Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Dilbilimde, ön insan dili ya da proto insan dili, dünya'daki tüm dillerin atası olan hipotetik ana dildir. Dilin kökeninin tek olduğu, tüm doğal dillerin (tahminen Orta Paleolitik çağda) tek bir kaynaktan türediği () varsayımına dayanır. Bu kavram halen tartışmalıdır ve tarihsel dilbilim tarafından doğrulanmamıştır.
Günümüzde var olan dillerin atası olarak öne sürülen bu dilin, hipotetik Neandertal dilinin de öncesi olduğu iddia edilmez.
Terminoloji
Bu kavrama karşılık genel olarak kabul görmüş bir terim yoktur. Bu konuyu inceleyen çalışmaların çoğu bahsettikleri dile bir isim önermez. Bazen Proto-World (Türkçe: Ön dünya) ve Proto-human (Türkçe: Ön insan) terimleri kullanılır. Proto-Sapiens terimini kullanmıştır.
Tarihçe
bir dil kökeni konusunda ilk ciddi ve bilimsel çalışma tarafından 1905'te yayınlanan L'unità d'origine del linguaggio kitabıdır.:169 Trombetti, olası bir ortak atanın yüz bin ila iki yüz bin yıl önceleri konuşulduğunu tahminlemiştir.
Monogenezi, insan türünün ve dillerinin çok kökenli olduğu fikrinin () popüler olduğu 19. yüzyılın sonlarında ve 20. yüzyılın başlarında birçok dilbilimci tarafından reddedilmiştir.:190
Tek kökenliliğin en bilinen savunucularından biri 20. yüzyılın ortalarında çalışmış Amerikalı dilbilimci Morris Swadesh'tir.:215 Diller arasındaki derin ilişkileri incelemek adına iki yöntem öne sürmüştür: sözcüksel istatistik (İngilizce: lexicostatistics) ve glottokronoloji.
Bunları takip eden bilinir tek kökenlilik savunucularından bazıları , ve 'dir.
Sözlük
Sözlük:
| sıra | Ön insan dili | Türkçe |
|---|---|---|
| 1 | **aja | anne, ana |
| 2 | **bu(n)ka | diz; eğmek |
| 3 | **bur | kül, toz |
| 4 | **čun(g)a | burun; kokmak |
| 5 | **kama | tutmak |
| 6 | **kano | kol |
| 7 | **kati | kemik |
| 8 | **kolo | delik |
| 9 | **kuan | it, köpek |
| 10 | **ku(n) | kim |
| 11 | **kuna | kadın |
| 12 | **mako | çocuk |
| 13 | **maliqa | meme, emmek |
| 14 | **mana | oturmak |
| 15 | **mano | er, adam |
| 16 | **mena | düşünmek |
| 17 | **mi(n) | ne |
| 18 | **pal | iki |
| 19 | **par | uçmak |
| 20 | **poko | kol |
| 21 | **puti | ferç |
| 22 | **teku | bacak, ayak |
| 23 | **tik | parmak; bir |
| 24 | **tika | toprak |
| 25 | **tsaku | bacak, ayak |
| 26 | **tsuma | saç |
| 27 | **ʔaqwa | su |
Ayrıca bakınız
- Evrensel dilbilgisi
- (Linguistic universal)
- (Macrofamily)
Kaynakça
- ^ a b Merritt, Ruhlen; Çev. Ahmet Bican Ercilasun (Bahar 2012). "Dilin Kökeni:Geçmişe ve Geleceğe Bakış" (PDF). Dil Araştırmaları, 10. ss. 167-182. 29 Haziran 2020 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 27 Haziran 2020.
- ^ a b Merritt Ruhlen; John Bengtson (1994). "Global etymologies". On the Origin of Languages: Studies in Linguistic Taxonomy (PDF) (İngilizce). ss. 277-336. 29 Haziran 2020 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 27 Haziran 2020.
- ^ tarafından (2003) 16 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde . ve tarafından (2007) kullanılmıştır.
- ^ de Saussure, Ferdinand (1986) [1916]. Cours de linguistique générale [Course in General Linguistics] (Fransızca). Harris, Roy tarafından çevrildi. Chicago: Open Court.
- ^ Ruhlen, Meritt (1994). The Origin of Language: Tracing the Evolution of the Mother Tongue. Stanford: Stanford University Press.
 | Dilbilim ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Dilbilimde on insan dili ya da proto insan dili dunya daki tum dillerin atasi olan hipotetik ana dildir Dilin kokeninin tek oldugu tum dogal dillerin tahminen Orta Paleolitik cagda tek bir kaynaktan turedigi varsayimina dayanir Bu kavram halen tartismalidir ve tarihsel dilbilim tarafindan dogrulanmamistir Gunumuzde var olan dillerin atasi olarak one surulen bu dilin hipotetik Neandertal dilinin de oncesi oldugu iddia edilmez TerminolojiBu kavrama karsilik genel olarak kabul gormus bir terim yoktur Bu konuyu inceleyen calismalarin cogu bahsettikleri dile bir isim onermez Bazen Proto World Turkce On dunya ve Proto human Turkce On insan terimleri kullanilir Proto Sapiens terimini kullanmistir Tarihcebir dil kokeni konusunda ilk ciddi ve bilimsel calisma tarafindan 1905 te yayinlanan L unita d origine del linguaggio kitabidir 169 Trombetti olasi bir ortak atanin yuz bin ila iki yuz bin yil onceleri konusuldugunu tahminlemistir Monogenezi insan turunun ve dillerinin cok kokenli oldugu fikrinin populer oldugu 19 yuzyilin sonlarinda ve 20 yuzyilin baslarinda bircok dilbilimci tarafindan reddedilmistir 190 Tek kokenliligin en bilinen savunucularindan biri 20 yuzyilin ortalarinda calismis Amerikali dilbilimci Morris Swadesh tir 215 Diller arasindaki derin iliskileri incelemek adina iki yontem one surmustur sozcuksel istatistik Ingilizce lexicostatistics ve glottokronoloji Bunlari takip eden bilinir tek kokenlilik savunucularindan bazilari ve dir SozlukSozluk sira On insan dili Turkce1 aja anne ana2 bu n ka diz egmek3 bur kul toz4 cun g a burun kokmak5 kama tutmak6 kano kol7 kati kemik8 kolo delik9 kuan it kopek10 ku n kim11 kuna kadin12 mako cocuk13 maliqa meme emmek14 mana oturmak15 mano er adam16 mena dusunmek17 mi n ne18 pal iki19 par ucmak20 poko kol21 puti ferc22 teku bacak ayak23 tik parmak bir24 tika toprak25 tsaku bacak ayak26 tsuma sac27 ʔaqwa suAyrica bakinizEvrensel dilbilgisi Linguistic universal Macrofamily Kaynakca a b Merritt Ruhlen Cev Ahmet Bican Ercilasun Bahar 2012 Dilin Kokeni Gecmise ve Gelecege Bakis PDF Dil Arastirmalari 10 ss 167 182 29 Haziran 2020 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 27 Haziran 2020 a b Merritt Ruhlen John Bengtson 1994 Global etymologies On the Origin of Languages Studies in Linguistic Taxonomy PDF Ingilizce ss 277 336 29 Haziran 2020 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 27 Haziran 2020 tarafindan 2003 16 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde ve tarafindan 2007 kullanilmistir de Saussure Ferdinand 1986 1916 Cours de linguistique generale Course in General Linguistics Fransizca Harris Roy tarafindan cevrildi Chicago Open Court Ruhlen Meritt 1994 The Origin of Language Tracing the Evolution of the Mother Tongue Stanford Stanford University Press Dilbilim ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz