Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Ömer Rüşdü Paşa (1843, Kütahya - 23 Temmuz 1922, İstanbul), Türk asker. Osmanlı Devleti'nde Harbiye Nazırlığının kurulmasından sonra ilk Harbiye Naziri. Ayan Meclisi üyesi.
| Ömer Rüşdü Paşa | |
|---|---|
| Doğum | 1843 Kütahya, Osmanlı İmparatorluğu |
| Ölüm | 1922 İstanbul, Osmanlı İmparatorluğu |
| Bağlılığı |  Osmanlı İmparatorluğu |
| Branşı |  Osmanlı ordusu |
| Hizmet yılları | 1866-1920 |
| Rütbesi |  Müşir |
| Komutası | 5. Ordu |
| Çatışma/savaşları | Bulgar İsyanı 1897 Osmanlı-Yunan Savaşı Balkan Savaşları |
Ecdadından birisinin Kütahya'dan Hicaz'a giderek uzun müddet Mekke'de kalmasından dolayı ailesi "Mekkelizâde" diye şöhret bulmuştur. Babasının adı Mehmed, büyük babasının adı Ali'dir.
1843 yılında Kütahya'da doğdu. İlk tahsilini Kütahya'da gördükten sonra hemşehrisi 'nın teşvikiyle Bursa Askerî Îdâdi'sine yazıldı. Oradan da 1860'ta 18 yaşındayken Harbiye'ye girdi ve 1866'da Harp Akademisi'nden mezun olarak kurmay yüzbaşı rütbesi ile orduya katıldı. Karadağ'daki isyanı bastırma ve Süleyman Paşa'nın Bulgaristan'da isyanı bastırma harekâtlarına katıldı. Bosna, Yenipazar, Bulgaristan ve Sırbistan taraflarında ordu hizmetinde bulunarak binbaşı ve kaymakam oldu. 1884'te II. Ordu'da görev yapmakta iken mirliva rütbesine terfi ederek Edirne'de bulunan Erkân-ı Harbiye reisliğine getirildi. 1886'da ferik rütbesine terfi etti ve Hassa Ordusu erkan-ı harb subayı oldu. 1891'de Trablusgarp fırkası kumandanlığına tayin edildikten kısa süre sonra müşir rütbesine terfi etti ve karargâhı Şam'da bulunan 5. Ordu komutanlığına atanarak dört sene burada kaldı. Şam'dan ayrılışını müteakip İstanbul'a gelen Ömer Paşa o sıralarda seferber hâline gelerek Yunanlar üzerine sevkedilen Alasonya ordusu dördüncü fırka kumandanlığına ve akabinde de ordu erkân-ı harbiye reisliğine getirildi.
1897 Osmanlı-Yunan Savaşı'nde ihtiyat kuvvetleri komutanlığı yaptı ve başarılı olarak çarpışmalara katıldı. Bu başarıları ile "Yaver-i Ekrem" payesi kazandı. Evladına da geçmek üzere "Gazi" unvanı yazılı altın bir kılıç ile ödüllendirildi. 1903 yılında önce Erkan-ı Harbiye-i Umumiye Reisi vekili oldu ve hemen sonra asaleten bu görev verildi.
Ömer Rüştü Paşa bundan sonra üç fırkadan müteşekkil bir kolordu ile Arnavutluk ıslahatında ve Bulgar eşkıyasının tedibi için Manastır'da bulundu ve bir müddet sonra kolordu kumandanlığına ilaveten ikinci ve üçüncü ordular müfettişliğinden İstanbul'a gelerek mabeyinde kurulan askeri komisyon âzâlığında hizmet ile 1905'te erkân-ı harbiye umumiye reisi oldu ve askeri teftişi komisyonu âzâlığı da vazifesine ilave kılınmıştır.
II. Meşrutiyet'in ilanından sonra II. Abdülhamid döneminde uzun müddet Serasker görevinde bulunan 'nın kötü şöhreti dolayısıyla Seraskerlik makamı kaldırıldı ve onun yerine Harbiye Nazırlığı kuruldu ve ilk defa Harbiye Nazırı olarak Sait Halim Paşa hükûmetinde görev aldı. Fakat ilk kabine değişikliğinde bu görevden ayrıldı. Daha sonra Ayan Meclisi üyeliği yaptı. II. Abdülhamid tarafından Ayan Reisi görevine aday gösterildi ama Kamil Paşa'nın tercihi olmadığı için bu göreve getirilmedi.
20 Temmuz 1920'de Sevr Antlaşması'nin reddi ve kabulü için VI. Mehmed tarafından kurulan II. Saltanat Şurası üyesi iken Sevr Antlaşması'nın kabulüne yönünde oyunu kullandı.
23 Temmuz 1922'de damâdı Hüsamettin Paşa'nın köşkünde 79 yaşında ölmüştür. Mezarı Maçka Mezarlığı'ndadır.
Değerlendirme
Ömer Rüştü Paşa, orduda çalışkan, sâkin, tedbirli ve ihtiyatlı bir kumandan olarak tanınmıştı. Colmar von der Goltz yazdığı eserinde Ömer Rüştü Paşa'nın tereddütlü, sâkin, tedbirli ve ihtiyatlı; fikren ve cismen yorgun olduğunu yazdıktan sonra tereddütlü ve yorgun olmasındaki sebebi îmâ yoluyla birinci kolordu kumandanlığında bulunurken çektiği güçlüklerle izah etmektedir.
İlk zabitliğinden itibaren yarım asırdan fazla ordu emrinde ve pek mühim hizmetlerde bulunmuş olan paşa, hayatı boyunca sahip olduğu mizacını muhafaza etmiştir. Jurnalciliğin revaçta olduğu ve Sultan II. Abdülhamid'in yaveri ekremlikte itimadına erişmiş olarak üst kademedekilerin hoşnutluğunu kazanmış, alt kademelerin de itimat ve hürmetini kazanmıştır.
Ömer Rüştü Paşa'nın Hayriye, Mustafa Kadri, Ali Ekrem, Mehmed Fuad ve Hüseyin Suat isimlerinde evlatları olmuştur. Ali Ekrem Bey askerlikten yetişerek Almanya'da tahsil görmüş ve Milli Mücadele'de hizmet vermiştir.
Kaynakça
- ^ a b c d Kılıç, Abdullah, "Ömer Rüştü Paşa", Yaşamları ve Yapıtlarıyla Osmanlılar Ansiklopedisi, İstanbul:Yapı Kredi Kültür Sanat Yayıncılık A.Ş., İstanbul 1999, C.2 s.426 ISBN 975-08-0072
- ^ Tarih Sayfalarında Kütahyalılar[]
- ^ Biriyle ilgili olarak yetkililere ihbar yazısı göndermek ve kötülemek.
- ^ Uzunçarşılı, İ, Hakkı, Kütahya Şehri, İstanbul Devlet Matbaası, 1932, s, 261, 262
Konuyla ilgili yayınlar
- Danişmend, İsmail Hakkı (1947-1955), İzahlı Osmanlı Tarhi Kronolojisi, İstanbul, C.IV s.356.
- Parmaksızoğlu, İ. "Ömer Rüştü Paşa", (1943-1986), Türk Ansiklopedisi, Ankara C.26 s.260-261.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Omer Rusdu Pasa 1843 Kutahya 23 Temmuz 1922 Istanbul Turk asker Osmanli Devleti nde Harbiye Nazirliginin kurulmasindan sonra ilk Harbiye Naziri Ayan Meclisi uyesi Omer Rusdu PasaDogum1843 Kutahya Osmanli ImparatorluguOlum1922 Istanbul Osmanli ImparatorluguBagliligi Osmanli ImparatorluguBransi Osmanli ordusuHizmet yillari1866 1920RutbesiMusirKomutasi5 OrduCatisma savaslariBulgar Isyani 1897 Osmanli Yunan Savasi Balkan Savaslari Ecdadindan birisinin Kutahya dan Hicaz a giderek uzun muddet Mekke de kalmasindan dolayi ailesi Mekkelizade diye sohret bulmustur Babasinin adi Mehmed buyuk babasinin adi Ali dir 1843 yilinda Kutahya da dogdu Ilk tahsilini Kutahya da gordukten sonra hemsehrisi nin tesvikiyle Bursa Askeri Idadi sine yazildi Oradan da 1860 ta 18 yasindayken Harbiye ye girdi ve 1866 da Harp Akademisi nden mezun olarak kurmay yuzbasi rutbesi ile orduya katildi Karadag daki isyani bastirma ve Suleyman Pasa nin Bulgaristan da isyani bastirma harekatlarina katildi Bosna Yenipazar Bulgaristan ve Sirbistan taraflarinda ordu hizmetinde bulunarak binbasi ve kaymakam oldu 1884 te II Ordu da gorev yapmakta iken mirliva rutbesine terfi ederek Edirne de bulunan Erkan i Harbiye reisligine getirildi 1886 da ferik rutbesine terfi etti ve Hassa Ordusu erkan i harb subayi oldu 1891 de Trablusgarp firkasi kumandanligina tayin edildikten kisa sure sonra musir rutbesine terfi etti ve karargahi Sam da bulunan 5 Ordu komutanligina atanarak dort sene burada kaldi Sam dan ayrilisini muteakip Istanbul a gelen Omer Pasa o siralarda seferber haline gelerek Yunanlar uzerine sevkedilen Alasonya ordusu dorduncu firka kumandanligina ve akabinde de ordu erkan i harbiye reisligine getirildi 1897 Osmanli Yunan Savasi nde ihtiyat kuvvetleri komutanligi yapti ve basarili olarak carpismalara katildi Bu basarilari ile Yaver i Ekrem payesi kazandi Evladina da gecmek uzere Gazi unvani yazili altin bir kilic ile odullendirildi 1903 yilinda once Erkan i Harbiye i Umumiye Reisi vekili oldu ve hemen sonra asaleten bu gorev verildi Omer Rustu Pasa bundan sonra uc firkadan mutesekkil bir kolordu ile Arnavutluk islahatinda ve Bulgar eskiyasinin tedibi icin Manastir da bulundu ve bir muddet sonra kolordu kumandanligina ilaveten ikinci ve ucuncu ordular mufettisliginden Istanbul a gelerek mabeyinde kurulan askeri komisyon azaliginda hizmet ile 1905 te erkan i harbiye umumiye reisi oldu ve askeri teftisi komisyonu azaligi da vazifesine ilave kilinmistir II Mesrutiyet in ilanindan sonra II Abdulhamid doneminde uzun muddet Serasker gorevinde bulunan nin kotu sohreti dolayisiyla Seraskerlik makami kaldirildi ve onun yerine Harbiye Nazirligi kuruldu ve ilk defa Harbiye Naziri olarak Sait Halim Pasa hukumetinde gorev aldi Fakat ilk kabine degisikliginde bu gorevden ayrildi Daha sonra Ayan Meclisi uyeligi yapti II Abdulhamid tarafindan Ayan Reisi gorevine aday gosterildi ama Kamil Pasa nin tercihi olmadigi icin bu goreve getirilmedi 20 Temmuz 1920 de Sevr Antlasmasi nin reddi ve kabulu icin VI Mehmed tarafindan kurulan II Saltanat Surasi uyesi iken Sevr Antlasmasi nin kabulune yonunde oyunu kullandi 23 Temmuz 1922 de damadi Husamettin Pasa nin koskunde 79 yasinda olmustur Mezari Macka Mezarligi ndadir DegerlendirmeOmer Rustu Pasa orduda caliskan sakin tedbirli ve ihtiyatli bir kumandan olarak taninmisti Colmar von der Goltz yazdigi eserinde Omer Rustu Pasa nin tereddutlu sakin tedbirli ve ihtiyatli fikren ve cismen yorgun oldugunu yazdiktan sonra tereddutlu ve yorgun olmasindaki sebebi ima yoluyla birinci kolordu kumandanliginda bulunurken cektigi gucluklerle izah etmektedir Ilk zabitliginden itibaren yarim asirdan fazla ordu emrinde ve pek muhim hizmetlerde bulunmus olan pasa hayati boyunca sahip oldugu mizacini muhafaza etmistir Jurnalciligin revacta oldugu ve Sultan II Abdulhamid in yaveri ekremlikte itimadina erismis olarak ust kademedekilerin hosnutlugunu kazanmis alt kademelerin de itimat ve hurmetini kazanmistir Omer Rustu Pasa nin Hayriye Mustafa Kadri Ali Ekrem Mehmed Fuad ve Huseyin Suat isimlerinde evlatlari olmustur Ali Ekrem Bey askerlikten yetiserek Almanya da tahsil gormus ve Milli Mucadele de hizmet vermistir Kaynakca a b c d Kilic Abdullah Omer Rustu Pasa Yasamlari ve Yapitlariyla Osmanlilar Ansiklopedisi Istanbul Yapi Kredi Kultur Sanat Yayincilik A S Istanbul 1999 C 2 s 426 ISBN 975 08 0072 Tarih Sayfalarinda Kutahyalilar olu kirik baglanti Biriyle ilgili olarak yetkililere ihbar yazisi gondermek ve kotulemek Uzuncarsili I Hakki Kutahya Sehri Istanbul Devlet Matbaasi 1932 s 261 262Konuyla ilgili yayinlarDanismend Ismail Hakki 1947 1955 Izahli Osmanli Tarhi Kronolojisi Istanbul C IV s 356 Parmaksizoglu I Omer Rustu Pasa 1943 1986 Turk Ansiklopedisi Ankara C 26 s 260 261