Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Çerkes İttihat ve Teavün Cemiyeti (Adigece: Адыгэ Зэготын ыкӀи ЗэдэӀэпыӀэн Хасэ; Osmanlıca: چركس اتحاد و تعاون جمعیتی; "Çerkes Birlik ve Yardımlaşma Cemiyeti"), Osmanlı İmparatorluğu sınırlarında faaliyet gösteren bir Çerkes milli cemiyeti idi. Cemiyetin ilkeleri entelektüalizm, Çerkes milliyetçiliği, Osmanlı'ya sadakat ve İslâm inancı idi.
| Çerkes İttihat ve Teavün Cemiyeti | |
|---|---|
| Adigece: Адыгэ Зэготын ыкӀи ЗэдэӀэпыӀэн Хасэ Osmanlıca: چركس اتحاد و تعاون جمعیتی | |
 Cemiyetin mührü  Çerkes İttihat ve Teavün Cemiyeti tarafından açılan bir Çerkes okulunda Çerkes öğrenciler ve öğretmenler | |
| Ardıl | Kaf-Der (1993) KAFFED (2003) |
| Kuruluş | 4 Kasım 1908) |
| Kuruluş yeri | Koska, İstanbul |
| Kapanış | 5 Eylül 1923) |
| Amaç | "Çerkes kimliğini korumak" "Kuzey Kafkasya'yı özgürleştirmek" |
| Konum | |
| Resmî diller | Çerkesçe, Osmanlıca |
| Lider | Ahmet Cavit Paşa |
| Üyelik | Ğuaze (gazete) |
Cemiyetin birçok faaliyeti vardı ve hayır işlerinin yanı sıra okul inşa etmekle de uğraştı. Latin alfabesi kullanan ve kız-erkek karışık eğitim veren ilk Müslüman okulu olan bu cemiyetin okulu Beden Eğitimi, Coğrafya, Çerkes dili, Türk dili, Fransız dili, Çerkes tarihi, Osmanlı tarihi, Resim, Müzik ve daha fazlasını içeren çeşitli konularda eğitim veriyordu. Okulda Çerkesçe, Türkçe ve Rusça eğitim mevcuttu.
Tarihçe
Politik durum
1763'te Rus-Çerkes Savaşı patlak verdi, savaş 1864'e kadar sürdü. Savaş sırasında Rus İmparatorluğu sistematik olarak Çerkes nüfusunu yok etme stratejisi uyguladı. 1864'te Rus-Çerkes Savaşı sona ermeden önce, Çerkes soykırımından sağ kurtulan geri kalan nüfusa karşı toplu bir tehcir başlatıldı. Rus İmparatorluk Hükûmeti'nin kendi arşiv rakamlarını dikkate alan hesaplamalar da dahil olmak üzere, bu süreçte Çerkes ulusunun %95-97 yok olduğu tahmin edilmektedir. Yerinden edilen insanlar öncelikle Osmanlı İmparatorluğu'na yerleştirildi.
Osmanlı topraklarına sürgün edilen Çerkesler ağır bedeller ödediler. Çerkesler başlangıçta okullara ve camilere yerleştirildiler veya yeniden yerleşime kadar mağaralarda yaşamak zorunda kaldılar. Osmanlı yetkilileri Çerkes yerleşimciler için düzenli su kaynaklarına ve tahıl tarlalarına yakın araziler tahsis etti. Çok sayıda kişi hastalıktan ve kötü koşullardan yeni evlerine taşınırken öldü. Osmanlı İmparatorluğu'ndaki Çerkesler başlangıçta kendi içlerine kapandılar ve hiçbir dış etkiye müsamaha göstermediler.
Yeni nesil Çerkes aydınları, Osmanlı devletinde yüksek mevkilerle aktif rol aldılar. Teşkilât-ı Mahsusa, Hamidiye Alayları, İttihat ve Terakki gibi nüfuzlu oluşumların büyük bir kısmı Çerkeslerden oluşuyordu. Osmanlı topraklarındaki Çerkesler, Kafkasyalı kimliklerini benimserken, aynı zamanda birincil Osmanlı-Müslüman kimliğini de korudular. Osmanlı Devleti'nde Jön Türk İhtilali'nden sonra Çerkes kültürel faaliyetleri başladı. Her ikisi de Çerkesya'nın bağımsızlığını amaçlayan ve İttihak Terakki Cemiyeti tarafından desteklenen Şimalî Kafkas Cemiyeti ve Kafkas İstiklâl Komitesi gibi siyasi cemiyetler de kurulmuştu.
Oluşum
Özgürlüklerin genişletildiği bu yeni durumda Çerkesler hemen örgütlenmeye başladılar. Ağustos 1908'de Çerkes İttihat ve Cemiyeti'nin ilk üyeleri, İstanbul-Koska'da İmam Şamil'in oğlu Gazi Mehmet Paşa'nın konağında temellerini attılar.
Çeşitli komutan ve paşaların yanı sıra örgüt, dönemin en önemli entelektüel ve edebiyatçılarını da kendisine çekmiştir. Bu kişiler arasında Ahmet Cavit Therket Paşa, Abdullah Merted Paşa, Zeki Berzeg Paşa, Gazi Muhammed Fazıl Paşa, Nazmi Pooh Paşa, Osman Şhaplı Paşa, Ahmet Hamdi Loh Paşa, İzzet Çunatuko Paşa, İsmail Berkok, Ahmet Mithat Efendi ve Profesör Aziz Meker vardı. Çerkes İttihat ve Teavün Cemiyeti resmi olarak 4 Kasım 1908'de kuruldu. Örgüt, ilk binasının kapanmasının ardından Aksaray Sinekli Bakkal Caddesi'ndeki yeni binasına taşınmıştır.
Cemiyetin başkanlığına Ahmet Cavit Therket Paşa seçildi ve 1916'daki ölümüne kadar bu görevi sürdürdü. Örgüt üyelerinin çoğunluğu iyi eğitim görmüş, dönemin önde gelen okullarından mezun olmuş, ana dilleri olan Çerkesce ve Türkçeye ek olarak en az bir yabancı dil bilen kişilerdi. Bu yabancı diller arasında Fransızca, Arapça, Yunanca, İngilizce ve diğerleri vardı.
Cemiyet içindeki insanlar, İttihat ve Terakki'yi (İTC) destekleyenler ve ona karşı çıkanlar da dahil olmak üzere çeşitli ideolojik inançlara sahipti. İttihat ve Terakki'nin en ateşli destekçileri ve muhalifleri bile aynı amaç doğrultusunda örgütte birleştiler: Çerkes kültürel rönesansını başlatmak. Zıt inanç ve görüşlere sahip olsalar da, ortak Çerkes kimlikleri onları bir araya getirdi.
Cemiyetin planı, eğitimin yanı sıra Çerkesler arasında dini, ahlâki ve medeni bağları geliştirmekti. Hedeflerden biri Çerkes tarihini, dilini ve geleneklerini incelemekti. Çerkes çocuklarına Çerkes dilinde parasız eğitim vermek için her Çerkes köyünde ortaokulların açılması gerektiği vurgulandı. Ayrıca bir Çerkes gazetesi ve dergileri kurulması kararlaştırıldı. Örgütün gazetesi Ğuaze bugün de yayın hayatına devam ediyor. Cemiyet Osmanlı Devleti'ne mutlak bağlılık sözü verdiği bir paramiliter kol kurulmadı.
Genel olarak, cemiyetin ana hedefi, Çerkes ulusunu kurtarabilecek, Osmanlı İmparatorluğu'na sadık, yüksek eğitimli, dindar, milliyetçi Çerkesler yetiştirmek için yüksek kaliteli eğitim ve araştırma yapmaktı. Bu ideali yaymak için örgütün gazetesinde ilim öğrenmekle ilgili Kur'an-ı Kerim ayetleri alıntılanmıştır.
Okul
| Çerkes Numune Okulu | |
|---|---|
 | |
| Kuruluş | 1908 |
| Ülke | Osmanlı İmparatorluğu |
| Şehir | İstanbul |
| Müdür | İhsan Bey |
| Eğitim dili | Osmanlıca, Çerkesçe, Fransızca |
| Yabancı dil(ler) | Rusça, İngilizce |
Cemiyet aynı zamanda okullar açtı. Latin alfabesi kullanan ve kız-erkek karışık eğitim veren ilk Müslüman okulu olan bu cemiyetin okulu Beden Eğitimi, Coğrafya, Çerkes dili, Türk dili, Fransız dili, Çerkes tarihi, Osmanlı tarihi, Resim, Müzik ve daha fazlasını içeren çeşitli konularda eğitim veriyordu. Okulda Çerkesçe, Türkçe ve Rusça eğitim mevcuttu.
Ana okulun öğretim kadrosu şöyleydi:
| Ders | Öğretmen(ler) |
|---|---|
| Okul Müdürü | İhsan Bey |
| Coğrafya | Seza Hanım |
| Tarih | Jankat Lami, Harun Blenaw |
| Çerkes dili | Hilmi Tsey, Şemi Time |
| Türk Dili | Zekiye Wenje |
| Fransızca dili | Lütfullah Shaw |
| Resim ve sanat | Prof. Namık İsmail Zeyf, Muhsin bey |
| Beden Eğitimi | Sait Nexush |
| Müzik | Prof. Hege Efendi |
Kadın şubesi
18 Mayıs 1919'da Çerkes Kadınları Teavün Cemiyeti, Çerkes İttihat ve Cemiyeti'nin bir şubesi olarak kuruldu. Kadın kollarının kurucuları beş kadındı: Hayriye Meleç Hunç, Maqbule Berzeg, Emine Reşit Zaliqwe, Seza Polar Pexw ve Faika Ulagay. Kadın kollarının manifestosunda şu yazmaktaydı: "Örgütün amacı, yardıma muhtaç bireylere yardım etmek, yetimhanelerde, okullarda ve düşkünlerevlerinde kız ve erkek çocukları korumak ve ulusal kültürü tanıtmaktır. Kadınlar şefkatli ve merhametli varlıklardır ve bunu tüm dünyaya yaymak bizim sorumluluğumuzdur." 1923 yılında kapatılan kadın kolu, 2012 yılında aynı isimle yeniden kurulmuştur.
Kapatılış
Çerkesler diğer azınlıklara kıyasla hükûmete büyük ölçüde sadık olmalarına rağmen, yeni Türkiye Cumhuriyeti'nde daha asi Kürtlerle aynı muameleye tabi tutuldular ve Çerkes dili yasaklandı. Sonuç olarak, 1923 yılında örgüt yasadışı ilan edildi ve ana bina yıkıldı. Okullar kapatıldı, gazete yasaklandı ve birçok üye tutuklandı.
Kaynakça
- ^ Aksoy, Zeynep. Çerkes İttihat ve Teavün Cemiyeti (1908-1923), 2008.
- ^ "Çerkes Teavün Cemiyeti ve Faaliyetleri", Elmas Zeynep Aksoy, Toplumsal Tarih, Eylül-2003.
- ^ a b c Çerkes İtthâd ve Te‘âvün Cem‘iyyeti Nizâmnâme-i Esâsiyesi. January 28, 1909.
- ^ a b c Aksoy, Zeynep (4 Mart 2014). "Çerkes İttihat ve Teavün Cemiyeti (1908-1923) – I". Guşıps. 16 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 16 Mayıs 2023.
- ^ a b c d e Dr. Vasfi Güsar. “Çerkes Teâvün Cemiyeti,” Kafkasya Dergisi, Nisan-Mayıs-Haziran 1975, No. 48.
- ^ Henze 1992
- ^ Natho, Kadir (2005). "The Russo-Circassian War". 12 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 17 Mart 2023.
- ^ a b c Richmond, Walter (9 Nisan 2013). The Circassian Genocide (İngilizce). Rutgers University Press. ISBN . 17 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 13 Ekim 2017.
- ^ Kazemzadeh 1974
- ^ The Circassian Genocide. Rutgers University Press. 9 Nisan 2013. s. 132. ISBN .
If we assume that Berzhe's middle figure of 50,000 was close to the number who survived to settle in the lowlands, then between 95 percent and 97 percent of all Circassians were killed outright, died during Evdokimov's campaign, or were deported.
Yazar|ad1=eksik|soyadı1=() - ^ The First 'Circassian Exodus' to the Ottoman Empire (1858–1867), and the Ottoman Response, Based on the Accounts of Contemporary British Observers (Tez). s. 16.
with one estimate showing that the indigenous population of the entire north-western Caucasus was reduced by a massive 94 percent
Text of citation: "The estimates of Russian historian Narochnitskii, in Richmond, ch. 4, p. 5. Stephen Shenfield notes a similar rate of reduction with less than 10 percent of the Circassians (including the Abkhazians) remaining. (Stephen Shenfield, "The Circassians: A Forgotten Genocide?", in The Massacre in History, p. 154.)" - ^ "145th Anniversary of the Circassian Genocide and the Sochi Olympics Issue". Reuters. 22 Mayıs 2009. 8 Eylül 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Kasım 2009.
- ^ "Georgia Says Russia Committed Genocide in 19th Century". The New York Times. 20 Mayıs 2011. 14 Mart 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 16 Mayıs 2023. Birden fazla yazar-name-list parameters kullanıldı (); Yazar
|ad1=eksik|soyadı1=() - ^ The Circassian Genocide. Rutgers University Press. 2013. back cover. ISBN . 23 Ocak 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 16 Mayıs 2023. Yazar
|ad1=eksik|soyadı1=() - ^ Rogan 1999.
- ^ Walter Richmond. Circassian genocide. s. 118.
- ^ a b Besleney, Zeynel Abidin: The Circassian Diaspora in Turkey. Political History, New York 2014, pp. 58-60.
- ^ Çetintaş, Burak. “Üç Dilde Eğitim Yapan Hemşire Okulu”, Hürriyet Tarih, December 2002, p. 22.
- ^ Elmas Zeynep Aksoy, Toplumsal Tarih, Eylül 2003, No:117, s. 101
- ^ Gurbetteki Kafkasya’dan Belgeler, Sefer E. Berzeg, Şafak Matbaası, Ankara 1985
- ^ . Kadıköy Life. 19 Mayıs 2021. 30 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Kasım 2021.
- ^ "Sempozyum: Diasporada Çerkesler". Jineps. 2021. 16 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 16 Mayıs 2023. Birden fazla yazar-name-list parameters kullanıldı (); Yazar
|ad1=eksik|soyadı1=()
Ek kaynaklar
- Frontiers of the State in the Late Ottoman Empire: Transjordan, 1850–1921. Cambridge: Cambridge University Press. 1999. ISBN .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Cerkes Ittihat ve Teavun Cemiyeti Adigece Adyge Zegotyn ykӀi ZedeӀepyӀen Hase Osmanlica چركس اتحاد و تعاون جمعیتی Cerkes Birlik ve Yardimlasma Cemiyeti Osmanli Imparatorlugu sinirlarinda faaliyet gosteren bir Cerkes milli cemiyeti idi Cemiyetin ilkeleri entelektualizm Cerkes milliyetciligi Osmanli ya sadakat ve Islam inanci idi Cerkes Ittihat ve Teavun CemiyetiAdigece Adyge Zegotyn ykӀi ZedeӀepyӀen Hase Osmanlica چركس اتحاد و تعاون جمعیتیCemiyetin muhru Cerkes Ittihat ve Teavun Cemiyeti tarafindan acilan bir Cerkes okulunda Cerkes ogrenciler ve ogretmenlerArdilKaf Der 1993 KAFFED 2003 Kurulus4 Kasim 1908 115 yil once 1908 11 04 Kurulus yeriKoska IstanbulKapanis5 Eylul 1923 100 yil once 1923 09 05 Amac Cerkes kimligini korumak Kuzey Kafkasya yi ozgurlestirmek Konum Osmanli ImparatorluguResmi dillerCerkesce OsmanlicaLiderAhmet Cavit PasaUyelikGuaze gazete Cemiyetin bircok faaliyeti vardi ve hayir islerinin yani sira okul insa etmekle de ugrasti Latin alfabesi kullanan ve kiz erkek karisik egitim veren ilk Musluman okulu olan bu cemiyetin okulu Beden Egitimi Cografya Cerkes dili Turk dili Fransiz dili Cerkes tarihi Osmanli tarihi Resim Muzik ve daha fazlasini iceren cesitli konularda egitim veriyordu Okulda Cerkesce Turkce ve Rusca egitim mevcuttu TarihcePolitik durum 1763 te Rus Cerkes Savasi patlak verdi savas 1864 e kadar surdu Savas sirasinda Rus Imparatorlugu sistematik olarak Cerkes nufusunu yok etme stratejisi uyguladi 1864 te Rus Cerkes Savasi sona ermeden once Cerkes soykirimindan sag kurtulan geri kalan nufusa karsi toplu bir tehcir baslatildi Rus Imparatorluk Hukumeti nin kendi arsiv rakamlarini dikkate alan hesaplamalar da dahil olmak uzere bu surecte Cerkes ulusunun 95 97 yok oldugu tahmin edilmektedir Yerinden edilen insanlar oncelikle Osmanli Imparatorlugu na yerlestirildi Osmanli topraklarina surgun edilen Cerkesler agir bedeller odediler Cerkesler baslangicta okullara ve camilere yerlestirildiler veya yeniden yerlesime kadar magaralarda yasamak zorunda kaldilar Osmanli yetkilileri Cerkes yerlesimciler icin duzenli su kaynaklarina ve tahil tarlalarina yakin araziler tahsis etti Cok sayida kisi hastaliktan ve kotu kosullardan yeni evlerine tasinirken oldu Osmanli Imparatorlugu ndaki Cerkesler baslangicta kendi iclerine kapandilar ve hicbir dis etkiye musamaha gostermediler Yeni nesil Cerkes aydinlari Osmanli devletinde yuksek mevkilerle aktif rol aldilar Teskilat i Mahsusa Hamidiye Alaylari Ittihat ve Terakki gibi nufuzlu olusumlarin buyuk bir kismi Cerkeslerden olusuyordu Osmanli topraklarindaki Cerkesler Kafkasyali kimliklerini benimserken ayni zamanda birincil Osmanli Musluman kimligini de korudular Osmanli Devleti nde Jon Turk Ihtilali nden sonra Cerkes kulturel faaliyetleri basladi Her ikisi de Cerkesya nin bagimsizligini amaclayan ve Ittihak Terakki Cemiyeti tarafindan desteklenen Simali Kafkas Cemiyeti ve Kafkas Istiklal Komitesi gibi siyasi cemiyetler de kurulmustu Olusum Ozgurluklerin genisletildigi bu yeni durumda Cerkesler hemen orgutlenmeye basladilar Agustos 1908 de Cerkes Ittihat ve Cemiyeti nin ilk uyeleri Istanbul Koska da Imam Samil in oglu Gazi Mehmet Pasa nin konaginda temellerini attilar Cesitli komutan ve pasalarin yani sira orgut donemin en onemli entelektuel ve edebiyatcilarini da kendisine cekmistir Bu kisiler arasinda Ahmet Cavit Therket Pasa Abdullah Merted Pasa Zeki Berzeg Pasa Gazi Muhammed Fazil Pasa Nazmi Pooh Pasa Osman Shapli Pasa Ahmet Hamdi Loh Pasa Izzet Cunatuko Pasa Ismail Berkok Ahmet Mithat Efendi ve Profesor Aziz Meker vardi Cerkes Ittihat ve Teavun Cemiyeti resmi olarak 4 Kasim 1908 de kuruldu Orgut ilk binasinin kapanmasinin ardindan Aksaray Sinekli Bakkal Caddesi ndeki yeni binasina tasinmistir Guaze gazetesi logosu Cemiyetin baskanligina Ahmet Cavit Therket Pasa secildi ve 1916 daki olumune kadar bu gorevi surdurdu Orgut uyelerinin cogunlugu iyi egitim gormus donemin onde gelen okullarindan mezun olmus ana dilleri olan Cerkesce ve Turkceye ek olarak en az bir yabanci dil bilen kisilerdi Bu yabanci diller arasinda Fransizca Arapca Yunanca Ingilizce ve digerleri vardi Cemiyet icindeki insanlar Ittihat ve Terakki yi ITC destekleyenler ve ona karsi cikanlar da dahil olmak uzere cesitli ideolojik inanclara sahipti Ittihat ve Terakki nin en atesli destekcileri ve muhalifleri bile ayni amac dogrultusunda orgutte birlestiler Cerkes kulturel ronesansini baslatmak Zit inanc ve goruslere sahip olsalar da ortak Cerkes kimlikleri onlari bir araya getirdi Cemiyetin plani egitimin yani sira Cerkesler arasinda dini ahlaki ve medeni baglari gelistirmekti Hedeflerden biri Cerkes tarihini dilini ve geleneklerini incelemekti Cerkes cocuklarina Cerkes dilinde parasiz egitim vermek icin her Cerkes koyunde ortaokullarin acilmasi gerektigi vurgulandi Ayrica bir Cerkes gazetesi ve dergileri kurulmasi kararlastirildi Orgutun gazetesi Guaze bugun de yayin hayatina devam ediyor Cemiyet Osmanli Devleti ne mutlak baglilik sozu verdigi bir paramiliter kol kurulmadi Genel olarak cemiyetin ana hedefi Cerkes ulusunu kurtarabilecek Osmanli Imparatorlugu na sadik yuksek egitimli dindar milliyetci Cerkesler yetistirmek icin yuksek kaliteli egitim ve arastirma yapmakti Bu ideali yaymak icin orgutun gazetesinde ilim ogrenmekle ilgili Kur an i Kerim ayetleri alintilanmistir Okul Cerkes Numune OkuluKurulus1908UlkeOsmanli ImparatorluguSehirIstanbulMudurIhsan BeyEgitim diliOsmanlica Cerkesce FransizcaYabanci dil ler Rusca Ingilizce Cemiyet ayni zamanda okullar acti Latin alfabesi kullanan ve kiz erkek karisik egitim veren ilk Musluman okulu olan bu cemiyetin okulu Beden Egitimi Cografya Cerkes dili Turk dili Fransiz dili Cerkes tarihi Osmanli tarihi Resim Muzik ve daha fazlasini iceren cesitli konularda egitim veriyordu Okulda Cerkesce Turkce ve Rusca egitim mevcuttu Ana okulun ogretim kadrosu soyleydi Ders Ogretmen ler Okul Muduru Ihsan BeyCografya Seza HanimTarih Jankat Lami Harun BlenawCerkes dili Hilmi Tsey Semi TimeTurk Dili Zekiye WenjeFransizca dili Lutfullah ShawResim ve sanat Prof Namik Ismail Zeyf Muhsin beyBeden Egitimi Sait NexushMuzik Prof Hege EfendiKadin subesi 18 Mayis 1919 da Cerkes Kadinlari Teavun Cemiyeti Cerkes Ittihat ve Cemiyeti nin bir subesi olarak kuruldu Kadin kollarinin kuruculari bes kadindi Hayriye Melec Hunc Maqbule Berzeg Emine Resit Zaliqwe Seza Polar Pexw ve Faika Ulagay Kadin kollarinin manifestosunda su yazmaktaydi Orgutun amaci yardima muhtac bireylere yardim etmek yetimhanelerde okullarda ve duskunlerevlerinde kiz ve erkek cocuklari korumak ve ulusal kulturu tanitmaktir Kadinlar sefkatli ve merhametli varliklardir ve bunu tum dunyaya yaymak bizim sorumlulugumuzdur 1923 yilinda kapatilan kadin kolu 2012 yilinda ayni isimle yeniden kurulmustur Kapatilis Cerkesler diger azinliklara kiyasla hukumete buyuk olcude sadik olmalarina ragmen yeni Turkiye Cumhuriyeti nde daha asi Kurtlerle ayni muameleye tabi tutuldular ve Cerkes dili yasaklandi Sonuc olarak 1923 yilinda orgut yasadisi ilan edildi ve ana bina yikildi Okullar kapatildi gazete yasaklandi ve bircok uye tutuklandi Kaynakca Aksoy Zeynep Cerkes Ittihat ve Teavun Cemiyeti 1908 1923 2008 Cerkes Teavun Cemiyeti ve Faaliyetleri Elmas Zeynep Aksoy Toplumsal Tarih Eylul 2003 a b c Cerkes Itthad ve Te avun Cem iyyeti Nizamname i Esasiyesi January 28 1909 a b c Aksoy Zeynep 4 Mart 2014 Cerkes Ittihat ve Teavun Cemiyeti 1908 1923 I Gusips 16 Mayis 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 16 Mayis 2023 a b c d e Dr Vasfi Gusar Cerkes Teavun Cemiyeti Kafkasya Dergisi Nisan Mayis Haziran 1975 No 48 Henze 1992 Natho Kadir 2005 The Russo Circassian War 12 Mayis 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 17 Mart 2023 a b c Richmond Walter 9 Nisan 2013 The Circassian Genocide Ingilizce Rutgers University Press ISBN 978 0 8135 6069 4 17 Mayis 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 13 Ekim 2017 Kazemzadeh 1974 The Circassian Genocide Rutgers University Press 9 Nisan 2013 s 132 ISBN 978 0 8135 6069 4 If we assume that Berzhe s middle figure of 50 000 was close to the number who survived to settle in the lowlands then between 95 percent and 97 percent of all Circassians were killed outright died during Evdokimov s campaign or were deported Yazar ad1 eksik soyadi1 yardim The First Circassian Exodus to the Ottoman Empire 1858 1867 and the Ottoman Response Based on the Accounts of Contemporary British Observers Tez s 16 with one estimate showing that the indigenous population of the entire north western Caucasus was reduced by a massive 94 percent Text of citation The estimates of Russian historian Narochnitskii in Richmond ch 4 p 5 Stephen Shenfield notes a similar rate of reduction with less than 10 percent of the Circassians including the Abkhazians remaining Stephen Shenfield The Circassians A Forgotten Genocide in The Massacre in History p 154 145th Anniversary of the Circassian Genocide and the Sochi Olympics Issue Reuters 22 Mayis 2009 8 Eylul 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 28 Kasim 2009 Georgia Says Russia Committed Genocide in 19th Century The New York Times 20 Mayis 2011 14 Mart 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 16 Mayis 2023 Birden fazla yazar name list parameters kullanildi yardim Yazar ad1 eksik soyadi1 yardim The Circassian Genocide Rutgers University Press 2013 back cover ISBN 978 0 8135 6069 4 23 Ocak 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 16 Mayis 2023 Yazar ad1 eksik soyadi1 yardim Rogan 1999 Walter Richmond Circassian genocide s 118 a b Besleney Zeynel Abidin The Circassian Diaspora in Turkey Political History New York 2014 pp 58 60 Cetintas Burak Uc Dilde Egitim Yapan Hemsire Okulu Hurriyet Tarih December 2002 p 22 Elmas Zeynep Aksoy Toplumsal Tarih Eylul 2003 No 117 s 101 Gurbetteki Kafkasya dan Belgeler Sefer E Berzeg Safak Matbaasi Ankara 1985 Kadikoy Life 19 Mayis 2021 30 Kasim 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 30 Kasim 2021 Sempozyum Diasporada Cerkesler Jineps 2021 16 Mayis 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 16 Mayis 2023 Birden fazla yazar name list parameters kullanildi yardim Yazar ad1 eksik soyadi1 yardim Ek kaynaklar Frontiers of the State in the Late Ottoman Empire Transjordan 1850 1921 Cambridge Cambridge University Press 1999 ISBN 0 521 66312 1