Çorlulu Ali Paşa (1670, Çorlu - Aralık 1711, Midilli), III. Ahmed saltanatında 3 Mayıs 1706 ile 15 Haziran 1710 tarihleri arasında dört yıl on sekiz gün sadrazamlık yapmış bir Osmanlı devlet adamıdır.
Çorlulu Damat Ali Paşa | |
---|---|
Osmanlı Sadrazamı | |
Görev süresi 3 Mayıs 1706 - 15 Haziran 1710 | |
Hükümdar | III. Ahmed |
Yerine geldiği | Baltacı Mehmed Paşa |
Yerine gelen | Köprülüzade Damat Numan Paşa |
Kişisel bilgiler | |
Doğum | 1670 Çorlu |
Ölüm | Aralık 1711 (40-41 yaşlarında) Midilli |
Hayatı
Çorlu'da yerleşmiş bir çiftçi ailenin oğluydu. Sultan II. Ahmed devri Kapıcıbaşı Türkmen Kara Bayram Ağa'nın evlatlığı olarak, önce Galata Sarayı'na, daha sonra Enderun-ı Hümayun'daki Seferli Koğuşu'na, buradan da Hane-i Hassa'ya yerleştirildi. Şubat 1699'da rikabdarlık hizmetinde bulunuyordu. Sadrazam Amcazade Hüseyin Paşa'dan bizzat silahdarlık rica etti. 15 Ekim 1700 tarihinde bu memuriyete tayin edildi.
Silahdarlığı, Saray-ı Humayun'da daha üst derecede bir memuriyet haline getirdi. Padişah ile sadrazam arasındaki haberleşmenin silahdarlık makamı vasıtasıyla yerine getirilmesini ve Darüssade'den başka Babüssade ile Enderun-ı Hümayun'a ait bütün işlerin de silahdar ağa nezaretinde yapılmasını sağladı. Çorlulu Ali Paşa'nın bu başarıları çok geçmeden birbirleriyle yarış halinde bulanan sadrazamın ve şeyhülislamın dikkatini çekti.
İstanbul'daki cebeci ayaklanması sırasında Çorlulu Ali Paşa, vezirlik rütbesiyle saraydan uzaklaştırıldı. Sultan III. Ahmed'in tahta geçmesinden sonra üçüncü vezir olarak Edirne'de kaldı. Halep Valiliği'ne tayin edilmek üzere İstanbul'a çağrılan Çorlulu Ali Paşa, İstanbul'a geldiğinde Halep Valiliği'nden vazgeçilerek, Kubbealtı'nda beşinci vezirlikle görevlendirildi. Enişte Hasan Paşa'nın yerine 1703 Kasım ayı sonlarında rikab-ı hümayun kaymakamı oldu. Bir süre sonra Trablusşam valiliği ile İstanbul'dan uzaklaştırıldı. Tekrar İstanbul'a dönen Çorlulu Ali Paşa, 3 Mayıs 1706 günü üçüncü vezirlikten Baltacı Mehmed Paşa'nın yerine sadarete getirildi. 1708 yılında yedi yıldır nişanlı bulunduğu Sultan II. Mustafa'nın kızı Emine Sultan'la evlendi.
Çorlulu Ali Paşa sadrazam olduktan sonra, devletin mali işleriyle ilgilendi ve saray masraflarını kontrol altına almak istedi. Tersane ve donanmaya önem verdi. Toplar döktürdü, askeri ocaklarda düzenlemelerde bulundu.
İsveç - Rus savaşı sırasında İsveç'i Ruslara karşı destekledi. Amacı ileride meydana gelebilecek Rus - Osmanlı savaşında yorgun düşmüş bir Rus ordusuyla karşılaşmak ve galip çıkmaktı. Sultan III. Ahmed, bu siyaseti tasvip etmemekteydi. Bir süre sonra Rusya'nın İsveç'le yaptığı savaştan galip ayrılması üzerine Çorlulu Ali Paşa'nın planları yaptığı hesaplara uymadı. III. Ahmed nezdinde ise aleyhinde yapılan propagandalar sonucu gözden düştü.
15 Haziran 1710'de III. Ahmed, Ali Paşa'yı sadaretten azletti. Bir gün sonra da sürgün olarak Kefe'ye gönderildi. Çorlulu Ali Paşa burada, sadrazamken Sinop'a sürdüğü ve daha sonra Şeyhülislam olan Paşmakçızade Seyyid Ali Efendi'nin fetvası ve III. Ahmed'in Aralık 1711 tarihli fermanı ile Midilli'de idam edildi.
İstanbul'da adını taşıyan iki cami, Tersane'de bir hamam, üç çeşme, Çorlu'da bir mektep ve çeşme yaptırdı. İstanbul'daki camilerin biri Tersane'de, diğeri Çarşıkapı'dadır. Çarşıkapı'daki cami, darülhadis, kütüphane ve imaretten ibaret bir külliyedir.[]
Dış bağlantılar
- Danişmend, İsmail Hâmi, (1961) Osmanlı Devlet Erkānı, İstanbul:Türkiye Yayınevi.
- Buz, Ayhan, (2009) Osmanlı Sadrâzamları, İstanbul: Neden Kitap, ISBN978-975-254-278-5
Siyasi görevi | ||
---|---|---|
Önce gelen: Baltacı Mehmed Paşa | Osmanlı Sadrazamı 3 Mayıs 1706 - 15 Haziran 1710 | Sonra gelen: Köprülüzade Damat Numan Paşa |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Corlulu Ali Pasa 1670 Corlu Aralik 1711 Midilli III Ahmed saltanatinda 3 Mayis 1706 ile 15 Haziran 1710 tarihleri arasinda dort yil on sekiz gun sadrazamlik yapmis bir Osmanli devlet adamidir Corlulu Damat Ali PasaOsmanli SadrazamiGorev suresi 3 Mayis 1706 15 Haziran 1710Hukumdar III AhmedYerine geldigi Baltaci Mehmed PasaYerine gelen Kopruluzade Damat Numan PasaKisisel bilgilerDogum 1670 CorluOlum Aralik 1711 40 41 yaslarinda MidilliHayatiCorlu da yerlesmis bir ciftci ailenin ogluydu Sultan II Ahmed devri Kapicibasi Turkmen Kara Bayram Aga nin evlatligi olarak once Galata Sarayi na daha sonra Enderun i Humayun daki Seferli Kogusu na buradan da Hane i Hassa ya yerlestirildi Subat 1699 da rikabdarlik hizmetinde bulunuyordu Sadrazam Amcazade Huseyin Pasa dan bizzat silahdarlik rica etti 15 Ekim 1700 tarihinde bu memuriyete tayin edildi Silahdarligi Saray i Humayun da daha ust derecede bir memuriyet haline getirdi Padisah ile sadrazam arasindaki haberlesmenin silahdarlik makami vasitasiyla yerine getirilmesini ve Darussade den baska Babussade ile Enderun i Humayun a ait butun islerin de silahdar aga nezaretinde yapilmasini sagladi Corlulu Ali Pasa nin bu basarilari cok gecmeden birbirleriyle yaris halinde bulanan sadrazamin ve seyhulislamin dikkatini cekti Istanbul daki cebeci ayaklanmasi sirasinda Corlulu Ali Pasa vezirlik rutbesiyle saraydan uzaklastirildi Sultan III Ahmed in tahta gecmesinden sonra ucuncu vezir olarak Edirne de kaldi Halep Valiligi ne tayin edilmek uzere Istanbul a cagrilan Corlulu Ali Pasa Istanbul a geldiginde Halep Valiligi nden vazgecilerek Kubbealti nda besinci vezirlikle gorevlendirildi Eniste Hasan Pasa nin yerine 1703 Kasim ayi sonlarinda rikab i humayun kaymakami oldu Bir sure sonra Trablussam valiligi ile Istanbul dan uzaklastirildi Tekrar Istanbul a donen Corlulu Ali Pasa 3 Mayis 1706 gunu ucuncu vezirlikten Baltaci Mehmed Pasa nin yerine sadarete getirildi 1708 yilinda yedi yildir nisanli bulundugu Sultan II Mustafa nin kizi Emine Sultan la evlendi Corlulu Ali Pasa sadrazam olduktan sonra devletin mali isleriyle ilgilendi ve saray masraflarini kontrol altina almak istedi Tersane ve donanmaya onem verdi Toplar dokturdu askeri ocaklarda duzenlemelerde bulundu Isvec Rus savasi sirasinda Isvec i Ruslara karsi destekledi Amaci ileride meydana gelebilecek Rus Osmanli savasinda yorgun dusmus bir Rus ordusuyla karsilasmak ve galip cikmakti Sultan III Ahmed bu siyaseti tasvip etmemekteydi Bir sure sonra Rusya nin Isvec le yaptigi savastan galip ayrilmasi uzerine Corlulu Ali Pasa nin planlari yaptigi hesaplara uymadi III Ahmed nezdinde ise aleyhinde yapilan propagandalar sonucu gozden dustu 15 Haziran 1710 de III Ahmed Ali Pasa yi sadaretten azletti Bir gun sonra da surgun olarak Kefe ye gonderildi Corlulu Ali Pasa burada sadrazamken Sinop a surdugu ve daha sonra Seyhulislam olan Pasmakcizade Seyyid Ali Efendi nin fetvasi ve III Ahmed in Aralik 1711 tarihli fermani ile Midilli de idam edildi Istanbul da adini tasiyan iki cami Tersane de bir hamam uc cesme Corlu da bir mektep ve cesme yaptirdi Istanbul daki camilerin biri Tersane de digeri Carsikapi dadir Carsikapi daki cami darulhadis kutuphane ve imaretten ibaret bir kulliyedir kaynak belirtilmeli Dis baglantilarDanismend Ismail Hami 1961 Osmanli Devlet Erkani Istanbul Turkiye Yayinevi Buz Ayhan 2009 Osmanli Sadrazamlari Istanbul Neden Kitap ISBN978 975 254 278 5Siyasi goreviOnce gelen Baltaci Mehmed Pasa Osmanli Sadrazami 3 Mayis 1706 15 Haziran 1710 Sonra gelen Kopruluzade Damat Numan Pasa