II. Mustafa veya Mustafa Gazi (Osmanlı Türkçesi: مصطفى ثانى Muṣṭafā-yi sānī; d. 2 Haziran 1664, İstanbul – ö. 29 Aralık 1703), lâkabı Gazi, Divan edebiyatındaki adı İkbâlî; 22. Osmanlı padişahı ve 101'inci İslâm halifesidir. Babası Sultan IV. Mehmed, annesi Emetullah Râbi'a Gülnûş Sultan'dır. Kuvvetli bir ilim tahsili yaptı. Osmanlı padişahları arasında sefere çıkan son padişahtır.
II. Mustafa | |||||
---|---|---|---|---|---|
İslâm Halifesi Emîrü'l-mü'minîn İki Kutsal Caminin Hizmetkârı | |||||
18. yüzyıl'ın başında yapılmış zırhlı II. Mustafa. | |||||
22. Osmanlı Padişahı | |||||
Hüküm süresi | 6 Şubat 1695 - 22 Ağustos 1703 (8 yıl, 6 ay ve 16 gün) | ||||
Önce gelen | II. Ahmed | ||||
Sonra gelen | III. Ahmed | ||||
101. İslâm Halifesi | |||||
Hüküm süresi | 6 Şubat 1695 - 22 Ağustos 1703 | ||||
Önce gelen | II. Ahmed | ||||
Sonra gelen | III. Ahmed | ||||
Doğum | 6 Şubat 1664 Edirne Sarayı, Edirne, Osmanlı İmparatorluğu | ||||
Ölüm | 29 Aralık 1703 (39 yaşında) Topkapı Sarayı, Konstantiniyye, Osmanlı İmparatorluğu | ||||
Defin | Turhan Sultan Türbesi, Yeni Cami, İstanbul, Türkiye | ||||
Eş(ler)i | Saliha Sultan Şehsuvar Sultan Afife Kadın Diğerleri | ||||
Çocuk(lar)ı | |||||
| |||||
Hanedan | Osmanlı Hanedanı | ||||
Babası | IV. Mehmed | ||||
Annesi | Emetullah Râbia Gülnûş Sultan | ||||
Dini | Sünnilik | ||||
İmza |
Avusturya seferleri
II. Mustafa döneminde Avusturya üzerine Sultan'ın katıldığı üç büyük sefer düzenlenmiştir. Tahta geçtiği zaman Osmanlı Devleti, Avusturya ile karada ve Venedik'le deniz ve karada savaşa devam etmekteydi. Tahta geçtiğinin üçüncü günü yapacağı işleri anlatan bir hatt-ı hümayun yayınladı. Yazısında: "Zevk, sefa ve rahatı kendimize haram eylemişizdir." diyordu. Lehistan ve Rusya ile anlaşmazlık çok ciddileşmişti. Sultan II. Mustafa, Balkanlar'da savaş için askerî merkez olan Edirne'de kalarak savaş işleri ile uğraşmak zorunda kaldı.
II. Mustafa, birinci Avusturya Seferi'ne tahta geçmesinin beşinci ayında 30 Haziran 1695'te Edirne'den hareketle başladı. Ordu Belgrad'a geldiği zaman o zamana kadar orada ikamet etmekte olan Orta Macar (Kurs) Kralı Tökeli İmre bir şayka ile Tuna Nehri üzerinden İstanbul'a gönderildi. Sonra Avusturya ordusuna karşı Lugos Muharebesi'ni kazandı. Bu nedenle II. Mustafa Gazi unvanı aldı. Sonra II. Mustafa İstanbul'a döndü ve 14 Kasım 1695'te Davutpaşa ordugahına indi ve 4 gün sonra büyük bir alayla İstanbul'a gelip Topkapı Sarayı'na yerleşti.
II. Mustafa, ikinci Avusturya Seferi için 8 Nisan 1696'da Davutpaşa ordugahında kurulan Sultan Otağına çıktı ve oradan ordu ile 22 Nisan 1696'da Macaristan'a doğru yola çıktı. 27 Ağustos 1696'da Osmanlı ordusu Avusturya ordusu ile Temeşvar yakınında Ulaş Muharebesi'ne girişti ve II. Mustafa komutası altındaki Osmanlı ordusu galip geldi. Avusturya ve Macar kaynaklarında bu muharebenin adı Olaschin olarak geçer. Cenei Muharebesinde de zafer alan II. Mustafa, 26 Ekim 1696'da II. Mustafa ordu ile İstanbul'a döndü.
II. Mustafa, üçüncü Avusturya Seferi için, 20 Mayıs 1697'da Edirne'de otağa çıktı. Ancak 11 Eylül 1697'de Savoylu Prens Eugene komutasındaki Avusturya ordusuna karşı yapılan Zenta Muharebesi sonucu Osmanlı Devleti için büyük bir bozgun ve bir facia oldu. Tisa nehrini geçemeyen Veziriazam Elmas Mehmet Paşa ile dört divan veziri, birçok eyalet beyi, 30 kadar yeniçeri ağası, ordunun 30.000 asker ve subayı düşman çemberinde kalıp imha edildi veya Tisa ırmağını geçerken boğuldular. Bu yenilgide Osmanlı Devleti bir anda savunmasız kaldı.
Bu arada Venedikliler, Mora ve Dalmaçya'ya; Lehistan ise Boğdan'a saldırdı. Aynı dönemde Rusya'nın başına Deli Petro geçmişti. Deli Petro ordusunu modernize etmiş, boğazlardan Akdeniz'e inme ve Karadeniz'e egemen olma çabalarına girişmişti.
Rus İmparatorluğu 1695'teki saldırıda başarısız olmuş, fakat bir yıl sonra Azak Kalesi'ni ele geçirmişti (6 Ağustos 1696). Uzun süren savaşlar sonunda Osmanlı Devleti yorgun düşmüştü.
Karlofça Antlaşması
Son Avusturya seferindeki Zenta yenilgisi bir facia olmuştu. Yeni Sadrazam Köprülü Amcazade Hüseyin Paşa'nın girişimleriyle, özellikle İngiliz hükûmetinin elçisi Lord Paget ile Hollanda elçisi Jacob Colyer araya girmesi sonucunda Sultan II. Mustafa barışa razı oldu. İmzalanan Karlofça Antlaşması'yla Banat ve Temeşvar hariç, bütün Macaristan ve Erdel Prensliği Avusturya'ya, Ukrayna ve Podolya Lehistan'a, Mora, Ayamavra ve Dalmaçya kıyıları Venedikliler'e bırakıldı (26 Ocak 1699).
Karlofça Antlaşması Osmanlı Devleti'nin büyük ölçüde toprak kaybettiği ilk antlaşmadır. Bu tarihten sonra Osmanlı Devleti'nin gerileme dönemi başlar. Ayrıca bir yıl sonra Rusya ile de bir antlaşma yapıldı. 14 Temmuz 1700 tarihinde imzalanan İstanbul Antlaşması ile Azak Kalesi Rusya'ya bırakıldı.
Edirne Vakası ve tahttan indirilmesi
Tarih 1703 yılına gelmiş, Osmanlı Devleti'nin kötü gidişine dur denilememişti. Padişah tahta çıktığında söylediklerini unutmuş gibiydi. "Zevk ve sefa bana haram olsun" dediği halde, av partileri düzenliyor, aylarca av peşinde dolaşıyordu. Devlet işlerini sadrazamlarına ve eski hocası olan sonradan Şeyhülislam yaptığı Feyzullah Efendi'ye bırakmıştı. Bu durum ordu içinde hoşnutsuzluğa yol açtı.
Sultan II. Mustafa, Azak Kırımlılarına saldırmasının ardından İstanbul yerine Edirne'de oturmaya başladı. Mart 1700'den sonra İstanbul'a dönmedi. İstanbul'daki askerler bu duruma isyan edip, Edirne üstüne yürüdüler. Sultan II. Mustafa, Edirne'de bulunan askerleri teşkilatlandırıp yolları tutturdu ama Edirne ordusunun komutanları dağılıp gidince İstanbul'dan gelen ordu Edirne'ye girdi ve Şeyhülislam Feyzullah Efendi onlar tarafından öldürüldü.
Sultan II. Mustafa tahttan indirildi. Yerine kardeşi Sultan III. Ahmed tahta çıkarıldı (22 Ağustos 1703). Sultan II. Mustafa tahttan indirildikten sonra fazla yaşamadı ve 29 Aralık 1703'te öldü. Cenazesi İstanbul'a getirilip, Turhan Sultan türbesinde babası Sultan IV. Mehmed'in yanına gömülmüştür.
Mimarî çalışmalar
Sultan II. Mustafa döneminde yapılan mimari çalışmalar şunlardır; Saraçhanebaşı Amcazade Hüseyin Paşa Külliyesi, Anadolu Hisarı üzerinde Meşruta Yalısı, Fatih semtinde Millet Kütüphanesi, Erzurum Kurşunlu Medresesi.
Ailesi
Eşleri
- Âlicenâb Kadın
- Afife Kadın
- Hümaşah Kadın
- Saliha Sultan
- Şehsuvar Sultan
- Hatice Kadın
- Hanife Hatun (İkbali)
- Hafsa Sultan (İkbali)
Erkek çocukları
- I. Mahmud
- Şehzade Mehmed
- Şehzade Selim
- Şehzade Murat
- Şehzade Ahmed
- III. Osman
- Şehzade Hasan
- Şehzade Hüseyin
- Şehzade Ahmed
Kız çocukları
- Atike Sultan
- Büyük Ayşe Sultan: Kocaları sırayla Köprülü Numan Paşa, Tezkereci İbrahim Paşa, Koca Mustafa Paşa.
- Emine Sultan: Kocaları sırayla Çorlulu Ali Paşa, Recep Paşa, .
- Safiye Sultan: Kocaları sırayla , Mirza Mehmed Paşa, Merzifonlu Kara Mustafa Paşa, Ebubekir Paşa.
- Büyük Rukiye Sultan
- Hatice Sultan
- Fatma Sultan
- Esma Sultan
- Küçük Rukiye Sultan
- Ümmügülsüm Sultan
- Zeynep Sultan
- Emetullah Sultan: Kocası Sirke Osman Paşa
- Küçük Ayşe Sultan
Galeri
- II. Mustafa tam zırh giymiş hâlde.
- Sultan II. Mustafa
- II. Mustafa
- II. Mustafa
- II. Mustafa'ya ait tuğra
Ayrıca bakınız
Kaynakça
Dış bağlantılar
- Orhonlu, Cengiz, "II. Mustafa", İslam Ansiklopedisi, (1940 ve sonrası), T.C. Maarif Bakanlığı:Ankara İstanbul
II. Mustafa Doğumu: 6 Şubat 1664 Ölümü: 28 Aralık 1703 | ||
Resmî unvanlar | ||
---|---|---|
Önce gelen II. Ahmed | Osmanlı Sultanı 6 Şubat 1695 - 22 Ağustos 1703 | Sonra gelen III. Ahmed |
Sünni İslam unvanları | ||
Önce gelen II. Ahmed | İslam Halifesi 6 Şubat 1695 - 22 Ağustos 1703 | Sonra gelen III. Ahmed |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
II Mustafa veya Mustafa Gazi Osmanli Turkcesi مصطفى ثانى Muṣṭafa yi sani d 2 Haziran 1664 Istanbul o 29 Aralik 1703 lakabi Gazi Divan edebiyatindaki adi Ikbali 22 Osmanli padisahi ve 101 inci Islam halifesidir Babasi Sultan IV Mehmed annesi Emetullah Rabi a Gulnus Sultan dir Kuvvetli bir ilim tahsili yapti Osmanli padisahlari arasinda sefere cikan son padisahtir II MustafaIslam Halifesi Emiru l mu minin Iki Kutsal Caminin Hizmetkari18 yuzyil in basinda yapilmis zirhli II Mustafa 22 Osmanli PadisahiHukum suresi6 Subat 1695 22 Agustos 1703 8 yil 6 ay ve 16 gun Once gelenII AhmedSonra gelenIII Ahmed101 Islam HalifesiHukum suresi6 Subat 1695 22 Agustos 1703Once gelenII AhmedSonra gelenIII AhmedDogum6 Subat 1664 Edirne Sarayi Edirne Osmanli ImparatorluguOlum29 Aralik 1703 39 yasinda Topkapi Sarayi Konstantiniyye Osmanli ImparatorluguDefinTurhan Sultan Turbesi Yeni Cami Istanbul TurkiyeEs ler iSaliha Sultan Sehsuvar Sultan Afife Kadin DigerleriCocuk lar iI Mahmud III Osman DigerleriTam adiMustafa bin MehmedHanedanOsmanli HanedaniBabasiIV MehmedAnnesiEmetullah Rabia Gulnus SultanDiniSunnilikImzaSultan 2 Mustafa doneminde basilan Osmanli parasi Amasya Muzesi Avusturya seferleriII Mustafa doneminde Avusturya uzerine Sultan in katildigi uc buyuk sefer duzenlenmistir Tahta gectigi zaman Osmanli Devleti Avusturya ile karada ve Venedik le deniz ve karada savasa devam etmekteydi Tahta gectiginin ucuncu gunu yapacagi isleri anlatan bir hatt i humayun yayinladi Yazisinda Zevk sefa ve rahati kendimize haram eylemisizdir diyordu Lehistan ve Rusya ile anlasmazlik cok ciddilesmisti Sultan II Mustafa Balkanlar da savas icin askeri merkez olan Edirne de kalarak savas isleri ile ugrasmak zorunda kaldi II Mustafa birinci Avusturya Seferi ne tahta gecmesinin besinci ayinda 30 Haziran 1695 te Edirne den hareketle basladi Ordu Belgrad a geldigi zaman o zamana kadar orada ikamet etmekte olan Orta Macar Kurs Krali Tokeli Imre bir sayka ile Tuna Nehri uzerinden Istanbul a gonderildi Sonra Avusturya ordusuna karsi Lugos Muharebesi ni kazandi Bu nedenle II Mustafa Gazi unvani aldi Sonra II Mustafa Istanbul a dondu ve 14 Kasim 1695 te Davutpasa ordugahina indi ve 4 gun sonra buyuk bir alayla Istanbul a gelip Topkapi Sarayi na yerlesti II Mustafa ikinci Avusturya Seferi icin 8 Nisan 1696 da Davutpasa ordugahinda kurulan Sultan Otagina cikti ve oradan ordu ile 22 Nisan 1696 da Macaristan a dogru yola cikti 27 Agustos 1696 da Osmanli ordusu Avusturya ordusu ile Temesvar yakininda Ulas Muharebesi ne giristi ve II Mustafa komutasi altindaki Osmanli ordusu galip geldi Avusturya ve Macar kaynaklarinda bu muharebenin adi Olaschin olarak gecer Cenei Muharebesinde de zafer alan II Mustafa 26 Ekim 1696 da II Mustafa ordu ile Istanbul a dondu II Mustafa ucuncu Avusturya Seferi icin 20 Mayis 1697 da Edirne de otaga cikti Ancak 11 Eylul 1697 de Savoylu Prens Eugene komutasindaki Avusturya ordusuna karsi yapilan Zenta Muharebesi sonucu Osmanli Devleti icin buyuk bir bozgun ve bir facia oldu Tisa nehrini gecemeyen Veziriazam Elmas Mehmet Pasa ile dort divan veziri bircok eyalet beyi 30 kadar yeniceri agasi ordunun 30 000 asker ve subayi dusman cemberinde kalip imha edildi veya Tisa irmagini gecerken boguldular Bu yenilgide Osmanli Devleti bir anda savunmasiz kaldi Bu arada Venedikliler Mora ve Dalmacya ya Lehistan ise Bogdan a saldirdi Ayni donemde Rusya nin basina Deli Petro gecmisti Deli Petro ordusunu modernize etmis bogazlardan Akdeniz e inme ve Karadeniz e egemen olma cabalarina girismisti Rus Imparatorlugu 1695 teki saldirida basarisiz olmus fakat bir yil sonra Azak Kalesi ni ele gecirmisti 6 Agustos 1696 Uzun suren savaslar sonunda Osmanli Devleti yorgun dusmustu Karlofca AntlasmasiZirhini kusanmis halde aktaran bir tasviri Son Avusturya seferindeki Zenta yenilgisi bir facia olmustu Yeni Sadrazam Koprulu Amcazade Huseyin Pasa nin girisimleriyle ozellikle Ingiliz hukumetinin elcisi Lord Paget ile Hollanda elcisi Jacob Colyer araya girmesi sonucunda Sultan II Mustafa barisa razi oldu Imzalanan Karlofca Antlasmasi yla Banat ve Temesvar haric butun Macaristan ve Erdel Prensligi Avusturya ya Ukrayna ve Podolya Lehistan a Mora Ayamavra ve Dalmacya kiyilari Venedikliler e birakildi 26 Ocak 1699 Karlofca Antlasmasi Osmanli Devleti nin buyuk olcude toprak kaybettigi ilk antlasmadir Bu tarihten sonra Osmanli Devleti nin gerileme donemi baslar Ayrica bir yil sonra Rusya ile de bir antlasma yapildi 14 Temmuz 1700 tarihinde imzalanan Istanbul Antlasmasi ile Azak Kalesi Rusya ya birakildi Edirne Vakasi ve tahttan indirilmesiTarih 1703 yilina gelmis Osmanli Devleti nin kotu gidisine dur denilememisti Padisah tahta ciktiginda soylediklerini unutmus gibiydi Zevk ve sefa bana haram olsun dedigi halde av partileri duzenliyor aylarca av pesinde dolasiyordu Devlet islerini sadrazamlarina ve eski hocasi olan sonradan Seyhulislam yaptigi Feyzullah Efendi ye birakmisti Bu durum ordu icinde hosnutsuzluga yol acti Sultan II Mustafa Azak Kirimlilarina saldirmasinin ardindan Istanbul yerine Edirne de oturmaya basladi Mart 1700 den sonra Istanbul a donmedi Istanbul daki askerler bu duruma isyan edip Edirne ustune yuruduler Sultan II Mustafa Edirne de bulunan askerleri teskilatlandirip yollari tutturdu ama Edirne ordusunun komutanlari dagilip gidince Istanbul dan gelen ordu Edirne ye girdi ve Seyhulislam Feyzullah Efendi onlar tarafindan olduruldu Sultan II Mustafa tahttan indirildi Yerine kardesi Sultan III Ahmed tahta cikarildi 22 Agustos 1703 Sultan II Mustafa tahttan indirildikten sonra fazla yasamadi ve 29 Aralik 1703 te oldu Cenazesi Istanbul a getirilip Turhan Sultan turbesinde babasi Sultan IV Mehmed in yanina gomulmustur Mimari calismalarSultan II Mustafa doneminde yapilan mimari calismalar sunlardir Sarachanebasi Amcazade Huseyin Pasa Kulliyesi Anadolu Hisari uzerinde Mesruta Yalisi Fatih semtinde Millet Kutuphanesi Erzurum Kursunlu Medresesi AilesiEsleri Alicenab Kadin Afife Kadin Humasah Kadin Saliha Sultan Sehsuvar Sultan Hatice Kadin Hanife Hatun Ikbali Hafsa Sultan Ikbali Erkek cocuklari I Mahmud Sehzade Mehmed Sehzade Selim Sehzade Murat Sehzade Ahmed III Osman Sehzade Hasan Sehzade Huseyin Sehzade AhmedKiz cocuklari Atike Sultan Buyuk Ayse Sultan Kocalari sirayla Koprulu Numan Pasa Tezkereci Ibrahim Pasa Koca Mustafa Pasa Emine Sultan Kocalari sirayla Corlulu Ali Pasa Recep Pasa Safiye Sultan Kocalari sirayla Mirza Mehmed Pasa Merzifonlu Kara Mustafa Pasa Ebubekir Pasa Buyuk Rukiye Sultan Hatice Sultan Fatma Sultan Esma Sultan Kucuk Rukiye Sultan Ummugulsum Sultan Zeynep Sultan Emetullah Sultan Kocasi Sirke Osman Pasa Kucuk Ayse SultanGaleriII Mustafa tam zirh giymis halde Sultan II Mustafa II Mustafa II Mustafa II Mustafa ya ait tugraAyrica bakinizEdirne VakasiKaynakca Muhabere meydani simdi Romanya da bulunan Lugoj isimli sehir yakinlarindadir a b c d e f g h M Cagatay Ulucay Padisahlarin Kadinlari ve Kizlari Otuken Yayinlari s 116 7Dis baglantilarOrhonlu Cengiz II Mustafa Islam Ansiklopedisi 1940 ve sonrasi T C Maarif Bakanligi Ankara IstanbulII MustafaOsmanli HanedaniDogumu 6 Subat 1664 Olumu 28 Aralik 1703Resmi unvanlarOnce gelen II Ahmed Osmanli Sultani 6 Subat 1695 22 Agustos 1703 Sonra gelen III AhmedSunni Islam unvanlariOnce gelen II Ahmed Islam Halifesi 6 Subat 1695 22 Agustos 1703 Sonra gelen III Ahmed