Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Çırağan Sarayı, İstanbul'un Beşiktaş ilçesinde, Çırağan Caddesi üzerinde bulunan tarihi saray.
 Çırağan Sarayı'nın İstanbul Boğazı'ndan görünümü | |
 | |
| Genel bilgiler | |
|---|---|
| Tür | Saray |
| Mimari tarz | Barok mimari |
| Konum | İstanbul, Türkiye |
| Koordinatlar | 41°02′36″K 29°00′55″D / 41.04333°K 29.01528°D |
| Başlama | 1863 |
| Tamamlanma | 1867 |
| Tasarım ve inşaat | |
| Mimar(lar) | Nigoğos Balyan |
| Mühendis | Sarkis Balyan Hagop Balyan |
Tarihi
Çırağan'ın bugün Beşiktaş ve Ortaköy arasında bulunan yeri 17. yüzyılda "Kazancıoğlu Bahçeleri" diye bilinirdi. 18. yüzyılda Beşiktaş kıyılarını süsleyen denize nazır saraylar ve bahçeler Lale Devri diye bilinen 'Çiçek ve Müzik Aşkı' döneminin en önemli simgelerinden sayılmıştır. Bu dönem, bir eğlence olduğu kadar bir kültür parlaklığı devriydi. Dönemin hükümdarı olan III. Ahmed buradaki mülkünü gözde Vezir-i Azam'ı İbrahim Paşa'ya hediye etmiş ve ilk yalı Nevşehirli Damat İbrahim Paşa tarafından eşi Fatma Sultan (III. Ahmed'in kızı) için inşa ettirilmiştir. Kendisi burada Çırağan Şenlikleri denilen meş'ale şenliklerini düzenletmiştir. İşte bu olaylar dolayısıyla bu alan Farsçada ışık anlamına gelen 'Çırağan' ismiyle anılmaya başlanmıştır.
Sultan II. Mahmud 1834'te bu alanı yeniden yapılandırma kararı alır. Önce mevcut olan yalıyı yıktırır. Yapının etrafında bulunan okul ve cami ortadan kaldırılır ve mevlevihane yakında bulunan bir yalıya nakledilir. Yeni saray için büyük ölçüde ahşap kullanılır gibi görünmesine rağmen esas bölümün temelinin yapımında tamamen taş kullanılmıştır. 40 adet sütun dikilerek klasik bir görünüm verilmiştir.
Abdülmecid 1857'de Sultan II. Mahmud'un yaptırdığı ilk sarayı yıktırmış, batı mimarisi tarzında bir saray yaptırmayı planlamış ancak 1863'te vefat ettiğinden ve parasal sıkıntılar yüzünden sarayın yapımı yarım kalmıştır.
Abdülaziz, yeni sarayın inşaatını 1871'de tamamlatmış ancak stil olarak batı değil, doğu mimarisi seçilmiş ve Kuzey Afrika İslam Mimarisi uygulanmıştır. Sarayın müteahhitliğini Sarkis Balyan ve ortağı Kirkor Narsisyan yapmıştır. Eski Çırağan Sarayı'nın tahta binası yıkılarak yerine yenisinin taştan temelleri konmuştur. Sarayın paha biçilmez işlemeli kapılarından bin altın değerinde olan biri Vortik Kemhacıyan'ın elinden çıkmış. Sultan II. Abdülhamid bu kapılardan bir tanesini, onları çok beğenen dostu Almanya İmparatoru Kayzer II. Wilhelm'e armağan etmiştir. Dünyanın her yanından nadide mermer, porfir, sedef gibi maddeler getirtilerek sarayın yapımı için kullanılmıştır. Yalnız sahil inşasında 400.000 Osmanlı lirası harcanmıştır. Yapımına 1863'te başlanan Çırağan Sarayı 1871'de bitirilirken 2,5 milyon altın harcanmıştır.
Son kez 1876 yılının Mart ayında buraya gelerek bir süre dinlenen Sultan Abdülaziz, halk arasında Beşiktaş Mevlevihanesi'nin yıktırılarak saray arsasına katılmasının uğursuzluk getireceği gibi söylentiler çıkması üzerine Çırağan Sarayı'nı terk ederek Dolmabahçe Sarayına yerleşmiştir.
Albdülaziz'in yeğeni olan V. Murad 30 Mayıs 1876'da padişah olmuş, 31 Ağustos 1876'da tahttan akli dengesini yitirdiği için indirilmiş ve bugün Beşiktaş Lisesi olarak kullanılan Harem binasına nakledilmiştir. 29 Ağustos 1904 tarihinde de bu ikametgâhında ölmüştür.
14 Kasım 1909'da Çırağan Sarayı Meclis-i Mebûsan Binası olarak kullanılmaya başlanmıştır. Bu dönemde sarayda II. Abdülhamid'in büyük sanat koleksiyonundan Rembrandt ve Ayvazovski'nin eserlerine yer verilmiştir.
19 Ocak 1910 tarihinde Meclis-i Mebusan Salonu'nun üst bölümünde ve çatı katındaki kalorifer bacasından çıkan bir yangınla saray 5 saat içerinde yanmıştır. Çok değerli antikalar, II. Abdülhamid'in özel koleksiyonu ve V. Murad'ın kütüphanesi de yanarak kül olmuştur.
I. Dünya Savaşı sonunda İstanbul'un işgal altında bulunduğu dönem içerisinde Çırağan Sarayı harabeleri 'Bizo Kışlası' ismiyle bir Fransız istihkam kıtası tarafından kullanılmıştır.
1930'da Saray'ın bahçesi, Beşiktaş Futbol Kulübü tarafından ulu ağaçlar kesilerek Şeref Stadyumu adıyla bir futbol sahası haline getirilmişti.
Daha sonradan da Prof. Bonatz ve ünlü Türk mimarı Prof. Sedat Hakkı Eldem tarafından, buraya turistik bir otel yapılmak üzere tetkiklerde bulunulmuştur. 1946 yılında Saray'ın bodrum katında bulunan Mevlevi dervişlerine ait mezarlar, bir istihkam yüzbaşısının altın aramak için yaptığı kazılarda tahrip edilmiş aynı yıl içerisinde Saray çıkarılan bir kanunla İstanbul Büyükşehir Belediyesi'ne bırakılmıştır.
1987 yılında otel olarak kullanılmak amacıyla Japon Kumagai Gumi ve Türk Yüksel İnşaat tarafından restorasyonuna başlanmış, 1990 yılında otel 1992 yılında ise Saray hizmete açılmıştır. Uzun süren tasarım ve inşaat çalışmaları sonrasında "Çırağan Sarayı Oteli" 1990 yılında açıldı. Tarihi Saray ise kapılarını 1992 yılında açtı.
Saray'da bundan sonra yapılan renovasyon ise 20 Nisan 2006'da bitirildi ve Saray süitleri tamamen yenilendi. Günümüzde birçok sosyal aktiviteye ev sahipliği yapmaktadır. Yine birçok basın ve halkla ilişkiler ajansı tarafından hemen her gün bir başka basın toplantısına da ev sahipliği yapar.
Mimarisi
Odalar nadide halılarla, mobilyalar altın yaldızlar ve sedef kalem işleri ile süslüdür. Renkli mermerle süslenmiş cepheleri, abidevi kapıları vardır. Arka sırtlardaki Yıldız Parkı'na bağlandığı kemerli üst geçidin altından Çırağan Caddesi geçer. Cadde tarafı yüksek duvarlar ile çevrilidir.
Fotoğraflar
-
![image]()
17. yüzyılda Kazancıoğlu Bahçeleri -
![image]()
Çırağan Sarayı - Bogaziçi'nden görüntü -
![image]()
Çırağan Sarayı - yan cephe -
![image]()
Son restorasyondan sonra Çırağan Sarayı -
![image]()
Çırağan Sarayı - giriş salonu -
![image]()
Çırağan Sarayı - Boğaz'a bakan Salon -
![image]()
Çırağan Sarayı - Salon -
![image]()
Çırağan Sarayı kapısı (2008)
Kaynakça
Dış bağlantılar
| Wikimedia Commons'ta Çırağan Sarayı ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- T.C. İstanbul Valiliği (Harika İstanbul) / Çırağan Sarayı ve Tanıtımı
- Çırağan Sarayı20 Aralık 2005 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Kültür Bakanlığı19 Aralık 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Çelik Gülersoy (1992) The Çerağan Palaces, İstanbul:İstanbul Kitaplığı ISBN 975-7687-08-01. (İngilizce)
- https://islamansiklopedisi.org.tr/ciragan-sahilsarayi 2 Aralık 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Ciragan Sarayi Istanbul un Besiktas ilcesinde Ciragan Caddesi uzerinde bulunan tarihi saray Ciragan SarayiCiragan Sarayi nin Istanbul Bogazi ndan gorunumuGenel bilgilerTurSarayMimari tarzBarok mimariKonumIstanbul TurkiyeKoordinatlar41 02 36 K 29 00 55 D 41 04333 K 29 01528 D 41 04333 29 01528Baslama1863Tamamlanma1867Tasarim ve insaatMimar lar Nigogos BalyanMuhendisSarkis Balyan Hagop BalyanTarihi1840 ta Ciragan Sarayi Ciragan in bugun Besiktas ve Ortakoy arasinda bulunan yeri 17 yuzyilda Kazancioglu Bahceleri diye bilinirdi 18 yuzyilda Besiktas kiyilarini susleyen denize nazir saraylar ve bahceler Lale Devri diye bilinen Cicek ve Muzik Aski doneminin en onemli simgelerinden sayilmistir Bu donem bir eglence oldugu kadar bir kultur parlakligi devriydi Donemin hukumdari olan III Ahmed buradaki mulkunu gozde Vezir i Azam i Ibrahim Pasa ya hediye etmis ve ilk yali Nevsehirli Damat Ibrahim Pasa tarafindan esi Fatma Sultan III Ahmed in kizi icin insa ettirilmistir Kendisi burada Ciragan Senlikleri denilen mes ale senliklerini duzenletmistir Iste bu olaylar dolayisiyla bu alan Farscada isik anlamina gelen Ciragan ismiyle anilmaya baslanmistir Sultan II Mahmud 1834 te bu alani yeniden yapilandirma karari alir Once mevcut olan yaliyi yiktirir Yapinin etrafinda bulunan okul ve cami ortadan kaldirilir ve mevlevihane yakinda bulunan bir yaliya nakledilir Yeni saray icin buyuk olcude ahsap kullanilir gibi gorunmesine ragmen esas bolumun temelinin yapiminda tamamen tas kullanilmistir 40 adet sutun dikilerek klasik bir gorunum verilmistir Abdulmecid 1857 de Sultan II Mahmud un yaptirdigi ilk sarayi yiktirmis bati mimarisi tarzinda bir saray yaptirmayi planlamis ancak 1863 te vefat ettiginden ve parasal sikintilar yuzunden sarayin yapimi yarim kalmistir Abdulaziz yeni sarayin insaatini 1871 de tamamlatmis ancak stil olarak bati degil dogu mimarisi secilmis ve Kuzey Afrika Islam Mimarisi uygulanmistir Sarayin muteahhitligini Sarkis Balyan ve ortagi Kirkor Narsisyan yapmistir Eski Ciragan Sarayi nin tahta binasi yikilarak yerine yenisinin tastan temelleri konmustur Sarayin paha bicilmez islemeli kapilarindan bin altin degerinde olan biri Vortik Kemhaciyan in elinden cikmis Sultan II Abdulhamid bu kapilardan bir tanesini onlari cok begenen dostu Almanya Imparatoru Kayzer II Wilhelm e armagan etmistir Dunyanin her yanindan nadide mermer porfir sedef gibi maddeler getirtilerek sarayin yapimi icin kullanilmistir Yalniz sahil insasinda 400 000 Osmanli lirasi harcanmistir Yapimina 1863 te baslanan Ciragan Sarayi 1871 de bitirilirken 2 5 milyon altin harcanmistir Son kez 1876 yilinin Mart ayinda buraya gelerek bir sure dinlenen Sultan Abdulaziz halk arasinda Besiktas Mevlevihanesi nin yiktirilarak saray arsasina katilmasinin ugursuzluk getirecegi gibi soylentiler cikmasi uzerine Ciragan Sarayi ni terk ederek Dolmabahce Sarayina yerlesmistir Albdulaziz in yegeni olan V Murad 30 Mayis 1876 da padisah olmus 31 Agustos 1876 da tahttan akli dengesini yitirdigi icin indirilmis ve bugun Besiktas Lisesi olarak kullanilan Harem binasina nakledilmistir 29 Agustos 1904 tarihinde de bu ikametgahinda olmustur 1910 da Ciragan Sarayi yangini 14 Kasim 1909 da Ciragan Sarayi Meclis i Mebusan Binasi olarak kullanilmaya baslanmistir Bu donemde sarayda II Abdulhamid in buyuk sanat koleksiyonundan Rembrandt ve Ayvazovski nin eserlerine yer verilmistir 19 Ocak 1910 tarihinde Meclis i Mebusan Salonu nun ust bolumunde ve cati katindaki kalorifer bacasindan cikan bir yanginla saray 5 saat icerinde yanmistir Cok degerli antikalar II Abdulhamid in ozel koleksiyonu ve V Murad in kutuphanesi de yanarak kul olmustur I Dunya Savasi sonunda Istanbul un isgal altinda bulundugu donem icerisinde Ciragan Sarayi harabeleri Bizo Kislasi ismiyle bir Fransiz istihkam kitasi tarafindan kullanilmistir 1930 da Saray in bahcesi Besiktas Futbol Kulubu tarafindan ulu agaclar kesilerek Seref Stadyumu adiyla bir futbol sahasi haline getirilmisti Daha sonradan da Prof Bonatz ve unlu Turk mimari Prof Sedat Hakki Eldem tarafindan buraya turistik bir otel yapilmak uzere tetkiklerde bulunulmustur 1946 yilinda Saray in bodrum katinda bulunan Mevlevi dervislerine ait mezarlar bir istihkam yuzbasisinin altin aramak icin yaptigi kazilarda tahrip edilmis ayni yil icerisinde Saray cikarilan bir kanunla Istanbul Buyuksehir Belediyesi ne birakilmistir 1987 yilinda otel olarak kullanilmak amaciyla Japon Kumagai Gumi ve Turk Yuksel Insaat tarafindan restorasyonuna baslanmis 1990 yilinda otel 1992 yilinda ise Saray hizmete acilmistir Uzun suren tasarim ve insaat calismalari sonrasinda Ciragan Sarayi Oteli 1990 yilinda acildi Tarihi Saray ise kapilarini 1992 yilinda acti Saray da bundan sonra yapilan renovasyon ise 20 Nisan 2006 da bitirildi ve Saray suitleri tamamen yenilendi Gunumuzde bircok sosyal aktiviteye ev sahipligi yapmaktadir Yine bircok basin ve halkla iliskiler ajansi tarafindan hemen her gun bir baska basin toplantisina da ev sahipligi yapar MimarisiSarayi Yildiz Parki na baglayan gecit Ekim 2023 Odalar nadide halilarla mobilyalar altin yaldizlar ve sedef kalem isleri ile susludur Renkli mermerle suslenmis cepheleri abidevi kapilari vardir Arka sirtlardaki Yildiz Parki na baglandigi kemerli ust gecidin altindan Ciragan Caddesi gecer Cadde tarafi yuksek duvarlar ile cevrilidir Fotograflar17 yuzyilda Kazancioglu Bahceleri Ciragan Sarayi Bogazici nden goruntu Ciragan Sarayi yan cephe Son restorasyondan sonra Ciragan Sarayi Ciragan Sarayi giris salonu Ciragan Sarayi Bogaz a bakan Salon Ciragan Sarayi Salon Ciragan Sarayi kapisi 2008 Kaynakca Celik Gulersoy Ed 1992 The Ceragan palaces Ingilizce Istanbul Kitapligi Istanbul s 208 ISBN 975 7687 08 01 erisim tarihi kullanmak icin url gerekiyor yardim Arsivlenmis kopya 30 Eylul 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 18 Ocak 2020 2 Nisan 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 30 Mart 2015 Dis baglantilarWikimedia Commons ta Ciragan Sarayi ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir T C Istanbul Valiligi Harika Istanbul Ciragan Sarayi ve Tanitimi Ciragan Sarayi20 Aralik 2005 tarihinde Wayback Machine sitesinde Kultur Bakanligi19 Aralik 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde Celik Gulersoy 1992 The Ceragan Palaces Istanbul Istanbul Kitapligi ISBN 975 7687 08 01 Ingilizce https islamansiklopedisi org tr ciragan sahilsarayi 2 Aralik 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde