Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
"Ölüler", 1914 yılında James Joyce tarafından yazılan Dublinliler kitabının son öyküsüdür. Kitaptaki en uzun öykü olma özelliğini taşımaktadır. Özgün haliyle 15,672 kelimeden oluştuğu için kısa öykü yerine novella olarak da adlandırılabilmektedir.
Aynı isimle tek perdelik bir oyun olarak 1967'de Hugh Leonard tarafından tiyatroya uyarlanmıştır. Ayrıca 1987 yılında yönetmen John Huston tarafından yine "Ölüler" ismiyle filme dönüştürülmüştür. 1999 yılında ve tarafından müzikal olarak sahnelenmiştir. Orijinal eserde Christopher Walken başrolde oynamıştır.
Karakterler
- Gabriel Conroy - Öykünün ana karakteri
- Kate Morkan ve Julia Morkan - Gabriel ve Mary Jane'in teyzeleri, Noel zamanında evlerinde her yıl parti düzenleyen iki kızkardeş
- Mary Jane Morkan - Kate ve Julia Morkan'ın onlarla birlikte yaşayan yeğeni
- Lily - Hizmetçi
- Gretta Conroy - Gabriel'in karısı
- Molly Ivors - Gabriel'in meslektaşı, İrlanda milliyetçisi
- Mr. Browne - Partideki tek Protestan misafir
- Freddy Mallins - Alkolik ve Gabriel'in arkadaşı
- Bartell d'Arcy - Ünlü bir emekli tenör
- Patrick Morkan - Gabriel'in büyükbabası, öyküde yalnızca ismi geçer, değirmende çalıştırdığı atıyla diğer centilmenler gibi Dublin'de askeri bir gezinti yapmaya karar verir; fakat Johnny adındaki atı alıştığı üzere King William heykelinin etrafında dönmeye başlar.
Gabriel Conroy, Gretta Conroy, Kate ve Julia Morkan ve Bartell d'Arcy James Joyce'un daha sonraki Ulysses adlı romanında atıfta bulunulan karakterlerdir; buna rağmen "Ölüler" öyküsündeki hiçbir karakterin romana doğrudan etkisi yoktur.
Kısa Özet
Öykü, Morkan kardeşlerin evlerinde geleneksel dans ve yemek partisi verdikleri bir akşamda, 1904 yılının Ocak ayının ilk haftası olduğu anlaşılan, muhtemelen Epifani Bayramının kutlandığı 6 Ocak günü Gabriel Conroy üzerinde yoğunlaşır. Dublinliler'deki diğer öykülerde olduğu gibi, "Ölüler"de de can yakıcı kendinin farkında olma anları birbirini izler, James Joyce bunu epifani olarak tanımlar.
Anlatıcı genellikle Gabriel'in kendine güvensizliği, asosyalliği ve huzursuzluğuyla başa çıkmak için kendince geliştirdiği savunma mekanizması üzerinde durur. Öykü, Gabriel'in evli kaldıkları süre boyunca karısının geçmişi hakkında pek bilgiye sahip olmadığını keşfetmesiyle doruk noktasına ulaşır.
Gabriel ve eşi partiye teşrif ettiklerinde, Gabriel hizmetçi kızla karşılaşır ve ondan evlilik planları hakkında sorduğu bir soruya karşılık beklemediği bir cevap alır; rahatsız olan Gabriel kıyafetini düzeltmeye koyulur sonra kızın avucuna Noel için biraz para sıkıştırır. Kısa bir süre sonra, eşinin teyzelerine Gabriel'in ona kötü havalarda galoş giydirmesi üzerine şaka yapmasına bozulur. Daha da kötüsünü dans partnerinden bulur. Miss Ivors ona bir Protestan gazetesine yazı yazdığı için "Batılı Briton" hitabıyla sataşır. Miss Ivors onu ve eşini Aran adalarında bir ay sürecek bir geziye davet eder; fakat Gabriel İrlanda'da daha fazla vakit geçirmek istemediğini söyleyip bu teklifi kabaca reddeder. Bu gibi bölümlerde, Gabriel anlatıcı tarafından özellikle acınacak hallerde tasvir edilmiştir. Benzer şekilde yemek konuşması öncesinde Robert Browning'den alıntıladığı dizelerin onu fazla gösterişçi, kendini beğenmiş göstereceğinden endişelenir; çünkü aynı şekilde sesleneceği toplulukla arasında belirli bir kültür farkı olduğunu, bu yüzden de kullanacağı kelimelerin anlaşılamayacağını tahmin eder.
Daha sonra yemek için kadeh kaldırırlarken, Gabriel, koyu bir İrlanda milliyetçisi olan Miss Ivors'a sarfettiği sözlere karşıtlık oluşturacak şekilde İrlanda konukseverliğini över. Konuşması ağırlıklı olarak geleneklere tutunmuştur; ayrıca eşinin evlenmeden önceki bir hikâyesini duyduktan sonra geçmişin onun için ne anlama geldiği dikkate alınırsa, İrlanda erdemlerini ve geçmişi idealize etme çabaları son derece ikiyüzlü ve yapmacık durmaktadır.
Gabriel partiden ayrılmak için hazırlanırken, merdiven boşluğunda içeriden gelen müziğe dikkat kesilmiş ve düşüncelere dalmış bir kadın görür. Karısı olduğunu fark etmeden ona bir dakika kadar bakar. Karısını, ismini Uzaktan Müzik koyacağı bir resimdeki model olarak zihninde canlandırır.Karısının kendinden geçmiş, hüzünlü hali kendinde cinsel arzuları canlandırır. Gabriel ve karısı partiden kalacakları otele doğru dönerken, onun zihni karısına duyduğu özlem ve arzularla fazlasıyla meşguldür. Kendileri için ayırttığı otel odasında, karısını dolaylı olarak zihnindekilerle yüzleştirmeye çalıştığında onun tepkisiz kaldığını fark eder. Yarı alaylı yarı imalı birkaç sorudan sonra Gabriel, karısının Bartell d'Arcy'nin partide çaldığı "The Lass of Aughrim" isimli şarkının etkisiyle hüzünlendiğini öğrenir.
Biraz üsteledikten sonra Gretta, bu şarkının ona evlenmeden önce Galway'deki hayatını ve Michael Furey adındaki bir çocukla yaşadığı kısa süreli aşkı hatırlattığını söyler. Dublindeki manastır okuluna gönderilmeden önce Gretta, orada büyükannesiyle kalıyordur. Michael çok hastadır ve Gretta'yı göremiyordur. Gretta'nın Galway'den ayrılacağı zaman, yataktan çıkmaması gereken Michael yağmurun altında Gretta'nın penceresinin önüne kadar gelir ve Gretta ayrıldığında bir daha görüşemeyeceklerine rağmen, bir hafta içinde ölür.
Öykünün geri kalanı Gabriel'in, karısının hikâyesini duyduktan sonraki düşüncelerini; kendisi, karısı, geçmişi, yaşayanlar ve ölüler hakkındaki değişen fikirlerini derinlemesine inceler. Kendi içinde, duygusuzca yaşayıp gitmektense genç yaşta ölmenin yeğ olduğunu değerlendirmeye zorlanır. Gabriel, öbür dünyaya göçmekte geç kaldığını fark eder gibidir.
Tepkiler
"Ölüler" bazı eleştirmenler tarafından Dublinlilerdeki en etkileyici ve en ünlü öykülerden biri olarak kabul edilmektedir.
Uyarlamalar
"Ölüler" Hugh Leonard tarafından 1967'de tek perdelik bir oyun olarak sahneye uyarlanmıştır.
1987 yılında John Huston'ın aynı isimle yönettiği filmde, Gretta Conroy'u Anjelica Huston, Gabriel Conroy'u da Donal McCann oynamıştır. Film, aynı yıl vefat ettiği için, John Huston'ın son filmi olma özelliğini taşımaktadır.
1999'da "Ölüler" Richard Nelson ve Shaun Davey tarafından Broadway müzikali olarak sahnelenmiştir, bu uyarlama sayesinde Tony ödülüne layık görülmüşlerdir. Orijinal eserde Gabriel Conroy'u Christopher Walken canlandırmaktadır.
Michael Bodkin / Michael Furey
Michael Bodkin (d. 1879 - 11 Şubat 1900) öyküdeki Michael Furey karakterinin ilham kaynağıdır.
Galway'i 13. YY'dan 19. YY'a kadar ekonomik, sosyal ve siyasi anlamda yönlendiren 14 tüccar aileden birinin soyundan gelmektedir ve No.2 Prospect Hill adresinde oturmaktadır. Ailenin burada bir dükkânı bulunmaktadır. Kendisi yerel bir petrol firmasında memurluk yapmaktadır ve aynı zamanda Galway Üniversitesi'nde öğrencidir. James Joyce'un karısı, Nora Barnacle, 15 yaşındayken ona aşıktır. Michael Bodkin de Nora'yı karşılıklı sevmektedir hatta ona bir bilezik armağan etmiştir. Ancak Bodkin, tüberküloza yakalanmış ve ölmüştür. Şehrin hemen dışındaki Rahoon mezarlığına gömülnüştür.
Joyce, Gretta Conroy karakterini karısı Nora'dan esinlendiği gibi, Michael Furey karakteri için de Nora'nın Bodkin ve bir başka merhum arkadaşı - Michael Feeney- üzerine hatıralarını kullanmıştır. 16 Haziran21 Mayıs 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. 1996'da Galway Belediye Başka Michael O'huiginn Richardson's Barın ön cephesinde bir plaka ortaya çıkardı ve şöyle okudu: "James Joyce'un dünyaca ünlü öyküsü 'Ölüler' karısının üzücü bir hikayesinden ilham alınmıştır, bir Galway kadını olan Nora Barnacle'ın ilk aşkı Michael Bodkin (Furey) bu binada yaşamıştır ve 1900 yılında 'aşk' yüzünden ölmüştür." Kardeşi, Irene Lynch, Mayıs 2011 itibarı ile hala hayattadır.
Konuyla ilgili yayınlar
- Bowen, Zach (1974). Musical Allusions in the Works of James Joyce: Early Poetry Through Ulysses. Albany: SUNY Press, pp. 11–13, 18-23.
- Nora - A biography of Nora Joyce, , 1988.
- James Joyce's 'The Dead' and its Galway Connections, , Journal of the Galway Archaeological and Historical Society, Volume 51, 1999, pp. 189–193.
Kaynakça
- ^ Irish Playography entry for Hugh Leonard, The Dead [1] 24 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde . retrieved 7 July 2013
- ^ a b "Arşivlenmiş kopya". 18 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 29 Nisan 2015.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 28 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 29 Nisan 2015.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 26 Nisan 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 29 Nisan 2015.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 24 Mart 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 29 Nisan 2015.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 1 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 29 Nisan 2015.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 31 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 29 Nisan 2015.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 27 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Nisan 2015.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 15 Nisan 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 29 Nisan 2015.
Dış bağlantılar
- Annotated hypertext version. The Dead16 Şubat 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Worldwide Dubliners Homepage3 Nisan 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- SparkNotes: Dubliners: "The Dead"29 Nisan 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde . SparkNotes8 Şubat 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Symbolism of the Snow 6 Mayıs 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Joyce's Dublin: An Exploration of The Dead3 Ekim 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Oluler 1914 yilinda James Joyce tarafindan yazilan Dublinliler kitabinin son oykusudur Kitaptaki en uzun oyku olma ozelligini tasimaktadir Ozgun haliyle 15 672 kelimeden olustugu icin kisa oyku yerine novella olarak da adlandirilabilmektedir James Joyce tarafindan yazilan Dublinliler kitabi Ayni isimle tek perdelik bir oyun olarak 1967 de Hugh Leonard tarafindan tiyatroya uyarlanmistir Ayrica 1987 yilinda yonetmen John Huston tarafindan yine Oluler ismiyle filme donusturulmustur 1999 yilinda ve tarafindan muzikal olarak sahnelenmistir Orijinal eserde Christopher Walken basrolde oynamistir KarakterlerGabriel Conroy Oykunun ana karakteri Kate Morkan ve Julia Morkan Gabriel ve Mary Jane in teyzeleri Noel zamaninda evlerinde her yil parti duzenleyen iki kizkardes Mary Jane Morkan Kate ve Julia Morkan in onlarla birlikte yasayan yegeni Lily Hizmetci Gretta Conroy Gabriel in karisi Molly Ivors Gabriel in meslektasi Irlanda milliyetcisi Mr Browne Partideki tek Protestan misafir Freddy Mallins Alkolik ve Gabriel in arkadasi Bartell d Arcy Unlu bir emekli tenor Patrick Morkan Gabriel in buyukbabasi oykude yalnizca ismi gecer degirmende calistirdigi atiyla diger centilmenler gibi Dublin de askeri bir gezinti yapmaya karar verir fakat Johnny adindaki ati alistigi uzere King William heykelinin etrafinda donmeye baslar Gabriel Conroy Gretta Conroy Kate ve Julia Morkan ve Bartell d Arcy James Joyce un daha sonraki Ulysses adli romaninda atifta bulunulan karakterlerdir buna ragmen Oluler oykusundeki hicbir karakterin romana dogrudan etkisi yoktur Kisa OzetOyku Morkan kardeslerin evlerinde geleneksel dans ve yemek partisi verdikleri bir aksamda 1904 yilinin Ocak ayinin ilk haftasi oldugu anlasilan muhtemelen Epifani Bayraminin kutlandigi 6 Ocak gunu Gabriel Conroy uzerinde yogunlasir Dublinliler deki diger oykulerde oldugu gibi Oluler de de can yakici kendinin farkinda olma anlari birbirini izler James Joyce bunu epifani olarak tanimlar Anlatici genellikle Gabriel in kendine guvensizligi asosyalligi ve huzursuzluguyla basa cikmak icin kendince gelistirdigi savunma mekanizmasi uzerinde durur Oyku Gabriel in evli kaldiklari sure boyunca karisinin gecmisi hakkinda pek bilgiye sahip olmadigini kesfetmesiyle doruk noktasina ulasir Gabriel ve esi partiye tesrif ettiklerinde Gabriel hizmetci kizla karsilasir ve ondan evlilik planlari hakkinda sordugu bir soruya karsilik beklemedigi bir cevap alir rahatsiz olan Gabriel kiyafetini duzeltmeye koyulur sonra kizin avucuna Noel icin biraz para sikistirir Kisa bir sure sonra esinin teyzelerine Gabriel in ona kotu havalarda galos giydirmesi uzerine saka yapmasina bozulur Daha da kotusunu dans partnerinden bulur Miss Ivors ona bir Protestan gazetesine yazi yazdigi icin Batili Briton hitabiyla satasir Miss Ivors onu ve esini Aran adalarinda bir ay surecek bir geziye davet eder fakat Gabriel Irlanda da daha fazla vakit gecirmek istemedigini soyleyip bu teklifi kabaca reddeder Bu gibi bolumlerde Gabriel anlatici tarafindan ozellikle acinacak hallerde tasvir edilmistir Benzer sekilde yemek konusmasi oncesinde Robert Browning den alintiladigi dizelerin onu fazla gosterisci kendini begenmis gostereceginden endiselenir cunku ayni sekilde seslenecegi toplulukla arasinda belirli bir kultur farki oldugunu bu yuzden de kullanacagi kelimelerin anlasilamayacagini tahmin eder Daha sonra yemek icin kadeh kaldirirlarken Gabriel koyu bir Irlanda milliyetcisi olan Miss Ivors a sarfettigi sozlere karsitlik olusturacak sekilde Irlanda konukseverligini over Konusmasi agirlikli olarak geleneklere tutunmustur ayrica esinin evlenmeden onceki bir hikayesini duyduktan sonra gecmisin onun icin ne anlama geldigi dikkate alinirsa Irlanda erdemlerini ve gecmisi idealize etme cabalari son derece ikiyuzlu ve yapmacik durmaktadir Gabriel partiden ayrilmak icin hazirlanirken merdiven boslugunda iceriden gelen muzige dikkat kesilmis ve dusuncelere dalmis bir kadin gorur Karisi oldugunu fark etmeden ona bir dakika kadar bakar Karisini ismini Uzaktan Muzik koyacagi bir resimdeki model olarak zihninde canlandirir Karisinin kendinden gecmis huzunlu hali kendinde cinsel arzulari canlandirir Gabriel ve karisi partiden kalacaklari otele dogru donerken onun zihni karisina duydugu ozlem ve arzularla fazlasiyla mesguldur Kendileri icin ayirttigi otel odasinda karisini dolayli olarak zihnindekilerle yuzlestirmeye calistiginda onun tepkisiz kaldigini fark eder Yari alayli yari imali birkac sorudan sonra Gabriel karisinin Bartell d Arcy nin partide caldigi The Lass of Aughrim isimli sarkinin etkisiyle huzunlendigini ogrenir Biraz usteledikten sonra Gretta bu sarkinin ona evlenmeden once Galway deki hayatini ve Michael Furey adindaki bir cocukla yasadigi kisa sureli aski hatirlattigini soyler Dublindeki manastir okuluna gonderilmeden once Gretta orada buyukannesiyle kaliyordur Michael cok hastadir ve Gretta yi goremiyordur Gretta nin Galway den ayrilacagi zaman yataktan cikmamasi gereken Michael yagmurun altinda Gretta nin penceresinin onune kadar gelir ve Gretta ayrildiginda bir daha gorusemeyeceklerine ragmen bir hafta icinde olur Oykunun geri kalani Gabriel in karisinin hikayesini duyduktan sonraki dusuncelerini kendisi karisi gecmisi yasayanlar ve oluler hakkindaki degisen fikirlerini derinlemesine inceler Kendi icinde duygusuzca yasayip gitmektense genc yasta olmenin yeg oldugunu degerlendirmeye zorlanir Gabriel obur dunyaya gocmekte gec kaldigini fark eder gibidir Tepkiler Oluler bazi elestirmenler tarafindan Dublinlilerdeki en etkileyici ve en unlu oykulerden biri olarak kabul edilmektedir Uyarlamalar Oluler Hugh Leonard tarafindan 1967 de tek perdelik bir oyun olarak sahneye uyarlanmistir 1987 yilinda John Huston in ayni isimle yonettigi filmde Gretta Conroy u Anjelica Huston Gabriel Conroy u da Donal McCann oynamistir Film ayni yil vefat ettigi icin John Huston in son filmi olma ozelligini tasimaktadir 1999 da Oluler Richard Nelson ve Shaun Davey tarafindan Broadway muzikali olarak sahnelenmistir bu uyarlama sayesinde Tony odulune layik gorulmuslerdir Orijinal eserde Gabriel Conroy u Christopher Walken canlandirmaktadir Michael Bodkin Michael FureyMichael Bodkin d 1879 11 Subat 1900 oykudeki Michael Furey karakterinin ilham kaynagidir Galway i 13 YY dan 19 YY a kadar ekonomik sosyal ve siyasi anlamda yonlendiren 14 tuccar aileden birinin soyundan gelmektedir ve No 2 Prospect Hill adresinde oturmaktadir Ailenin burada bir dukkani bulunmaktadir Kendisi yerel bir petrol firmasinda memurluk yapmaktadir ve ayni zamanda Galway Universitesi nde ogrencidir James Joyce un karisi Nora Barnacle 15 yasindayken ona asiktir Michael Bodkin de Nora yi karsilikli sevmektedir hatta ona bir bilezik armagan etmistir Ancak Bodkin tuberkuloza yakalanmis ve olmustur Sehrin hemen disindaki Rahoon mezarligina gomulnustur Joyce Gretta Conroy karakterini karisi Nora dan esinlendigi gibi Michael Furey karakteri icin de Nora nin Bodkin ve bir baska merhum arkadasi Michael Feeney uzerine hatiralarini kullanmistir 16 Haziran21 Mayis 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi 1996 da Galway Belediye Baska Michael O huiginn Richardson s Barin on cephesinde bir plaka ortaya cikardi ve soyle okudu James Joyce un dunyaca unlu oykusu Oluler karisinin uzucu bir hikayesinden ilham alinmistir bir Galway kadini olan Nora Barnacle in ilk aski Michael Bodkin Furey bu binada yasamistir ve 1900 yilinda ask yuzunden olmustur Kardesi Irene Lynch Mayis 2011 itibari ile hala hayattadir Konuyla ilgili yayinlarBowen Zach 1974 Musical Allusions in the Works of James Joyce Early Poetry Through Ulysses Albany SUNY Press pp 11 13 18 23 ISBN 0 87395 248 0 Nora A biography of Nora Joyce 1988 James Joyce s The Dead and its Galway Connections Journal of the Galway Archaeological and Historical Society Volume 51 1999 pp 189 193 Kaynakca Irish Playography entry for Hugh Leonard The Dead 1 24 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde retrieved 7 July 2013 a b Arsivlenmis kopya 18 Temmuz 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 29 Nisan 2015 Arsivlenmis kopya 28 Temmuz 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 29 Nisan 2015 Arsivlenmis kopya 26 Nisan 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 29 Nisan 2015 Arsivlenmis kopya 24 Mart 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 29 Nisan 2015 Arsivlenmis kopya 1 Temmuz 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 29 Nisan 2015 Arsivlenmis kopya 31 Agustos 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 29 Nisan 2015 Arsivlenmis kopya 27 Nisan 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 29 Nisan 2015 Arsivlenmis kopya 15 Nisan 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 29 Nisan 2015 Dis baglantilarAnnotated hypertext version The Dead16 Subat 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde Worldwide Dubliners Homepage3 Nisan 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde SparkNotes Dubliners The Dead 29 Nisan 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde SparkNotes8 Subat 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde Symbolism of the Snow6 Mayis 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde Joyce s Dublin An Exploration of The Dead3 Ekim 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde