Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Üç parmaklı tembel hayvanlar (Bradypodidae, Bradypus), dişsiz memeliler (Pilosa) takımından bir familya ve cins. İki parmaklı tembel hayvanlar (Megalonychidae) ile birlikte tembel hayvanlar (Folivora) alt takımını oluştururlar.
| Üç parmaklı tembel hayvanlar | ||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 (Bradypus variegatus) | ||||||||||||||||||||
| Biyolojik sınıflandırma | ||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||
Türler | ||||||||||||||||||||
| Metne bakınız |
Fiziksel özellikleri
Üç parmaklı tembel hayvanların vücut yapısı ağaca asılı bir şekilde yaşamaya uyum sağlamıştır. Uzunlukları 40 – 70 cm ve ağırlıkları 3 – 5 kg arası değişir. Kuvvetli yapılı ön ve arka ayaklarında daima kanca şeklinde, keskin pençeli üç parmağı bulunur. Kuyruksuz olan iki parmaklı tembel hayvanlardan farkları 2 – 9 cm uzunluğunda kısa bir kuyrukları ve daha çok boyun eklemlerine sahip olmalarıdır. Bunların sayesinde bütün vücudu hareket ettirmelerine gerek kalmadan, sırf kafalarını 270 derece çevirerek daha çok besin kaynağına ulaşabilirler. Kafaları küçük ve yuvarlaktır. Gözleri ve postun içinde saklı kalan kulakları küçüktür. Görme ve koklama duyguları zayıf olur. Diğer dişsiz memelilerden farklı olarak tek bir türden oluşan dişleri vardır. Kesme ve koparma dişleri bulunmaz, sadece 18 adet, ufak çiğneme dişleri olur.
Vücutlarını sıkıca kaplıyan postları gri-kahverengidir ve içinde yaşayan bakteriler ve siyanobakterilerinden dolayı özellikle yağmur zamanında yeşilimsi görünür. Bu yeşil görünüm ağacın dalları arasında zor bulunmasını da sağlar. Ayrıca erkeklerin sırtlarında sarı veya kavuniçi bir leke olur. Postları içinde çok sayıda böcek türü de bulunur. Her bireyin üstünde 1000 civarında böcek yaşar. taksonundan birçok kelebek türü hatta onlara bağımlıdır. Tembel hayvan tuvaletini yapmak için ağaçtan indiğinde kelebek postun içinden çıkarak yumurtalarını dışkının içine yerleştirir. Dışkı ile beslenen larvalar metamorfoz sonrası kendine yeni bir tembel hayvan arar.
Dağılımı
Üç parmaklı tembel hayvanlar Orta Amerika'dan (Honduras) Güney Amerika'ya uzanan bir bölgede yaşar. Ancak And dağları'nda, bitişik Llano-bölgelerinde ve Güney Amerika'nın güneyinde rastlanılmazlar.
Yaşam şekli
Yaşam şekilleri gün boyu tepetaklak ağaca asılı kalmak ve enerji tasarufu gerektiren az vitaminli bir beslenmenin üzerine kuruludur. Sadece tropik ormanlarda yaşayan tembel hayvanlar neredeyse tüm hayatlarını ağaçtan sarkık bir şekilde geçirirler. Bu pozisyonda uyur, yer, çiftleşir ve hatta doğururlar. Güçlü kolları ve uzun pençeleri ile ağaca o kadar sağlam tutunurlarki, hatta ölümden sonra bile bir müddet ağaca sarkık kalırlar. Çok yavaş hareket ederler; dakkikada 4 metre tespit edilen en yüksek hızları olmuştur. Sadece ağacı değiştirmek veya tuvalet için ağaçtan inerler ve bu da çok düşük olan metabolizmalarından dolayı ancak 1 - 2 haftada bir gerekli olur. Yerde vücutlarını dirsekleri ve tabanları ile iterek sürünürler. Böyle dakkikada sadece 2,5 metre ilerlemeyi başarırlar. Ancak iyi yüzerler.
Üç parmaklı tembel hayvanlar çiftleşme zamanının dışında Yalnız yaşar. Herhangi bir gündüz-gece ritimleri tanımazlar. Günde yatarak geçirdikleri birkaç saat gündüzde gecede olabilir.
Başlıca düşmanları jaguar, (Harpia harpyja) ve örneğin anakonda gibi dev yılan türleridir. Az hareket etmeleri ve post renkleri zor bulunmalarını sağlar. Saldırıya uğradıklarında kendilerini uzun keskin pençeleri ile savunur, saldıranları ağır yaralayabilirler.
Beslenme
Neredeyse sırf yapraklar ile, ara sıra tomurcuk ve ince dallar ile beslenirler. Özellikle (Cecropia) yapraklarını tercih ederler.
Üreme
Bazı popülasyonlarda çoğu doğumlar kuraklık zamanına denk gelir, diğerlerinde belli bir çiftleşme zamanı yoktur. Çiftleşmeden sonra erkek dişiyi Yalnız bırakır ve gider. 6 ay süren bir gebelikten sonra 200 - 250 gr ağırlığında tek bir yavru doğar. İlk haftalarını annesinin karnına tutunarak geçiren yavru 6 haftadan sonra emmeyi bırakır, ama annesinin yanında bir süre daha kalır. Altı ay sonra anne yavruyu aniden terk eder ve yine çiftleşmeye hazırdır. Kaç yıl yaşadıkları bilinmemektedir.
Sınıflandırma
4 tür tanılmaktadır:
- Yeleli tembel hayvan (Bradypus torquatus, bazen Scaeopus adlı ayrı bir cins olarak sınıflandırılır)
- (B. variegatus)
- veya Ay (B. tridactylus)
- (Bradypus pygmaeus) ancak 2001 yılına Robert Anderson ve Charles Handley tarafından tarif edilmiştir. Sadece 5 km² büyüklüğünde olan 'nda yaşamaktadır.
Kaynakça
- ^ D.P. Gilmore, C.P. Da Costa und D.P.F. Duarte: Sloth biology: an update on their physiological ecology, behavior and role as vectors of arthropods and arboviruses. In: Braz J Med Biol Res, Volume 34(1), 2001, S. 9–25 Online-Ausgabe 4 Kasım 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ D. E. Wilson, D. M. Reeder: Mammal Species of the World. Johns Hopkins University Press, Baltimore 2005, .
- |Titel=Grzimeks Tierleben. Enzyklopädie des Tierreichs|Verlag=Bechtermünz-Verlag|Ort=Augsburg|Jahr=2001|ISBN=3-82-891603-1
- Gene Montgomery|Titel=The Evolution and Ecology of Armadillos, Sloths and Vermilinguas|Verlag=Smithsonian Institute Press|Ort=Washington DC|Jahr=1985|ISBN=0-87-474649-3
- Ronald Nowak|Titel=Walker’s Mammals of the World|Verlag=Johns Hopkins University Press|Ort=Baltimore|Jahr=1999|ISBN=0-80-185789-9
Dış bağlantılar
| Wikimedia Commons'ta Üç parmaklı tembel hayvanlar ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- Tembel hayvanları resim galerisi25 Temmuz 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Temel bilgiler ve Kitap önerileri2 Mayıs 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İngilizce)
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Uc parmakli tembel hayvanlar Bradypodidae Bradypus dissiz memeliler Pilosa takimindan bir familya ve cins Iki parmakli tembel hayvanlar Megalonychidae ile birlikte tembel hayvanlar Folivora alt takimini olustururlar Uc parmakli tembel hayvanlar Bradypus variegatus Biyolojik siniflandirmaAlem AnimaliaSube ChordataAlt sube VertebrataInfa sube GnathostomataSinif MammaliaUst takim XenarthraTakim Pilosa Dissiz memeliler Alt takim Folivora Tembel hayvanlar Familya Bradypodidae Gray 1821Cins Bradypus Uc parmakli tembel hayvan Linnaeus 1758TurlerMetne bakinizuzerinde bir kahverengi gerdanli tembel hayvanFiziksel ozellikleriUc parmakli tembel hayvanlarin vucut yapisi agaca asili bir sekilde yasamaya uyum saglamistir Uzunluklari 40 70 cm ve agirliklari 3 5 kg arasi degisir Kuvvetli yapili on ve arka ayaklarinda daima kanca seklinde keskin penceli uc parmagi bulunur Kuyruksuz olan iki parmakli tembel hayvanlardan farklari 2 9 cm uzunlugunda kisa bir kuyruklari ve daha cok boyun eklemlerine sahip olmalaridir Bunlarin sayesinde butun vucudu hareket ettirmelerine gerek kalmadan sirf kafalarini 270 derece cevirerek daha cok besin kaynagina ulasabilirler Kafalari kucuk ve yuvarlaktir Gozleri ve postun icinde sakli kalan kulaklari kucuktur Gorme ve koklama duygulari zayif olur Diger dissiz memelilerden farkli olarak tek bir turden olusan disleri vardir Kesme ve koparma disleri bulunmaz sadece 18 adet ufak cigneme disleri olur Vucutlarini sikica kapliyan postlari gri kahverengidir ve icinde yasayan bakteriler ve siyanobakterilerinden dolayi ozellikle yagmur zamaninda yesilimsi gorunur Bu yesil gorunum agacin dallari arasinda zor bulunmasini da saglar Ayrica erkeklerin sirtlarinda sari veya kavunici bir leke olur Postlari icinde cok sayida bocek turu de bulunur Her bireyin ustunde 1000 civarinda bocek yasar taksonundan bircok kelebek turu hatta onlara bagimlidir Tembel hayvan tuvaletini yapmak icin agactan indiginde kelebek postun icinden cikarak yumurtalarini diskinin icine yerlestirir Diski ile beslenen larvalar metamorfoz sonrasi kendine yeni bir tembel hayvan arar DagilimiUc parmakli tembel hayvanlar Orta Amerika dan Honduras Guney Amerika ya uzanan bir bolgede yasar Ancak And daglari nda bitisik Llano bolgelerinde ve Guney Amerika nin guneyinde rastlanilmazlar Yasam sekli Yasam sekilleri gun boyu tepetaklak agaca asili kalmak ve enerji tasarufu gerektiren az vitaminli bir beslenmenin uzerine kuruludur Sadece tropik ormanlarda yasayan tembel hayvanlar neredeyse tum hayatlarini agactan sarkik bir sekilde gecirirler Bu pozisyonda uyur yer ciftlesir ve hatta dogururlar Guclu kollari ve uzun penceleri ile agaca o kadar saglam tutunurlarki hatta olumden sonra bile bir muddet agaca sarkik kalirlar Cok yavas hareket ederler dakkikada 4 metre tespit edilen en yuksek hizlari olmustur Sadece agaci degistirmek veya tuvalet icin agactan inerler ve bu da cok dusuk olan metabolizmalarindan dolayi ancak 1 2 haftada bir gerekli olur Yerde vucutlarini dirsekleri ve tabanlari ile iterek surunurler Boyle dakkikada sadece 2 5 metre ilerlemeyi basarirlar Ancak iyi yuzerler Uc parmakli tembel hayvanlar ciftlesme zamaninin disinda Yalniz yasar Herhangi bir gunduz gece ritimleri tanimazlar Gunde yatarak gecirdikleri birkac saat gunduzde gecede olabilir Baslica dusmanlari jaguar Harpia harpyja ve ornegin anakonda gibi dev yilan turleridir Az hareket etmeleri ve post renkleri zor bulunmalarini saglar Saldiriya ugradiklarinda kendilerini uzun keskin penceleri ile savunur saldiranlari agir yaralayabilirler BeslenmeKarnini doyuran bir uc parmakli tembel Neredeyse sirf yapraklar ile ara sira tomurcuk ve ince dallar ile beslenirler Ozellikle Cecropia yapraklarini tercih ederler UremeBazi populasyonlarda cogu dogumlar kuraklik zamanina denk gelir digerlerinde belli bir ciftlesme zamani yoktur Ciftlesmeden sonra erkek disiyi Yalniz birakir ve gider 6 ay suren bir gebelikten sonra 200 250 gr agirliginda tek bir yavru dogar Ilk haftalarini annesinin karnina tutunarak geciren yavru 6 haftadan sonra emmeyi birakir ama annesinin yaninda bir sure daha kalir Alti ay sonra anne yavruyu aniden terk eder ve yine ciftlesmeye hazirdir Kac yil yasadiklari bilinmemektedir SiniflandirmaUc parmakli tembel hayvanlarin yayilimi Yesil Kahverengi gerdanli tembel hayvan Mavi Ai Kirmizi Yeleli tembel hayvan Mor B pygmaeus 4 tur tanilmaktadir Yeleli tembel hayvan Bradypus torquatus bazen Scaeopus adli ayri bir cins olarak siniflandirilir B variegatus veya Ay B tridactylus Bradypus pygmaeus ancak 2001 yilina Robert Anderson ve Charles Handley tarafindan tarif edilmistir Sadece 5 km buyuklugunde olan nda yasamaktadir Kaynakca D P Gilmore C P Da Costa und D P F Duarte Sloth biology an update on their physiological ecology behavior and role as vectors of arthropods and arboviruses In Braz J Med Biol Res Volume 34 1 2001 S 9 25 Online Ausgabe 4 Kasim 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde D E Wilson D M Reeder Mammal Species of the World Johns Hopkins University Press Baltimore 2005 ISBN 0 8018 8221 4 Titel Grzimeks Tierleben Enzyklopadie des Tierreichs Verlag Bechtermunz Verlag Ort Augsburg Jahr 2001 ISBN 3 82 891603 1 Gene Montgomery Titel The Evolution and Ecology of Armadillos Sloths and Vermilinguas Verlag Smithsonian Institute Press Ort Washington DC Jahr 1985 ISBN 0 87 474649 3 Ronald Nowak Titel Walker s Mammals of the World Verlag Johns Hopkins University Press Ort Baltimore Jahr 1999 ISBN 0 80 185789 9Dis baglantilarWikimedia Commons ta Uc parmakli tembel hayvanlar ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Tembel hayvanlari resim galerisi25 Temmuz 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde Temel bilgiler ve Kitap onerileri2 Mayis 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce