Çinliler (Çince: 中國人/中国人, pinyin: zhōngguórén); çoğunlukla soy, etnisite, uyrukluk, vatandaşlık veya diğer bağlılık vasıtasıyla Çin ile ilişkili çeşitli kişiler veya gruplardır.
Soy
Hem Çin sınırları içerisinde çeşitli gruplar hem de bu bölgede soyu olan insanlar "Çinliler" olarak tanımlanabilir.
Çin'deki en büyük etnik grubunu oluşturan Hanlar, sıkça "Çinliler" ya da "etnik Çinliler" olarak tanımlanır. Hanlar diğer ülkelerde de nüfusun çoğunluğunu ya da nüfusun büyük bir azınlığını oluşturur ve küresel insan nüfusunun %19 kadar büyük bir oranını oluşturabilir.
Çin'deki diğer etnik grupların arasında "Çinli Müslümanlar" olarak bilinen ve Hanlarla etnik olarak ilişkili olan Hui halkının yanı sıra Zhuanglar, Mançular, Uygurlar ve Miaolar var. Bunlar Çin anakarasındaki en büyük beş etnik grubu oluşturur ve her biri 10 milyonu aşan bir nüfusa sahip. Buna ek olarak Yiler, Tujialar, Tibetliler ve Moğollar; her biri altı ile dokuz milyon arası bir nüfusa sahip diğer etnik gruplardır.
Çin Halk Cumhuriyeti (ÇHC) resmî olarak 56 farklı etnik grup tanımaktadır; bunların büyük bir oranı, ülkenin çeşitli özerk bölgelerinde yaşamaktadır. Buna rağmen, "tanınmayan" ya da diğer bir etnik grup ile sınıflandırılan çok sayıda daha küçük etnik grup da mevcuttur. Çin Cumhuriyeti (ÇC) hükûmeti, Tayvan aborjinlerinin arasında resmî olarak 14 farklı kabile grubu tanımaktadır; tanınmayan kabilelerle beraber bunlar ülke nüfusunun %2'sini oluşturur.
Çing Hanedanı sırasında Çing hükûmeti; Hanlar, Mançular ve Moğollar dâhil olmak üzere imparatorluğun tüm vatandaşlarını tanımlamak için "Çin halkı" (Çince: 中國之人; pinyin: Zhōngguó zhī rén; Mançuca: Dulimbai gurun i niyalma) terimi kullandı.
Zhonghua minzu (Çince (basitleştirilmiş): 中华民族; Çince (geleneksel): 中華民族; pinyin: Zhōnghuá Mínzú, "Çin Ulusu"), Çin'de yaşayan ve Çin Halk Cumhuriyeti hükûmetinin tanıdığı tüm 56 etnik grubu içeren etnisiteler üstü bir kavram. En azından Çing Hanedanı (1644–1911) döneminden beri Çin sınırları içerisinde yaşamış sabit etnik grupları içerir. 1911-1949 yılları arasında Çin Cumhuriyeti, Çin'de beş etnik gruptan oluşan bir alt kümeyi tanımlamak için zhonghua minzu terimini kullanırdı.Zhongguo renmin (Çince: 中国人民; "Çin halkı") terimi ise, Mao Zedong'un iktidarı boyunca tercih edilen terimdi. Son on yıllarda zhonghua minzu daha yaygın olmaya başlamıştır.
Uyrukluk, vatandaşlık ve ikamet
Çin Halk Cumhuriyeti uyrukluk kanunu, ÇHC sınırları içerisinde uyrukluğu düzenler. Ya doğum (ebeveynlerin en az birisi Çin uyruklu olduğu durumda) ya da telsik yoluyla uyrukluk kazanılır. Çin Halk Cumhuriyeti'nde uyrukluk sahibi olan tüm bireyler ülkenin vatandaşıdır., ÇHC sakinleri için resmî kimlik biçimidir.
ÇHC içerisinde Hong Kong Özel İdari Bölgesi pasaportu ya da Makao Özel İdari Bölgesi pasaportu, kalıcı olarak Hong Kong ya da Makao'da ikamet eden bireylere verilebilir.
ise Çin Cumhuriyeti (Tayvan) içerisinde uyrukluğu düzenler. Uyrukluk ya doğum ya da telsik yoluyla kazanılır. Bir insan; ebeveynlerin en az birisi Çin Cumhuriyeti uyrukluğuna sahip olduğu ya da vatansız ebeveynlerle Çin Cumhuriyeti sınırları içerisinde doğduğu durumda uyrukluk kazanabilir.
, Tayvan'da ev kaydı olan bireylere verilen kimlik belgesidir. ; Ulusal Kimlik Kartı sahibi olmayan Çin Cumhuriyeti sakinlerine verilen kimlik kartı.
Tayvan uyrukluğu ile Çin uyrukluğu arasında ilişki tartışmalıdır.
Denizaşırı Çinliler
Denizaşırı Çinliler; diasporanın devam etmesiyle Çin etnik kökenine sahip olup ya da ulusal kökeni Çin'de olup Çin Halk Cumhuriyeti ve Tayvan'ın dışında yaşayan insanları tanımlar. Bir veya daha fazla Çin atası olan insanlar kendilerini denizaşırı Çinliler olarak görebilirler. açısından böyle insanlar büyük oranda çeşitlilik gösterir. Dünyanın çeşitli yerlerinde "Çin mahalleleri" olarak bilinen , Çin kökenli büyük nüfuslara ev sahipliği yapmaktadır.
Güneydoğu Asya'daki Çinliler, kendilerini "Huárén" (華人) olarak tanımlar. Bu, Çin Halk Cumhuriyeti ya da Çin Cumhuriyeti vatandaşları için kullanılan "Zhōngguórén" (中國人) teriminden kasten farklıdır.
Ayrıca bakınız
Wikimedia Commons'ta Chinese people ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur
- Büyük Çinli nüfusları olan ülkeler
- Önemli Çinli nüfusları olan ülkeler
- Çinli nüfusları olan diğer ülkeler
- İlişkili konular
Kaynakça
- ^ Harding, Harry (1993). "The Concept of "greater China": Themes, Variations and Reservations". The China Quarterly, 136. ss. 660-86. JSTOR 655587.
- ^ "Chinese". Merriam-Webster's Collegiate Dictionary (Tenth bas.). Merriam-Webster. 1993.
- ^ Who are the Chinese people? 29 Mayıs 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (Çince). Huayuqiao.org. Retrieved on 2013-04-26.
- ^ "Han". Merriam-Webster's Collegiate Dictionary (Tenth bas.). Merriam-Webster. 1993.
- ^ "World's Most Typical Person: Han Chinese Man". China Real Time. Wall Street Journal. 4 Mart 2011. 24 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 23 Temmuz 2014.
- ^ Copper, John F. (2014). Historical Dictionary of Taiwan (Republic of China). Rowman & Littlefield. s. 53. ISBN .
- ^ Zhao, Gang (2006). (PDF). Modern China. 32 (3). Sage. ss. 3-30. doi:10.1177/0097700405282349. 25 Mart 2014 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Mayıs 2016.
- ^ . Chinatraveldepot.com. 1 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Temmuz 2014.
- ^ Millward, James A. (2007). Eurasian Crossroads: A History of Xinjiang. Columbia University Press. ISBN .
- ^ Jenner, W.J.F. (2004). "Race and history in China". Alan Lawrance (Ed.). China Since 1919: Revolution and Reform: a Sourcebook. Psychology Press. ss. 252-255. ISBN . 26 Nisan 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 25 Eylül 2017.
- ^ "Constitution of the People's Republic of China (Article 33)". People's Daily Online. 2 Mayıs 1982. 14 Kasım 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 23 Temmuz 2014.
- ^ . Laws & Regulations Database of the Republic of China. 27 Ocak 2006. 21 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Temmuz 2014.
- ^ . National Immigration Agency, immigration.gov.tw. 27 Eylül 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Eylül 2017.
- ^ Barabantseva, Elena (2010). Overseas Chinese, Ethnic Minorities and Nationalism: De-Centering China. Routledge. ISBN .
- ^ Park, Yoon Jung (2008). A Matter of Honour: Being Chinese in South Africa. Lexington Books. s. 155. ISBN .
- ^ Beeson, Mark (2008). Contemporary Southeast Asia. Palgrave Macmillan. s. 118. ISBN .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Cinliler Cince 中國人 中国人 pinyin zhōngguoren cogunlukla soy etnisite uyrukluk vatandaslik veya diger baglilik vasitasiyla Cin ile iliskili cesitli kisiler veya gruplardir Pekin de Cin Halk Cumhuriyeti hukumetinin resmi olarak tanidigi 56 etnik grubu gosteren duvarin bir kismi SoyCinghay da Tibetliler Bir grup Hui Hem Cin sinirlari icerisinde cesitli gruplar hem de bu bolgede soyu olan insanlar Cinliler olarak tanimlanabilir Cin deki en buyuk etnik grubunu olusturan Hanlar sikca Cinliler ya da etnik Cinliler olarak tanimlanir Hanlar diger ulkelerde de nufusun cogunlugunu ya da nufusun buyuk bir azinligini olusturur ve kuresel insan nufusunun 19 kadar buyuk bir oranini olusturabilir Cin deki diger etnik gruplarin arasinda Cinli Muslumanlar olarak bilinen ve Hanlarla etnik olarak iliskili olan Hui halkinin yani sira Zhuanglar Mancular Uygurlar ve Miaolar var Bunlar Cin anakarasindaki en buyuk bes etnik grubu olusturur ve her biri 10 milyonu asan bir nufusa sahip Buna ek olarak Yiler Tujialar Tibetliler ve Mogollar her biri alti ile dokuz milyon arasi bir nufusa sahip diger etnik gruplardir Cin Halk Cumhuriyeti CHC resmi olarak 56 farkli etnik grup tanimaktadir bunlarin buyuk bir orani ulkenin cesitli ozerk bolgelerinde yasamaktadir Buna ragmen taninmayan ya da diger bir etnik grup ile siniflandirilan cok sayida daha kucuk etnik grup da mevcuttur Cin Cumhuriyeti CC hukumeti Tayvan aborjinlerinin arasinda resmi olarak 14 farkli kabile grubu tanimaktadir taninmayan kabilelerle beraber bunlar ulke nufusunun 2 sini olusturur Cing Hanedani sirasinda Cing hukumeti Hanlar Mancular ve Mogollar dahil olmak uzere imparatorlugun tum vatandaslarini tanimlamak icin Cin halki Cince 中國之人 pinyin Zhōngguo zhi ren Mancuca Dulimbai gurun i niyalma terimi kullandi Zhonghua minzu Cince basitlestirilmis 中华民族 Cince geleneksel 中華民族 pinyin Zhōnghua Minzu Cin Ulusu Cin de yasayan ve Cin Halk Cumhuriyeti hukumetinin tanidigi tum 56 etnik grubu iceren etnisiteler ustu bir kavram En azindan Cing Hanedani 1644 1911 doneminden beri Cin sinirlari icerisinde yasamis sabit etnik gruplari icerir 1911 1949 yillari arasinda Cin Cumhuriyeti Cin de bes etnik gruptan olusan bir alt kumeyi tanimlamak icin zhonghua minzu terimini kullanirdi Zhongguo renmin Cince 中国人民 Cin halki terimi ise Mao Zedong un iktidari boyunca tercih edilen terimdi Son on yillarda zhonghua minzu daha yaygin olmaya baslamistir Uyrukluk vatandaslik ve ikametCin Halk Cumhuriyeti uyrukluk kanunu CHC sinirlari icerisinde uyruklugu duzenler Ya dogum ebeveynlerin en az birisi Cin uyruklu oldugu durumda ya da telsik yoluyla uyrukluk kazanilir Cin Halk Cumhuriyeti nde uyrukluk sahibi olan tum bireyler ulkenin vatandasidir CHC sakinleri icin resmi kimlik bicimidir CHC icerisinde Hong Kong Ozel Idari Bolgesi pasaportu ya da Makao Ozel Idari Bolgesi pasaportu kalici olarak Hong Kong ya da Makao da ikamet eden bireylere verilebilir ise Cin Cumhuriyeti Tayvan icerisinde uyruklugu duzenler Uyrukluk ya dogum ya da telsik yoluyla kazanilir Bir insan ebeveynlerin en az birisi Cin Cumhuriyeti uyrukluguna sahip oldugu ya da vatansiz ebeveynlerle Cin Cumhuriyeti sinirlari icerisinde dogdugu durumda uyrukluk kazanabilir Tayvan da ev kaydi olan bireylere verilen kimlik belgesidir Ulusal Kimlik Karti sahibi olmayan Cin Cumhuriyeti sakinlerine verilen kimlik karti Tayvan uyruklugu ile Cin uyruklugu arasinda iliski tartismalidir Denizasiri CinlilerDenizasiri Cinliler diasporanin devam etmesiyle Cin etnik kokenine sahip olup ya da ulusal kokeni Cin de olup Cin Halk Cumhuriyeti ve Tayvan in disinda yasayan insanlari tanimlar Bir veya daha fazla Cin atasi olan insanlar kendilerini denizasiri Cinliler olarak gorebilirler acisindan boyle insanlar buyuk oranda cesitlilik gosterir Dunyanin cesitli yerlerinde Cin mahalleleri olarak bilinen Cin kokenli buyuk nufuslara ev sahipligi yapmaktadir Guneydogu Asya daki Cinliler kendilerini Huaren 華人 olarak tanimlar Bu Cin Halk Cumhuriyeti ya da Cin Cumhuriyeti vatandaslari icin kullanilan Zhōngguoren 中國人 teriminden kasten farklidir Ayrica bakinizWikimedia Commons ta Chinese people ile ilgili coklu ortam belgeleri bulunur Buyuk Cinli nufuslari olan ulkelerCin asilli Malezyalilar Cin asilli SingapurlularOnemli Cinli nufuslari olan ulkelerCin asilli TaylarCinli nufuslari olan diger ulkelerCin asilli Amerikalilar Cin asilli Endonezyalilar Turkiye deki CinlilerIliskili konularCin uyruklugu Cin deki etnik azinliklar Cin de resmi olarak taninmayan etnik gruplarKaynakca Harding Harry 1993 The Concept of greater China Themes Variations and Reservations The China Quarterly 136 ss 660 86 JSTOR 655587 Chinese Merriam Webster s Collegiate Dictionary Tenth bas Merriam Webster 1993 Who are the Chinese people 29 Mayis 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde Cince Huayuqiao org Retrieved on 2013 04 26 Han Merriam Webster s Collegiate Dictionary Tenth bas Merriam Webster 1993 World s Most Typical Person Han Chinese Man China Real Time Wall Street Journal 4 Mart 2011 24 Agustos 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 23 Temmuz 2014 Copper John F 2014 Historical Dictionary of Taiwan Republic of China Rowman amp Littlefield s 53 ISBN 978 1 4422 4307 1 Zhao Gang 2006 PDF Modern China 32 3 Sage ss 3 30 doi 10 1177 0097700405282349 25 Mart 2014 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 29 Mayis 2016 Chinatraveldepot com 1 Temmuz 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 23 Temmuz 2014 Millward James A 2007 Eurasian Crossroads A History of Xinjiang Columbia University Press ISBN 978 0 231 13924 3 Jenner W J F 2004 Race and history in China Alan Lawrance Ed China Since 1919 Revolution and Reform a Sourcebook Psychology Press ss 252 255 ISBN 978 0 415 25141 9 26 Nisan 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 25 Eylul 2017 Constitution of the People s Republic of China Article 33 People s Daily Online 2 Mayis 1982 14 Kasim 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 23 Temmuz 2014 Laws amp Regulations Database of the Republic of China 27 Ocak 2006 21 Ocak 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 23 Temmuz 2014 National Immigration Agency immigration gov tw 27 Eylul 2007 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 25 Eylul 2017 Barabantseva Elena 2010 Overseas Chinese Ethnic Minorities and Nationalism De Centering China Routledge ISBN 978 1 136 92736 2 Park Yoon Jung 2008 A Matter of Honour Being Chinese in South Africa Lexington Books s 155 ISBN 978 0 7391 3553 2 Beeson Mark 2008 Contemporary Southeast Asia Palgrave Macmillan s 118 ISBN 978 1 137 06880 4