanılmaktadır.
Dünya üzerinde Antarktika dışında tüm kıtalarda doğalgaz üretilmektedir. Dünyadaki en büyük üretici Bağımsız Devletler Topluluğu'dur. ABD, Kanada ve Hollanda ve İran da önemli doğalgaz üreticileri ülkelerdendir.
Doğalgazı en verimli ve en ucuz taşıma yöntemi boru hattı kullanımıdır. ABD'de büyük bölümü II. Dünya Savaşı sırasında döşenmiş yaklaşık 3,2 milyon km doğalgaz boru hattı vardır.
Bunun yanında doğalgaz basınçlı tanklarda sıvılaştırılmış olarak da taşınabilir. Sıvılaştırılmış doğalgazın (LNG) taşıma sırasında çok yüksek basınç altında ve düşük sıcaklıklarda tutulması zorunluluğu, bu taşıma yöntemini boru hattı yöntemine göre daha verimsiz kılmaktadır.
Kaynaklar
Doğalgaz
19. yüzyılda, doğal gaz öncelikle petrol çıkarmada yan ürün olarak elde edildi. Karbondioksitin köpürdüğü bir meşrubat şişesinin kapağının açılmasına benzer şekilde, küçük, hafif gaz karbon zincirleri, çıkarılan sıvılar rezervuardan yüzeye doğru basıncı düştüğünde çözeltiden çıkar. Gaz genellikle aktif petrol sahalarında bir yan ürün, bir tehlike ve bertaraf sorunu olarak görülüyordu. Çıkan büyük hacimli doğalgaz, gazı tüketici pazarlarına ulaştırmak için nispeten pahalı boru hattı ve depolama tesisleri inşa edilene kadar kullanılamadı.
20. yüzyılın başlarına kadar, petrolle ilgili doğal gazın çoğu ya serbest bırakıldı ya da petrol sahalarında yakıldı. Gaz tahliyesi ve üretim alevi modern zamanlarda hala uygulanır ancak dünyada bunları kullanımdan kaldırmak ve ticari olarak uygun ve kullanışlı diğer alternatiflerle değiştirmek için çabalar devam etmektedir.
İstenmeyen gaz (veya piyasası olmayan gaz), gelecekteki olası bir piyasayı beklerken veya diğer kuyulardan petrol çıkarma oranlarını artırabilen oluşumu yeniden basınçlandırmak için genellikle 'enjeksiyon' kuyularıyla rezervuara geri gönderilir. Doğal gaz talebinin yüksek olduğu bölgelerde, gazı kuyu sahasından son tüketiciye taşımak ekonomik olarak mümkün olduğunda boru hatları inşa edilir.
Gazın elektrik üretiminde kullanılmak üzere boru hatlarıyla taşınmasına ek olarak, doğal gazın diğer nihai kullanımları arasında sıvılaştırılmış doğalgaz (LNG) olarak ihracat veya doğal gazın gazdan sıvıya (GTL) teknolojileriyle diğer sıvı ürünlere dönüştürülmesi yer alır. GTL teknolojileri, doğal gazı benzin, motorin veya jet yakıtı gibi sıvı ürünlere dönüştürebilir. Fischer–Tropsch (F–T), metanolden benzine (MTG) ve sentez gazdan benzine artı (STG+) dahil olmak üzere çeşitli GTL teknolojileri geliştirilmiştir. F-T, nihai ürünlere daha da rafine edilebilecek sentetik bir ham petrol üretirken, MTG doğal gazdan sentetik benzin üretebilir. STG+, tek döngülü bir süreçle doğrudan doğal gazdan damla benzin, motorin, jet yakıtı ve aromatik kimyasallar üretebilir.
2011'de Royal Dutch Shell'in günlük 140.000 varil (22.000 m3) F–T tesisi Katar'da faaliyete geçti.
Doğal gaz "ilişkili" (petrol sahalarında bulunur) veya "ilişkisiz" (doğal gaz sahalarında izole) olabilir ve ayrıca kömür yataklarında (kömür yatağı metan olarak) bulunur.
Bazen önemli miktarda etan, propan, bütan ve pentan içerir—metan tüketici yakıtı veya kimyasal tesis hammaddesi olarak satılmadan önce ticari kullanım için daha ağır hidrokarbonlar çıkarılır. Karbondioksit, azot, nadiren helyum ve hidrojen sülfür gibi hidrokarbon olmayanlar da doğal gazın nakledilebilmesinden önce uzaklaştırılmalıdır.
Petrol kuyularından çıkarılan doğal gaza mahfaza başı gazı (halkanın yukarısında ve bir mahfaza başı çıkışından gerçekten üretilmiş olsun veya olmasın) veya ilgili gaz denir. Doğal gaz endüstrisi, zorlu, geleneksel olmayan kaynak türlerinden artan miktarda şu gazları çıkarır: asitli gaz, kum gazı, kaya gazı ve kömür yatağı metanı.
Hangi ülkenin kanıtlanmış en büyük gaz rezervine sahip olduğu konusunda bazı anlaşmazlıklar vardır. Rusya'nın açık ara en büyük kanıtlanmış rezervlere sahip olduğunu düşünen kaynaklar arasında ABD Merkezi İstihbarat Teşkilatı (47,600 km3) ve Enerji Bilgi İdaresi (47,800 km3), ile Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü (48,700 km3) vardır. Tersine, BP Rusya'ya yalnızca 32,900 km3, olduğunu ifade eder ki bu ise Rusya'yı İran'ın biraz gerisinde (kaynağa bağlı olarak 33.100 to 33.800 km3) ikinci sıraya koyar.
Kaya gazı gibi yaklaşık 900.000 km3 "geleneksel olmayan" gaz olduğu ve bunun 180.000 km3'ünün geri kazanılabileceği tahmin edilmektedir. Buna karşılık, Massachusetts Teknoloji Enstitüsü, Black & Veatch ve ABD Enerji Bakanlığı tarafından yapılan birçok araştırma, gelecekte elektrik üretimi ve ısının daha büyük bir kısmının doğal gazdan kaynaklanacağını öngörür.
Dünyanın en büyük gaz sahası, İran ve Katar arasında paylaşılan açık deniz South Pars / North Dome Gaz-Yoğuşma sahası'dır. 51.000 kilometreküp (12.000 cu mi) doğal gaz ve 50 milyar varil (7,9 milyar metreküp) doğal gaz yoğuşmaları olduğu tahmin edilmektedir.
Doğal gaz saf bir ürün olmadığı için, süperkritik(basınç/sıcaklık) koşullar altında bir alandan ilişkili olmayan gaz çıkarıldığında rezervuar basıncı düştüğünden, daha büyük molekül ağırlıklı bileşenler izotermik basınç düşürme üzerine kısmen yoğunlaşabilir - bu etkiye retrograd yoğunlaşma denilir. Bu şekilde oluşan sıvı, gaz rezervuarının gözenekleri boşaldıkça sıkışabilir. Bu problemle başa çıkmanın bir yöntemi, yer altı basıncını korumak ve kondensatların yeniden buharlaşmasına ve çıkarılmasına izin vermek için yoğuşmadan arındırılmış kuru gazı yeniden enjekte etmektir. Daha sıklıkla sıvı yüzeyde yoğuşur ve gaz santralinin görevlerinden biri de bu yoğuşmayı toplamaktır. Ortaya çıkan sıvı doğal gaz sıvısı (NGL) olarak adlandırılır ve ticari değeri vardır.
Dünya'da doğalgaz
Çeşitli kimyasal ürünlerin başlıca hammaddesi olan doğalgaz Dünya enerji tüketiminin önemli bölümünü karşılamaktadır. Doğalgazın geçmişi yüzlerce yıl öncesine dayanmaktadır. Tarihsel kaynaklar doğalgazın ilk kez M.Ö. 900'lerde Çin'de kullanıldığını göstermektedir. Taşınması, işlenmesi ve stoklanması kolay olan doğalgaz yaygın kullanımı ise 1790’da İngiltere'de başladı. Boru hattı taşımacılığıyla birlikte 1920 lerde artan doğalgaz kullanımı II. Dünya Savaşı'ndan sonra daha da gelişti. Doğalgaz enerji üretim sektöründe ilk kez Amerika'da kullanılmaya başladı. 1950'li yıllarda doğalgazı Dünya'da enerji tüketimindeki oranı %10'u geçmiyordu. Günümüzde ise enerji tüketiminin %24'ü doğalgazla karşılanmaktadır. Dünyada bilinen doğalgaz rezervlerinin yaklaşık 70 yıllık ömrü olduğu tahmin edilmektedir. Bilinen doğalgaz rezervleri petrol rezervlerine eşdeğerdir.
Doğalgaz tesisatı
Doğalgazın kaynağından alınıp son kullanılacağı yere kadar taşınmasında kullanılan boru, birleştirme parçası ve ekipmanların tümüne birden doğalgaz tesisatı denir. Tesisatta hesaplamalar basınç kaybı ve hız faktörleri göz önüne alınarak tesisat elemanları ve boru çapları belirlenmektedir.
Doğalgaz patlama ve boğulma yönüyle insan hayatını tehdit eder. Bu iki tehdide karşı en büyük koruma, ocağın bulunduğu mahale açılan menfezdir. LPG patlamaları ise bilinenin aksine tüp patlamaları değildir. LPG tüpleri 27 bar basınca dayanıklı olarak üretilir, bu basıncın üstüne geçildiğinde emniyet sistemi otomatik olarak basınç dengelenene kadar içerideki gazı dışarı tahliye eder. Yangın veya kaçaklarda patlama nedeni tüp değil, kaçak gazın sıkışarak veya tutuşarak patlamasıdır.
İnsan sağlığına etkisi
Doğalgaz hidrojenle doymuş karbon molekülü ve bunun katlarıdır. Doğada serbest hâlde ve gaz fazında, genellikle yer altında ve eser miktarda havada bulunur. Renksizdir, kokusuzdur. Kaçakların insan burnu tarafından fark edilmesi için dağıtımdan önce güçlü ve kötü kokulu kimyasallar eklenir. Bilinenin aksine doğalgaz insan için zehirleyici bir gaz değildir. Solunduğunda kısa süre içinde baş dönmesi ve denge kaybı, bir süre sonra da bayılma ve boğulma nedeniyle ölüm gerçekleşir. Bunun nedeni zehirlenme değil, oksijen solunumunun durmasıdır. Doğalgazın havadan hafif olması sonucu solunduğunda ciğerlerde ince bir film tabakası oluşturup alveol yüzeylerini kaplar ve havayla teması keser. Nefes alıp verme devam etse de oksijen ciğerler tarafından emilemez ve beyindeki oksijen miktarının azalması sonucu önce baş dönmesi ve baygınlık, ardından da ölüm gerçekleşir. Medyada ve halk arasında "doğalgaz zehirlenmesi" olarak geçen vakalar aslında boğulma vakalarıdır. Kişi doğalgaza maruz kalmışsa hemen temiz havaya çıkarılmalıdır.
Doğalgaz doğada sıvı fazında bulunmaz, kaynama noktası -161.6 °C'dir. 254 litrelik doğalgaz yüksek basınç ile sıvı hale getirilerek 22 litreye kadar sıkıştırılabilir. Bu sıvı fazı ile temas oluşursa deride ciddi soğuk yanıkları oluşur.
Kaynakları
Doğalgaz, petrol ile birleşik olarak bulunduğundan petrol alanlarının yoğun olduğu yerlerdedir. Sürekli gelişen bir doğalgaz endüstrisi vardır. Bugün Dünya'nın en geniş doğalgaz alanı Katar'ın kuzey bölgesindedir. Bu bölgede 25 trilyon metreküp gaz olduğu tahmin edilmektedir.
Kaynakça
- ^ . United Nations. 5 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Aralık 2019.
- ^ . United Nations. 27 Mayıs 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Aralık 2019.
- ^ . Primus Green Energy. February 2013. 27 Nisan 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Mart 2013.
- ^ . Shell Global. 13 Haziran 2011. 19 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Kasım 2017.
- ^ . NaturalGas.org. 8 Temmuz 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ . Naturalgas.org. 1 Ocak 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Şubat 2011.
- ^ . The World Factbook. Central Intelligence Agency. 7 Mart 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Aralık 2013.
- ^ US Energy Information Administration, International statistics, accessed 1 December 2013.
- ^ . www.eia.gov. 5 Ağustos 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ağustos 2019.
- ^ . OPEC. 27 Şubat 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Aralık 2013.
- ^ (PDF). BP. 4 Aralık 2013 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi.
- ^ Helen Knight (12 Haziran 2010). . New Scientist. ss. 44-47. 19 Haziran 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ Michael Kanellos (9 Haziran 2011). . Greentech Media. 15 Haziran 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ U.S. Relations With Qatar 24 Şubat 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İngilizce)
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Dogalgaz yer kabugunun icindeki fosil kaynakli bir cesit yanici gaz karisimidir Bir petrol turevidir Yakit olarak onem siralamasinda ham petrolden sonra ikinci sirayi alir Dogalgazin buyuk bolumu 70 90 i Metan gazi CH4 adi verilen hidrokarbon bilesiginden olusur Diger bilesenleri etan C2H6 propan C3H8 butan C4H10 gazlaridir Iceriginde eser miktarda karbondioksit CO2 azot N2 helyum He ve hidrojen sulfur H2S de bulunur Dogalgaz konvansiyoneldir ve konvansiyonel olmayan dogalgaz turleri arasinda kaya gazi kum gazi ve komur gazi bulunur Dogalgazi olusturan hidrokarbon bilesikleri yeraltindaki petrolun de bilesenleridir Dogalgaz gecmiste petrol uretimi esnasinda ortaya cikan yararsiz bir atik olarak gorulmus ve petrol uretim tesislerinde yakilarak uzaklastirilmistir Gunumuzde ise degerli ve stratejik bir enerji kaynagi olarak siklikla evlerde ve endustride kullanilmaktadir Dunya uzerinde Antarktika disinda tum kitalarda dogalgaz uretilmektedir Dunyadaki en buyuk uretici Bagimsiz Devletler Toplulugu dur ABD Kanada ve Hollanda ve Iran da onemli dogalgaz ureticileri ulkelerdendir Dogalgazi en verimli ve en ucuz tasima yontemi boru hatti kullanimidir ABD de buyuk bolumu II Dunya Savasi sirasinda dosenmis yaklasik 3 2 milyon km dogalgaz boru hatti vardir Bunun yaninda dogalgaz basincli tanklarda sivilastirilmis olarak da tasinabilir Sivilastirilmis dogalgazin LNG tasima sirasinda cok yuksek basinc altinda ve dusuk sicakliklarda tutulmasi zorunlulugu bu tasima yontemini boru hatti yontemine gore daha verimsiz kilmaktadir KaynaklarDogalgaz Teksas ABD de dogalgaz sondaj kulesi 19 yuzyilda dogal gaz oncelikle petrol cikarmada yan urun olarak elde edildi Karbondioksitin kopurdugu bir mesrubat sisesinin kapaginin acilmasina benzer sekilde kucuk hafif gaz karbon zincirleri cikarilan sivilar rezervuardan yuzeye dogru basinci dustugunde cozeltiden cikar Gaz genellikle aktif petrol sahalarinda bir yan urun bir tehlike ve bertaraf sorunu olarak goruluyordu Cikan buyuk hacimli dogalgaz gazi tuketici pazarlarina ulastirmak icin nispeten pahali boru hatti ve depolama tesisleri insa edilene kadar kullanilamadi 20 yuzyilin baslarina kadar petrolle ilgili dogal gazin cogu ya serbest birakildi ya da petrol sahalarinda yakildi Gaz tahliyesi ve uretim alevi modern zamanlarda hala uygulanir ancak dunyada bunlari kullanimdan kaldirmak ve ticari olarak uygun ve kullanisli diger alternatiflerle degistirmek icin cabalar devam etmektedir Istenmeyen gaz veya piyasasi olmayan gaz gelecekteki olasi bir piyasayi beklerken veya diger kuyulardan petrol cikarma oranlarini artirabilen olusumu yeniden basinclandirmak icin genellikle enjeksiyon kuyulariyla rezervuara geri gonderilir Dogal gaz talebinin yuksek oldugu bolgelerde gazi kuyu sahasindan son tuketiciye tasimak ekonomik olarak mumkun oldugunda boru hatlari insa edilir Gazin elektrik uretiminde kullanilmak uzere boru hatlariyla tasinmasina ek olarak dogal gazin diger nihai kullanimlari arasinda sivilastirilmis dogalgaz LNG olarak ihracat veya dogal gazin gazdan siviya GTL teknolojileriyle diger sivi urunlere donusturulmesi yer alir GTL teknolojileri dogal gazi benzin motorin veya jet yakiti gibi sivi urunlere donusturebilir Fischer Tropsch F T metanolden benzine MTG ve sentez gazdan benzine arti STG dahil olmak uzere cesitli GTL teknolojileri gelistirilmistir F T nihai urunlere daha da rafine edilebilecek sentetik bir ham petrol uretirken MTG dogal gazdan sentetik benzin uretebilir STG tek dongulu bir surecle dogrudan dogal gazdan damla benzin motorin jet yakiti ve aromatik kimyasallar uretebilir 2011 de Royal Dutch Shell in gunluk 140 000 varil 22 000 m3 F T tesisi Katar da faaliyete gecti Dogal gaz iliskili petrol sahalarinda bulunur veya iliskisiz dogal gaz sahalarinda izole olabilir ve ayrica komur yataklarinda komur yatagi metan olarak bulunur Bazen onemli miktarda etan propan butan ve pentan icerir metan tuketici yakiti veya kimyasal tesis hammaddesi olarak satilmadan once ticari kullanim icin daha agir hidrokarbonlar cikarilir Karbondioksit azot nadiren helyum ve hidrojen sulfur gibi hidrokarbon olmayanlar da dogal gazin nakledilebilmesinden once uzaklastirilmalidir Petrol kuyularindan cikarilan dogal gaza mahfaza basi gazi halkanin yukarisinda ve bir mahfaza basi cikisindan gercekten uretilmis olsun veya olmasin veya ilgili gaz denir Dogal gaz endustrisi zorlu geleneksel olmayan kaynak turlerinden artan miktarda su gazlari cikarir asitli gaz kum gazi kaya gazi ve komur yatagi metani Hangi ulkenin kanitlanmis en buyuk gaz rezervine sahip oldugu konusunda bazi anlasmazliklar vardir Rusya nin acik ara en buyuk kanitlanmis rezervlere sahip oldugunu dusunen kaynaklar arasinda ABD Merkezi Istihbarat Teskilati 47 600 km3 ve Enerji Bilgi Idaresi 47 800 km3 ile Petrol Ihrac Eden Ulkeler Orgutu 48 700 km3 vardir Tersine BP Rusya ya yalnizca 32 900 km3 oldugunu ifade eder ki bu ise Rusya yi Iran in biraz gerisinde kaynaga bagli olarak 33 100 to 33 800 km3 ikinci siraya koyar The World Factbook tan alinan verilere gore kanitlanmis dogal gaz rezervlerine gore ulkeler 2014 Kaya gazi gibi yaklasik 900 000 km3 geleneksel olmayan gaz oldugu ve bunun 180 000 km3 unun geri kazanilabilecegi tahmin edilmektedir Buna karsilik Massachusetts Teknoloji Enstitusu Black amp Veatch ve ABD Enerji Bakanligi tarafindan yapilan bircok arastirma gelecekte elektrik uretimi ve isinin daha buyuk bir kisminin dogal gazdan kaynaklanacagini ongorur Dunyanin en buyuk gaz sahasi Iran ve Katar arasinda paylasilan acik deniz South Pars North Dome Gaz Yogusma sahasi dir 51 000 kilometrekup 12 000 cu mi dogal gaz ve 50 milyar varil 7 9 milyar metrekup dogal gaz yogusmalari oldugu tahmin edilmektedir Dogal gaz saf bir urun olmadigi icin superkritik basinc sicaklik kosullar altinda bir alandan iliskili olmayan gaz cikarildiginda rezervuar basinci dustugunden daha buyuk molekul agirlikli bilesenler izotermik basinc dusurme uzerine kismen yogunlasabilir bu etkiye retrograd yogunlasma denilir Bu sekilde olusan sivi gaz rezervuarinin gozenekleri bosaldikca sikisabilir Bu problemle basa cikmanin bir yontemi yer alti basincini korumak ve kondensatlarin yeniden buharlasmasina ve cikarilmasina izin vermek icin yogusmadan arindirilmis kuru gazi yeniden enjekte etmektir Daha siklikla sivi yuzeyde yogusur ve gaz santralinin gorevlerinden biri de bu yogusmayi toplamaktir Ortaya cikan sivi dogal gaz sivisi NGL olarak adlandirilir ve ticari degeri vardir Dunya da dogalgazCesitli kimyasal urunlerin baslica hammaddesi olan dogalgaz Dunya enerji tuketiminin onemli bolumunu karsilamaktadir Dogalgazin gecmisi yuzlerce yil oncesine dayanmaktadir Tarihsel kaynaklar dogalgazin ilk kez M O 900 lerde Cin de kullanildigini gostermektedir Tasinmasi islenmesi ve stoklanmasi kolay olan dogalgaz yaygin kullanimi ise 1790 da Ingiltere de basladi Boru hatti tasimaciligiyla birlikte 1920 lerde artan dogalgaz kullanimi II Dunya Savasi ndan sonra daha da gelisti Dogalgaz enerji uretim sektorunde ilk kez Amerika da kullanilmaya basladi 1950 li yillarda dogalgazi Dunya da enerji tuketimindeki orani 10 u gecmiyordu Gunumuzde ise enerji tuketiminin 24 u dogalgazla karsilanmaktadir Dunyada bilinen dogalgaz rezervlerinin yaklasik 70 yillik omru oldugu tahmin edilmektedir Bilinen dogalgaz rezervleri petrol rezervlerine esdegerdir Dogalgaz tesisatiDogalgazin kaynagindan alinip son kullanilacagi yere kadar tasinmasinda kullanilan boru birlestirme parcasi ve ekipmanlarin tumune birden dogalgaz tesisati denir Tesisatta hesaplamalar basinc kaybi ve hiz faktorleri goz onune alinarak tesisat elemanlari ve boru caplari belirlenmektedir Dogalgaz patlama ve bogulma yonuyle insan hayatini tehdit eder Bu iki tehdide karsi en buyuk koruma ocagin bulundugu mahale acilan menfezdir LPG patlamalari ise bilinenin aksine tup patlamalari degildir LPG tupleri 27 bar basinca dayanikli olarak uretilir bu basincin ustune gecildiginde emniyet sistemi otomatik olarak basinc dengelenene kadar icerideki gazi disari tahliye eder Yangin veya kacaklarda patlama nedeni tup degil kacak gazin sikisarak veya tutusarak patlamasidir Insan sagligina etkisiDogalgaz hidrojenle doymus karbon molekulu ve bunun katlaridir Dogada serbest halde ve gaz fazinda genellikle yer altinda ve eser miktarda havada bulunur Renksizdir kokusuzdur Kacaklarin insan burnu tarafindan fark edilmesi icin dagitimdan once guclu ve kotu kokulu kimyasallar eklenir Bilinenin aksine dogalgaz insan icin zehirleyici bir gaz degildir Solundugunda kisa sure icinde bas donmesi ve denge kaybi bir sure sonra da bayilma ve bogulma nedeniyle olum gerceklesir Bunun nedeni zehirlenme degil oksijen solunumunun durmasidir Dogalgazin havadan hafif olmasi sonucu solundugunda cigerlerde ince bir film tabakasi olusturup alveol yuzeylerini kaplar ve havayla temasi keser Nefes alip verme devam etse de oksijen cigerler tarafindan emilemez ve beyindeki oksijen miktarinin azalmasi sonucu once bas donmesi ve bayginlik ardindan da olum gerceklesir Medyada ve halk arasinda dogalgaz zehirlenmesi olarak gecen vakalar aslinda bogulma vakalaridir Kisi dogalgaza maruz kalmissa hemen temiz havaya cikarilmalidir Dogalgaz dogada sivi fazinda bulunmaz kaynama noktasi 161 6 C dir 254 litrelik dogalgaz yuksek basinc ile sivi hale getirilerek 22 litreye kadar sikistirilabilir Bu sivi fazi ile temas olusursa deride ciddi soguk yaniklari olusur KaynaklariUlkelere gore dogalgaz uretimi kahverengi ve kirmizi alanlar fazla uretim demektir Dogalgaz petrol ile birlesik olarak bulundugundan petrol alanlarinin yogun oldugu yerlerdedir Surekli gelisen bir dogalgaz endustrisi vardir Bugun Dunya nin en genis dogalgaz alani Katar in kuzey bolgesindedir Bu bolgede 25 trilyon metrekup gaz oldugu tahmin edilmektedir Kaynakca United Nations 5 Ekim 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 29 Aralik 2019 United Nations 27 Mayis 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 29 Aralik 2019 Primus Green Energy February 2013 27 Nisan 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 5 Mart 2013 Shell Global 13 Haziran 2011 19 Mart 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 19 Kasim 2017 NaturalGas org 8 Temmuz 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Naturalgas org 1 Ocak 2011 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 6 Subat 2011 The World Factbook Central Intelligence Agency 7 Mart 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 1 Aralik 2013 US Energy Information Administration International statistics accessed 1 December 2013 www eia gov 5 Agustos 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 26 Agustos 2019 OPEC 27 Subat 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 1 Aralik 2013 PDF BP 4 Aralik 2013 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Helen Knight 12 Haziran 2010 New Scientist ss 44 47 19 Haziran 2010 tarihinde kaynagindan arsivlendi Michael Kanellos 9 Haziran 2011 Greentech Media 15 Haziran 2011 tarihinde kaynagindan arsivlendi U S Relations With Qatar 24 Subat 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce