Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Özbekler Tekkesi, 1752'de Buharalı Nakşibendi dervişler tarafından Ahmet Yesevi geleneğinde Üsküdar, Sultantepe'de kurulan tekke.Türk Kurtuluş Savaşı yıllarında Anadolu'ya asker ve cephane göndermede gizli bir üs olarak hizmet verdi. Halen Vakıflar Genel Müdürlüğü'ne bağlı olup müze olarak kullanılması gündemdedir. Üsküdar İlçesinin Sultantepe Mahallesi, Münir Ertegün Sokağın devamında mezarlık içerisinde yer almaktadır.
اوزبكلر تكیهسی (Özbekler Tekyesi) | |
 | |
 | |
| Diğer ad(lar) | Özbekçe: Oʻzbeklar takkasi |
|---|---|
| Genel bilgiler | |
| Konum | Üsküdar, Sultantepe |
| Şehir | İstanbul |
| Ülke | Türkiye |
| Koordinatlar | 41°01′42″K 29°01′28″D / 41.02833°K 29.02444°D |
| Tamamlanma | 1844 |
| Tanınma nedeni | Türk Kurtuluş Savaşı yıllarında Özbekler Tekkesi, Anadolu'ya asker ve cephane göndermede gizli bir üs ve hastane olarak hizmet verir. |
Osmanlı Dönemi
Osmanlı döneminde, Orta Asya'dan Hac yolculuğuna çıkan Müslüman - Türkler'de adet üzere, Mekke'den önce İstanbul'a uğradıklarında kaldıkları 3 tekkeden biridir. İlk postnişin Nakşibendi şeyhlerinden Buharalı Seyid Hacı Abdullah Efendi, son şeyhi ise Necmettin Efendi'dir. Tekke, kendine özgü sözü, sohbeti ve meclisleriyle şehrin her sınıfı insanını dergaha çeker ve devletin himayesini de görürdü. Tekke son halini ise 1844'te Sultan Abdülmecid devrindeki tamirat ile almıştır.
1878 Türk-Rus savaşından sonra Rumeli'den kopup gelen muhacirlerin bir kısmı bu tekkenin etrafındaki odalarda hayatlarını sürdürebildiler. Tekke mevlevi dergahları gibi herkese açıktı, kandillerde ve muharremde okunan mevlit, zikir ve dağıtılan Özbek pilavı, aşuresi ve Uygur ve Çağatay Türkçesiyle söylenen ilahileri ve ebru sanatçılarıyla meşhurdu.
Kurtuluş Savaşı Dönemi
Türk Kurtuluş Savaşı yıllarında ise Özbekler Tekkesi, Anadolu'ya asker ve cephane göndermede gizli bir üs ve hastane olarak hizmet verdi. Miili Mücadele yanlısı aydınlarının, askerlerin buluşma yeriydi. Bu gibi merkezlerin her biri eninde sonunda İngiliz işgal karargahı tarafından basılıp dağıtıldığı halde Özbekler Tekkesi'nin bu önemli görevi Kurtuluş Savaşı'nın sonuna kadar gizlilikle sürdürdü. Aralarında İsmet İnönü, Halide Edib Adıvar, Adnan Adıvar, Yunus Nadi, Mehmet Âkif Ersoy gibi isimlerin de bulunduğu kişiler, Karakol Cemiyeti üyesi de olan (ki daha sonra Mustafa Kemal'i temsilen Türkistan’a Enver Paşa ile görüşmeye gönderilmişti) döneminde yine burada saklanmış ve Anadolu'ya geçmişti. Özbekler Tekkesinin Anadolu yakasında olmasından dolayı da bu konum avantajını hizmetlerinde kullanmıştır. Yüzbaşı Eşref Kuşçubaşı Beyin emir eri Zenci Musa, Özbekler Tekkesi içerisindeki mezarlıkta yatmaktadır. Kısa bir süre Buhara Halk Cumhuriyeti cumhurbaşkanı olan Osman Kocaoğlu da tekke içindeki mezarlıkta yatanlardandır.
Cumhuriyet Dönemi
Cumhuriyet döneminde Özbekler Tekkesi, Kurtuluş Savaşı'ndaki önemli hizmetleri nedeniyle, 1925'te çıkarılan tekke ve zaviyelerin kapatılması hakkındaki kanun yürürlüğe girdikten sonra da kapatılmadı, bir edebiyat ve olarak hizmet verdi. Vakıflar Genel Müdürlüğü'ne bağlanan tekke, bir kültür merkezi olarak faaliyetlerini sürdürüyor.
Dış bağlantılar
- Kallimci, Alpaslan Remzi (2022). Kurtuluşun Menzili Özbekler Tekkesi. Denizli: Mavi Nefes. .
Kaynakça
- ^ ايغناتس قونوس. تورك خلق ادبياتی (Osmanlıca). s. 38. 17 Nisan 2024 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 17 Nisan 2024.
- ^ Bektaş C., 1984. Özbekler tekkesi I, Tarih ve Toplum, 8, 40-45
- ^ . 22 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mart 2023.
- ^ Süleyman Beyoğlu, “Milli Mücadele ve Özbekler Tekkesi”, Üsküdar Sempozyumu 1: 23-25 Mayıs 2003: Bildiriler (haz. Zekeriya Kurşun v dğr. ), İstanbul 2004, I, 201-212;
- ^ Baha Tanman, İstanbul Tekkelerinin Mimari ve Süsleme Özellikleri Tipoloji Denemeleri, Sanat Tarihi Doktora Tezi, İÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul 1990, 751.
- ^ Tanman Baha, “Özbekler Tekkesi”, Dünden Bugüne İstanbul Ansiklopedisi, C.VI, İstanbul 1994, s.200
- ^ ÖZBEKLER TEKKESİ 22 Mart 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde . TDV İslâm Ansiklopedisi
- ^ . 19 Aralık 2006. 10 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mart 2023.
- ^ . 7 Mart 2022. 22 Ocak 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mart 2022.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Ozbekler Tekkesi 1752 de Buharali Naksibendi dervisler tarafindan Ahmet Yesevi geleneginde Uskudar Sultantepe de kurulan tekke Turk Kurtulus Savasi yillarinda Anadolu ya asker ve cephane gondermede gizli bir us olarak hizmet verdi Halen Vakiflar Genel Mudurlugu ne bagli olup muze olarak kullanilmasi gundemdedir Uskudar Ilcesinin Sultantepe Mahallesi Munir Ertegun Sokagin devaminda mezarlik icerisinde yer almaktadir Ozbekler Tekkesiاوزبكلر تكیه سی Ozbekler Tekyesi Diger ad lar Ozbekce Oʻzbeklar takkasiGenel bilgilerKonumUskudar SultantepeSehirIstanbulUlkeTurkiyeKoordinatlar41 01 42 K 29 01 28 D 41 02833 K 29 02444 D 41 02833 29 02444Tamamlanma1844Taninma nedeniTurk Kurtulus Savasi yillarinda Ozbekler Tekkesi Anadolu ya asker ve cephane gondermede gizli bir us ve hastane olarak hizmet verir Osmanli DonemiOsmanli doneminde Orta Asya dan Hac yolculuguna cikan Musluman Turkler de adet uzere Mekke den once Istanbul a ugradiklarinda kaldiklari 3 tekkeden biridir Ilk postnisin Naksibendi seyhlerinden Buharali Seyid Haci Abdullah Efendi son seyhi ise Necmettin Efendi dir Tekke kendine ozgu sozu sohbeti ve meclisleriyle sehrin her sinifi insanini dergaha ceker ve devletin himayesini de gorurdu Tekke son halini ise 1844 te Sultan Abdulmecid devrindeki tamirat ile almistir 1878 Turk Rus savasindan sonra Rumeli den kopup gelen muhacirlerin bir kismi bu tekkenin etrafindaki odalarda hayatlarini surdurebildiler Tekke mevlevi dergahlari gibi herkese acikti kandillerde ve muharremde okunan mevlit zikir ve dagitilan Ozbek pilavi asuresi ve Uygur ve Cagatay Turkcesiyle soylenen ilahileri ve ebru sanatcilariyla meshurdu Kurtulus Savasi DonemiTurk Kurtulus Savasi yillarinda ise Ozbekler Tekkesi Anadolu ya asker ve cephane gondermede gizli bir us ve hastane olarak hizmet verdi Miili Mucadele yanlisi aydinlarinin askerlerin bulusma yeriydi Bu gibi merkezlerin her biri eninde sonunda Ingiliz isgal karargahi tarafindan basilip dagitildigi halde Ozbekler Tekkesi nin bu onemli gorevi Kurtulus Savasi nin sonuna kadar gizlilikle surdurdu Aralarinda Ismet Inonu Halide Edib Adivar Adnan Adivar Yunus Nadi Mehmet Akif Ersoy gibi isimlerin de bulundugu kisiler Karakol Cemiyeti uyesi de olan ki daha sonra Mustafa Kemal i temsilen Turkistan a Enver Pasa ile gorusmeye gonderilmisti doneminde yine burada saklanmis ve Anadolu ya gecmisti Ozbekler Tekkesinin Anadolu yakasinda olmasindan dolayi da bu konum avantajini hizmetlerinde kullanmistir Yuzbasi Esref Kuscubasi Beyin emir eri Zenci Musa Ozbekler Tekkesi icerisindeki mezarlikta yatmaktadir Kisa bir sure Buhara Halk Cumhuriyeti cumhurbaskani olan Osman Kocaoglu da tekke icindeki mezarlikta yatanlardandir Cumhuriyet DonemiCumhuriyet doneminde Ozbekler Tekkesi Kurtulus Savasi ndaki onemli hizmetleri nedeniyle 1925 te cikarilan tekke ve zaviyelerin kapatilmasi hakkindaki kanun yururluge girdikten sonra da kapatilmadi bir edebiyat ve olarak hizmet verdi Vakiflar Genel Mudurlugu ne baglanan tekke bir kultur merkezi olarak faaliyetlerini surduruyor Dis baglantilarKallimci Alpaslan Remzi 2022 Kurtulusun Menzili Ozbekler Tekkesi Denizli Mavi Nefes ISBN 9786258054569 Kaynakca ايغناتس قونوس تورك خلق ادبياتی Osmanlica s 38 17 Nisan 2024 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 17 Nisan 2024 Bektas C 1984 Ozbekler tekkesi I Tarih ve Toplum 8 40 45 22 Mart 2023 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 22 Mart 2023 Suleyman Beyoglu Milli Mucadele ve Ozbekler Tekkesi Uskudar Sempozyumu 1 23 25 Mayis 2003 Bildiriler haz Zekeriya Kursun v dgr Istanbul 2004 I 201 212 Baha Tanman Istanbul Tekkelerinin Mimari ve Susleme Ozellikleri Tipoloji Denemeleri Sanat Tarihi Doktora Tezi IU Sosyal Bilimler Enstitusu Istanbul 1990 751 Tanman Baha Ozbekler Tekkesi Dunden Bugune Istanbul Ansiklopedisi C VI Istanbul 1994 s 200 OZBEKLER TEKKESI 22 Mart 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde TDV Islam Ansiklopedisi 19 Aralik 2006 10 Agustos 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 22 Mart 2023 7 Mart 2022 22 Ocak 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 22 Mart 2022